Αν μέχρι τώρα η Κυβέρνηση κώφευε στις διαμαρτυρίες για την απόσπαση των αρχαιοτήτων που έχουν βρεθεί στο σταθμό Βενιζέλου του μετρό Θεσσαλονίκης, γιατί οι αντιδράσεις εκπορεύονταν κυρίως από τον κομματικό στρατό της αντιπολίτευσης, σήμερα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης πρέπει να δώσει βάση στην επιστολή που του έστειλαν 186 μέλη της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας.
Κάποιοι από τους υπογράφοντες την επιστολή αυτή είναι ό,τι σημαντικότερο διαθέτουμε ως χώρα στο Βυζαντινό Πολιτισμό. Ως εκ τούτου η άποψή τους έχει βαρύνουσα σημασία και γι αυτό πρέπει να εξεταστεί.
Υποστηρίζουν ότι οι μαρμαρόστρωτες λεωφόροι που διασταυρώνονται και οι κιονοστοιχίες των καταστημάτων που σώζονται κατά χώραν «συνιστούν ένα εύρημα με μοναδική ιστορική αξία όχι μόνο για τον πολεοδομικό ιστό της υστερορωμαϊκής και πρωτοβυζαντινής Θεσσαλονίκης αλλά και για την ιστορία των πόλεων του ανατολικού ρωμαϊκού κράτους, με δεδομένο ότι ελάχιστα στοιχεία του ιστορικού παρελθόντος της Κωνσταντινούπολης έχουν διατηρηθεί». Επισημαίνουν επίσης ότι το ΣτΕ αποφάνθηκε υπέρ της απόσπασης και επανατοποθέτησης των ευρημάτων σε άλλη θέση με μία μόνο ψήφο διαφορά (13/12).
Η πλήρης επιστολή της ΧΑΕ πρός τον πρωθυπουργό έχει ως εξής:
«Εξοχότατε Κύριε Πρωθυπουργέ,
Με την ιδιότητα των ειδικευμένων μελετητών, αρχαιολόγων, ιστορικών, φιλολόγων, αρχιτεκτόνων, πολιτικών μηχανικών και επιστημόνων άλλων συναφών κλάδων, που υπηρετήσαμε επί μακρόν και υπηρετούμε από διαφορετικές θέσεις την επιστήμη, απευθύνουμε έκκληση προς την Εξοχότητά σας ζητώντας να επέμβετε προσωπικά για τη σωτηρία των αρχαιοτήτων που ήρθαν στο φως στη διασταύρωση των οδών Εγνατίας και Βενιζέλου, κατά τις ανασκαφές για την κατασκευή του μητροπολιτικού σιδηροδρόμου της Θεσσαλονίκης.
Οι αποκαλυφθείσες αρχαιότητες του σταθμού Βενιζέλου –oι δύο μαρμαρόστρωτες λεωφόροι που αλληλοτέμνονται, πλαισιωμένες με κιονοστήρικτες στοές, πλατείες και καταστήματα– συνιστούν ένα εύρημα με μοναδική ιστορική αξία όχι μόνο για τον πολεοδομικό ιστό της υστερορρωμαϊκής και πρωτοβυζαντινής Θεσσαλονίκης αλλά και για την ιστορία των πόλεων του ανατολικού ρωμαϊκού κράτους, με δεδομένο ότι ελάχιστα στοιχεία του ιστορικού παρελθόντος της Κωνσταντινούπολης έχουν διατηρηθεί. Η μοναδικότητα του πολεοδομικού συγκροτήματος επιβάλλει τη διαφύλαξη της φυσικής και άυλης υπόστασής του, δηλαδή τη διατήρησή του κατά χώραν και την κληροδότησή του ακέραιου στις επερχόμενες γενεές.
Μετά την πληροφορία που διέρρευσε για οριακή απόφαση 13/12 του Συμβουλίου της Επικρατείας, ο επαπειλούμενος τεμαχισμός, η μετακίνηση των αρχαιοτήτων και η επανατοποθέτησή τους μετά την κατασκευή του σταθμού, ακόμη και αν γίνει με εξαιρετική τεχνολογική τελειότητα θα υποβαθμίσει το αρχαιολογικό σύνολο, καθώς θα επιφέρει αναπόφευκτα οριστική απώλεια της αυθεντικότητάς του.
