ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ
Μυστικά και ψέματα σε σύγχρονες κοινωνίες
Του Νίνου Φένεκ Μικελίδη
*** Απαγορευμένες συναντήσεις
The Reports on Sarah and Saleem, Παλαιστινιακά εδάφη, 2018. Σκηνοθεσία: Μουγιάν Αλάγιαν. Σενάριο: Ράμι Μούσα Αλάγιαν. Ηθοποιοί: Μάισα Αμπντ Ελχάντι, Άντιμπ Σαφάντι, Σίβαν Κρέτσνερ, Μοχάμαντ Έιντ, Κάμπελ Ελ Πάσα, Χάνα Χίλο. 127´
«Είναι μόνο σεξ», θα παραδεχτούν κάποια στιγμή τα εμπλεκόμενα πρόσωπα (ο άντρας και μια από τις τρεις γυναίκες) στο πολιτικό αυτό, συνδυασμένο με στοιχεία θρίλερ, δράμα (Μέγα Βραβείο της επιτροπής στο φεστιβάλ του Σιάτλ), που σκηνοθέτησε με ξεχωριστή διορατικότητα αλλά και ομορφιά, ο Παλαιστίνιος Μουγιάτ Αλάγιαν με βάση ένα καλογραμμένο σενάριο που έγραψε ο ίδιος μαζί με τον αδερφό του, Ράμι Αλάγιαν. Ταινία που μέσα από την εξωσυζυγική σχέση δυο ανθρώπων, ενός Παλαιστίινου και μιας Ισραηλινής, στην Ιερουσαλήμ, με επικίνδυνες πολιτικές συνέπειες, όταν οι δυο εραστές τυγχάνει να βρεθούν, τη λάθος στιγμή, σε μια κακή πολιτικά εξέλιξη.
Σε μια διχασμένη, με δυο διαφορετικές κουλτούρες, πόλη, όπου οι Παλαιστίνιοι, κάτω από ένα καθεστώς κατοχής, ζουν ως πολίτες β´ κατηγορίας, ο χαμηλής κοινωνικής τάξης, Παλαιστίνιος Σαλίμ, παντρεμένος, και με έγκυο γυναίκα, αναγκασμένος, για να καλύψει τις βασικές οικονομικές υποχρεώσεις τους, να μεταφέρει και παράνομο φορτίο στην άλλη πλευρά της πόλης, θα τα φτιάξει, κάποια στιγμή, με τη Σάρα, τη μεσοαστικής τάξης διευθύντρια ενός καφέ, σχέση απλά για σεξ και μόνο, όπως παραδέχονται και οι δυο τους.
Το παθιασμένο σεξ τους (στο μεταφορικό του Σαλίμ και όπου αλλού βρουν ευκαιρία) θα διακοπεί όταν, εξαιτίας της παρουσίας τους, τη λάθος στιγμή, ο Σαλίμ συλλαμβάνεται και αρχίζει να βασανίζεται για τρομοκράτης. Τα πράγματα θα χειροτερέψουν όταν τη σχέση τους ανακαλύψουν ο Νταβίντ, ο στρατιωτικός (με σημαντική θέση στον κατοχικό στρατό) σύζυγος της Σάρα και η Μπίσαν, η έγκυος γυναίκα του Σαλίμ, που θα φέρει στην επιφάνεια τις πολιτιστικές και άλλες συγκρούσεις των δυο πλευρών αλλά και τον ρατσισμό και την ωμότητα και τη χρήση βίας από ένα κράτος που από την εποχή της ίδρυσής του δεν έπαψε να τη χρησιμοποιεί.
