Της Ζωής Τόλη
Οι αδιέξοδες ανθρώπινες σχέσεις εκφράζονται με ενάργεια και κυνισμό στο έργο «Αύγουστος», του Tracy Letts, σε μετάφραση Μανώλη Δούνια και σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Μαρκουλάκη, στο θέατρο «Δημήτρης Χορν».

«Παραμένεις δίπλα σ’ έναν άνθρωπο που σου κάνει τη ζωή μαρτύριο ή τον εγκαταλείπεις;»

Έργο βραβευμένο με Pulitzer και Tony, μία dramedy, με πικρό πυρήνα, αλλά και με γέλιο, που προέρχεται σε γενικές γραμμές από τις εσχατιές της μοναξιάς και την απόγνωση.

Πλήρης αποκαθήλωση των προσωπείων μιας αμερικανικής οικογένειας (και όχι μόνο), όταν μια τραγωδία θα συγκεντρώσει τους συγγενείς, οι οποίοι είχαν αποξενωθεί μεταξύ τους. Γύρω από ένα τραπέζι τα άτομα αλληλοσπαράζονται, καθώς η αυτοκτονία του πατέρα (Μάνος Βακούσης) «απελευθερώνει» τους χαρακτήρες, μυστικά και ψέματα βγαίνουν στη φόρα, προσβλητικές ατάκες χωρίς ίχνος ντροπής, ισχυρά δυναμικά αναπτύσσονται ανάμεσά τους διαμορφώνοντας ένα σύμπαν σαρκοφαγικό, άλλοτε σκληρό και άλλοτε με τρομερό χιούμορ. Η τραγικότητα αποκαλύπτεται πιο καλά μέσα από τη χρήση του χιούμορ και ο Μαρκουλάκης χρωματίζει την ελαφράδα με την οποία ο συγγραφέας το έγραψε (Θ. Μπαζάκα).

Τα μέλη αυτής της σύναξης είναι έρμαια των ενοχών, της προσωπικής τους χρεοκοπίας, των διαψευσμένων ονείρων και των δυσκολιών της ζωής. Απόρροια των παραπάνω είναι οι συχνότατες επικρίσεις και απειλές που σαφώς δείχνουν τα εμπόδια που συνάντησαν αυτά τα άτομα στην εξέλιξή τους ή ότι έμαθαν να ικανοποιούν πρώτα τους άλλους και μετά τους εαυτούς τους. Η οικογένεια Γουέστον, διαταραγμένη στη βάση της, φθίνει, βουλιάζοντας στη σκοτεινιά, την ηττοπάθεια, τη συναισθηματική ερήμωση, μπροστά σ’ ένα αμφίβολο μέλλον. Είναι ανείπωτα δυστυχισμένοι όλοι τους μ’ ένα διασκεδαστικό τρόπο.

Στην απελπισμένη αυτή κωμωδία η μητριαρχία είναι εμφανής, με εξάρχουσα τη Βάιολετ (Θέμις Μπαζάκα), εκπρόσωπο μιας γενιάς με τραχείς χαρακτήρες, από φτωχική και βίαιη οικογένεια, που δεν μπορεί να ξεχάσει τα βιώματά της και χρεώνει στα παιδιά τα δικά της όνειρα, φορτώνοντάς τα με ενοχές για το τι πέτυχαν και τι όχι στη ζωή τους. Αγαπά τα παιδιά της, αλλά ο τρόπος της είναι αλαζονικά καταστροφικός. Είναι εθισμένη σε ποικιλία χαπιών, έχει καρκίνο στο στόμα και ανύπαρκτη σχέση με τον άντρα της πολλά χρόνια. Στο βάθος φωνάζει για νοιάξιμο, αγάπη και παρηγοριά, αλλά ο κακός της χαρακτήρας διώχνει τους άλλους χιλιόμετρα μακριά. Η ερμηνεία της καταπληκτική, με στοιχεία αρχαίας ηρωίδας, σε καθηλώνει με το ταμπεραμέντο της, συγκινεί και σε εξαγριώνει ταυτόχρονα. Δίνει ρεσιτάλ υποκριτικής σ’ ένα δύσκολο ρόλο.