Αντίθετα η κατά χώραν διατήρηση των καταλοίπων, παρέχοντας τη δυνατότητα σε μελλοντικές έρευνες, θα συντελέσει στην ανάδειξη του πολεοδομικού ιστού της βυζαντινής Θεσσαλονίκης και στην καλύτερη κατανόηση της δεύτερης πόλης του Βυζαντίου. Επιπλέον, εναρμονίζεται με τις σύγχρονες τάσεις διαχείρισης και ανάδειξης των αρχαιοτήτων εντός των αστικών ιστών και με το νομικό και αξιακό πλαίσιο προστασίας των αρχαιοτήτων στην Ελλάδα και διεθνώς. Υπογραμμίζουμε ότι η Ελλάδα πρέπει να βρίσκεται στην πρωτοπορία της σωτηρίας και της ανάδειξης των μνημείων!
Καταθέτοντας την αγωνία μας για την επαπειλούμενη υποβάθμιση του αρχαιολογικού συνόλου του σταθμού Βενιζέλου, την απογοήτευσή μας για την απαξίωση ιδανικών για τη σωτηρία και ανάδειξη των πολιτιστικών αγαθών για τα οποία αγωνιστήκαμε και αγωνιζόμαστε σε όλη μας τη ζωή και στα οποία πιστεύουμε και γνωρίζοντας την ευαισθησία σας για τη διάσωση και ανάδειξη της πολιτισμικής μας κληρονομιάς, επαναλαμβάνουμε την παράκλησή μας να αναλάβετε προσωπικά και καθ’ υπέρβασιν, εξαιτίας της εξαιρετικής σημασίας του ευρήματος, τη διάσωση του ιστορικού διαχρονικού κέντρου της Θεσσαλονίκης, ώστε να επιτευχθεί λύση ανάλογη της ιστορικής, της επιστημονικής και της πολιτισμικής του αξίας.
Η τεχνική λύση, για την οποία έχει ήδη εκπονηθεί η μελέτη, είναι εφικτή και έχει ήδη εφαρμοστεί στην Αθήνα, όπως επανειλημμένα έχει δηλωθεί από τα πλέον αρμόδια χείλη εξαίρετων καθηγητών στις πολυτεχνικές σχολές Αθηνών και Θεσσαλονίκης και άλλων διεθνώς αναγνωρισμένων και εξειδικευμένων σε έργα συντήρησης μνημείων διδακτόρων πολιτικών μηχανικών.
Σας ευχαριστούμε για την προσοχή σας και σας παρακαλούμε να δεχθείτε την έκφραση των αισθημάτων σεβασμού και τιμής προς το πρόσωπό σας. Από εσάς αυτή τη στιγμή εξαρτάται η σωτηρία του χώρου και η αξιοπρεπής εμφάνιση της Ελλάδας στο ευρωπαϊκό πολιτισμικό γίγνεσθαι.
