Τα Παιδιά Του Ήλιου του Μάξιμ Γκόρκι, που θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα της ρωσικής δραματουργίας, ανεβαίνει για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά στο θέατρο Αλκμήνη από ένα θίασο 10 ηθοποιών. Πρόκειται για την ομάδα Indigo Theatre Project που δίνει μια σύγχρονη πνοή στο γεμάτο χιούμορ κοινωνικό δράμα του κορυφαίου Ρώσου συγγραφέα.
Μέλος του θιάσου είναι και ο Κωνσταντίνος Μαρούγκας, ηθοποιός, αλλά και συγγραφέας και θεατρολόγος – εμψυχωτής. Το enetpress είχε μια συνομιλία μαζί του εφ όλης της ύλης για το Θέατρο, τη Τέχνη και τη Ζωή.
- Θα θέλαμε να μας πείτε λίγα λόγια για την υπόθεση του έργου «Τα παιδιά του ήλιου» και τον ρόλο που ερμηνεύετε.
Τα «παιδιά του ήλιου» του Μαξίμ Γκόρκι είναι ένα έργο πολυεπίπεδο. Η πλοκή στηρίζεται κυρίως στους χαρακτήρες, οι οποίοι παρουσιάζονται να περνούν τον χρόνο τους αφοσιωμένοι σε φιλοσοφικές αναζητήσεις, ενώ γύρω τους άνθρωποι πεθαίνουν από αρρώστια. Είναι τόσο αντικρουόμενες οι απόψεις τους για τη ζωή που έρχονται διαρκώς μεταξύ τους σε ρήξη. Οι διανοούμενοι, όσο είναι απασχολημένοι με τα δικά τους «ζητήματα» πάνω στην επιστήμη την τέχνη και την ανθρωπότητα εν γένει, σταδιακά γκρεμίζονται από την οργή του πλήθους που τους περικυκλώνει.
Ο ρόλος που ερμηνεύω είναι ο Πάβελ Προτασόφ ένας επιστήμονας κλεισμένος στο εργαστήριό του, μονίμως απασχολημένος με τα πειράματά του. Είναι σχεδόν χαμένος στον κόσμο του. «Ερωτευμένος» με τη λογική! Τα συναισθήματα και οι ανθρώπινες αντιδράσεις δεν τον αφορούν καθόλου. Μέσα σε όλα αυτά, όμως, ο ίδιος προσπαθεί, ως άλλος ρήτορας, να καταρρίψει την κοσμοθεωρία των άλλων. Επιζητά να εξαπλωθούν οι απόψεις του, σαν τα χημικά του που διαρρέουν στο σύστημα ύδρευσης και οι άνθρωποι γύρω του τα πίνουν χωρίς δεύτερη σκέψη. Ο Πάβελ είναι ένα πολύ ιδιαίτερος χαρακτήρας και θα έλεγα αρκετά κωμικός.
Πόσο επίκαιρος είναι σήμερα ο Μαξίμ Γκόρκι;
Τα θέματα που θίγει ο Γκόρκι στο έργο του μοιάζουν πολύ «σημερινά». Μια κοινωνία σε αναβρασμό, πρόδηλη ανισότητα, ανθρώπινες σχέσεις πάντα στα άκρα με στιγμές ευαισθησίας, αλαζονεία, άνοδος και πτώση. Ενώ το έργο γράφτηκε το 1905, όλα τα παραπάνω είναι ακόμα σε κρίση. Εδώ πρέπει να αναφέρω ότι η σκηνοθετική ματιά, αλλά και οι ερμηνείες, είναι πολύ σύγχρονες, δίνοντας στο κείμενο μια ανανεωτική ματιά, κρατώντας βέβαια τον απαραίτητο σεβασμό. Το μόνο σίγουρο είναι ότι το κοινό που παρακολουθεί την παράσταση -για δεύτερη χρονιά πλέον- αντιλαμβάνεται τον σύγχρονο τρόπο που έχει ανέβει το έργο και τη σύνδεση με το σήμερα.
