Του Βασίλη Κ. Καλαμαρά [vasillis.kalamaras@gmail.com]
Μ’ έναν σημαντικό Ευρωπαίο συγγραφέα της δυστοπίας, τον 65χρονο Ούγγρο Λάσλο Κρασναχορκάι, θα έχουν την ευκαιρία να συναντηθούν οι αναγνώστες του. Με αφορμή την ελληνική έκδοση του τελευταίου μυθιστορήματός του «Η Σέιομπο πέρασε από εκεί κάτω» (μτφρ.: Μανουέλα Μπέρκι, εκδόσεις Πόλις), θα βρίσκεται απόψε στις 8, στο Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Αθηνών (Ακαδημίας 18, 1ος όροφος).
Με τον ξένο επισκέπτη μας, θα συνομιλήσουν οι Γιώργος-‘Ικαρος Μπαμπασάκης, Μικέλα Χαρτουλάρη και Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη.
Μέσω του ομοεθνή του κινηματογραφιστή Μπέλα Ταρ, συζητήθηκε και αναζητήθηκε ο Λάσλο Κρασναχορκάι: τα μυθιστορήματά του «Το τανγκό του Σατανά» (1985) και η «Μελαγχολία της αντίστασης» (1989) τα απολαύσαμε στον κινηματογράφο με τους τίτλους «Satantango» (1994) και «Οι αρμονίες του Βερκμάιστερ» (2000). Το έργο του, αν και δεν εύκολα προσπελάσιμο, έχει ωστόσο το βάρος των μεγάλων έργων που δεν σε βουλιάζουν στα άπατα της ασημαντότητας, αλλά επανέρχεται στην σημαίνουσα πραγματικότητα ως όνειρο και στο όνειρο ως πραγματικότητα.
Η Σούζαν Σόνταγκ τον περιέγραψε ως «τον σύγχρονο Ούγγρο τεχνίτη της αποκάλυψης που έλκει τη σύγκριση με τον Γκόγκολ και τον Μέλβιλ». Ο δε σκοτεινός Β.Γκ. Ζέμπαλντ έγραψε: «Η παγκοσμιότητα του οράματός του συναγωνίζεται εκείνη των »Νεκρών ψυχών» του Γκόγκολ και ξεπερνά κατά πολύ όλα τα ελάσσονα ενδιαφέροντα της σύγχρονης συγγραφικής παραγωγής.». Το 2015, ο Κρασναχορκάι ήταν ο πρώτος Ούγγρος συγγραφέας, ο οποίος τιμήθηκε με το Διεθνές Βραβείο Μπούκερ.
Ο Λάσλο Κρασναχορκάι, έλκει την συγγραφική του καταγωγή από τους Ντοστογιέφσκι, Κάφκα και Μπέρνχαρντ, τον γοητεύει ο μακροπερίοδος χωρίς στίξη λόγος-όπως ακριβώς είναι η ροή της ομιλίας των μεθυσμένων συμπατριωτών του- ενώ το λογοτεχνικό στίγμα του είναι δυστοπικό, αφού κατά τον συγγραφέα κανένα πολιτικό σύστημα δεν είναι παράδεισος-ακόμη και η «γλυκιά Δύση» που επιζητούσε, όταν ζούσε υπό την σκιά του σοβιετικού καθεστώτος. Δεν γίνεται κυνικός και ειρωνικός, καθώς τα μυθιστορηματικά πρόσωπα είναι καθηλωμένα στο φέγγος μιας σκοτεινής αιωνιότητας, μεταξύ τρέλας και σοφίας, μεταξύ κοινής λογικής και υπερβατικού λόγου, εκκοσμίκευσης του θεϊκού λόγου και λατρείας του θεού φαντάσματος.
Η υπόθεση του μυθιστορήματος «Η Σέιομπο πέρασε από εκεί κάτω»
Από το Κιότο στη Βενετία, από το Παρίσι στην Αθήνα, και ακόμη περνώντας από τη Γρανάδα και τη Γενεύη, ο Λάσλο Κρασναχορκάι μάς παρασύρει σε ένα γοητευτικό ταξίδι μέσα από δεκαεπτά αφηγήσεις, που αποτελούν παραλλαγές και στοχασμούς γύρω από την τέχνη και τη δημιουργία, αλλά και την αναζήτηση του ιερού.
Με τη βοήθεια ενός τουρίστα, που χάνεται στα δαιδαλώδη δρομάκια της Βενετίας και ανακαλύπτει θαμπωμένος ένα άγνωστο έργο της Σχολής του Σαν Ρόκο, ενός ηθοποιού του θεάτρου Νο, ο οποίος ενσαρκώνει τη θεά Σέιομπο, ενός φύλακα του Μουσείου του Λούβρου, που τον συνδέει ένας σχεδόν ερωτικός δεσμός με την Αφροδίτη της Μήλου, ή, ακόμα, ενός αρχιτέκτονα παθιασμένου με τη μουσική μπαρόκ, ο οποίος με αδέξιο τρόπο προσπαθεί να μεταδώσει τον ενθουσιασμό του σε κάποιους γέροντες χωρικούς, ο συγγραφέας μάς κάνει να μοιραστούμε μαζί του τη δύναμη της καλλιτεχνικής εμπειρίας σε όλη την πολυπλοκότητά της.
Ξεδιπλώνοντας μια μεγαλειώδη πρόζα, που με τον ρυθμό της μας προσκαλεί σε στοχαστικές αναζητήσεις, ο Κρασναχορκάι, διαδοχικά ιερατικός, ειρωνικός, και πάντα βαθιά καλλιεργημένος, καταπιάνεται με τον ρόλο του καλλιτέχνη, αλλά και του θεατή, και ερευνά τη συγκίνηση που προκαλεί η μεγάλη τέχνη στον καθένα από εμάς.
