Δεκατέσσερις μεγάλες εικόνες από την Πινακοθήκη Τρετιακόφ, δύο ξυλόγλυπτα και δύο βημόθυρα παρουσιάζονται τη Δευτέρα 7.30 μ.μ. στο Βυζαντινό Μουσείο της Αθήνας. Πρόκειται για μια ενδιαφέρουσα έκθεση που πραγματοποιείται στο πλαίσιο του έτους «Ελλάδα-Ρωσία 2016» και έχει στόχο τη μύηση του ελληνικού κοινού στη ρώσικη θρησκευτική ζωγραφική.

Η έκθεση αυτή, με τίτλο «Εικόνες από την Πινακοθήκη Τρετιακόφ. Η Ρωσική Ζωγραφική εικόνων μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης» (26.9-25.10.2016) έρχεται σε συνέχεια της παρουσίασης της εικόνας του Andrej Rublev, της Ανάληψης, που φιλοξενείται στο Βυζαντινό Μουσείο, την παρουσίαση της οποίας εγκαινίασε μαζί με τον Έλληνα πρωθυπουργό ο πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας Βλ. Πούτιν τον περασμένο Μάιο.

 

Τα νέα έργα που θα δούμε είναι όλα αντιπροσωπευτικά των τάσεων και των εργαστηρίων της Ρωσικής θρησκευτικής ζωγραφικής από το δεύτερο μισό του 15ου αιώνα έως το 19ο αιώνα. Ανάμεσά τους υπάρχουν έργα σημαντικών Ρώσων ζωγράφων, όπως του Dionisy (περί το 1440-1502), εκφραστή της ρωσικής πνευματικότητας στην αγιογραφία του ύστερου 15ου αιώνα, αλλά και του Simon Ushakov (1626–1686), ο οποίος εισήγαγε στοιχεία της δυτικοευρωπαϊκής ζωγραφικής στην παραδοσιακή ρωσική αγιογραφία των τελευταίων δεκαετιών του 17ου αιώνα.

 

analicpsi 6

 

Άξιες αναφοράς είναι επίσης η εικόνα της Φιλοξενίας του Αβραάμ–αλληγορίας της Αγίας Τριάδος (μέσων 16ου αι.), αξιόλογο δείγμα της μοσχοβίτικης αγιογραφίας, οι υπερμεγέθεις εικόνες του «Επί σοι Χαίρει» (τέλους 16ου αι. – αρχών 17ου αι.), της Δευτέρας Παρουσίας (β΄μισού 16ου αι.), του Χριστού ως «Σοφίας του Θεού» (β΄μισού 16ου αι.), αλλά και η εικόνα της Θεοτόκου «Απροσδοκήτου Χαράς» (α΄μισού 19ου αι.), στην οποία εικονίζονται πολλοί εικονογραφικοί τύποι της Παναγίας από τις πολυάριθμες εικόνες της που λατρεύονται στη Ρωσία ως θαυματουργές. Τέλος, μία σύνθεση από έντεκα μικρότερες εικόνες σχηματίζει τμήμα φορητού εικονοστασίου, παραπέμποντας στα επιβλητικά τέμπλα των ρωσικών ναών.

 

Μέσα από την έκθεση γίνεται αισθητή η στενή σχέση της ρωσικής θρησκευτικής τέχνης με τη βυζαντινή παράδοση, αλλά συγχρόνως γίνονται αντιληπτά τα σημεία διαφοροποίησης από τις βυζαντινές ρίζες και αναδεικνύεται ο μοναδικός χαρακτήρας της.