Ακολουθούν οι υπογραφές (8 Ιουνίου 2021):
1. Παναγιώτης Λ. Βοκοτόπουλος, τέως Επιμελητής Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, Ομότιμος Καθηγητής Βυζαντινής Αρχαιολογίας ΕΚΠΑ, Τακτικό Μέλος της Α
2. Ljubomir Maksimović, Em. Prof., Academician, Director of the Institute for Byzantine Studies of the Serbian Academy of Sciences and Arts
3. Αθανάσιος Μαρκόπουλος, Ομότιμος Καθηγητής Βυζαντινής Φιλολογίας, ΕΚΠΑ, Γραμματέας της Διεθνούς Ένωσης Βυζαντινών Σπουδών
4. Ιόλη Καλαβρέζου, Dumbarton Oaks Professor of Byzantine Art History, Harvard University
5. Μαρία Μαυρουδή, Καθηγήτρια βυζαντινής ιστορίας, Departments of History, Classics, Near Eastern Studies, University of California, Berkeley, MacArthur Fellow, Class of 2004
6. Ivan Drpić, Associate Professor, University of Pennsylvania, Department of the History of Art
7. Σοφία Καλοπίση-Βέρτη, Ομότιμη Καθηγήτρια Βυζαντινής Αρχαιολογίας ΕΚΠΑ, Επίτιμη Πρόεδρος της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας
8. Μαρία Παναγιωτίδη-Κεσίσογλου, Ομότιμη Καθηγήτρια Βυζαντινής Αρχαιολογίας ΕΚΠΑ, Πρόεδρος της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας
9. Γεώργιος Πάλλης, Επίκουρος Καθηγητής Βυζαντινής Αρχαιολογίας ΕΚΠΑ, Αντιπρόεδρος της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας
10. Ιωάννα Μπίθα, Διευθύνουσα του Κέντρου Έρευνας της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Τέχνης της Ακαδημίας Αθηνών, Γενική Γραμματέας της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας
11. Μαρία Καζανάκη-Λάππα, Επίτιμη Διευθύντρια Αρχαιοτήτων, Ταμίας της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας
12. Αγγελική Κατσιώτη, Δρ Αρχαιολόγος, Προϊσταμένη Τμήματος Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων και Μουσείων, Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου, Ειδική Γραμματέας της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας
13. Δημήτριος Αθανασούλης, Διευθυντής Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, μέλος του Δ.Σ. της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας
14. Κλήμης Ασλανίδης, Επίκουρος Καθηγητής, Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πολυτεχνείο Κρήτης, μέλος του Δ.Σ. της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας
15. Όλγα Βάσση, Διευθύντρια Εφορείας Αρχαιοτήτων Χίου, μέλος του Δ.Σ. της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας
16. Αναστασία Δρανδάκη, Επίκουρη Καθηγήτρια Βυζαντινής Αρχαιολογίας ΕΚΠΑ, Μουσείο Μπενάκη, επιστημονικός Σύμβουλος, μέλος του Δ.Σ. της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας
17. Σταύρος Μαμαλούκος, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Αρχιτεκτόνων, Πολυτεχνείου Πατρών, μέλος του Δ.Σ. της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας
18. Παγώνα Παπαδοπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια Βυζαντινής Αρχαιολογίας ΕΚΠΑ, μέλος του Δ.Σ. της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας
19. Μυρτάλη Αχειμάστου-Ποταμιάνου, Επίτιμη Διευθύντρια Βυζαντινού Μουσείου και τ. Έφορος Βυζαντινών Αρχαιοτήτων
20. Αναστασία Τούρτα, Επίτιμη Διευθύντρια Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού, πρώην Διευθύντρια Ευρωπαϊκού Κέντρου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων
21. Φανή Δροσογιάννη, Επίτιμη Έφορος Βυζαντινών Αρχαιοτήτων
22. Κατερίνα Ρωμιοπούλου, τέως Διευθύντρια Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, Επίτιμη διευθύντρια Αρχαιολογικού Μουσείου Αθηνών
23. Φωτεινή Ζαφειροπούλου, Επίτιμη Έφορος Αρχαιοτήτων
24. Ροδονίκη Ετζέογλου, Επίτιμη Έφορος Βυζαντινών Αρχαιοτήτων 25. Χάρις Κοιλάκου, Επίτιμη Έφορος Βυζαντινών Αρχαιοτήτων
