Ευρωπαϊκό Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης: Πόσα χρήματα παίρνει η κάθε χώρα

1.   Το ΤΔΜ υποστηρίζει τον στόχο «Επενδύσεις στην απασχόληση και την ανάπτυξη» σε όλα τα κράτη μέλη.

2.   Οι πόροι για το ΤΔΜ στο πλαίσιο του στόχου «Επενδύσεις στην απασχόληση και την ανάπτυξη» που διατίθενται για δημοσιονομική ανάληψη υποχρεώσεων για την περίοδο 2021-2027 ανέρχονται σε 7 500 000 000 EUR σε τιμές 2018, όπως ορίζεται στο άρθρο 110 παράγραφος 1 στοιχείο ζ) του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060.

3.   Στους πόρους που αναφέρονται στην παράγραφο 2 μπορούν να προστεθούν, ενδεχομένως, συμπληρωματικοί πόροι που έχουν διατεθεί στον προϋπολογισμό της Ένωσης και άλλοι πόροι σύμφωνα με την ισχύουσα βασική πράξη.

4.   Η Επιτροπή εκδίδει απόφαση, μέσω εκτελεστικής πράξης, με την οποία ορίζεται η ετήσια κατανομή των διαθέσιμων πόρων, συμπεριλαμβανομένων τυχόν πρόσθετων πόρων που αναφέρονται στην παράγραφο 3, ανά κράτος μέλος, σύμφωνα με τα κονδύλια που ορίζονται στο παράρτημα I.

1.   Τα μέτρα του άρθρου 1 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/2094 εφαρμόζονται δυνάμει του παρόντος κανονισμού με ποσό ύψους 10 000 000 000 EUR σε τιμές 2018 όπως αναφέρεται στο άρθρο 109 παράγραφος 1 δεύτερο εδάφιο του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060 και με την επιφύλαξη του άρθρου 3 παράγραφοι 3, 4, 7 και 9 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/2094.

Το ποσό αυτό θεωρείται «επιπλέον πόρος» όπως αναφέρεται στο άρθρο 3 παράγραφος 3 του παρόντος κανονισμού. Όπως προβλέπεται στο άρθρο 3 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/2094, το ποσό αυτό αποτελεί εξωτερικό έσοδο με ειδικό προορισμό για τους σκοπούς του άρθρου 21 παράγραφος 5 του δημοσιονομικού κανονισμού.

2.   Το ποσό της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου διατίθεται για δημοσιονομική ανάληψη υποχρεώσεων στο πλαίσιο του στόχου «Επενδύσεις στην απασχόληση και την ανάπτυξη» για τα έτη 2021 έως 2023, επιπλέον των πόρων που αναφέρεται στο άρθρο 3, ως εξής:

Από τους πόρους που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο, ποσό 15 600 000 EUR σε τιμές 2018 θα διατεθεί για διοικητικές δαπάνες.

3.   Η ετήσια κατανομή από τα κράτη μέλη του ποσού που αναφέρεται στην παράγραφο 1 πρώτο εδάφιο του παρόντος άρθρου περιλαμβάνεται στην απόφαση της Επιτροπής που περιλαμβάνεται στο άρθρο 3 παράγραφος 4, σύμφωνα με τα κονδύλια που καθορίζονται στο παράρτημα Ι.

4.   Κατά παρέκκλιση από το άρθρο 14 παράγραφος 3 του δημοσιονομικού κανονισμού, οι κανόνες αποδέσμευσης που ορίζονται στον τίτλο VII κεφάλαιο IV του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060 εφαρμόζονται στις δημοσιονομικές αναλήψεις υποχρεώσεων βάσει των πόρων που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου. Κατά παρέκκλιση από το άρθρο 12 παράγραφος 4 στοιχείο γ) του δημοσιονομικού κανονισμού, οι πόροι αυτοί δεν χρησιμοποιούνται για διάδοχο πρόγραμμα ή ενέργεια.

5.   Οι πληρωμές για προγράμματα καταλογίζονται στην παλαιότερη ανοικτή ανάληψη υποχρεώσεων του ΤΔΜ, αρχής γενομένης από τις αναλήψεις υποχρεώσεων από τους πόρους που αναφέρονται στην παράγραφο 1 πρώτο εδάφιο έως ότου αυτοί εξαντληθούν.

1.   Όταν, σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 3, οι πόροι για το ΤΔΜ αυξάνονται πριν από τις 31 Δεκεμβρίου 2024, οι επιπλέον πόροι κατανέμονται μεταξύ των κρατών μελών βάσει των εθνικών μεριδίων που ορίζονται στο παράρτημα I.

