«Το γεύμα», της Λείας Βιτάλη, είναι ένα αξιοζήλευτο θεατρικό σύγγραμμα, με θέμα τη βία και τις εκφάνσεις της και ιδιαίτερα τη βία απέναντι στη γυναίκα που φτάνει μέχρι και το θάνατο.
Κείμενο του 1998, βραβευμένο, με διαχρονική εμβέλεια και στον 21ο αιώνα, εικονοποιεί με άριστο τρόπο το ανεξέλεγκτο της ανθρώπινης φύσης. Η ωμότητα των σκηνών και ο στυγνός ρεαλισμός αναβαθμίζει το έργο από υπαρξιακό δράμα, σε ψυχολογικό θρίλερ.
Η θεατρική συγγραφέας Λεία Βιτάλη, καταξιωμένη στο χώρο της συγγραφής, με αυτό το συγκλονιστικό πόνημα, που αφορά στην αναπαράσταση ενός βιασμού, βοηθά στην απογείωση της θεατρικής παράστασης. Μιλάμε για ένα κείμενο «βόμβα» για τα φανερά και τα αφανέρωτα στα στεγανά της κάθε κοινωνίας, κάθε εποχής, κάθε κουλτούρας. Και αυτό έχει τη μοναδική του αξία, καθώς αγγίζει την έκρυθμη συμπεριφορά και την «καταπιεσμένη» ψυχοσύνθεση του ατόμου σε οποιονδήποτε χρόνο.
Αποκαλύπτονται τα ελατήρια των προθέσεων των πρωταγωνιστών, η ψυχρότητα με την οποία διαχειρίζονται την κρίση που γεννιέται κατά τη διάρκεια του γεύματος, ανάμεσα σε μεγάλη ποικιλία αλκοόλ, κυνικές ατάκες, προσβολές, διαφωνίες και ρατσιστικούς χαρακτηρισμούς. Και τα τρία ζευγάρια, εντελώς χαμένα στον προσωπικό τους λαβύρινθο, απανθρωποποιούνται, μέσα σε ένα αστραφτερό μεγαλείο ναρκισσισμού.
Μετατρέπονται γρήγορα σε αυτό που κατά βάθος μισούν. Παραβαίνουν αλαζονικότατα κάθε όριο λογικής και απολαμβάνουν με μανία, ο καθένας με ξεχωριστό τρόπο και ύφος, τους καρπούς του παραλογισμού. Βιώνουν, και θελητά ή αθέλητα συνηγορούν σε έναν αληθινό / βάναυσο βιασμό μιας γυναίκας. Η κατάφωρη ύβρις με εγκληματικό πρόσημο, αποδυναμώνει την εικόνα του «ανθρώπου», καταδεικνύει το αδίστακτο και το βάρβαρο ενός ατόμου και το απαθές μιας παγκοσμιοποιημένης κοινωνίας.
Σκηνοθεσία:
Ο Δημήτρης Μπίτος υπογράφει τη γεωμετρία ενός εγχειρήματος εν δυνάμει τολμηρού και προκλητικού παράλληλα. Η σκηνοθετική γραμμή επιχείρησε με συνέπεια να αποδώσει τον πυρήνα του προβληματισμού σε τόσο σημαντικά ζητήματα, όπως ο σαδισμός και η βιαιοπραγία, καθώς ακουμπάει όλο το φάσμα της ανθρώπινης διάθεσης και των κάθε λογής αδιέξοδων σε ένα κόσμο ανελέητο, χωρίς όρια.
Το αποτέλεσμα όμως δεν ανταποκρίθηκε στην εμβέλεια του συγγράμματος, το οποίο όχι μόνο για την έμπνευση της σύλληψης μιας τέτοιας ιστορίας, είναι μοναδικό, αλλά και για την δραματική του αφήγηση, όσον αφορά στην αποδόμηση του ανθρώπινου όντος.
Ωστόσο, παρά τις όποιες αδυναμίες της σκηνικής πράξης, φάνηκε πεντακάθαρα η υποστήριξη του ρεαλιστικού στοιχείου, από το σκηνοθέτη, όπως επίσης και η ουσία της εξέλιξης της πλοκής και η κορύφωση των πολύμορφων νοηματικών κωδίκων.
Ερμηνείες:
«Το γεύμα», είναι ένα από τη φύση του σκληροτράχηλο θεατρικό πόνημα, απαιτητικό, με ιδιαιτερότητες, αφού οι χαρακτήρες, φλερτάρουν με κάθε τι παράτυπο τούς εξιτάρει την απληστία για το χρήμα, το γόητρο και την εξουσία, αλλά και με κάθε τι το παράνομο που προσφέρει ηδονή.
Η διανομή των ηθοποιών καλή, χωρίς κάποια ερμηνεία να ξεχωρίζει από τις άλλες. Παίζουν οι Αθανασοπούλου Θεοδώρα – Έλλη, Δαλαμάγκας Κωνσταντίνος, Καστανιάς Δημήτρης, Κριτσάκης Θανάσης, Μιχαηλίδου Ελένη και Πολυχρόνη Άλκηστις. Όλες και όλοι συνεισέφεραν το καλύτερο.
Τα καταπιεσμένα αισθήματα και συναισθήματα, κάτω από ορισμένες περιστάσεις, ξεπηδούν ασύστολα και απροκάλυπτα, σκιαγραφώντας επιμελώς τον αμοραλισμό και την κρυμμένη αγριότητα. Αυτή τη συνθήκη οι «ήρωες» την υπηρέτησαν ευθαρσώς και με την απαραίτητη σύνεση. Θα μπορούσαν βεβαίως, να «υποκριθούν» με περισσότερη καθαρότητα, αν έλειπαν κάποιες σκηνές με υστερία και θόρυβο που εμπόδιζαν το θεατή να συμμετέχει πιο ενεργά, με βαθύτητα. Η πολυπόθητη μέθεξη, πλησίασε αρκετά, αλλά δεν βρήκε το κέντρο του στόχου της. Παρόλα αυτά η προσπάθεια είναι αξιοπρόσεκτη.
Συντελεστές:
Η Νέλλη Σφακιανάκη επιμελήθηκε ορθώς τα καίρια σκηνικά που υποδηλώνουν την υπόκωφη ατμόσφαιρα και τα ενδεικτικά κοστούμια, συμπληρώνοντας τη γενική φορτισμένη εικόνα. Ο Νύσος Βασιλόπουλος σχεδίασε τους υποδειγματικούς φωτισμούς που τονίζουν τις λεπτομέρειες και τους συμβολισμούς. Το έργο παρουσιάζει η ομάδα ΑΣΙΠΚΑ.
Αξιολόγηση:
«Το γεύμα», της Λείας Βιτάλη, στο θέατρο της οδού Κυκλάδων «Λευτέρης Βογιατζής», σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Μπίτου, είναι μία παράσταση αξιοπρεπής, καυστική και αιχμηρή που αφήνει τη δική της ανεξίτηλη σφραγίδα στο παρόν θεατρικό γίγνεσθαι.