26. Ελένη Κουνουπιώτου-Μανωλέσσου, Επίτιμη Έφορος Βυζαντινών Αρχαιοτήτων 27. Ελένη Γκίνη-Τσοφοπούλου, Επίτιμη Έφορος Βυζαντινών Αρχαιοτήτων 28. Αφέντρα Μουτζάλη, Επίτιμη Έφορος Βυζαντινών Αρχαιοτήτων
29. Ευτέρπη Μαρκή, Επίτιμη έφορος Βυζαντινών Αρχαιοτήτων
30. Ευγενία Χαλκιά, Επίτιμη Έφορος Αρχαιοτήτων
31. Ιωάννα Κολτσίδα- Μακρή, Επίτιμη Διευθύντρια Αρχαιοτήτων
32. Ιφιγένεια Δεκουλάκου, Επίτιμη Έφορος Αρχαιοτήτων
33. Νίκος Νικονάνος, τέως Έφορος Αρχαιοτήτων, ομότιμος Καθηγητής Πολυτεχνικής Σχολής ΑΠΘ
34. Χρυσάνθη Μαυροπούλου-Τσιούμη, τέως Έφορος Αρχαιοτήτων, Ομότιμη Καθηγήτρια Βυζαντινής Αρχαιολογίας ΑΠΘ
35. Θεοχάρης Παζαράς, τέως Έφορος Αρχαιοτήτων, Ομότιμος ΚαθηγητήςΒυζαντινής Αρχαιολογίας ΑΠΘ
36. Aρης Μέντζος, Ομότιμος Καθηγητής Βυζαντινής αρχαιολογίας ΑΠΘ 37. Χάιδω Κουκούλη-Χρυσανθάκη, Επίτιμη Έφορος Αρχαιοτήτων
38. Νικόλαος Γκιολές, Ομότιμος Καθηγητής Βυζαντινής Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ
39. Δημήτριος Δ. Τριανταφυλλόπουλος, Πρ. Έφορος Βυζαντινών Αρχαιοτήτων ΥΠΠΟ, τ. Καθηγητής Βυζαντινής Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Κύπρου
40. Ιωάννα Σπηλιοπούλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Πρόεδρος Τμήματος Ιστορίας Αρχαιολογίας και Πολιτιστικής Διαχείρισης
41. Όλγα Γκράτζιου, Ομότιμη καθηγήτρια Βυζαντινής Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης
42. Γεωργία Κοκκορού-Αλευρά, Ομότιμη Καθηγήτρια Κλασικής Αρχαιολογίας , ΕΚΠΑ 43. Μαρία Κωνσταντουδάκη, Ομότιμη καθηγήτρια Βυζαντινής Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ 44. Ειρήνη Πέππα-Παπαϊωάννου, Ομότιμη Καθηγήτρια Κλασικής Αρχαιολογίας ΕΚΠΑ
45. Ε. Ν. Τσιγαρίδας, τ. Έφορος Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, Ομότιμος Καθηγητής Χριστιανικής Αρχαιολογίας και Τέχνης του ΑΠΘ
46. Κάτια Λοβέρδου-Τσιγαρίδα, τ. Έφορος Βυζαντινών Αρχαιοτήτων
47. Κυριάκος Τσαντσάνογλου, Ομότιμος Καθηγητής Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ
48. Πολύμνια Αθανασιάδη, Ιστορικός, Καθηγήτρια ΕΚΠΑ
49. Βλάσης Κουμούσης, Ομότιμος Καθηγητής ΕΜΠ
50. Γιάννης Κίζης, αρχιτέκτων, διπλ. αναστηλωτής, Ομότιμος Καθηγητής, ΕΜΠ
51. Δημοσθένης Ζιρώ, Δρ Αρχιτέκτων ΕΜΠ, Διευθυντής Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων και Τεχνικών Έργων, του Υπουργείου Πολιτισμού, Επί Τιμή, Ισόβιος Εταίρος της Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας
52. Κώστας Ζάμπας, Πολιτικός Μηχανικός, Δρ. ΕΜΠ
53. Γρηγόρης Σηφάκης, Ομότιμος Καθηγητής Classics Dept., New York University, και ΑΠΘ
54. Μαρία Ντούρου-Ηλιοπούλου, Ομότιμη Καθηγήτρια, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ
55. Ευαγγελία Παπαθεοφάνους-Τσουρή, Επίτιμη Έφορος Αρχαιοτήτων
56. Δημήτρης Παυλόπουλος, Καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Φιλοσοφική Σχολή, Τομέας Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης, Πρόεδρος Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας
57. Στέφανος Ευθυμιάδης, Καθηγητής, Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου, Πρόγραμμα Σπουδών στον Ελληνικό Πολιτισμό
58. Καλλινίκη Ώττα, υποψ. δρ Πανεπιστημίου Πατρών, αρχιτέκτων, MSc Προστασία, Συντήρηση, Αποκατάσταση Αρχιτεκτονικών Μνημείων
59. Νίκος Τσιβίκης, Μεταδιδακτορικός ερευνητής, Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών, ΙΤΕ
60. Σοφία Μικροπούλου, Διπλωματούχος Αρχιτέκτων Μηχανικός Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου
61. Ευάγγελος Παπαθανασίου, Αρχαιολόγος,Τμηματάρχης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων και Μουσείων, Εφορεία Αρχαιοτήτων Περιφέρειας Θεσσαλονίκης.
