Η σαρωτική αντίδραση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην απόπειρα πραξικοπήματος έχει θορυβήσει τη Δύση, αλλά η εξάρτηση της Ευρώπης από την Τουρκία έχει μετριάσει την απάντηση της Γερμανίας και των άλλων Ευρωπαίων στις ραγδαίες εξελίξεις.
Τα βήματα στα οποία έχει προχωρήσει ο Τούρκος πρόεδρος το τελευταίο διάστημα -τα οποία ακόμη και ο ίδιος έχει χαρακτηρίσει «κάθαρση» και «εκκαθάριση»- έχουν εγείρει νέο γύρο ανησυχιών για το μέλλον της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου στη χώρα.
Η «Handelsblatt» μεταδίδει ότι, από τις 15 Ιουλίου και μετά, η Τουρκία έχει θέσει σε διαθεσιμότητα πάνω από 60.000 κυβερνητικούς υπαλλήλους, περιλαμβανομένων 3.000 δικαστών και χιλιάδων στρατιωτών, δασκάλων και αστυνομικών. Περίπου 13.000 έχουν φυλακιστεί. Ο Τούρκος ηγέτης διέταξε το κλείσιμο 1.000 σχολείων και 21.000 δάσκαλοι ιδιωτικών σχολείων έχασαν τις δουλειές τους.
Με την κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης, ο πρόεδρος έκανε χρήση των σαρωτικών εξουσιών του για να βάλει λουκέτο σε 16 τηλεοπτικούς σταθμούς, 23 ραδιοφωνικούς, 45 ημερήσιες εφημερίδες, 15 περιοδικά, τρία ειδησεογραφικά πρακτορεία και 29 εκδοτικούς οίκους. Παράλληλα, διέταξε τη σύλληψη πάνω από 100 δημοσιογράφων και ακύρωσε τις δημοσιογραφικές διαπιστεύσεις σε πάνω από 300 ρεπόρτερ.
Οι επικριτές των πρακτικών του προειδοποιούν ότι o Ερντογάν δεν πρόκειται να σταματήσει μέχρι να εξαλείψει και το τελευταίο αντίβαρο στην εξουσία του. Παρ’ όλ’ αυτά… η Δύση κρατιέται.
Από γεωγραφική άποψη, η Τουρκία χρησιμεύει ως «μαξιλάρι» μεταξύ Μέσης Ανατολής και Ευρώπης. Ο στρατός της είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος μεταξύ των μελών του ΝΑΤΟ, μετά των Ηνωμένων Πολιτειών. Και ο περιορισμός των ροών προσφύγων στην Ευρώπη εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την τήρηση της συμφωνίας Άγκυρας-Ε.Ε.
Οι σκεπτικιστές επισημαίνουν ότι η στρατηγική σημασία της Τουρκίας δεν θα πρέπει να επισκιάζει τις ανησυχίες σχετικά με τις πρόσφατες εξελίξεις στη χώρα, η οποία σύμφωνα με πολλούς οδεύει με ραγδαίους ρυθμούς προς καθεστώς δικτατορίας. Τελικά, το -κατά τα άλλα «αποτυχημένο»- πραξικόπημα του Ιουλίου κατέστησε τον Ερντογάν ακόμη πιο ισχυρό. Λιγότερο από μία εβδομάδα αργότερα, ανακοίνωσε την αναστολή της Ευρωπαϊκής Συνθήκης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην Τουρκία. Ωστόσο η Ε.Ε. παραμένει ο μεγαλύτερος αγοραστής τουρκικών προϊόντων, ενώ η χώρα εκτελεί τις τραπεζικές της δραστηριότητες σε Λονδίνο, Παρίσι και Φρανκφούρτη.
Μπορεί η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ να παραμένει σιωπηλή και να πληρώνει δισεκατομμύρια ελπίζοντας να διατηρηθεί η συμφωνία με τον Τούρκο πρόεδρο, ωστόσο το ερώτημα παραμένει. Μέχρι πότε η Ευρώπη θα κάνει τα στραβά μάτια;
