Το φαινόμενο θεωρείται «ιστορική ανατροπή» και δείχνει μη αναστρέψιμο: περιοχές του κόσμου όπου οι ηλικιωμένοι ξεπερνούν σε αριθμό τα παιδιά. Μέχρι το 2030, 56 χώρες θα έχουν περισσότερα άτομα ηλικίας άνω των 65 απ’ ό,τι παιδιά κάτω των 15.
Αυτό που ξεκίνησε το 1995 από μία και μόνο χώρα, την Ιταλία, αναμένεται μέχρι το ’30 να εξαπλωθεί σε 56 κράτη τόσο διαφορετικά μεταξύ τους όσο είναι η Νέα Ζηλανδία και η Γεωργία, σύμφωνα με τα ευρήματα του ανεξάρτητου ερευνητή Joseph Chamie έπειτα από 25 χρόνια μελέτης πληθυσμιακών μοτίβων.
Ο πρώην ανώτατος δημογράφος των Ηνωμένων Εθνών συνέκρινε πληθυσμιακής φύσης προβλέψεις που αφορούν παιδιά κάτω των 15, με άλλες για άτομα της τρίτης ηλικίας. Όπως ανακάλυψε, δεν πρόκειται να υποκύψουν μόνο τα βιομηχανοποιημένα κράτη -όπως η Γερμανία και η Ιαπωνία- σε αυτή την «ηλικιακή κατάρα». Αντίθετα, το σημείο καμπής εκτιμάται πως θα είναι το 2020 στην Κούβα και τη Νότια Κορέα, με την Ταϊλάνδη και τις Ηνωμένες Πολιτείες να ακολουθούν πέντε χρόνια αργότερα.
Καθώς η εξέλιξη αυτή δεν αναμένεται να ανατραπεί, μέχρι το 2075 ο παγκόσμιος πληθυσμός προβλέπεται πως θα έχει περάσει ένα άνευ προηγουμένου δημογραφικό ορόσημο. Παρότι η προοπτική για μεγαλύτερη διάρκεια της ανθρώπινης ζωής είναι ελπιδοφόρα, προβλήματα ανακύπτουν όταν το συρρικνούμενο εργατικό δυναμικό δεν μπορεί να στηρίξει το συνταξιοδοτικό κόστος, με αποτέλεσμα την επιδείνωση του βιοτικού επιπέδου όλων των ηλικιακών ομάδων.
Αρκετές δεκαετίες πριν, ο κόσμος μετρούσε 10 εργαζόμενους για καθέναν συνταξιούχο. Ωστόσο η αναλογία θα μπορούσε να μεταβληθεί τόσο δραματικά, φτάνοντας μέχρι και τους τρεις προς έναν στην Ιταλία. Καθώς οι απαραίτητες πολιτικές επιλογές είναι δυσάρεστες και περιλαμβάνουν αύξηση φόρων και περιορισμό επιδομάτων και άλλων προνομίων, η έρευνα του ειδικού καταδεικνύει ότι οι κυβερνήσεις δεν έχουν πολύ χρόνο για να δράσουν. «Δεν μπορούν να καταργηθούν οι αρχές της δημογραφίας», σχολιάζει ο Chamie.