62. Μαρία Ξανθοπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια Βυζαντινής Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου
63. Μάρκος Γιαννούλης, Επιστημονικός συνεργάτης του πανεπιστημίου του Μονάχου (LMU-Munich)
64. Χάρης Κουτελάκης, δρ αρχαιολογίας-ιστορικός
65. Μαρία Χειμωνοπούλου, Δρ Βυζαντινής Αρχαιολογίας, Προϊσταμένη Τμήματος Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων και Μουσείων, Εφορεία Αρχαιοτήτων Ημαθίας
66. Κατερίνα Κοντοπανάγου, Δρ Αρχαιολόγος, Διδάσκουσα Π.Δ. 407/80 Τμήμα Αρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομίας, Μουσειολογιας Ιονίου Πανεπιστημιου.
67. Ανδρέας Φούλιας, Δρ. Βυζαντινολόγος
68. Ευαγγελία Αγγέλκου, Δρ Αρχαιολόγος, Προϊσταμένη Τμήματος Συλλογής Εικόνων, Τοιχογραφιών, Ψηφιδωτών, Αντιγράφων, Χειρογράφων, Ανθιβόλων, Χαρακτικών, Σχεδίων, Παλαιτύπων και Συλλογών Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού
69. Ελένη Μπαρμπαρίτσα, Δρ. Αρχαιολόγος, Εφορεία Αρχαιοτήτων Κορινθίας 70. Βασιλική Συθιακάκη, Δρ. Βυζαντινής Αρχαιολογίας , Προϊσταμένη ΕΦΑ Ηρακλείου 71. Σοφία Ζωιτού, Διδάκτωρ Ιστορίας της Μεσαιωνικής Τέχνης
72. Ελισσάβετ Τζαβέλλα, Δρ Βυζαντινής Αρχαιολογίας, Αρχαιολόγος, Εφορεία Αρχαιοτήτων Βοιωτίας
73. Ευγενία Δρακοπούλου, Δρ Αρχαιολόγος, Διευθύντρια Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών
74. Καλλιρρόη Λινάρδου, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης, Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών
75. Χριστίνα Τσιγωνάκη, Επίκουρη Καθηγήτρια Βυζαντινής, Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης
76. Γρηγόρης Κουτρόπουλος, Αρχιτέκτονας Μηχανικός, Ιδρυτικό μέλος της ομάδας Μπουλούκι
77. Γεώργιος Φωτίου, Οικονομολόγος Πανεπιστημίου Πειραιά και Αγιογράφος
78. Αρχοντούλα Αναστασιάδου, Αρχαιολόγος, Διδάκτορας Βυζαντινής Αρχαιολογίας, Προϊσταμένη Τμήματος Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων και Μουσείων, Εφορεία Αρχαιοτήτων Λάρισας, Διαχρονικό Μουσείο
79. Μιχάλης Λυχούνας, Αρχαιολόγος, Εφορεία Αρχαιοτήτων Καβάλας
80. Χρύσα Ρανουτσάκη, Καθηγήτρια Παλαιοχριστιανικής και Βυζαντινής Ιστορίας Τέχνης, Ludwig-Maximilians-Universität München
81. Ελένη Σαράντη, αφυπηρετήσασα Καθηγήτρια Βυζαντινής Ιστορίας και Βυζαντινού Πολιτισμού, Πανεπιστήμιο Πατρών
82. Μαρία Γερολυμάτου, Βυζαντινολόγος, Διευθύντρια Ερευνών, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών
83. Απόστολος Μαντάς, Επίκουρος καθηγητής Βυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
84. Βαγγέλης Μαλαδάκης, Δρ. Βυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης, ΑΠΘ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους
85. Ευαγγελία Σαμπανίκου, Ιστορικός Τέχνης, Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αιγαίου, Τμήμα Πολιτιτσμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας
86. Μαργαρίτα Βουλγαροπούλου, Διδάκτωρ Ιστορίας της Τέχνης, Junior Professor, Ruhr Universität Bochum
87. Μιλτιάδης Δ. Πολυβίου, Δρ. Αρχιτέκτων
88. Φωτεινή Καρασάββα-Τσιλιγγίρη, Αρχιτέκτων, επίτιμη Προϊσταμένη ΥΠΠΟΑ
89. Νικόλαος Ζαρίφης, Δρ αρχιτέκτων αναστηλωτής, Υπουργείο Πολιτισμού, Προϊστάμενος Τμήματος Μελετών και Έργων Αναστήλωσης Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Δωδεκανήσου.
