Με αιφνιδιαστική της απόφαση η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων βάζει μπλόκο στον ΟΑΣΑ για το ηλεκτρονικό εισιτήριο.
Ειδικότερα, από την Αρχή ζητήθηκε να γνωμοδοτήσει, όπως απαιτεί η νομοθεσία για την επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων στο πλαίσιο του νέου Ενιαίου Αυτόματου Συστήματος Συλλογής Κομίστρου για τις εταιρείες του Ομίλου ΟΑΣΑ, δηλαδή το ηλεκτρονικό εισιτήριο.
Ο ΟΑΣΑ, στο πλαίσιο του νέου αυτού συστήματος, θα πρέπει να προβεί
στην προσωποποίηση-ταυτοποίηση όλων των επιβατών που χρησιμοποιούν κάρτες
απεριορίστων διαδρομών για τη μετακίνησή τους με τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς
μέσα στο Λεκανοπέδιο Αττικής, αλλά και όλων εκείνων που δικαιούνται μετακίνηση με μειωμένο ή μηδενικό κόμιστρο.
Ο ΟΑΣΑ επισημαίνει από τη μεριά του ότι «τα στοιχεία που θα συλλέγει, θα καταχωρίζονται σε ασφαλή βάση προσωπικών δεδομένων το ηλεκτρονικό εισιτήριο για όλα τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς που περιέχει micro-chip» και ζητεί από τον ΟΑΣΑ, προκειμένου να ανάψει το πράσινο φως, «αυστηρές εγγυήσεις προστασίας των προσωπικών δεδομένων, καθώς όπως το σχεδιάζει σήμερα ο Οργανισμός, περιλαμβάνει υπερβολικά πολύ μεγάλη πληθώρα προσωπικών δεδομένων».
Η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων αναφέρει:
«Οποιαδήποτε συσχέτιση, είτε σε λογικό είτε σε φυσικό επίπεδο, του συγκεκριμένου αριθμού της κάρτας με τον κάτοχο αυτής επιτρέπει την εξαγωγή πλήρους πληροφόρησης για τις ακριβείς διαδρομές που αυτός πραγματοποιεί.
Τονίζουμε τον υπερβολικά μεγάλο αριθμό των προσωπικών δεδομένων που συλλέγονται και καταχωρίζονται για την κάρτα του ηλεκτρονικού εισιτηρίου, χωρίς ωστόσο ο ΟΑΣΑ να έχει εξετάσει εναλλακτικές τεχνικές λύσεις που αφενός μεν θα επιτύγχαναν εξίσου τους επιδιωκόμενους σκοπούς αφετέρου δε θα εξασφάλιζαν την προστασία της ιδιωτικότητας των χρηστών.
Ζητούμε από τον ΟΑΣΑ να προβεί στην εκπόνηση εκτίμησης επιπτώσεων στην προστασία προσωπικών δεδομένων, να τεκμηρίωση την αναγκαιότητα της επεξεργασίας των προσωπικών δεδομένων, ενώ παράλληλα θα πρέπει να υιοθετήσει τα
απαραίτητα μέτρα ασφάλειας.
Τα δεδομένα στην επιφάνεια της κάρτας ονοματεπώνυμο, φωτογραφίαφωτογραφία και στο chip της κάρτας αριθμός κάρτας, προφίλ τύπος χρήστη και ημερομηνία λήξης δικαιώματος είναι κατ’ αρχάς πρόσφορα σε σχέση με τους επιδιωκόμενους σκοπούς.
Θα πρέπει ωστόσο να ληφθεί μέριμνα, εφόσον στο chip τηρείται και κάποιο ιστορικό επικυρώσεων της κάρτας, να τεκμηριώνεται ότι το ιστορικό αυτό είναι απόλυτα αναγκαίο και, ως εκ τούτου, το ελάχιστο δυνατό εν όψει των επιδιωκόμενων σκοπών.
Τα δεδομένα στο chip της κάρτας τηρούνται και μεταδίδονται ανέπαφα και μη κρυπτογραφημένα και, κατά συνέπεια, τυχόν απώλεια της κάρτας δύναται να επιτρέψει σε κάποιον τρίτο να ανακαλύψει και το ιστορικό των μετακινήσεών του.