2.   Όταν, σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 3 του παρόντος κανονισμού, οι πόροι για το ΤΔΜ αυξάνονται μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2024, οι πρόσθετοι πόροι κατανέμονται μεταξύ των κρατών μελών σύμφωνα με τη μεθοδολογία του δευτέρου εδαφίου της παρούσης παραγράφου, βάσει της μεταβολής των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου των βιομηχανικών τους εγκαταστάσεων κατά την περίοδο από το έτος 2018 έως το τελευταίο έτος για το οποίο υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, όπως υποβάλλονται σύμφωνα με το άρθρο 7 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 166/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου Η μεταβολή των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κάθε κράτους μέλους υπολογίζεται βάσει του αθροίσματος των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μόνο εκείνων των περιφερειών επιπέδου NUTS 3 που έχουν προσδιοριστεί στα εδαφικά σχέδια δίκαιης μετάβασης σύμφωνα με το άρθρο 11 παράγραφος 1 του παρόντος κανονισμού.

Η κατανομή των πρόσθετων πόρων για κάθε κράτος μέλος καθορίζεται σύμφωνα με τα ακόλουθα:

3.   Τα κράτη μέλη περιλαμβάνουν τους πρόσθετους πόρους στα προγράμματά τους και υποβάλλουν τροποποίηση του προγράμματος σύμφωνα με το άρθρο 24 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060.

1.   Όταν ένα κράτος μέλος δεν έχει δεσμευτεί να υλοποιήσει τον στόχο της επίτευξης μιας κλιματικά ουδέτερης Ένωσης έως το 2050, διατίθεται για προγραμματισμό και περιλαμβάνεται στις προτεραιότητες μόνο το 50 % των ετήσιων κονδυλίων που έχουν καθοριστεί για το εν λόγω κράτος μέλος σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 4 και το άρθρο 4 παράγραφος 3.

Κατά παρέκκλιση από το άρθρο 10 παράγραφος 1 του παρόντος κανονισμού, το υπόλοιπο 50 % των ετήσιων κονδυλίων δεν περιλαμβάνεται στις προτεραιότητες. Στις περιπτώσεις αυτές, τα προγράμματα που υποστηρίζονται από το ΤΔΜ και υποβάλλονται σύμφωνα με το άρθρο 21 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060 περιλαμβάνουν μόνο το 50 % των ετήσιων κονδυλίων του ΤΔΜ στον πίνακα που αναφέρεται στο άρθρο 22 παράγραφος 3 στοιχείο στ) σημείο ii) του εν λόγω κανονισμού. Ο πίνακας που αναφέρεται στο άρθρο 22 παράγραφος 3 στοιχείο στ) σημείο i) του εν λόγω κανονισμού προσδιορίζει χωριστά τα κονδύλια που είναι διαθέσιμα για προγραμματισμό και τα κονδύλια που δεν προγραμματίζονται.

2.   Η Επιτροπή εγκρίνει προγράμματα που περιέχουν προτεραιότητα του ΤΔΜ, ή οποιαδήποτε τροποποίηση του προγράμματος, μόνο εφόσον πληρούνται οι απαιτήσεις που ορίζονται στο μέρος του προγραμματισμένου κονδυλίου σύμφωνα με την παράγραφο 1.

3.   Μόλις ένα κράτος μέλος δεσμευτεί να υλοποιήσει τον στόχο της επίτευξης μιας κλιματικά ουδέτερης Ένωσης έως το 2050, δύναται να υποβάλει αίτηση για την τροποποίηση κάθε προγράμματος που λαμβάνει στήριξη από το ΤΔΜ σύμφωνα με το άρθρο 24 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060 και να συμπεριλάβει τα μη προγραμματισμένα ποσά που δεν έχουν αποδεσμευτεί.

4.   Οι δημοσιονομικές αναλήψεις υποχρεώσεων πραγματοποιούνται με βάση τον πίνακα που αναφέρεται στο άρθρο 22 παράγραφος 3 στοιχείο ζ) σημείο i) του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060. Οι αναλήψεις υποχρεώσεων που σχετίζονται με τα μη προγραμματισμένα κονδύλια δεν χρησιμοποιούνται για πληρωμές και δεν περιλαμβάνονται στη βάση υπολογισμού της προχρηματοδότησης σύμφωνα με το άρθρο 90 του εν λόγω κανονισμού έως ότου καταστούν διαθέσιμες για προγραμματισμό σύμφωνα με την παράγραφο 3 του παρόντος άρθρου.

Κατά παρέκκλιση από το άρθρο 105 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060, αν, μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου οποιουδήποτε δεδομένου έτους ξεκινώντας από το 2022, το κράτος μέλος δεν έχει δεσμευθεί να υλοποιήσει τον στόχο της επίτευξης κλιματικά ουδέτερης Ένωσης έως το 2050, οι δημοσιονομικές αναλήψεις υποχρεώσεων για το προηγούμενο έτος που σχετίζονται με μη προγραμματισμένα κονδύλια αποδεσμεύονται στο σύνολό τους το επόμενο έτος.