90. Παναγιώτης Στ. Κατσαφάδος, Διπλ. Μηχανολόγος-Ηλεκτρολόγος ΕΜΠ, Διπλ. Ναυπηγός ΕΜΠ, Ιστορικός Ερευνητής
91. Σοφοκλής Σοφοκλέους Δρ, Πανεπιστημιακός, Ιδρυτής και Πρόεδρος ΚΕΦΥΠΟΚ
92. Μιχαήλ Ι. Ασφενταγάκης, Θεολόγος και Δρ Χριστιανικής και Βυζαντινής Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ
93. Νικόλαος Γραίκος, Δρ Ιστορίας της Τέχνης Α.Π.Θ., Οργανωτικός Συντονιστής Εκπαιδευτικού Έργου 3ου ΠΕ.Κ.Ε.Σ. Κ. Μακεδονίας
94. Ανέστης Βασιλακέρης, Δρ Αρχαιολόγος, Επισκέπτης Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου του Βοσπόρου
95. Γιώργος Θ. Καλόφωνος, Ιστορικός-Βυζαντινολόγος
96. Μαρία Μπορμπουδάκη, Δρ αρχαιολόγος, Εφορεία Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων 97. Παπαδόπουλος Αλέξανδρος, Χειρ. Οδοντίατρος, Μεταπτυχιακός υποψήφιος ΔΠΘ
98. Σοφία Μενενάκου δρ. Βυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, καθηγήτρια ΜΕ
99. Αγάπη Καρακατσάνη, βυζαντινολόγος
100. Ανθή Ανδρονίκου, British Academy Postdoctoral Fellow, University of St Andrews
101. Γιασμίνα Μωυσείδου, Δρ Βυζαντινής Ιστορίας, Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια ΠΑΠΕΛ, Διδάσκουσα στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο
102. Φαίδων Χατζηαντωνίου, Αρχιτέκτων-αναστηλωτής
103. Ιωάννα Δουράμπεη, Συνταξιούχος ξεναγός και μεταφράστρια
104. Αγγελική Σταυροπούλου, τ. αναπληρώτρια καθηγήτρια Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
105. Γρηγόριος Μανόπουλος, κληρικός, Υποψήφιος Διδάκτορας Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
106. Δημήτρης Πλάντζος, Καθηγητής κλασικής αρχαιολογίας, Διευθυντής Τομέα Αρχαιολογίας και Ιστορίας τέχνης, ΕΚΠΑ
107. Ιωάννα Στουφή-Πουλημένου, Καθηγήτρια Χριστιανικής Αρχαιολογίας και Τέχνης ‒ Τμήμα Θεολογίας, Θεολογική Σχολή ΕΚΠΑ
108. Πλάτων Πετρίδης, Καθηγητής Βυζαντινής Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ
109. Μαρία Βάββα, Θεολόγος, Υπ. Διδάκτωρ Βυζαντινής Αρχαιολογίας, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ
110. Ζαχαρίας Αλετράς, Φιλόλογος, Υπ. Διδάκτορας Βυζαντινής Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης
111. Αντώνης Τσάκαλος, Δρ Αρχαιολόγος, Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο 112. Νικήτας Πάσσαρης, αρχαιολόγος, διδάκτωρ Βυζαντινής Αρχαιολογίας Ε.Κ.Π.Α. 113. Δημήτριος Θ. Βαχαβιώλος Δρ Βυζαντινής Ιστορίας
114. Αναστασία Βασιλείου, Δρ αρχαιολόγος
115. Αινείας Π. Οικονόμου, Δρ Αρχιτέκτονας Μηχανικός, Εντ. Διδάσκων Σχολής Μηχανικών ΠΑ.Δ.Α.