Η Μαρία Πρωτόπαπα ως Μπάρμπαρα, μέσα στο ερμηνευτικό της κέντρο, αποδεικνύει άλλη μια φορά το ταλέντο μιας περσόνας ανάλογο με τη στόφα των μεγάλων κυριών του ελληνικού θεάτρου. Επηρεασμένη όπως και οι αδελφές της από το άνυδρο περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσαν, αναπαράγει ό,τι εισέπραξε, δηλαδή την ωμότητα, την ακαμψία και την αγριότητα, επιβεβαιώνοντας πόσο πιστό αντίγραφο της μάνας της είναι. Γι’ αυτό και η μεταξύ τους σύγκρουση είναι αναπόφευκτη. Στο τέλος αναρωτιέται αν πρέπει να αφήσει πίσω της ένα δηλητηριασμένο περιβάλλον και να προχωρήσει μπροστά, αδιαφορώντας για τους ανθρώπους που τη μεγάλωσαν.

Εξαιρετικός ο Μάνος Βακούσης (Μπέβερλι Γουέστον), παίζει το διάσημο ποιητή, εθισμένο στο αλκοόλ, που βάζει τέρμα στη ζωή του, καθώς επίσης και ο Αλέξανδρος Μυλωνάς που είναι ο άνδρας της Μάτι Φέι, της αδελφής της Βάιολετ.

Πολύ καλές οι Βίκυ Βολιώτη (Άιβι) και Μαρίνα Ασλάνογλου (Κάρεν), οι αδελφές της Μπάρμπαρα, και η Μ. Κατσιαδάκη (Μάτι Φέι). Επίσης ξεχώρισαν οι γαμπροί Νίκος Αλεξίου (Στιβ), Κώστας Ανταλόπουλος (Μπιλ), ο Θύμιος Κούκιος που παίζει τον ευάλωτο γιο του Μυλωνά και της Κατσιαδάκη, και η νεαρά Σίσσυ Τουμάση, κόρη της Μπάρμπαρα. Ενδιαφέρουσα και η Aurora Marion Αρζόγλου (Τζόνα) που είναι η οικονόμος του σπιτιού με ινδιάνικο αίμα, μια γλυκιά και συγχρόνως δυναμική παρουσία.

Τα σκηνικά (Αθανασία Σμαραγδή), τα κοστούμια (Ιωάννα Τσάμη), οι φωτισμοί (Αλέκος Γιάνναρος), η μουσική (Μίνως Μάτσας) όλα συνετέλεσαν στην επιτυχία της εξαιρετικής αυτής παράστασης.

Το «August: Osage County» (πλήρης τίτλος του έργου), που έχει δομή δραματικής κομεντί, είναι ένα θεατρικό που πραγματεύεται τα «κακώς κείμενα» της επιβαρυμένης δυτικής κουλτούρας, αναδεικνύοντας κάθε άπελπι συναισθηματισμό και τις αμείλικτες ψυχολογικές εντάσεις των ανθρώπων που τη βιώνουν.

Η σκηνοθεσία του Κων. Μαρκουλάκη εύστοχη, με σύγχρονη οπτική, χωρίς ακρότητες, αβανταδόρικη, με κινηματογραφική ρεαλιστικότητα και όπως δηλώνει ο ίδιος, ο Τολστόι έχει πει, «οι ευτυχισμένες οικογένειες μοιάζουν. Κάθε δυστυχισμένη οικογένεια είναι δυστυχισμένη με το δικό της τρόπο».

Η ανθρώπινη εμπειρία είναι ΚΟΙΝΗ για όλους!

Μία από τις καλύτερες θεατρικές δουλειές που έχουμε παρακολουθήσει.