1.   Το ΤΔΜ υποστηρίζει μόνο δραστηριότητες που συνδέονται άμεσα με τον ειδικό στόχο του, όπως ορίζεται στο άρθρο 2, και οι οποίες συμβάλλουν στην υλοποίηση των εδαφικών σχεδίων δίκαιης μετάβασης, που καταρτίζονται σύμφωνα με το άρθρο 11.

2.   Σύμφωνα με την παράγραφο 1, το ΤΔΜ υποστηρίζει αποκλειστικά τις ακόλουθες δραστηριότητες:

Επιπλέον, σε περιοχές που χαρακτηρίζονται ενισχυόμενες κατά τους σκοπούς του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχεία α) και γ) ΣΛΕΕ, το ΤΔΜ μπορεί να υποστηρίζει παραγωγικές επενδύσεις σε επιχειρήσεις εκτός των ΜΜΕ, με την προϋπόθεση ότι οι εν λόγω επενδύσεις έχουν εγκριθεί ως μέρος του εδαφικού σχεδίου δίκαιης μετάβασης με βάση τις πληροφορίες που απαιτούνται από το άρθρο 11 παράγραφος 2 στοιχείο η) του παρόντος κανονισμού. Οι εν λόγω επενδύσεις είναι επιλέξιμες μόνο εφόσον είναι απαραίτητες για την υλοποίηση του εδαφικού σχεδίου δίκαιης μετάβασης, εφόσον συμβάλλουν στη μετάβαση προς μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία της Ένωσης έως το 2050 και στην επίτευξη συναφών περιβαλλοντικών στόχων, εφόσον η στήριξή τους είναι απαραίτητη για τη δημιουργία θέσεων εργασίας στο προσδιορισθέν έδαφος, και εφόσον δεν οδηγούν σε μετεγκατάσταση όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 27 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060.

Το ΤΔΜ μπορεί επίσης να υποστηρίζει επενδύσεις για να επιτευχθεί η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από δραστηριότητες που απαριθμούνται στον κατάλογο του παραρτήματος Ι της οδηγίας 2003/87/EΚ με την προϋπόθεση ότι οι εν λόγω επενδύσεις έχουν εγκριθεί ως μέρος του εδαφικού σχεδίου δίκαιης μετάβασης με βάση τις πληροφορίες που απαιτούνται από το άρθρο 11 παράγραφος 2 στοιχείο θ) του παρόντος κανονισμού. Οι εν λόγω επενδύσεις είναι επιλέξιμες μόνον εφόσον είναι απαραίτητες για την υλοποίηση του εδαφικού σχεδίου δίκαιης μετάβασης.

1.   Οι πόροι του ΤΔΜ προγραμματίζονται για τις κατηγορίες περιφερειών στις οποίες βρίσκονται τα οικεία εδάφη, με βάση τα εδαφικά σχέδια δίκαιης μετάβασης που καταρτίζονται σύμφωνα με το άρθρο 11 και εγκρίνονται από την Επιτροπή ως μέρος προγράμματος ή τροποποίησης προγράμματος. Οι πόροι που προγραμματίζονται λαμβάνουν τη μορφή ενός ή περισσότερων ειδικών προγραμμάτων ή μίας ή περισσότερων προτεραιοτήτων στο πλαίσιο ενός προγράμματος.

Η Επιτροπή εγκρίνει πρόγραμμα, ή τυχόν τροποποίησή του, μόνον εφόσον αιτιολογείται δεόντως ο προσδιορισμός των εδαφών που επηρεάζονται αρνητικά σε μεγαλύτερο βαθμό από τη διαδικασία μετάβασης, που περιλαμβάνεται στο σχετικό εδαφικό σχέδιο δίκαιης μετάβασης, και το σχετικό εδαφικό σχέδιο δίκαιης μετάβασης συνάδει με το εθνικό σχέδιο του ενδιαφερόμενου κράτους μέλους για την ενέργεια και το κλίμα.

2.   Η προτεραιότητα ή οι προτεραιότητες του ΤΔΜ περιλαμβάνει(-ουν) τους πόρους του ΤΔΜ που αποτελούνται από το σύνολο ή μέρος των κονδυλίων του ΤΔΜ για τα κράτη μέλη και τους πόρους που μεταφέρονται σύμφωνα με το άρθρο 27 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060. Το σύνολο των πόρων του ΕΤΠΑ και του ΕΚΤ+ που μεταφέρονται στο ΤΔΜ δεν υπερβαίνει το τριπλάσιο του ποσού της στήριξης της προτεραιότητας αυτής από το ΤΔΜ, εξαιρουμένων των πόρων που αναφέρονται στο άρθρο 4 παράγραφος 1 του παρόντος κανονισμού.

