Aποστολή του Νίνου Φένεκ Μικελίδη στο 51ο Φεστιβάλ Κάρλοβι Βάρι της Τσεχίας
«Ο Παζολίνι μάς μιλάει για πράγματα που είναι σημαντικά ακόμη και σήμερα – κι αυτό το έκανε πριν από 40 χρόνια!», ανέφερε, στη συνέντευξη Τύπου, ο Αμερικανός ηθοποιός Γουίλεμ Νταφόε, που βρέθηκε αυτές τις μέρες στο Φεστιβάλ του Κάρλοβι Βάρι, όπου βραβεύτηκε με την Ειδική Χρυσή Σφαίρα για το σύνολο της προσφοράς του.
«Η σκέψη του ήταν πάντα πολύ μπροστά. Είχε μια μεγάλη ανθρωπιά», πρόσθεσε, μιλώντας για το μεγάλο Ιταλό σκηνοθέτη/ποιητή και στοχαστή, με αφορμή την ερμηνεία του στην ταινία «Παζολίνι», που σκηνοθέτησε ο Εϊμπελ Φεράρα και η οποία είναι ανάμεσα στις ταινίες του Νταφόε που παρουσιάζει το φεστιβάλ στο μικρό αφιέρωμά του στο σημαντικό αυτό ηθοποιό, γνωστό και στην Ελλάδα για μια σειρά από μεγάλες καλλλιτεχνικές αλλά και εμπορικές επιτυχίες, ανάμεσά τους ταινίες όπως «Η σκόνη του χρόνου» του Θόδωρου Αγγελόπουλου, «Αντίχριστος» του Λαρς φον Τρίερ, «Ατίθαση καρδιά» του Ντέιβιντ Λιντς, «Ο τελευταίος πειρασμός» του Μάρτιν Σκορσέζε και «Ο Μισσισιπής καίγεται» του Άλαν Πάρκερ.
Ηθοποιό, αξίζει να σημειώσω, υποψήφιο αρκετές φορές για το Όσκαρ, αν και μέχρι στιγμής δεν το έχει κερδίσει, παρόλο που δυο από αυτές, στις οποίες πρωταγωνιστούσε, έχουν κερδίσει το Όσκαρ καλύτερης ταινίας («Ο Άγγλος ασθενής» και «Πλατούν»).
Για τον «Τελευταίο πειρασμό», μιαν από τις ταινίες του αφιερώματος, ο 61χρονος Νταφόε ανέφερε πως «την εποχή εκείνη δεν φαντάστηκα πως η ταινία θα ήταν επίμαχη. Ο Σκορσέζε μου είχε ζητήσει να ερμηνεύσω τον Χριστό σε μια μεσαίου κόστους ταινία που θα γυριζόταν στο Μαρόκο, κι αυτό μου άρεσε. Ο Χριστός που ήθελε να δώσω ήταν ένα απλό, πολύ ανθρώπινο πλάσμα, όπως ακριβώς ήταν και στην ταινία «Το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο» του Παζολίνι. Μάλιστα ο ίδιος ο Σκορσέζε, που ζήτησε να δω την ταινία, αυτό ήταν το μόνο πράμα που μου είπε σχετικά με το ρόλο μου. Δεν φαντάστηκα πως η ταινία θα προκαλούσε τέτοια διαμάχη. Αυτή μάλιστα είχε και αντίκτυπο στην καριέρα μου. Εχασα δυο ρόλους γιατί οι παραγωγοί φοβήθηκαν πως η σχέση μου με την ταινία θα είχε αντίκτυπο στις δικές τους ταινίες…».
Τσάρλι Κάουφμαν
Στο Κάρλοβι Βάρι και ο Τσάρλι Κάουφμαν, ο γνωστός σεναριογράφος μιας σειράς ασυνήθιστων για το παραδοσιακό Χόλιγουντ ταινιών («Στο μυαλό του Τζον Μάλκοβιτς», «Adaptation», «Εξομολογήσεις ενός επικίνδυνου μυαλού», «Η αιώνια λιακάδα ενός καθαρού μυαλού», «Συνεκδοχή: Νέα Υόρκη» και «Anomalisa»), από τις οποίες ο ίδιος σκηνοθέτησε τις δυο τελευταίες. «Δεν σκέφτομαι το κοινό. Εγώ είμαι το κοινό», ανέφερε στη συνέντευξη Τύπου που έδωσε με αφορμή την προβολή της τελευταίας του ταινίας και την απονομή της Ειδικής Χρυσής Σφαίρας του προέδρου του φεστιβάλ.