Σταδιακά, όμως, με φόντο πάντα την πολιτικές και κοινωνικές συγκρούσεις, η ταινία στρέφεται στην Μπίσαν και τον τρόπο με τον οποίο θα αντιμετωπίσει την όλη κατάσταση, αφήνοντας να βγουν στην επιφάνεια ηθικά και δια φυλετικά (μαζί και φεμινιστικά) θέματα, με τον Αλάγιαν να καταγράφει με λεπτομέρεια, επιμονή και απρόσμενες ανατροπές, τη ψυχολογική κατάσταση των τεσσάρων χαρακτήρων του, και ιδιαίτερα των τριών γυναικών του, αποσπώντας εξαιρετικές ερμηνείες από όλους τους ηθοποιούς του, και πάνω από όλα τους: Μάισα Αμπντ Ελχάντι (Μπίσαν), Σίβαν Κρέτσνερ (Σάρα) και Αντίμπ Σαφάντι (Σαλίμ).
*** Το γύρισμα της τύχης
Hattrick. Ιράν, 2018. Σκηνοθεσία-σενάριο: Ραμτίν Λαβαφιπούρ. Ηθοποιοί: Αμίρ Τζαζντίντι, Παρινάζ Ιζαντιάρ, Σαμπέρ Αμπάρ. 93´
Τους «Τρεις πιθήκους» του Τούρκου Νούρι Μπίλγκε Τσεϊλάν μου θύμιζε το ιρανικό αυτό ψυχολογικό δράμα του Ραμτίν Λαβαφιπούρ. Όπως και στην ταινία του Τσεϊλάν, έτσι κι εδώ οι τέσσερις πρωταγωνιστές της ιρανικής ταινίας θα περάσουν μια περίοδο κρίσης και τύψεων (τουλάχιστο ορισμένοι από αυτούς), όταν, επιστρέφοντας από ένα πάρτι, χτυπάνε με το αυτοκίνητο τους κάτι στο δρόμο (δεν είναι σίγουροι αν χτύπησαν ανθρωπο) και το εγκαταλείπουν.
Το αυτοκίνητο οδηγεί ο Φαρζάντ, ενώ μαζί τους βρίσκεται και ο φιλος τους Κέιβαν, μαζί με τη νέα φιλενάδα του. Αν και άμεση μετά το ατύχημα ο Φαρζαντ σταματά, ο μόνος που τολμά και βγαίνει να δει τι ακριβώς χτύπησαν, είναι η γυναίκα του, Λίντα, η οποία πιστεύει πως χτύπησαν άνθρωπο. Τρομοκρατημένοι και για να μη τους βρει η αστυνομία, αποφασίζουν να κρυφτούν στι σπίτι της φιλενάδας του Κέιναν. Εκεί διεξάγεται και το τελευταίο και μεγαλύτερο μέρος της ταινίας, με τα τέσσερα πρόσωπα να βγάζουν κατηγορούν ο ένας τον άλλο, να αποκαλύπτουν μυστικά τους και να βγάζουν στην επιφάνεια τα οικονομικά και άλλα προβλήματα τους, προσφέροντας μας ένα φινάλε που έχει σχέση με τον πρωτότυπο τίτλο της ταινίας, που έχει σχέση με το ποδόσφαιρο και σημαίνει «τρία γκολ», αναφορά σε αγώνα που κέρδισε ένα αουτσάιντερ ενάντια σε διάσημη ομάδα ποδοσφαίρου.
Παρόλο που το στήσιμο θυμίζει θεατρική σκηνή, ο Λαβαφιπούρ καταφέρνει να κρατήσει το ενδιαφέρον του θεατή και να δημιουργήσει ακόμη και το σασπένς, χάρη στον τρόπο με τον οποίο χειρίζεται τις σκηνές του, με την κάμερά του να παρακολουθεί από κοντά και να καταγράφει τις αντιδράσεις και τη συμπεριφορά των προσώπων του, χωρίς καθόλου μουσική υπόκρουση, για να μας δώσει μια, με κριτική ματιά εικόνα της σύγχρονης ιρανικής μεσοαστικής τάξης, χρησιμοποιώντας ακόμη και την ανατροπή, όταν αυτή είναι απαραίτητη, για να εντείνει το σασπένς και να δώσει την κατάλληλη εξέλιξη στην ιστορία του. Με τους τέσσερις εξαίρετους ηθοποιούς του να προσφέρουν υποδειγματικές ερμηνείες.
