Τα στερεότυπα «τζατζίκι, σουβλάκι, μουζάκας» έχουν ξεπεραστεί κατά πολύ από τη σύγχρονη τουριστική πραγματικότητα.Η ανάπτυξη της γαστρονομίας αποτελεί μονόδρομο για τις τουριστικές επιχειρήσεις. Το enetpress συνάντησε την Χριστίνα Δραγγανά διπλωματούχο ξεναγό, με ειδίκευση στο γαστρονομικό τουρισμό. Μας μίλησε για το αποτύπωμα του τουρισμού στη χώρα μας, την ανάγκη ανάδειξης της ελληνικής γαστρονομίας, τη «δικτατορία» του Tripadvisor κι άλλα καυτά θέματα του κλάδου.
Πριν από λίγα χρόνια είχαμε φιλοξενήσει στις ηλεκτρονικές σελίδες του Enetpress ένα άρθρο της για την ιστορία του παγωτού. Γνωρίζοντας πως επρόκειτο για μια πολυσχιδή προσωπικότητα σκέφτηκα πως θα ήταν ενδιαφέρον να κάνουμε μια εκτενή κουβέντα μαζί της γύρω από τους τομείς που δραστηριοποιείται, τον τουρισμό, τη γαστρονομία κι όχι μόνο.
Πως συνδυάζεται η αρθρογραφία, το ραδιόφωνο και η επαγγελματική ιδιότητα του ξεναγού;
Έχω την ανάγκη να ασχολούμαι με διαφορετικά πράγματα ταυτόχρονα, κοινώς multitasking, άλλωστε οι άνθρωποι έχουμε πολλές πλευρές οπότε γιατί να είμαστε μονομανείς; Η μουσική και το ραδιόφωνο ήταν και εξακολουθούν να είναι δύο αγάπες που ξεκίνησαν από τα παιδικά μου χρόνια.
Όταν ακόμα ζούσα στο Λεσίνι Μεσολογγίου αποτελούσαν ένα διέξοδο από την ελληνική επαρχία που δε μου παρείχε πολλές διεξόδους ψυχαγωγίας. Έτσι, όταν ήρθα στην Αθήνα το 2006 για να σπουδάσω αρχικά Αγγλική Φιλολογία, βρήκα πολύ βαρετό το πανεπιστήμιο, οπότε αναζήτησα άλλα ερεθίσματα. Έτσι προέκυψε η αρθρογραφία ως απόρροια της αγάπης μου για τα έντυπα και το γραπτό λόγο ως εκφραστικό μέσο.
Αρχικά έγραφα ανταποκρίσεις για μουσικά live και στη συνέχεια ήρθε στη ζωή μου το ανεξάρτητο μουσικό έντυπο Lung Fanzine, του οποίου δηλώνω περήφανο μέλος της συντακτικής του ομάδας. Επίσης αρθρογραφώ γύρω από θέματα γεύσης στο έντυπο περιοδικό Food Service κι επιμελούμαι το Blog του Coozina.gr.
Η ραδιοφωνική εκπομπή στο Strummer Radio ξεκίνησε μέσα στην καραντίνα όπου είχα άπλετο χρόνο κι έψαχνα κάτι να γεμίσω την ώρα μου. Τελικά αποφάσισα να το συνεχίσω μέχρι και σήμερα, με τη θεματική εκπομπή «Πέμπτη Γεύση Ουμάμι» που εκτός από θέματα γαστρονομίας μου δίνει η δυνατότητα να μιλήσω για όσα γουστάρω και για όσα νοστιμίζουν τις ζωές μας. Από τη νέα σεζόν σκοπεύω να ανοίξω ένα κύκλο με καλεσμένους με θέματα έκπληξη.
