Τελευταία οι λόγοι για τους οποίους ακούμε για τους Σύριους είναι δυσάρεστοι. Θαλασσοπνιγμένα παιδιά, απελπισμένοι πρόσφυγες, ξενιτεμένοι άνθρωποι που έζησαν τη φρίκη των τζιχαντιστών στο ίδιο τους το σπίτι.
Με πολλή χαρά λοιπόν υποδεχόμαστε την έκθεση ζωγραφικής του Μουσείου Μπενάκη (στο κτιριακό συγκρότημα του Κεραμεικού) για έναν σημαντικό Σύριο καλλιτέχνη: τον Jamal, ο οποίος βεβαια, αποτελεί ξεχωριστή περίπτωση αφού ζει στην Ελλάδα 25 χρόνια, και θεωρείται από τους σημαντικότερους ζωγράφους για τον Αραβικό κόσμο.
Σε κάθε περίπτωση είναι ευχάριστο να γράφουμε για την δημιουργική πλευρά του προικισμένου αυτού λαού…
Η έκθεση του Jamal, που ξεκινά στις 13 Ιανουαρίου, τιτλοφορείται «Ο Δρόμος του Μεταξιού», παραπέμποντας στην εμβληματική εμπορική οδό που συνέδεε επί αιώνες την Κίνα με τη Δύση, διαδραματίζοντας καταλυτικό ρόλο στην πολιτισμική όσμωση, την ανταλλαγή ιδεών και τη διάδοση των θρησκειών.
Ο καλλιτέχνης, στα ζωγραφικά του έργα προβάλλει στο σήμερα τους μύθους και τη γοητεία του μεταξιού, τους ανθρώπους της ερήμου και των δύσβατων βουνών, τα ρίσκα της διαδρομής, τα άλογα που μετέφεραν – εκτός από το ακριβό εμπόρευμα – το βάρος της ελπίδας ότι ο αντίξοος δρόμος και οι καιροί μπορούν να νικηθούν.
Αραβικά άλογα, διατρέχουν τις ερήμους, αγαπημένο μοτίβο του καλλιτέχνη που επανέρχεται σε όλη την εικαστική του διαδρομή, άλλοτε νατουραλιστικά, άλλοτε αφηρημένα και άλλοτε πάλι στο πνεύμα των αρχαίων προτύπων: ένας φόρος τιμής στους συντρόφους του ανθρώπου και στη συμβολή τους στην αλλαγή του κόσμου. Ο Jamal χρησιμοποιεί συνειδητά το μοτίβο του αλόγου ως μέσο απεικόνισης των καλλιτεχνικών του ιδεών και όπως εξηγεί: «Η ανταλλαγή πολιτισμού και πληροφοριών δεν θα ήταν δυνατή στο παρελθόν χωρίς τη συμβολή των ζώων αυτών που μπορούσε να ιππεύσει ο άνθρωπος.». Ακόμα και σήμερα, στην ψηφιακή εποχή, ο αραβικός κόσμος ευγνωμονεί τις πολύτιμες υπηρεσίες του πιστού αυτού συντρόφου.
Αυτό το σύμπαν μας συστήνει ο Jamal, σε τόνους βιολετί και μπλε, σε κόκκινους και στο κίτρινο της ερήμου, πριν ο δρόμος εγκαταλειφθεί τον 15ο αιώνα, πριν αναζητηθούν νέες διαδρομές, πριν ανακαλυφθεί ο Νέος Κόσμος.
Η έκθεση εμπλουτίζεται με (προ)σχέδια του καλλιτέχνη, καθώς και με οπτικοακουστικό υλικό από τις σημερινές χρήσεις του δρόμου και την παλιά του δόξα.
Ο Jamal γεννήθηκε στη Salamia της Συρίας το 1961. Σπούδασε μηχανολόγος μηχανικός στο Πολυτεχνείο, στο Χαλέπι. Εκθέσεις του έχουν φιλοξενηθεί στις ΗΠΑ (Ν. Υόρκη), Γερμανία (Ντίσελντορφ), Λίβανο, Ιορδανία, Ντουμπάι. Άρχισε να εκθέτει τη δουλειά του σε ηλικία 17 ετών και έχει λάβει πολλές διακρίσεις και βραβεία στον αραβικό κόσμο.
