Της Νινέττας Κοντράρου-Ρασσιά
Αίμα παντού. Από μια πληγή ακόμη ανοικτή. Εξήντα χρόνια μετά. Ο Κώστας Τσόκλης την ημέρα που έκλεινε τα 85 του χρόνια διάλεξε να κάνει ένα ακόμη συγκλονιστικό «δώρο» στην αγαπημένη του Αλίκη. Μια ολόκληρη έκθεση στο Μέγαρο Μουσικής αφιερωμένη σε εκείνη και σε μια ανάμνηση που φαίνεται πως ακόμη τον πληγώνει, όταν στα 24 του χρόνια εισέβαλε στο σπίτι της Αλίκης κι εκεί μπροστά στα μάτια της έκοψε ένα του δάχτυλο και της το πρόσφερε ως «δώρο» όταν έμαθε ότι αρραβωνιάζεται.
Ποιά ήταν η Αλίκη γι αυτόν; «Μια φούστα κλος. Που άνοιγε τόσο γλυκά, ενώ κουνούσε τους γοφούς της(…) Πόσο ωραία περπατούσε η Αλίκη! Μέθυσε εκείνος. Μέθυσε κι εκείνη. Σαν από άρωμα τριανταφυλλιάς που υπήρχε στον κήπο του ποιητή Μυριβήλη, κάπου Στουρνάρη και Ερεσού(…) Από εκεί περνούσε ο Κώστας κάθε μέρα και της έκοβε ένα λουλούδι. Και το ακουμπούσε τρυφερά στο καβαλέτο της Αλίκης» όπως γράφει η Ρέα Βιτάλη στη βιογραφία του Τσόκλη με τίτλο «Δεν πέθανα εγκαίρως» (εκδ. Διόπτρα).
Ηταν συμφοιτητές στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Αυτός φριχτά φτωχός, στερημένος από τα πάντα. Κι εκείνη μιας άλλης κοινωνικής τάξης. «Ο Κώστας ήταν σαφέστατα ανεπιθύμητος, ένας «τζουτζές» όπως τον αποκαλούσε η μάνα της. Πώς επενέβαιναν τα χρόνια εκείνα στις ψυχές;» αναρωτιέται. «Η Αλίκη αρραβωνιάστηκε έναν καθηγητή Πολυτεχνείου. Συμφώνησε, υπέκυψε, πείστηκε, συγκατατέθηκε;
Το μυαλό έτρεχε ιλιγγιωδώς στο κακό. Σκηνοθετούσε φόνο. Θα σκότωνε τους γονείς της για εκδίκηση (…) Λυσσασμένος έτρεξε στο σπίτι της Αλίκης. Δύο ορόφους πάνω από τη γη το παράθυρό της. Ανέβηκε τα σκαλιά της γαμημένης σκάλας που ένας Θεός ξέρει πώς βρέθηκε παραδίπλα του. Δρασκελάει στο παράθυρό της. Υποχωρεί εκείνη στην κουζίνα του σπιτιού. Απεγνωσμένα έντρομη. Κοιτιούνται στα μάτια. Τα δάκρυά της τον καίνε. Η ματιά του ζουμάρει σε ένα μαχαίρι στο τραπέζι της κουζίνας. «Θα σου κάνω ένα δώρο που ποτέ δεν θα σου κάνει αυτός» της λέει και το χνώτο του βγάζει φωτιά . Μετά πιάνει το μαχαίρι, εκείνη οπισθοχωρεί σημαδεύει το χέρι του, το πιο πολύτιμο όργανο του ζωγράφου. Η Αλίκη πιάνει τα μαλλιά της. Με το άλλο χέρι το μαχαίρι ευστοχεί. Ακρωτηριασμός. Το δωμάτιο γέμισε αίματα».
Τη δραματική αυτή τη σκηνή επαναλαμβάνει σε όλα του τα έργα που εκτίθενται στο Μέγαρο Μουσικής τα οποία φωτίζουν καντήλια σαν να πρόκειται για το προσωπικό του εικονοστάσι μιας ζωής γεμάτης φλόγες. Κάθε πίνακας αποτυπώνει την οργή και το πάθος ενός ανθρώπου που μοιάζει να αποζητά τη λύτρωση μέσα από την εξομολόγηση. Κάθε πίνακας είναι φορέας ενός μηνύματος που καταγράφεται ως έκφραση ψυχής, ως απόφθευγμα βγαλμένο από τη σοφία που απέκτησε από μια μια ζωή γεμάτη μικρά ή μεγάλα δράματα, μικρές ή μεγάλες επιτυχίες. «Δεν είμαι καλός άνθρωπος» έλεγε στην παράσταση που ακολούθησε με τον ίδιο και τον Θανάση Λάλα επί σκηνής.
Ηταν σαφές ότι ο Τσόκλης είχε ανάγκη να εξομολογηθεί. Να τα πει όλα στους προσωπικούς φίλους του που ήταν όλοι εκεί, στους αναρίθμητους θαυμαστές του έργου του που είχαν κατακλύσει από νωρίς το Μέγαρο αλλά και στην Αλίκη που αγκάλιασε και φίλησε στο τέλος της εκδήλωσης με αναφιλητά.
Βραδιά συγκλονιστική που έκλεισε με κόλλυβα. Ναι με κόλυβα! Σαν μνημόσυνο μιας στιγμής της ζωής του ανάμνησης που τον στοίχειωνε εξήντα χρόνια τώρα. Ωστόσο, η εξήγηση που δόθηκε από τον πρόεδρο του Μεγάρου κ. Μάνο ήταν άλλη. Ο παπάς που βάφτισε τον Τσόκλη συνήθιζε να βάζει στην κολυμπήθρα και τα κόλλυβα τα οποία μοίραζε στους φτωχούς. Εκείνη η κολυμπήθρα είχε βρεθεί και ήταν εκεί. Γεμάτη κόλλυβα που προσφέρονταν στο κοινό με ένα γλυκόπιοτο κρασί. Της λησμονιάς;