Η ιδιότητα του ξεναγού συνδυάζεται με το γαστρονομικό σκέλος και προέκυψε μετά από αρκετούς πειραματισμούς στο επαγγελματικό πεδίο καθώς αναζητούσα κάτι που δε θα καταπίεζε τη φυσική μου τάση γι’ ανεξαρτησία και δημιουργικότητα. Το story telling, που είναι απαραίτητη προϋπόθεση για κάθε ξενάγηση αποτελεί ανεξάντλητο πεδίο δημιουργικότητας, οπότε δύσκολα βαριέσαι. Επίσης σου παρέχει διαρκώς την αδρεναλίνη της πρόκλησης να μιλάς απέναντι σε διαφορετικό κοινό, με πολλές φορές διαφορετικό σκηνικό προσπαθώντας να ανασυστήσεις ολόκληρες εποχές, πρόσωπα κι ερείπια μέσα από ένα ενιαίο αφήγημα. Ειλικρινά δεν ξέρω αν το έχω καταφέρει ακόμα, ωστόσο προσπαθώ να κινούμαι προς αυτή την κατεύθυνση.
Πως είναι να εργάζεσαι ως ξεναγός εν έτει 2022;
Σίγουρα είναι ένας χώρος που παρά την εποχικότητα του είναι αρκετά προσοδοφόρος, για τα σημερινά ελληνικά δεδομένα. Ωστόσο, είναι επισφαλής (βλέπε πανδημία) και οι ρυθμοί εργασίας, όπως καταλαβαίνετε είναι αρκετά πιο εντατικοί σε σχέση με μια δωδεκάμηνη εργασία. Επίσης ο ανταγωνισμός είναι αρκετά μεγάλος και κάποιοι επαγγελματίες δεν ενδιαφέρονται για την ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχουν με αποτέλεσμα να δημιουργείται κάποιες φορές μια αρνητική εικόνα για τον κλάδο γενικότερα.
Παρά τις όποιες δυσκολίες που αντικειμενικά κάθε επάγγελμα έχει, το επάγγελμα το ξεναγού είναι μια συνεχής πηγή έμπνευσης, καθώς ανάλογα με τον/ους επισκέπτη/ες που έχεις απέναντί σου μπορείς να «ξαναδιαβάσεις» τον τόπο σου κάθε φορά με διαφορετικό τρόπο. Σκέφτομαι την ξενάγηση ως ένα μέσο ερμηνείας της ιστορίας και κάθε πλευράς του ελληνικού πολιτισμού από τις απαρχές του έως σήμερα, χωρίς διάθεση εξιδανίκευσης ή προγονολατρίας. Σκοπός μου είναι ο επισκέπτης να αποκομίσει μια αληθινή αίσθηση για το πως είναι η ζωή σήμερα στην Ελλάδα χωρίς τάσεις ωραιοποίησης, να ακούσει για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε αλλά και για όσα μας κάνουν να περνάμε καλά και να γελάμε και να τα συνδέσει με τα δικά του. Επίσης οι τόποι τους οποίους εργάζομαι είναι από μόνοι τους ένας λόγος να νιώθω πολύ τυχερή που κάνω αυτό το επάγγελμα.
Αναφερθήκατε σε λιγότερο ποιοτικές υπηρεσίες, πως θα μπορούσε να τις αποφύγει κάποιος και κατά πόσο αξιόπιστες είναι οι κριτικές που διαβάζουμε ανά καιρούς στο διαδίκτυο;
Καλό είναι ο καθένας να κάνει μια μικρή έρευνα πριν επιλέξει την οποιαδήποτε υπηρεσία και γιατί όχι να απευθυνθεί σε ένα αξιόπιστο τουριστικό πράκτορα ή γραφείο που συνεργάζεται με εξίσου αξιόπιστους επαγγελματίες. Όσον αφορά στον τουρισμό, ακόμα και σήμερα, η λεγόμενη από στόμα σε στόμα πληροφορία είναι μια καλή επιλογή. Επίσης, το διαδίκτυο βοηθά στην ενημέρωση, ειδικά γύρω από τουριστικές παγίδες, στις οποίες κάποτε έπεφταν πολύ πιο εύκολα αρκετοί επισκέπτες.