- Το έργο πραγματεύεται τον ρόλο της επιστήμης σε μια κοινωνία που υποφέρει, θα θέλαμε να μας αναπτύξετε την άποψη του συγγραφέα όπως την αντιληφθήκατε διαβάζοντάς το και τις σκέψεις σας πάνω σε αυτό.
Ο Γκόρκι φαίνεται να έδωσε σε καθέναν από τους χαρακτήρες του έργου του μια «αλήθεια». Η «αλήθεια» αυτή είναι πλήρως αντιληπτή από τον ίδιο τον χαρακτήρα και τη φέρει από την αρχή μέχρι το τέλος. Ο Πάβελ, ως επιστήμονας, διατείνεται «καθετί η πρόοδος» και σε έναν μονόλογό του αναφέρεται στους «αγώνες» της ανθρωπότητας ως χάσιμο χρόνο. Η επιστήμη στο έργο έχει κεντρικό ρόλο. Όταν ανακαλύψει ο Πάβελ το «τελευταίο κομμάτι του παζλ», θα προσφέρει απλόχερα όλα τα πλεονεκτήματα στους ανθρώπους.
Αλλά μέχρι τότε; Πόσοι πρέπει να πονέσουν, πόσοι να γίνουν πειραματόζωα, πόσοι να ζουν με τα λίγα για να ζει αυτός -και οι όμοιοί του- με τα πολλά έχοντας την πολυτέλεια να πειραματίζεται απομονωμένος, χωρίς να τον αγγίζει τίποτα. Η επιστήμη πρέπει να προσφέρει τα οφέλη της στους ανθρώπους και να έχει σαφή όρια, πρωτίστως ηθικά. Τα οφέλη της επιστήμης δεν πρέπει να καρπώνονται από λίγους. Πρέπει να προσφέρονται σε όλους όσοι έχουν ανάγκη, μόνο έτσι θα μιλάμε για μια κοινωνία ίσων ευκαιριών.
Ενώ μέσα από το έργο μπορώ να «δω» την αλήθεια του Πάβελ για την επιστήμη, το τίμημά της και την αφοσίωση που χρειάζεται, θεωρώ πως όταν καταπατώνται τα δικαιώματα των ανθρώπων γύρω μας, όταν υπάρχει τόση ανισότητα και στερήσεις σε έναν κόσμο που υποφέρει, πρέπει πρώτα να λύσουμε αυτά τα προβλήματα και μετά να «οργώσουμε» το σύμπαν. Ζούμε σε έναν κόσμο πολλών ταχυτήτων και αυτό είναι γεγονός.
Τόσα επιτεύγματα τεχνολογικά-επιστημονικά καθημερινά και ταυτόχρονα στο παρακάτω στενό κάποιο παιδί πεινάει. Η περιέργεια του ανθρώπου είναι υπέροχη, μας τροφοδοτεί, μας εξελίσσει, αλλά όταν αδιαφορούμε για τον διπλανό μας και ασχολούμαστε μόνο με την πρόοδο, θεωρώ πως χάνουμε το νόημα της ζωής. Δεν είναι ή το ένα ή το άλλο, όλα μπορούν να γίνουν, αρκεί να δώσουμε την έμφαση που χρειάζεται κατά περίπτωση.
- Είστε απόφοιτος δραματικής σχολής αλλά και του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ. Ποια είναι η άποψή σας σε σχέση με το προεδρικό διάταγμα που εξισώνει τα πτυχία ανώτερων δραματικών σχολών και σχολών χορού και κινηματογράφου με τα απολυτήρια λυκείου;
Θα προσπαθήσω να τοποθετηθώ επί του θέματος βάσει της προσωπικής μου εμπειρίας στα όσα συμβαίνουν. Αρχικά, είναι νομίζω κοινώς αποδεκτό ότι η απαξίωση της τέχνης τα τελευταία χρόνια είναι ολοφάνερη. Υπάρχουν ακόμη κάποιοι που δεν θεωρούν την τέχνη επάγγελμα. Εγώ καταπιάστηκα με τις θεατρικές σπουδές στα 25, αφού είχα ολοκληρώσει μεταπτυχιακές σπουδές στον τομέα της εκπαίδευσης.
