Ανθρώπινη ταφή στο μέσον του βωμού τέφρας με τις καλυπτήριες πλάκες στην περιοχή της λεκάνης

 

Ένας έφηβος είναι ο μοναδικός άνθρωπος που έχει βρεθεί ώς τώρα θαμμένος στο Λύκαιον Όρος Αρκαδίας στα 1.400 υψόμετρο, όπου η παράδοση θέλει να έχει γεννηθεί και ανατραφεί ο Δίας.

Από τις ανασκαφές που έχουν αρχίσει από το 2004 στην περιοχή, με πανοραμική θέα σε όλη την ηπειρωτική Πελοπόννησο, αποκαλύπτεται ένα ιερό κορυφής του Διός με πλήθος ευρημάτων από θυσίες ζώων, κυρίως αιγών και προβάτων. Τα στοιχεία δείχνουν δε συνεχή λατρευτική δραστηριότητα στο βωμό ήδη από το 16ο αιώνα π.Χ. έως και την ελληνιστική περίοδο.

 

Φέτος το καλοκαίρι η ελληνοαμερικανική ερευνητική ομάδα, υπό τη δρα Άννα Βασιλική Καραπαναγιώτου, προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αρκαδίας, και τους δρες David Gilman Romano και Mary Voyatzis από το Πανεπιστήμιο της Αριζόνα, εντόπισε στο μέσον του βωμού και κοντά σε μια λαξευμένη πλατφόρμα στο φυσικό βράχο μια ανθρώπινη ταφή με προσανατολισμό Ανατολή – Δύση. Ο σκελετός ήταν σε ύπτια θέση και σε άριστη κατάσταση διατήρησης. Ο νεκρός ήταν τοποθετημένος μέσα σε ένα στενό όρυγμα που δημιουργήθηκε μέσα στις επιχώσεις από την τέφρα και τα καμένα χώματα. Το μόνο που λείπει είναι το κρανίο. Σώζεται όμως η κάτω γνάθος του.

 

2 100816

Η ταφή μετά την αφαίρεση των πλακών

 

Ο τάφος είναι επενδεδυμένος με αδρά δουλεμένες πλάκες, οι οποίες κάλυπταν την περιοχή της λεκάνης του νεκρού. Το μήκος του τάφου ανέρχεται σε 1,52 μ. και η ταφή από την κεραμική της χρονολογείται πιθανότατα στον 11ο αι. π.Χ., μετά την κατάρρευση των μυκηναϊκών ανακτορικών κέντρων, στην περίοδο της μετάβασης από την ύστερη εποχή του χαλκού στην πρώιμη εποχή του σιδήρου, σε μία εποχή κατά την οποία ο βωμός ήταν σε λειτουργία.

 

Οι ανασκαφείς εκτιμούν, με βάση την προκαταρκτική μελέτη τους, ότι «ο σκελετός ανήκει σε άτομο -πιθανόν άνδρα- εφηβικής ηλικίας». Επισημαίνουν όμως με νόημα ότι «από τον 4ο αι. π.Χ. και εξής, γραπτές πηγές αναφέρουν ανθρωποθυσίες πάνω στο βωμό του Λυκαίου Όρους, αλλά στις ανασκαφές που είχαν διενεργηθεί έως σήμερα στο χώρο δεν είχαν εντοπιστεί ανθρώπινα οστά. Σε εξέλιξη βρίσκεται η επιστημονική μελέτη του σκελετού και παρά το γεγονός ότι είναι πολύ πρώιμο ακόμα να εξαχθούν συμπεράσματα για τις συνθήκες θανάτου του νεκρού, η εξέχουσα θέση της ταφής στο μέσον του βωμού και ο προσανατολισμός της καταδεικνύουν την ιδιαίτερη σημασία της».

 

3 100816

Γενική άποψη του κάτω ιερού με το διοικητικό κτήριο, τη στοά, τον ιππόδρομο, το στάδιο και τα λουτρά

 

Χαμηλότερα στο οροπέδιο έχουν αποκαλυφθεί τα μνημειακά οικοδομήματα του κάτω ιερού, όπου ελάμβαναν χώρα κατά την αρχαιότητα φημισμένοι αθλητικοί αγώνες, τα Λύκαια. Στο κάτω ιερό, αποκαλύφθηκαν φέτος μία μνημειακή λίθινη κλίμακα στο ένα άκρο και μία εντυπωσιακή αψιδωτή είσοδος στο άλλο άκρο του διαδρόμου του 4ου αι. π.Χ., από όπου προσέγγιζαν προφανώς οι αθλητές τον ιππόδρομο και το στάδιο. Στο διοικητικό κτήριο, που ώς τώρα οι αρχαιολόγοι αποκαλούσαν ξενώνα, βρέθηκε μία μεγάλη πήλινη σίμη.

 

4 100816

Άποψη του διαδρόμου με την κλίμακα

 

Οι ανασκαφές έφεραν επίσης στο φως δυτικά της στοάς και ανατολικά της κρήνης δύο καλοδιατηρημένους αγωγούς, μία λίθινη λεκάνη και τα ίχνη τοίχου, πιθανόν από το -μαρτυρούμενο στις πηγές αλλά μη εντοπισμένο έως σήμερα- ιερό του Πανός. Εντός του ιπποδρόμου συνεχίστηκε η αποκάλυψη του αρχαίου καταστρώματος, ενώ η έρευνα στην περιοχή των λουτρών του 4ου αι. π.Χ. έφερε στο φως οικοδομικά κατάλοιπα παλαιότερων φάσεων.

 

Οι ανασκαφές στο ιερό προγραμματίζεται να συνεχιστούν έως το 2020.