ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ
Από τις πολύπλοκες σχέσεις ανάμεσα σε δυο αδέρφια στην ταινία του Ντεπλεσέν στη δολοπλόκο γυναίκα στην ταινία του Οζόν
Του Νίνου Φένεκ Μικελίδη
*** ½ – Αγάπη και μίσος
Frere et soeur. Γαλλία, 2022. Σκηνοθεσία: Αρνό Ντεπλεσέν. Σενάριο: Αρνό Ντεπλεσέν, Ζουλί Περ. Ηθοποιοί: Μαριόν Κοτιγιάρ, Μελβίλ Πουπό, Γκολσιφτέ Φαραχανί, Πατρίκ Τιμσίτ. 108´
Το μίσος ανάμεσα σ’ έναν αδερφό και την αδερφή του είναι στο επίκεντρο της γαλλικής αυτής ταινίας του Αρνό Ντεπλεσέν, που πρωτοείδαμε στο περσινό φεστιβάλ των Καννών.
Αυτή, η Αλίς (Μαριόν Κοτιγιάρ), είναι τώρα διάσημη ηθοποιός, εκείνος, ο Λουί (Μελβίλ Πουπό), πρώην καθηγητής που τώρα έχει αποσυρθεί, μαζί με τη γυναίκα του, σ’ ένα απομονωμένο σπίτι κοντά στα Πυρηναία. Το μίσος τους, που, όπως μαθαίνουμε, κρατάει εδώ και πολλά χρόνια, αρχίζει να παίρνει μια άλλη στροφή μετά από το πρόσφατο ατύχημα των γονιών τους. Αν και ο Ντεπλεσέν ποτέ δεν υποδηλώνει πού οφείλεται αυτό το μίσος, αφήνει να διαπεράσει πως ίσως πρόκειται για ένα στην εφηβική τους ηλικία αιμομικτικό έρωτα (που όμως ποτέ δεν διευκρινίζεται) και τον οποίο κάπως μπερδεύει ένα όχι ιδιαίτερα πετυχημένο σενάριο που έγραψε ο ίδιος ο σκηνοθέτης μαζί με την τακτική συνεργάτιδά του, Ζουλί Περ.
Ο Ντεπλεσέν όμως είναι ένας σκηνοθέτης που έχει στο παρελθόν δείξει πέραν από κάθε αμφιβολία τις εξαιρετικές σκηνοθετικές του ικανότητες («Τα χρυσά μας χρόνια», «Τα φαντάσματα του Ισραήλ», «Η συγχώρεση»), ιδιαίτερα στη δημιουργία ατμόσφαιρας, συχνά και ποιητικής, όπως είχε δείξει και στην ταινία του «Μια νύχτα Χριστουγέννων», με την οποία η «Αγάπη και μίσος» έχει πολλά κοινά σημεία.
Μέσα από φλας μπακ, ανάμεικτα με το σήμερα, με την κάμερά του να επιμένει να ακολουθεί τα πρόσωπα, ιδιαίτερα εκείνα της ψυχικά βασανισμένης πρωταγωνίστριάς του (με την Κοτιγιάρ να φτιάχνει ένα πολυσύνθετο ρόλο, φέρνοντας στο νου τις ερμηνευτριες των ταινιών του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, με τις οποίες η ταινία έχει και άλλες θα έλεγα ομοιότητες), επιμένοντας στις παραμικρές εκφράσεις της και την όλη συχνά αδικαιολόγητη συμπεριφορά της, προσθέτοντας ενδιάμεσα και δευτερεύοντες χαρακτήρες, όπως την Φόνια (Γκολντσιφτέ Φαραχανί), την εβραϊκής καταγωγής γυναίκα του Λουί, τον Ζβι, φίλο του Λουϊ, ή τη Λουτσία, μια νεαρή Ρουμάνα, παθιασμένη θαυμάστρια της Αλίς, στην οποία η Αλίς εκμυστηρεύεται στοιχεία από τη ζωή της.
** ½ – Το έγκλημά μου
Mon crime. Γαλλία, 2023. Σκηνοθεσία: Φρανσουά Οζόν. Σενάριο: Φρανσουά Οζόν, Φιλίπ Πιάτσο, από το θεατρικό έργο των Τζορτζ Μπεν και Λουί Βερνέιγ. Ηθοποιοί: Νάντια Τερέσκεβιτς, Ρεμπέκα Μαρντέρ, Ιζαμπέλ Ιπέρ, Φαμπρίς Λουκινί, Αντρέ Ντισολιέ. 102´
Πολυάσχολος, «σταχανοβίτης», όπως τον αποκαλούν οι Γάλλοι (μέσα σε 25 χρόνια γύρισε 22 ταινίες), με ποικίλα θέματα και ταινίες που αλλάζουν από είδος σε είδος («Όλα πήγαν καλά», «Φραντζ», «Θέλημα θεού», «Ο διπλός εραστής», «Οκτώ γυναίκες», «Κάτω απ’ την άμμο»), που τον ανέδειξαν ως έναν από τους πιο ταλαντούχους και σημαντικούς Γάλλους σκηνοθέτες των τελευταίων δεκαετιών, ο Φρανσουά Οζόν στρέφεται αυτή τη φορά σε ένα θεατρικό έργο της δεκαετίας του ‘30 (που το Χόλιγουντ μετέφερε σε ταινία δυο ήδη φορές το 1934:και το 1946). Έργο που στρέφεται γύρω από την ιστορία μιας ασήμαντης, πάμπτωχης ηθοποιού που κατηγορείται ότι σκότωσε ένα διάσημο θεατρικό
παραγωγό. Με τη βοήθεια μιας φίλης και δικηγόρου, αποδεικνύει πως βρισκόταν σε άμυνα και αθωώνεται. Θ’ ακολουθήσει μια καριέρα επιτυχιών και δόξας, στο τέλος όμως αρχίζει να μπαίνει το ερώτημα: είναι πράγματι αθώα;
Πέρα από την εντυπωσιακή παραγωγή (ωραία, εντυπωσιακά κοστούμια και ντεκόρ) και τις καλές ερμηνείες (με επικεφαλής την Νάντια Τερέσκεβιτς στο ρόλο της κατηγορούμενης ηθοποιού), ο Οζόν χρησιμοποιεί την ιστορία του για να θέσει επίκαιρα θέματα (η «σχέση» της ηθοποιού με τον παραγωγό, σχέση που βάζει το θέμα το metoo#, η γυναικεία χειραφέτηση αλλά και η πονηριά μιας γυναίκας που το εκμεταλλεύεται για ιδιοτελείς σκοπούς), χρησιμοποιώντας ένα ελαφρό στιλ, όπου ο ρεαλισμός δίνει τη θέση του σε μια ατμόσφαιρα βουλεβάρδου, όπου κυριαρχούν η θεατρικότητα και το πλαστό, χωρίς όμως την χάρη και το ευπρόσδεκτο στιλιζάρισμα που είχαν οι τελευταίες, βασισμένες σε θεατρικά έργα, ταινίες του Αλέν Ρενέ.
