Η χρήση βιβλίων από δημόσιες δανειστικές βιβλιοθήκες θα μπορεί να γίνει με καταβολή κάποιου τιμήματος προς τους συγγραφείς και εκδότες όπως διαφάνηκε κατά την δεύτερη συνάντηση όλων των συναρμόδιων φορέων που συγκεντρώθηκαν χτες στο Αμφιθέατρο του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Θέμα της Συνάντηση της Δημόσιας Διαβούλευσης ο υπολογισμός και η θέσπιση καταβολής Δικαιώματος Δημοσίου Δανεισμού (ΔΔΔ) προς τους δημιουργούς, έναντι του δανεισμού των έργων τους από τις βιβλιοθήκες. Η συνάντηση έγινε για να βρεθεί μία κοινά αποδεκτή λύση ώστε να μην προσφέρεται το πνευματικό προϊόν χωρίς την καταβολή των πνευματικών δικαιωμάτων, όπως αρχικά ήθελε να θεσπίσει το Υπουργείο Πολιτισμού.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση που εξέδωσε το ΥΠΠΟΑ, το ΔΔΔ αποτελεί «απόλυτο» πνευματικό δικαίωμα των δημιουργών, σύμφωνα με τον νόμο 2121/93, και αφορά το δικαίωμα που απορρέει για τον κάτοχο των πνευματικών δικαιωμάτων από τη χρήση του έργου του στις δανειστικές βιβλιοθήκες.
Στην ευρωπαϊκή νομοθεσία το ΔΔΔ αναγνωρίζεται με την οδηγία 92/100/ΕΟΚ, και επανακωδικοποιείται με την οδηγία 2006/115, όπου περιγράφεται ως «δημόσιος δανεισμός» η πράξη «διάθεσης προς χρήση για περιορισμένο χρονικό διάστημα και όχι για άμεσο ή έμμεσο οικονομικό ή εμπορικό όφελος, όταν γίνεται από ιδρύματα προσβάσιμα στο κοινό» (δηλ. από τις δημόσιες βιβλιοθήκες). Μέχρι σήμερα 53 χώρες έχουν αναγνωρίσει το Δικαίωμα Δημόσιου Δανεισμού και 33 έχουν υιοθετήσει κάποιο σύστημα υπολογισμού του.
Σε εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 54 του νόμου 4481/2017, ο οποίος ψηφίστηκε τον Ιούλιο του 2017, η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού εγκαινίασε, στις 13 Σεπτεμβρίου 2017, τη διαδικασία ανοιχτής δημόσιας διαβούλευσης μεταξύ όλων των ενδιαφερομένων φορέων των βιβλιοθηκών και των δημιουργών (συγγραφέων, μεταφραστών, εικονογράφων, φωτογράφων και εκδοτών). Η πολιτική διαδικασία της διαβούλευσης έχει στόχο την αναζήτηση μιας από κοινού αποδεκτής λύσης για τον υπολογισμό του συστήματος αμοιβής των δικαιούχων για τον δημόσιο δανεισμό των έργων τους από τις δανειστικές βιβλιοθήκες, για πρώτη φορά στη χώρα μας μετά από την ψήφιση του ν. 2121/1993 για την πνευματική ιδιοκτησία.
Κατά την εναρκτήρια συνάντηση η Υπουργός Πολιτισμού ανέφερε ότι η λύση αυτή θα πρέπει να έχει τα εξής χαρακτηριστικά:
-Να είναι συνολική, από κοινού συμφωνημένη και χωρίς εξαιρέσεις για όλες τις δανειστικές βιβλιοθήκες, ώστε να τις απαλλάσσει από την προσπάθεια να αντιμετωπίσουν το σύνθετο αυτό νομικό πρόβλημα η κάθε μία μόνη της.
-Να βασίζεται σε ένα δίκαιο σύστημα υπολογισμού του ύψους του Δικαιώματος, το οποίο να προκύπτει από αντικειμενικά στοιχεία, και ταυτόχρονα να μην αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για την ομαλή λειτουργία και την ανάπτυξη της δραστηριότητας των βιβλιοθηκών υπέρ του βιβλίου και της ανάγνωσης.
-Να βασίζεται σε ένα αποδεκτό σύστημα απόδοσης του Δικαιώματος στους δικαιούχους, είτε μέσω της αμοιβής η θα οποία διανέμεται σ’ αυτούς μέσω των Οργανισμών Συλλογικής Διαχείρισης, είτε με τη μορφή ενός στοχευμένου προγράμματος που θα επιτρέπει στους δημιουργούς να συνεχίσουν να ασκούν το έργο τους.
Στη δεύτερη, κατά σειράν, συνάντηση της διαβούλευσης συζητήθηκε ο ακριβής χαρακτήρας του ΔΔΔ, ο τρόπος υπολογισμού και καταβολής του, καθώς ο τρόπος διανομής ανάμεσα στους δικαιούχους, δημιουργούς κι εκδότες. Οι προτάσεις των τεχνικών εμπειρογνωμόνων του ΥΠΠΟΑ θα αποτελέσουν τη βάση περαιτέρω συζήτησης, με στόχο την εξεύρεση μιας κοινά αποδεκτής λύσης, μέσα σε χρονικό διάστημα μικρότερο από αυτό του ενός έτους, το οποίο προβλέπει ο νόμος 4481/2017.
Στη συνάντηση συμμετείχαν εκπρόσωποι των φορέων: ‘Ενωση Ελληνικού Βιβλίου (ΕΝΕΛΒΙ), Σύνδεσμος Εκδοτών Βιβλίου (ΣΕΚΒ), Σύλλογος Εκδοτών Βιβλίου Αθήνας (ΣΕΒΑ), Εταιρεία Συγγραφέων, Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Έργων του Λόγου (ΟΣΔΕΛ), Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης «Φοίβος», Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρησης Έργων Εικαστικών Τεχνών και Εφαρμογών (ΟΣΔΕΕΤΕ), Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΟΠΙ), Γενικό Συμβούλιο Βιβλιοθηκών, Εθνική Βιβλιοθήκη – Δίκτυο Βιβλιοθηκών, Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών (ΣΕΑΒ), Ένωση Ελλήνων Βιβλιοθηκονόμων και Επιστημόνων Πληροφόρησης (ΕΕΒΕΠ).
