Η κινητικότητα μετά από τόσων χρόνων ακινησία στο θέμα της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα είναι σίγουρα μία κατάκτηση της παρούσας Κυβέρνησης η οποία αναβάθμισε σε πολιτικό-πρωθυπουργικό επίπεδο την παλαιά και αδιέξοδη ως τώρα διεκδίκηση.
Συνεπώς όταν καλεί ο Βρετανός υπουργός Πολιτισμού Λόρδος Πάρκινσον την Ελληνίδα ομόλογό του Λίνα Μενδώνη σε συνάντηση για το θέμα αυτό, είναι μία θετική εξέλιξη. Ωστόσο, το Βρετανικό Μουσείο παραμένει, σύμφωνα με τους ανταποκριτές ελληνικών μέσων ενημέρωσης από το Λονδίνο, στην ακλόνητη θέση του ότι είναι θέμα των τραστίζ (επιτρόπων) του Μουσείου και όχι της Κυβέρνησης η διαχείριση των Γλυπτών και πάντως θα μπορούσαν να συζητήσουν τον δανεισμό τους στην Ελλάδα αφού προηγουμένως αποδεχθεί η ελληνική πλευρά ότι τους ανήκει η κυριότητα, άρα η νόμιμη κατοχή, κάτι που εμείς δεν είναι δυνατόν να δεχθούμε.
Η συνάντηση που ζητά με επιστολή του ο Λόρδος Πάρκινσον, και δεν έχει λόγο να μην δεχθεί η Λίνα Μενδώνη, έχει ζητηθεί από τον περασμένο Σεπτέμβριο από την UNESCO όταν αποφάσισε ότι το ζήτημα αφορά τις Κυβερνήσεις δύο χωρών και όχι τα Μουσεία Λονδίνου- Αθήνας. Το ίδιο είχε ισχυριστεί και ο Κυριάκος Μητσοτάκης τον Νοέμβριο του 2021 στον Βρετανό πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον ενώ εκείνος τον παρέπεμπε στο Βρετανικό Μουσείο. Αν πραγματικά ήθελαν μια δίκαιη λύση στην πολύχρονη αυτή εκκρεμότητα οι Βρετανοί θα μπορούσαν νομοθετήσουν ώστε να πάψουν οι επίτροποι του Μουσείου να κρύβονται πίσω από έναν τνόμο ο οποίος δεν τους δίνει το δικαίωμα επιστροφής οιουδήποτε αντικειμένου. Κι αυτό γιατί το Βρετανικό Μουσείο είναι γεμάτο με αντικείμενα από την πολιτιστική κληρονομιά διαφόρων χωρών, ιδίως ελληνικά και αιγυπτιακά.
Το θέμα ανακινήθηκε τώρα γιατί αυτές τις μέρες συζητούνται παρόμοια ζητήματα στο Παρίσι στη σύνοδο της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Προώθηση της Επιστροφής Πολιτιστικής Περιουσίας στις Χώρες Προέλευσης ή της Αποκατάστασής της σε περίπτωση Παράνομης Οικειοποίησης (ICPRCP).
Βέβαια, δεν είναι πρώτη φορά που απασχολεί η υπόθεση των Γλυπτών του Παρθενώνα την Επιτροπή (ICPRCP). Ηδη από το 1984.ετέθη για πρώτη φορά και από τότε η Επιτροπή εξετάζει την υπόθεση κατά τις διαδοχικές συνεδριάσεις της και έχει υιοθετήσει αρκετές συστάσεις για την επίτευξη μιας αμοιβαία αποδεκτής λύσης, καλώντας τον Γενικό Διευθυντή να διευκολύνει τις συναντήσεις με αυτό το θέμα.
Όπως σημειώνεται στο ντοκουμέντο που εκδόθηκε ως κείμενο εργασίας για την τωρινή, 23η σύνοδο, «σε πολλές περιπτώσεις, η UNESCO επανέλαβε την ετοιμότητά της να λειτουργήσει ως μεσολαβητής μεταξύ της Ελλάδας και του Ηνωμένου Βασιλείου σε αυτό το θέμα. Η 22η σύνοδος της ICPRCP (Σεπτέμβριος 2021) ενέκρινε τη Σύσταση 22.COM 6 που καλεί την Ελλάδα και το Ηνωμένο Βασίλειο να «εντείνουν τις προσπάθειές τους με σκοπό την επίτευξη μιας ικανοποιητικής διευθέτησης αυτού του μακροχρόνιου ζητήματος, λαμβάνοντας υπόψη το ιστορικό του , πολιτιστική, νομική και ηθική διάσταση» (παράγραφος 9), και καλώντας τον Γενικό Διευθυντή να «βοηθήσει στη σύγκληση των απαραίτητων συναντήσεων μεταξύ της Ελλάδας και του Ηνωμένου Βασιλείου με σκοπό την επίτευξη αμοιβαία αποδεκτής λύσης στο θέμα αυτό» (παράγραφος 10 ).
Κατά την ίδια σύνοδο υιοθετήθηκε η απόφαση 22.COM 6, η οποία, μεταξύ άλλων, «καλεί το Ηνωμένο Βασίλειο να επανεξετάσει τη στάση του και να προχωρήσει σε καλόπιστο διάλογο με την Ελλάδα για το θέμα [των Γλυπτών του Παρθενώνα]». Σύμφωνα με τη Σύσταση 22.COM 6, η Γραμματεία απέστειλε δύο επιστολές στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ελλάδα τον Μάρτιο του 2022, ζητώντας πληροφορίες και προτείνοντας τη διευκόλυνση του διαλόγου. 19. Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ελλάδα απάντησαν στη Γραμματεία στις 8 Απριλίου και στις 18 Απριλίου 2022 αντίστοιχα, περιγράφοντας τις ενέργειες που αναλήφθηκαν για τη συνέχιση του διαλόγου για την υπόθεση αυτή.
Τα δύο κράτη μέλη ανέφεραν τη διμερή συνάντηση μεταξύ του Πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον και του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο Λονδίνο τον Νοέμβριο του 2021, κατά την οποία ο Πρωθυπουργός Τζόνσον επανέλαβε τη μακροχρόνια θέση του Ηνωμένου Βασιλείου ότι αυτό το θέμα παραμένει ίδιο για τους Καταπιστευματοδόχους του Βρετανικού Μουσείου. Το Ηνωμένο Βασίλειο ενημέρωσε τη Γραμματεία για την πρότασή του να οργανώσει συνάντηση μεταξύ της Ελληνίδας Υπουργού Πολιτισμού, Λίνας Μενδώνη, και του Υπουργού Ψηφιακού, Πολιτισμού, Μέσων και Αθλητισμού του Ηνωμένου Βασιλείου, Λόρδου Πάρκινσον, η οποία ελπίζει ότι θα λάβει θετική απάντηση των ελληνικών αρχών. Ως προς αυτό, η Ελλάδα ενημέρωσε τη Γραμματεία ότι η εισήγηση του Ηνωμένου Βασιλείου στάλθηκε στην Ελληνίδα Υπουργό Πολιτισμού στις 29 Απριλίου 2022, έγινε αμέσως αποδεκτή και πρόκειται να διευθετηθεί συνάντηση μεταξύ των μερών σε εύθετο χρόνο.