Η τήρηση –είτε στο ίδιο το εισιτήριο ηλεκτρονική κάρτα είτε στη βάση δεδομένων- του δρομολογίου που πραγματοποιήθηκε, της ημερομηνίας και ώρας αυτού καθώς και του αριθμού του ηλεκτρονικού εισιτηρίου παραπέμπουν σε συγκεκριμένο επιβάτη, ο προσδιορισμός ταυτοποίηση του οποίου –με τη μορφή προσωποποιημένης πληροφόρησης- καθίσταται δυνατός εφόσον στο αρχείο που τηρεί ο υπεύθυνος επεξεργασίας υπάρχουν προσωπικά δεδομένα ταυτοποίησης του κατόχου του.
Με αυτόν τον τρόπο, οι μετακινήσεις κάθε επιβάτη – χρήστη προσωποποιημένου ηλεκτρονικού εισιτηρίου παύουν πλέον να είναι ανώνυμες, μεαποτέλεσμα να θίγεται υπέρμετρα η ελευθερία κίνησης ή κυκλοφορίας της οποίαςαναπόσπαστο μέρος συνιστά το δικαίωμα της ανώνυμης μετακίνησης.
Αποτελεί έκφανση του δικαιώματος ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας που κατοχυρώνεται στο άρθρο 5 παρ. 1 Συντάγματος, καθώς και της εν γένει προσωπικής ελευθερίας που εδράζεται στο άρθρο 5 παρ. 3 εδ. 1 Σ».
Η απάντηση του ΟΑΣΑ έχει ως εξής:
«Τα προσωπικά στοιχεία των κατόχων των καρτών θα συλλεγούν είτε με άμεση καταχώρηση σε ηλεκτρονική φόρμα εισαγωγής στοιχείων είτε μέσω της διαδικτυακής υπηρεσίας με το όνομα AMKA2DATA που διαθέτει.
Τα στοιχεία που θα συλλέγουμε θα καταχωρούνται σε ασφαλή βάση δεδομένων, ενώ ένα υποσύνολο αυτών θα καταχωρείται σε ενσωματωμένο micro-chip στην κάρτα, ώστε να καθίσταται δυνατός ο έλεγχος επί του μέσου μαζικής μεταφοράς που θα αφορά στην ισχύ ή/και στην εγκυρότητα αυτού του τύπου κομίστρου.
Για την έκδοση του ηλεκτρονικού εισιτηρίου πρέπει να δοθεί από τους πολίτες ένα πλήθος προσωπικών δεδομένων – Αριθμός Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης-ΑΜΚΑ, ονοματεπώνυμο, διεύθυνση κατοικίας, ημερομηνία γέννησης, φωτογραφία σε ηλεκτρονική μορφή, αριθμός τηλεφώνου, αριθμός κινητού τηλεφώνου, αριθμός fax, ταχυδρομική διεύθυνση, ηλεκτρονική διεύθυνση- τα οποία θα υφίστανται επεξεργασία στο πλαίσιο του εν λόγω συστήματος.
Επίσης, στην εξωτερική επιφάνεια της κάρτας θα υπάρχει το ονοματεπώνυμο, ο τύπος δικαιούχου, και η φωτογραφία. Στο ολοκληρωμένο κύκλωμα chip της κάρτας θα τηρείται ο τύπος του δικαιούχου και η ημερομηνία λήξης δικαιώματος ή η ημερομηνία γέννησης.
Ακόμη, η νέα κάρτα θα αντικαταστήσει πλήρως όλους τους τύπους καρτών απεριορίστων διαδρομών και θα είναι υποχρεωτική η χρήση της, ενώ θα υπάρχει και ένας μοναδικός σειριακός αριθμός που αποδίδεται σε κάθε κάρτα. Ο αριθμός αυτός τηρείται μόνιμα τόσο στο chip της κάρτας όσο και στην υποκείμενη βάση δεδομένων, στην οποία τηρούνται πρόσθετες πληροφορίες για κάθε κίνηση αυτής της κάρτας».