«Αυτό που ρωτάω τον εαυτό μου, είναι: Αυτό θέλεις να δεις στην ταινία; Να είναι κουλ; Να είναι κάτι που πιστεύω πως είναι αστείο ή θλιμμένο; Αλλιώτικα είναι σαν να χορεύεις το tap dance για τον κόσμο…».
Σε ερώτηση σχετικά με το πότε κατάλαβε πως είχε ταλέντο στη συγγραφή σεναρίων, ο Κάουφμαν εξήγησε: «Ακόμη δεν το έχω καταλάβει. Αλήθεια, πράγματι. Γύριζα ταινίες από μικρό παιδί. Εκανα θέατρο. Πήγα σε σχολή κινηματογράφου, σπούδασα ηθοποιία… Πήγα σε σχολή κινηματογράφου μαζί με κάποιον που λεγόταν Κρις Κολόμπους. Κατάφερε να πουλήσει ένα σενάριο ενώ σπούδαζε ακόμη στη σχολή, ύστερα πούλησε ένα άλλο που λεγόταν Gremlins. Από αυτό έμαθα πως για να μπορέσεις να γίνεις σκηνοθέτης έπρεπε να γίνεις πρώτα σεναριογράφος. Αυτό έβαλα για τελικό μου στόχο – να γράψω και να σκηνοθετήσω».
Ιβάν Πάσερ
Από τις σημαντικές στιγμές του φετινού φεστιβάλ ήταν και η παρουσία του 82χρονου Τσέχου σκηνοθέτη Ιβάν Πάσερ, ένας από τους πιο σημαντικούς δημιουργούς της «άνοιξης της Πράγας», μαζί με τον Μίλος Φόρμαν και τη Βέρα Χιτίλοβα, που το φεστιβάλ παρουσίασε σε αναπαλαιωμένη κόπια την κλασική πρώτη (και μοναδική που γύρισε στη Τσεχία) ταινία του, «Intimate Lighting», γυρισμένη το 1965. Μια μελαγχολική, δοσμένη με λεπτό χιούμορ, μαυρόασπρη κωμωδία, γύρω από δυο πρώην συμμαθητές, που συναντιούνται ύστερα από χρόνια, ταινία που δίνει και μια εικόνα της κομμουνιστικής Τσεχοσλοβακίας στη δεκαετία του ’60, περίοδο όπου είχε αρχίσει να κυριαρχεί ένα φιλελεύθερο πνεύμα.
«Δεν ήθελα βασικά να σκηνοθετήσω», ανάφερε ο Πάσερ. «Αλλά ο δραματουργός Βάκλαβ Σάσεκ είχε γράψει την περίληψη για ένα έργο και έψαχνε για σκηνοθέτη, κι έτσι συμφώνησα… Προερχόμασταν τότε όλοι οι σκηνοθέτες από μια σχολή, εμπνέαμε ο ένας τον άλλο και γνωρίζαμε πως η επιτυχία ενός από εμάς θα άνοιγε το δρόμο για όλους μας. Διαβάζαμε ο ένας τα σενάρια του άλλου, τα κριτικάραμε, συχνά ακόμη και πολύ σκληρά».
Intimate Lighting
Και συνέχισε: «Για παράδειγμα, ο Γίρι Μένζελ ήθελε να πρωταγωνιστήσει ο ίδιος στην ταινία «Ο άνθρωπος που έβλεπε τα τρένα να περνούν». Του είπα πως είναι πολύ μεγάλος για την ηλικία του. Εδωσε το ρόλο στον Βάκλαβ Νέκαρ, ο οποίος κέρδισε το Όσκαρ. Ακόμη, αυτό που μας συνέδεε ήταν η πολιτική λογοκρισία, η πίεση του σοσιαλιστικού ρεαλισμού – αυτός ήταν ο εχθρός μας…»