3.   Σύμφωνα με το άρθρο 112 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060, το ποσοστό συγχρηματοδότησης που ισχύει για την περιφέρεια στην οποία βρίσκεται ή βρίσκονται το έδαφος ή τα εδάφη που προσδιορίζονται στα εδαφικά σχέδια δίκαιης μετάβασης σύμφωνα με το άρθρο 11 του παρόντος κανονισμού, για την προτεραιότητα ή τις προτεραιότητες του ΤΔΜ δεν υπερβαίνει:

1.   Τα κράτη μέλη καταρτίζουν, μαζί με τις αρμόδιες τοπικές και περιφερειακές αρχές των οικείων εδαφών, ένα ή περισσότερα εδαφικά σχέδια δίκαιης μετάβασης που καλύπτουν ένα ή περισσότερα επηρεαζόμενα εδάφη τα οποία αντιστοιχούν στις περιφέρειες επιπέδου NUTS 3, ή σε τμήματα αυτών, σύμφωνα με το υπόδειγμα που παρουσιάζεται στο παράρτημα ΙΙ. Τα εν λόγω εδάφη είναι τα θιγόμενα περισσότερο, με βάση τις οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις που απορρέουν από τη μετάβαση, ιδίως με βάση την αναμενόμενη προσαρμογή των εργαζομένων ή τις αναμενόμενες απώλειες θέσεων εργασίας στην παραγωγή και χρήση ορυκτών καυσίμων και τις ανάγκες μετασχηματισμού των παραγωγικών διεργασιών βιομηχανικών εγκαταστάσεων με τη μεγαλύτερη ένταση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

2.   Το εδαφικό σχέδιο δίκαιης μετάβασης περιλαμβάνει:

3.   Στην κατάρτιση και στην υλοποίηση των εδαφικών σχεδίων δίκαιης μετάβασης συμμετέχουν οι σχετικοί εταίροι σύμφωνα με το άρθρο 8 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060 και, όπου αρμόζει, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων.

4.   Τα εδαφικά σχέδια δίκαιης μετάβασης συνάδουν με τις σχετικές εδαφικές στρατηγικές που αναφέρονται στο άρθρο 29 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060 και με τις σχετικές στρατηγικές έξυπνης εξειδίκευσης, τα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα και τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων.

Όταν η επικαιροποίηση ενός εθνικού σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα βάσει του άρθρου 14 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 επιβάλλει την αναθεώρηση ενός εδαφικού σχεδίου δίκαιης μετάβασης, η εν λόγω αναθεώρηση διενεργείται στο πλαίσιο της ενδιάμεσης επανεξέτασης, σύμφωνα με το άρθρο 18 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060.

5.   Όταν τα κράτη μέλη προτίθενται να αξιοποιήσουν την στήριξη βάσει των άλλων πυλώνων του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης, τα εδαφικά σχέδια δίκαιης μετάβασης τους καθορίζουν τους τομείς και τις θεματικές δραστηριότητες που προβλέπεται να υποστηριχθούν βάσει των εν λόγω πυλώνων.

1.   Χρησιμοποιούνται κοινοί δείκτες εκροών και αποτελεσμάτων όπως ορίζονται στο παράρτημα ΙΙΙ και, όταν αυτό αιτιολογείται δεόντως στο εδαφικό σχέδιο δίκαιης μετάβασης, ειδικοί για το πρόγραμμα δείκτες εκροών και αποτελεσμάτων, σύμφωνα με το άρθρο 16 παράγραφος 1 δεύτερο εδάφιο στοιχείο α), το άρθρο 22 παράγραφος 3 στοιχείο δ) σημείο ii) και το άρθρο 42 παράγραφος 2 στοιχείο β) του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060.

2.   Για τους δείκτες εκροών, οι τιμές βάσης ορίζονται σε μηδέν. Τα ορόσημα που έχουν καθοριστεί για το 2024 και οι στόχοι που έχουν τεθεί για το 2029 είναι σωρευτικά. Από τη στιγμή που θα εγκριθεί από την Επιτροπή η αίτηση τροποποίησης του προγράμματος, η οποία υποβάλλεται σύμφωνα με το άρθρο 18 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060 οι στόχοι δεν αναθεωρούνται.

3.   Όταν μια προτεραιότητα ΤΔΜ παρέχει στήριξη σε δραστηριότητες που αναφέρονται στο άρθρο 8 παράγραφος 2 στοιχεία ια), ιβ) ή ιγ), τα στοιχεία σχετικά με τους δείκτες για τους συμμετέχοντες διαβιβάζονται μόνον όταν είναι διαθέσιμα όλα τα στοιχεία που αφορούν τον εκάστοτε συμμετέχοντα, τα οποία απαιτούνται βάσει του παραρτήματος ΙΙΙ.