Ωστόσο, για να μιλήσω λίγο από την πλευρά αυτού που παρέχει μια υπηρεσία στον τουρισμό, με την άνοδο των ιστοσελίδων που φιλοξενούν κριτικές που αφορούν από την ταβέρνα μέχρι ξεναγήσεις και ιστορικά μνημεία, έχει παρατηρηθεί η άνθηση της επονομαζόμενης δικτατορίας του «ο πελάτης έχει πάντα δίκιο». Έχει φωνή κι άποψη ακόμη κι αν δεν έχει καμία απολύτως γνώση γύρω από την υπηρεσία ή προϊόν που του παρέχεται. Βλέπετε, η αρκετές φορές, υποκειμενική άποψη του γράφοντα μπορεί να επηρεάσει τη δημοτικότητα της εκάστοτε παρεχόμενης υπηρεσίας ή επιχείρησης κτλ.
Η ύπαρξη μιας συνεχούς αξιολόγησης, ναι μεν ενθαρρύνει την άνοδο της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών λόγω του ανταγωνισμού που δημιουργείται για τις πρώτες θέσεις σε κάθε κατηγορία δραστηριοτήτων, δημιουργεί δε ένα καθεστώς «εθελοδουλείας».
Ο εργαζόμενος είτε πρόκειται για freelancer είτε για μισθωτό μπαίνει σε ένα φαύλο κύκλο, στο κυνήγι της καλύτερης δυνατής ικανοποίησης του επισκέπτη – πελάτη, που ορισμένες φορές ξεπερνά τα όρια μιας επαγγελματικής συνδιαλλαγής καθώς ο εργαζόμενος άτυπα καλείται να καταπιέσει τα προσωπικά του όρια για να αποφύγει τη δυσαρέσκεια του πελάτη η οποία κάποιες φορές μπορεί να προκληθεί από αντικειμενικά ασήμαντες ή άσχετες με την επαγγελματική δραστηριότητα λεπτομέρειες.
Μου άρεσε ένα πείραμα που είχε συμβεί πριν από λίγα χρόνια από κάποιο επαγγελματία συντάκτη ηλεκτρονικών κριτικών, τον οποίο ιδιοκτήτες εστιατορίων πλήρωναν δέκα ευρώ, για να γράψει μια θετική κριτική για το μαγαζί τους – και ας μην είχε φάει ποτέ εκεί. Ο τύπος αυτό δημιούργησε στο Tripadvisor ένα προφίλ εστιατορίου στο Λονδίνο με την ονομασία «Η Αποθήκη στο Ντάλγουιτς», με φωτογραφίες κτλ. το οποίο κατάφερε μέσα σε έξι μήνες να ανεβάσει στην πρώτη θέση ως το καλύτερο εστιατόριο της περιοχής. Στη συνέχεια, αποκάλυψε πως το εν λόγω εστιατόριο δεν υπήρξε ποτέ, εκθέτοντας την αξιοπιστία της παγκόσμιας πλατφόρμας που εκτός από κριτικές εμπορεύεται πλέον και υπηρεσίες.
Ποια είναι η εγχώρια υποδομή γύρω από την τουριστική εκπαίδευση σήμερα;
Η σχολή ξεναγών είχε παραμείνει κλειστή από το 2010, μέχρι το 2017 που άνοιξε πάλι αρχικά στην Αθήνα και σήμερα λειτουργούν οι αντίστοιχες σχολές της Θεσσαλονίκης και Ρόδου.
Αντιμετωπίσαμε αρκετές δυσκολίες κατά τη διετή μας φοίτηση μέχρι την αποφοίτησή μας καθώς υπήρχε σοβαρός κίνδυνος να χαθούν όλες οι εκπαιδευτικές εκδρομές στις σημαντικότερες αρχαιολογικές – ιστορικές θέσεις της χώρας μας. Μετά από αρκετές επισκέψεις στο Υπουργείο Τουρισμού κατορθώσαμε να πραγματοποιήσουμε 65 ημέρες εκπαιδευτικών εκδρομών, αριθμός σαφώς μικρότερος αν σκεφτεί κανείς πως πριν τη νέα έναρξη της σχολής οι ημέρες ήταν πάνω από 100.
