Ο Αμερικανός ηθοποιός και πρώην αθλητής Terry Crews έχει επαινεθεί από την -για πολλούς πουριτανή- αμερικανική κοινωνία για μια σειρά βίντεο στα οποία παραδέχεται πως είναι εθισμένος στην πορνογραφία. Όπως εξηγεί, η εξάρτησή του ξεκίνησε όταν ήταν 12 ετών.
Αν και δεν είναι λίγοι εκείνοι που ταυτίζονται ακούγοντας τέτοιες ιστορίες, η αντίληψη πως υφίσταται μια εξάρτηση αυτού του είδους εξακολουθεί να διχάζει τους ειδικούς. Παρότι πολλοί σημειώνουν πως η πορνογραφία μπορεί να αποδειχθεί «προβληματική», οι επιστήμονες δεν είναι σίγουροι για το πού να κατατάξουν την υπερβολική χρήση πορνό.
Μάλιστα, ο Καναδός ερευνητής Simon Louis Lajeunesse, του Πανεπιστημίου του Μόντρεαλ, αναγκάστηκε το 2009 να εγκαταλείψει τη μελέτη του για τον αντίκτυπο της πορνογραφίας στην ανδρική σεξουαλικότητα, γιατί δεν μπορούσε να βρει ούτε έναν άνδρα που δεν είχε παρακολουθήσει ποτέ υλικό με τέτοιο περιεχόμενο.
Από εκεί και πέρα, έχουν καταγραφεί μερικές σημαντικές μελέτες επί του θέματος. Μεταξύ αυτών, μια έρευνα του 2013 κατά την οποία οι ειδικοί ανέλυσαν τις εγκεφαλικές αντιδράσεις 52 ανθρώπων -ανάμεσά τους και 13 γυναίκες- οι οποίοι από μόνοι τους γνωστοποίησαν πως αντιμετώπιζαν πρόβλημα με την κατανάλωση πορνό. Οι επιστήμονες στάθηκαν ιδιαιτέρως στην P300, μια εγκεφαλική αντίδραση που εντείνεται όταν κάποιος έρθει σε επαφή με ένα ερέθισμα που έχει ξανασυναντήσει. Για παράδειγμα, ένας άνθρωπος εξαρτημένος από ναρκωτικές ουσίες έχει υψηλότερη αξία P300 όταν βλέπει σχετικές εικόνες.
Αν και οι ερευνητές περίμεναν να καταγράψουν υψηλότερη P300 στα άτομα που θεωρούσαν πως είχαν δυσκολία στον έλεγχο της κατανάλωσης πορνογραφίας, αυτό δε συνέβη. Αντίθετα, οι ειδικοί συμπέραναν πως εκείνοι που αντιμετωπίζουν αυτό το πρόβλημα δεν είναι απαραίτητα εθισμένοι. Η συμπεριφορά τους θα χαρακτηριζόταν σαφέστερα ως «ψυχαναγκασμός».
Παράλληλα, δεν είναι λίγοι εκείνοι που επικρίνουν τόσο την άποψη περί εθισμού όσο και τις σχετικές μελέτες. Ο David Ley, ψυχολόγος και συγγραφέας του βιβλίου με τίτλο «Ο Μύθος του Εθισμού στο Σεξ», έχει επιχειρηματολογήσει πως αυτές οι έρευνες «εμποδίζονται από ανεπαρκή πειραματικά μοντέλα, περιορισμένη μεθοδολογική επιμέλεια και μια έλλειψη προδιαγραφών».
Ο Ley τόνισε πως μια «προσοδοφόρα βιομηχανία», που ανθίζει, προσφέρει θεραπεία που δεν βασίζεται ούτε στο ελάχιστο σε αποδείξεις. Όπως επεσήμανε, μια πρόχειρη αναζήτηση στο Amazon με τις λέξεις «pornography addiction» (εξάρτηση από την πορνογραφία) οδηγεί σε πάνω από 1.400 αποτελέσματα βιβλίων, ένας αριθμός που ξεπερνά ακόμη και την αναζήτηση για βιβλία με θέμα τη θρησκεία και την πνευματικότητα. Με την ευκαιρία, δεν θα πρέπει να απορεί κανείς που άλλη μελέτη έχει καταδείξει πως οι βαθιά θρησκευόμενοι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να αισθανθούν ότι είναι εξαρτημένοι από το πορνό.
Πάντως, για να διαγράψουμε τον κύκλο μας πίσω στον Crews, ο ηθοποιός αναφέρει σε ένα από τα βίντεό του: «Αν η μέρα έχει γίνει νύχτα κι εσύ ακόμη βλέπεις, μάλλον έχεις πρόβλημα».
Είτε οι ειδικοί επιλέγουν να το ονομάσουν «εξάρτηση» είτε προτιμούν τον όρο «ψυχαναγκασμός», τέτοιες αφοπλιστικές δηλώσεις σε κάνουν να αναρωτιέσαι αν το ζήτημα έγκειται στην… ορολογία.