Υπάρχουν όμως άνθρωποι που έχουν σπουδάσει, βιοπορίζονται και συνεχίζουν να επιμορφώνονται μόνο πάνω στο καλλιτεχνικό τους αντικείμενο και καλά κάνουν! Όταν εξισώνεις τις καλλιτεχνικές σπουδές με απολυτήριο λυκείου, είναι σαν να θεωρείς τον άλλον ανειδίκευτο, ενώ -ξεκάθαρα- δεν είναι. Αντίστοιχα και στην περίπτωση του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών, οπού η φοίτηση παρέχει πτυχίο πανεπιστημιακής μόρφωσης με παιδαγωγική κατάρτιση, φέτος συνέβη το εξής: ο κλάδος των θεατρολόγων έμεινε εκτός διορισμών σε σχολεία! Αν και αυτό δεν είναι απαξίωση, τότε τι είναι;
Οτιδήποτε έχει να κάνει με τέχνη, έρχεται σε δεύτερη μοίρα, ως φαίνεται. Εμένα οι καλλιτεχνικές σπουδές μου πάνω στο θέατρο έγιναν εργαστηριακά σε σχολές υποκριτικής και συνεχίζονται μέχρι και σήμερα ακατάπαυστα, διότι αφενός συναντώ νέες υποκριτικές προσεγγίσεις και αφετέρου νιώθω να με εξελίσσουν ως ηθοποιό στις παραστάσεις που συμμετέχω.
Ξεκίνησα να εργάζομαι επαγγελματικά στο θέατρο πριν κάποια χρόνια, όταν απέκτησα τις γνώσεις και τη σκηνική εμπειρία που χρειαζόταν. Ταυτόχρονα, μετά την αποφοίτησή μου από το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, όπου έλαβα επιστημονική γνώση πάνω στο θέατρο και πρακτικά εφόδια στην ειδική διδακτική του θεάτρου, διορίστηκα και εργάζομαι ως θεατρολόγος-εμψυχωτής. Αυτήν την πορεία επέλεξα εγώ και όπως είχα το δικαίωμα να σπουδάσω αυτά που ήθελα και να επιμορφωθώ πάνω στο θέατρο, την υποκριτική και όσα άλλα επιθυμώ και μπορώ φυσικά, πρέπει να έχουν και απόφοιτοι καλλιτεχνικών σχολών.
Αν κάποιος άνθρωπος δηλαδή επιθυμεί να σπουδάσει κάτι καλλιτεχνικό, αφιερώσει χρόνο, χρήματα, κόπο γιατί να μην αναγνωρίζεται και να μην έχει αξία το πτυχίο του είτε για εργασία με δικαιώματα είτε για περαιτέρω επιμόρφωση στην Ελλάδα και στο εξωτερικό; Ας μην κόβουμε τα φτερά των άλλων, ειδικά των νέων που έχουν όνειρα. Είναι ένα θέμα αρκετά σύνθετο και πρέπει να βρεθεί άμεση λύση. Θεωρώ επίσης ότι, όπως συνέβη αυτό τώρα στον καλλιτεχνικό χώρο, μπορεί να συμβεί και σε άλλους τομείς ανά πάσα στιγμή. Δυστυχώς πολύ εύκολα απαξιώνεται κάτι, ειδικά όταν δεν δίνουμε χώρο και χρόνο να το ακούσουμε, να το πλησιάσουμε, να το γνωρίσουμε…
- Ποια είναι τα επόμενα σχέδια της Θεατρικής Ομάδας Indigo Theatre Project;
Ήδη έχουμε ξεκινήσει πρόβες πάνω σε νέο έργο, το οποίο θα ανακοινώσουμε σύντομα, αλλά αυτή τη στιγμή όλη μας η ενέργεια δίνεται επί σκηνής για «τα παιδιά του ήλιου»!