Επίσης, γνωρίζω πως οι απόφοιτοι του 2022 αποφοίτησαν έπειτα από τρία χρόνια φοίτησης καθώς υπήρξε τεράστια χρονοτριβή στις διαδικασίες ολοκλήρωσης του προγράμματος σπουδών και των εκπαιδευτικών εκδρομών. Οι εν λόγω εκδρομές αποτελούν επουσιώδεις βάσεις για τη σωστή πρακτική εκπαίδευση ενός ξεναγού, καθώς πραγματοποιούνται in situ ξεναγήσεις με την επίβλεψη έμπειρων ξεναγών κι αρχαιολόγων. Διαφορετικά ο κάθε ξεναγός θα πρέπει να μεταβεί, με δικές του δαπάνες, χωρίς την ύπαρξη εκπαιδευτικών, στους εκάστοτε χώρους ξενάγησης που φυσικά βρίσκονται σε όλη την Ελλάδα.
Είναι αξιοπερίεργο, πώς ένα κράτος που διατείνεται πως η βαριά του βιομηχανία είναι ο τουρισμός, αφήνει τη βιτρίνα της που εκπροσωπείται σε ένα μεγάλο βαθμός από τους ξεναγούς, αφρόντιστη, χωρίς ουσιαστικό σχεδιασμό και χρηματοδότηση. Βέβαια ως τουριστική ανάπτυξη νοείται η οικοδόμηση all inclusive ξενοδοχείων, επιχειρήσεων εστίασης και καζίνο όπως το θεματικό τουριστικό πάρκο που αναμένεται να μετατραπεί το πρώην αεροδρόμιο στο Ελληνικό. Από τα παραπάνω, καταλαβαίνουμε γιατί υπάρχει ο υπαρκτός φόβος μετατροπής, όσων νέων έχουν απομείνει στη χώρα μας, σε «γκαρσόνια» της Ευρώπης.
Επίσης ως απόφοιτη της σχολής μαγειρικής του δημοσίου οργανισμού, τουριστικής επαγγελματικής κατάρτισης (Οτεκ) Αθηνών βίωσα και σε αυτή την περίπτωση την έλλειψη πόρων κι οργάνωσης. Τους πρώτους μήνες της σχολής, δεν είχαμε υλικά για να μάθουμε τους βασικούς τρόπους κοπής τους οποίους οι καθηγητές μας έδειχναν σε βίντεο στο Youtube καθώς αρνούμασταν να πληρώσουμε από την τσέπη μας τα υλικά.
Έπειτα από διαμαρτυρίες κι αρκετές επισκέψεις στα κεντρικά γραφεία του οργανισμού εκκινήθηκε ο μειοδοτικός διαγωνισμός και βρέθηκαν οι προμηθευτές για να ξεκινήσουμε τα εργαστήρια μαγειρικής. Δε θα ήθελα να σχολιάσω την ποιότητα των πρώτων υλών. Αυτό που έχω να σημειώσω είναι πως οι καθηγητές μας και στις δύο σχολές ήταν εκείνοι που έδιναν στις περισσότερες περιπτώσεις τον καλύτερό τους εαυτό κόντρα σε ένα σύστημα που υπολειτουργεί και ουσιαστικά σαμποτάρει την καλή δουλειά των εκπαιδευτικών που πραγματικά θέλουν να παράγουν έργο.
Προς τα που οδεύει ο τουρισμός στην χώρα μας και ποιες οι επιπτώσεις του;
Παρότι η εργασία μου στον τουρισμό αποτελεί την κύρια πηγή εισοδήματός μου και παρά το γεγονός πως αγαπώ την εργασία μου, είμαι υπέρ του περιορισμού του τουρισμού. Τα δοκίμια που συμπεριλαμβάνονται στο τέταρτο τεύχος του περιοδικού «Kaboom» αναφέρονται πολύ εύστοχα στις πολλαπλές επιπτώσεις του τουρισμού στον χαρακτήρα κάθε τόπου. Θα πρέπει να έχουμε κατά νου πως ο κάθε τόπος δεν μπορεί να προσαρμόζεται στον επισκέπτη αλλά το αντίστροφο. Ο κάθε ταξιδιώτης υποτίθεται πως επισκέπτεται κάποια πόλη, χωριό, χώρα κτλ. για να βιώσει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του και να έρθει σε επαφή με μια άλλη κουλτούρα.
