Διευκρινίζεται από το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, πως ο όρος «θάλασσες» καλύπτει τόσο τον Ατλαντικό Ωκεανό όσο και τις λοιπές θάλασσες της Ευρώπης. Ο έλεγχος,που πραγματοποίησαν οι Ευρωπαίοι ελεγκτές, κάλυψε την περίοδο από το 2008, έτος έγκρισης της οδηγίας-πλαισίου για τη θαλάσσια στρατηγική, έως τον Μάρτιο του 2020.
Επικεντρώθηκε στον Βισκαϊκό Κόλπο και τις ιβηρικές ακτές, στη Μακαρονησία και τη Δυτική Μεσόγειο. Οι ελεγκτές πραγματοποίησαν επισκέψεις στα κράτη μέλη που βρέχονται από αυτές τις θάλασσες, την Ισπανία, τη Γαλλία, την Ιταλία και την Πορτογαλία. Το 2020 ήταν έτος κλειδί για την ΕΕ όσον αφορά την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί για το θαλάσσιο περιβάλλον, και το 2021 θα πραγματοποιηθεί διάσκεψη των μερών της σύμβασης για τη βιολογική ποικιλομορφία.
Η έκθεση θα χρησιμεύσει αναμφίβολα στο πλαίσιο των συζητήσεων σχετικά με τις μελλοντικές επιλογές στο ισπανικό θαλάσσιο δίκτυο Natura 2000 και για τη διασφάλιση της εδραίωσης στην Ισπανία, μετά την ολοκλήρωση του έργου, ενός ενοποιημένου δικτύου θαλάσσιων περιοχών Natura 2000 υπό αποτελεσματική διαχείριση, με την ενεργό συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών.
Ο θησαυρός
Ο ελεγκτές, κατά τον έλεγχό τους διαπίστωσαν ότι οι περισσότερες από 3000 προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές (ΠΘΠ) στην πράξη παρέχουν περιορισμένη προστασία, και ότι η υπεραλίευση εξακολουθεί να αποτελεί πρόβλημα, ιδίως στη Μεσόγειο. Η ΕΕ είναι σταθερά προσηλωμένη στον στόχο της προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος μέσω των πολιτικών της για το περιβάλλον και την αλιεία.
Οι κύριες πολιτικές για το περιβάλλον καθορίζονται στην οδηγία-πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική, καθώς και στις οδηγίες για τους οικοτόπους και τα πτηνά, και περιλαμβάνουν την ανάπτυξη δικτύου ΠΘΠ. Ωστόσο, η ΕΕ δεν έχει κατορθώσει να αναχαιτίσει την απώλεια της θαλάσσιας βιοποικιλότητας στις θάλασσες της Ευρώπης. «Οι θάλασσές μας αποτελούν πραγματικό θησαυρό, από οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική άποψη.
Εντούτοις, η δράση της ΕΕ δεν έχει μέχρι στιγμής επιτύχει να αποκαταστήσει την καλή περιβαλλοντική κατάσταση των ευρωπαϊκών θαλασσών ή να περιορίσει την αλιεία σε βιώσιμα επίπεδα», δήλωσε ο João Figueiredo, Μέλος του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου και αρμόδιος για την έκθεση. «Είναι σαφές ότι ο έλεγχός μας κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την προστασία των θαλασσών της Ευρώπης.»
Στην πράξη, το ενωσιακό πλαίσιο προστατεύει σε περιορισμένο μόνο βαθμό τη θαλάσσια βιοποικιλότητα. Οι ελεγκτές επισημαίνουν πως το δίχτυ προστασίας που συνεπάγονται οι ΠΘΠ, αν και ευρύ, παρέχει μόνον επιφανειακή προστασία. Η επισήμανση αυτή συνάδει με τις διαπιστώσεις πρόσφατης αξιολόγησης του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ), σύμφωνα με την οποία λιγότερο από το 1 % των ευρωπαϊκών ΠΘΠ θα μπορούσαν να θεωρηθούν θαλάσσια καταφύγια παρέχοντα πλήρη προστασία.
Προκειμένου να είναι αποτελεσματικές, οι ΠΘΠ θα έπρεπε να καλύπτουν επαρκώς τα πλέον ευάλωτα θαλάσσια είδη της ΕΕ και τους οικοτόπους τους, να συνοδεύονται, κατά περίπτωση, από αλιευτικούς περιορισμούς, και να υπόκεινται σε ορθή διαχείριση. Η περιγραφή αυτή απέχει πολύ από την πραγματικότητα. Επιπλέον, τα ρυθμιστικά εργαλεία που συνδέουν την πολιτική της ΕΕ για τη θαλάσσια βιοποικιλότητα με την πολιτική αλιείας δεν λειτουργούν αποτελεσματικά στην πράξη. Στις θαλάσσιες περιοχές που εξέτασαν οι ελεγκτές, τα εργαλεία αυτού του είδους δεν έχουν ακόμη χρησιμοποιηθεί με επιτυχία.
Η αλιεία έχει σημαντικό αντίκτυπο στο θαλάσσιο περιβάλλον. Μολονότι η κοινή αλιευτική πολιτική έχει αρχίσει να αποδίδει καρπούς στον Ατλαντικό, όπου τα ιχθυαποθέματα έχουν βελτιωθεί, στη Μεσόγειο δεν υπάρχουν ενδείξεις ουσιαστικής προόδου.
Το επίπεδο της αλιευτικής δραστηριότητας είναι υπερδιπλάσιο του επιπέδου βιωσιμότητας. Ο ΕΟΠ ανέφερε πρόσφατα ότι μόλις το 6 % των αποθεμάτων που αξιολογήθηκαν στη Μεσόγειο πληρούσε τα κριτήρια της μέγιστης βιώσιμης απόδοσης. Μολονότι οι πολιτικές της ΕΕ ορίζουν ότι η χρηματοδότηση που χορηγεί πρέπει να χρησιμοποιείται για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, στην πράξη μικρό μόνο μέρος της διατίθεται για τον σκοπό αυτό.
Για την περίοδο 2014-2020 διατέθηκαν στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ) περίπου έξι δισεκατομμύρια ευρώ. Ωστόσο, οι ελεγκτές εκτιμούν ότι τα τέσσερα κράτη μέλη στα οποία πραγματοποίησαν επίσκεψη (Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία και Πορτογαλία) είχαν χρησιμοποιήσει μόλις το 6 % της συνολικής χρηματοδότησής τους για μέτρα που συνδέονται άμεσα με τη διατήρηση και επιπλέον 8 % για μέτρα με λιγότερο άμεσο αντίκτυπο στη διατήρηση.
Εξ αυτών των κονδυλίων, είχαν χρησιμοποιήσει λιγότερα από 2 εκατομμύρια ευρώ (ή 0,2 %) για τον περιορισμό του αντικτύπου της αλιείας στο θαλάσσιο περιβάλλον. Ωστόσο, η χρηματοδότηση της ΕΕ μπορεί να κάνει τη διαφορά, όπως καταδεικνύουν θετικά παραδείγματα έργων που χρηματοδοτήθηκαν από τα προγράμματα LIFE και Interreg της ΕΕ.
Πηγή:pelazkarabo.blogspot.com – επιτρέπεται η αναδημοσίευση, με αναφορά της πηγής