Εννοείται πως αλλοιώνεται ο χαρακτήρας του εκάστοτε τόπου λόγω του τουρισμού; Πως πιστεύετε ότι συμβαίνει αυτό στη χώρα μας;
Το κέντρο της Αθήνας είναι ένα τεράστιο παράδειγμα gentrification. Ας πάρουμε για παράδειγμα την πλατεία Αγίας Ειρήνης και το Ψυρρή. Στην πρώτη περίπτωση πριν την αύξηση των αφίξεων που το 2018 έφτασαν το ρεκόρ των 33.000.000 στη χώρα μας, η πλατεία Αγίας Ειρήνης ήταν μια ήσυχη γειτονιά με λίγα καταστήματα, όπως υφασματάδικα, τα σουβλάκια του Κώστα κι ένα ανθοπωλείο. Σήμερα δεν έχει μείνει ένα ελεύθερο εκατοστό χωρίς τραπεζοκαθίσματα, που να μην έχει μετατραπεί σε μπαρ, καφέ, φαγάδικο ή σε Airbnb, Βoutique hotel.
Επίσης το Ψυρρή τείνει να χάσει παντελώς τον παραδοσιακό του χαρακτήρα, καθώς μετά τη δύση του ηλίου μετατρέπεται σε ένα χαοτικό open air club όπου αντηχεί από κάθε γωνία στη διαπασών, διαφορετικό soundtrack, ακόμα και για καφέ να πας δε μπορείς να ακούσεις το διπλανό σου. Αποκορύφωμα της αλλοίωσης της περιοχής είναι η εμφάνιση ακαλαίσθητων μαγαζιών που δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με το τοπίο και χαρακτήρα της περιοχής. Ακόμα, στο Κουκάκι σχεδόν το 70% των διαμερισμάτων είχαν μετατραπεί σε Airbnb προ πανδημίας με αποτέλεσμα την άνοδο των ενοικίων κάτι που συμβαίνει σε όλο το κέντρο της πόλης, έτσι αρκετοί αναγκάστηκαν να ξεχάσουν την ιδέα διαμονής στην περιοχή καθώς δεν υπήρχε ακίνητο ούτε για δείγμα.
Ένα άλλο παράδειγμα κακής τουριστικής ανάπτυξης. Φέτος επισκέφθηκα την Κέρκυρα για λίγες ημέρες, οι ντόπιοι μιλούσαν για την ανάπτυξη του τουρισμού σε βάρος της τοπικής αγροτικής παραγωγής. Στρέμματα ελαιόδεντρων παραμένουν με τον καρπό στα δέντρα γιατί δεν υπάρχει χρόνος για τη συγκομιδή της ελιάς, καθώς όλοι δραστηριοποιούνται στον τουρισμό και δεν υπάρχει χρόνος για τη γη.
Τέλος, όσοι εργάζονται στην Ακρόπολη των Αθηνών, έχουν δει πολύ καλά τι συμβαίνει όταν στον Πειραιά έχουμε αφίξεις τεσσάρων και πέντε κρουαζιερόπλοιων μέσα στην ίδια μέρα, με γκρουπ που ανεβαίνουν στην Ακρόπολη και αποτελούνται από πενήντα, σαράντα άτομα το καθένα. Εκτός από την τεράστια οχλαγωγία, τις ουρές και την ταλαιπωρία για να ανέβεις και να κατέβεις στον Ιερό Βράχο θα πρέπει να συνυπολογιστεί ο κίνδυνος φθοράς του μνημείου.
Σε άλλα παγκόσμια μνημεία Unesco, όπως για παράδειγμα το Machu Picchu, υπάρχει περιορισμός στον αριθμό των επισκεπτών σε ημερήσιο επίπεδο για να προστατευτεί το μνημείο. Γνωρίζουμε πως οι κυβερνήσεις των τελευταίων ετών προσπαθούν να μετατρέψουν τη χώρα μας σε φθηνό τουριστικό θέρετρο ωστόσο θα πρέπει να προστατέψουμε τις γειτονιές μας, την καθημερινότητά μας, ειδικά όσον αφορά σε δημοφιλείς προορισμούς, και φυσικά την πολιτιστική μας κληρονομιά (βλέπε τσιμεντοποίηση της Ακρόπολης).
Πως θα μπορούσε να αναπτυχθεί διαφορετικά ο τουρισμός;
Μερικά λαμπρά, χειροπιαστά παραδείγματα βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης αποτελεί η Νάξος, όπου η αυτάρκεια του νησιού σε αγροτικά και κτηνοτροφικά προϊόντα έχει αποτρέπει την ολοκληρωτική παράδοση στον τουρισμό καθώς και μικρά νησιά όπως οι Λειψοί οι οποίοι φέτος συγκαταλέγονται στους κορυφαίους εναλλακτικούς προορισμούς καθώς ο δήμος απαγόρευσε τις ξαπλώστρες από τις παραλίες του νησιού. Επίσης, στα Κύθηρα το πολύ αξιόλογο project Kythera Trails μια προσπάθεια ανάδειξης των παραδοσιακών μονοπατιών του νησιού, προωθεί μια μορφή τουρισμού εναρμονισμένη με το περιβάλλον που έχει το μικρότερο δυνατό περιβαλλοντολογικό κόστος.
Σε τι μονοπάτια βαδίζει η ελληνική γαστρονομία σήμερα;
Η χώρα μας έχει αρχίσει να αναπτύσσει μια γαστρονομία με ονομασία προέλευσης. Πως για παράδειγμα γνωρίζουμε σε διεθνές επίπεδο κουζίνες όπως η ιταλική, η ιαπωνική κ.α. Γίνεται μια προσπάθεια ανάδειξης μιας εθνικής κουζίνας και των τοπικών της αποχρώσεων. Ένας άνθρωπος με σημαντική δράση είναι ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Γιώργος Πίττας που μέσα από τις εκδόσεις του, την πολύγλωσση ιστοσελίδα greekgastronomyguide.gr και την πρωτοβουλία δημιουργίας γαστρονομικών κοινοτήτων σε πάνω από δέκα περιοχές, προσπαθεί να συστήσει την ελληνική κουζίνα στους επισκέπτες της χώρας μας και να αφυπνίσει τους τοπικούς chef και παραγωγούς με σκοπό την ανάπτυξη γαστρονομικών και οινικών προορισμών.
Επίσης η εισαγωγή του ελληνικού πρωινού σε αρκετά εγχώρια ξενοδοχεία αποτελεί μια στρατηγική κίνηση για τη διάδοση των ελληνικών γεύσεων και την αναγνώρισή τους από την παγκόσμια γαστρονομική κοινότητα. Πιστοποιήσεις επιχειρήσεων, όπως για παράδειγμα η σφραγίδα Aegean Cuisine, βοηθούν στην ανάδειξη μιας κουζίνας με κοινά ποιοτικά και γευστικά χαρακτηριστικά. Νιώθω πως αρχίζουμε να στρώνουμε το μονοπάτι για την ελληνική γαστρονομία, ο καθένας επαγγελματίας του χώρου βάζει το λιθαράκι του.
Τι χαρακτηρίζει την εγχώρια κουζίνα και πώς έχουν αλλάξει, αν έχουν αλλάξει οι διατροφικές μας συνήθειες μέσα στα χρόνια;
Η ελληνική κουζίνα είναι ο θρίαμβος της πρώτης ύλης, εξαιτίας του μικρού μεγέθους της χώρας μας δεν υπάρχει η ανάγκη της επεξεργασίας της πρώτης ύλης για τη συντήρησή της μέχρι αυτή να φτάσει στην κουζίνα του εστιάτορα ή στην οικιακή μας κουζίνα. Είναι ευχής έργον το γεγονός πως μετά την οικονομική κρίση παρατηρήθηκε μια στροφή προς τις παραδοσιακές συνταγές που συνήθως είναι και υγιεινές. Όταν δεν έχεις αρκετά χρήματα υπάρχουν δύο μονοπάτια, το ένα είναι η επιλογή του φτηνού fast food που υπολείπεται γεύσης και είναι επιβαρυντικό για την υγεία. Το άλλο μονοπάτι είναι η στροφή στην παράδοση όπου συναντάμε πολύ απλές συνταγές με υλικά όπως λαχανικά και όσπρια που είναι εξίσου οικονομικά αλλά ξεχειλίζουν από γεύση και θρεπτικά συστατικά.
Ας μην ξεχνάμε πως από τη δεκαετία του ογδόντα μέχρι και την έλευση του 21ου αιώνα είχε παρατηρηθεί μια τάση υποτίμησης της κουζίνας της ένδειας η οποία είναι κατεξοχήν η ελληνική κουζίνα της υπαίθρου και των νησιών Υπήρχε, μια εμμονή με οτιδήποτε ξένο, θα σε θεωρούσαν ψαγμένο ή πιο οικονομικά εύρωστο αν έτρωγες για παράδειγμα sushi ή μεξικάνικο από το να έτρωγες στο μεζεδοπωλείο στην πλατεία θεάτρου τους γίγαντες και τους κολοκυθοκεφτέδες.
Επίσης έχει παρατηρηθεί πως η κρίση μας ωφέλησε και στη μείωση του food waste, φυσικά σε αυτό βοήθησε και η ενημέρωση που υπάρχει γύρω από το θέμα. Κάποτε θεωρούνταν ντροπή να πάρεις πακέτο το φαγητό που είχε περισσέψει στην ταβέρνα ή στο εστιατόριο, σήμερα βλέπω πως είναι κοινή πρακτική γιατί μετά την κρίση δεν αποτελούσε πλέον ταμπού να βγεις και να πεις, φίλε δυσκολεύομαι οικονομικά.
Φυσικά, η αποφυγή κατασπατάλησης της τροφής δεν έχει να κάνει με το εισόδημα αλλά με τη γνώση πως ο πλανήτης μας καταστρέφεται από την υπερκαλλιέργεια και την στέρεψη των πόρων σαν αποτέλεσμα της προσπάθειας να τραφούν πάνω από επτά δις στόματα. Την ίδια στιγμή που πάνω από εννιακόσια εκατομμύρια τόνοι τροφής καταλήγουν στις χωματερές παγκοσμίως πάνω από εκατόν πενήντα εκατομμύρια άνθρωποι υποσιτίζονται.
Γνωρίζω πώς λόγω του μαγειρικού επαγγελματικού σας παρελθόντος ασχολείστε και με το γαστρονομικό τουρισμό. Τι υπηρεσίες υπάρχουν, εκτός από τις επιχειρήσεις εστίασης, που σχετίζονται με την ανάδειξη της ελληνικής κουζίνας; Σε ποιο κομμάτι δραστηριοποιείστε εσείς;
Τα γαστρονομικά τουρ γνωρίζουν μεγάλη άνθηση. Αν πηγαίναμε πίσω στο 2009 που πρωτοέκαναν την εμφάνισή τους θα διαπιστώναμε πως ένα συγκεκριμένο κοινό, οι αρκετά ψαγμένοι γύρω από την κουλτούρα της γεύσης, οι επονομαζόμενοι foodies δοκίμαζαν food tour και μαθήματα ελληνικής κουζίνας. Σήμερα οι εν λόγω εμπειρίες έχουν γίνει mainstream κ ένας συνεχώς αυξανόμενος αριθμός τουριστικών πρακτορείων τις προσφέρουν, το καθένα με το δικό του τρόπο, λιγότερο ή περισσότερο πετυχημένο. Η πλειοψηφία των συμμετεχόντων στα επονομαζόμενα food tour είναι Αμερικανοί καθώς η γαστρονομία έχει αποκτήσει τεράστιες διαστάσεις στη χώρα τους μέσα από ατελείωτες εκπομπές μαγειρικής και reality όπως το Master Chef που εισήχθη πριν από λίγα χρόνια στη χώρα μας.
Ωστόσο, ανάμεσα στις παλαιότερες γενιές ξεναγών έχει παρατηρηθεί μια δυσκαμψία πραγματοποίησης νέου τύπου ξεναγήσεων που μπορεί να περιέχουν φαγητό και ποτό ή άλλες δραστηριότητες. Η άρνηση αυτή πηγάζει από την πεποίθηση πως οτιδήποτε δεν περιέχει αρχαιολογία ή ένα μεγάλο ποσοστό ιστορίας μέσα της δεν είναι ξενάγηση. Εδώ βέβαια ανοίγει το παράθυρο για ανειδίκευτους ανθρώπους οι οποίοι δεν έχουν τις απαραίτητες γνώσεις γύρω από τα όσα προσφέρουν και δεν έχουν και το γνωστικό υπόβαθρο τεχνικών ξενάγησης για να συνδέσουν το φαγητό με το υπόλοιπο πολιτισμικό πλαίσιο.
Αποφάσισα να ξεκινήσω τα μαθήματα παραδοσιακού φύλλου, το οποίο φιλοξενεί η παγκόσμια πλατφόρμα γαστρονομικών εμπειριών Traveling Spoon, με έδρα το San Francisco, με τη σκέψη να διαδώσω αυτή την παραδοσιακή τεχνική σε όσο περισσότερους ανθρώπους καθώς βλέπω πως όλο και λιγότεροι μπαίνουν στον κόπο να φτιάξουν το ζυμάρι και να ανοίξουν φύλλο. Σκέφτηκα πως αν το μάθουν άνθρωποι άλλων εθνικοτήτων θα μπορέσουν να παντρέψουν το φύλλο με τις δικές τους γεύσεις και γαστρονομικές παραδόσεις, δημιουργώντας ένα fusion που θα περιέχει τις δικές τους αναμνήσεις καθότι όπως γνωρίζουμε η γεύση είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ανάμνηση. Έτσι το φύλλο θα ταξιδέψει κι εν δυνάμει η τέχνη αυτή δε θα χαθεί. Επίσης πραγματοποιώ μαθήματα ελληνικής κουζίνας και food tour, ως επί το πλείστων, σε συνεργασία με το ταξιδιωτικό πρακτορείο Athens Insiders.
Ποια είναι τα σχέδιά σας για το άμεσο μέλλον;
Εκτός από τους καθημερινούς στόχους για προσωπική ανάπτυξη κάνοντας όσα με εκφράζουν κι αξιοποιώντας δημιουργικά το χρόνο μου, ανάμεσα στους κοντινούς μου στόχους είναι η εξεύρεση «στέγης» για μια σειρά ντοκιμαντέρ, που έχω σχεδιάσει μαζί με την εταιρία παραγωγής Black Light, με θέμα τις πρώτες ύλες. Σκοπός του εγχειρήματος είναι η γνωριμία των καθημερινών βρώσιμων πρώτων υλών με τους καταναλωτές και η ανάδειξή τους ως ζωτικής σημασίας συστατικά για την ελληνική γαστρονομία ως μιας κουζίνας της πρώτης ύλης αλλά και γενικότερα ως κινητήριος μοχλός της ελληνικής οικονομίας.
Επίσης μέσα στο επόμενο έτος ευελπιστώ να ολοκληρώσω τo πρώτo μου βιβλίο, μια συλλογή με προσωπικά γραπτά, η οποία θα εκδοθεί από τον εκδοτικό οίκο Ars Nocturna. Τέλος, ελπίζω μέσα στη χειμερινή σεζόν να διαθέτω αρκετό χρόνο για να εμπλακώ πιο ενεργά στην κοινωνική κουζίνα της περιοχής μου, προσφέροντας τις μαγειρικές μου δεξιότητες και για κοινωνικό σκοπό.