116. Δημήτριος Ασημακόπουλος, Διδάκτωρ Βυζαντινής Αρχαιολογίας, Συμβασιούχος αρχαιολόγος, Εφορεία Αρχαιοτήτων Φλώρινας
117. Βούλα Κόντη, βυζαντινολόγος, τ. ερευνήτρια ΕΙΕ
118. Αγγελική Μέξια, Δρ Αρχαιολόγος, Εφορεία Αρχαιοτήτων Λακωνίας 119. Κώστας Ζάμπας, Δρ Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ
120. Παυλίνα Καραναστάση, Καθηγήτρια Κλασικής Αρχαιολογίας, Πρόεδρος Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης
121. Μάνθα Ζαρμακούπη, Αρχιτέκτων μηχανικός (ΕΜΠ) και Διδάκτωρ Κλασικής Αρχαιολογίας(University of Oxford), Morris Russell and Josephine Chidsey Williams Assistant Professor in Roman Architecture, University of Pennsylvania
122. Γεώργιος Τσιμπούκης, Δρ Αρχαιολόγος, Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού 123. Μιχάλης Κάππας, Δρ Αρχαιολόγος, Εφορεία Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας. 124. Χαριστούλα Γιακουμάκη, Αρχαιολόγος, Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου
125. Όλγα Καραγιώργου, Κύρια Ερευνήτρια, Κέντρο Έρευνας της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Τέχνης της Ακαδημίας Αθηνών
126. Μαρία-Ευγενία Κουρούσια, αρχαιολόγος, συμβασιούχος Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων
127. Κωνσταντίνα Κυριαζή, Αρχαιολόγος, Υποψ. Διδ. Βυζαντινής Αρχαιολογίας
128. Χρυσούλα Μπελέκου, αρχαιολόγος ΙΔΟΧ, MA IN MUSEUM STUDIES, υποψήφια διδάκτωρ Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου
129. Ελένη Άννα Χλέπα, Δρ Αρχιτέκτων – αναστηλωτής, μέλος του European Heritage Label Panel (Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο)
130. Δημήτριος Παναγιώτου, Καθηγητής Ιστορίας Ελληνικού Πολιτισμού, μελετητής πολιτιστικής κληρονομιάς
131. Μελίνα Παϊσίδου, Αναπληρώτρια καθηγήτρια Βυζαντινής Αρχαιολογίας, Αναπληρώτρια Πρόεδρος Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας Α.Π.Θ.
132. Αντωνία Κιουσοπούλου, Καθηγήτρια Βυζαντινής ιστορίας, ΕΚΠΑ
133. Kατερίνα Κωνσταντινίδου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ιστορίας Νέου Ελληνισμού, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας/Τομέας Ιστορίας, Φιλοσοφική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
134. Κώστας Γαγανάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής, Διευθυντής Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας ΕΚΠΑ,
135. Κώστας Παπαντωνόπουλος, Δρ Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ
136. Γεράσιμος Θωμάς, Πολιτικός μηχανικός ΕΜΠ, Δρ Αρχιτεκτονικής ΕΜΠ, MSc ΕΜΠ “Προστασία Μνημείων”, Εικαστικός ΑΣΚΤ. Ελεύθερος επαγγελματίας, μελετητής αποκαταστάσεως μνημείων
137. Κωνσταντία Κεφαλά, δρ αρχαιολόγος, Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου
138. Αγγελική Κοσμά, αρχαιολόγος, Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου
139. Φωτεινή Ζερβάκη, δρ αρχαιολόγος, Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου
140. Χαρούλα Φανταουτσάκη, αρχαιολόγος, Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου
141. Ελένη Παπαβασιλείου, αρχαιολόγος, Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου
142. Γιαννούλα Κάτσου, αρχαιολόγος, Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου
143. Εριφύλη Κανίνια, αρχαιολόγος, Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου
144. Στέλλα Παλαιολόγου, αρχαιολόγος, Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου
145. Φώτιος Σιδηρόπουλος, Συντηρητής αρχαιοτήτων, Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου
146. Νικόλαος Μαστροχρήστος, δρ αρχαιολόγος, Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου
147. Βασιλική Πατσιαδά, δρ αρχαιολόγος, Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου
148. Χαρίκλεια Παλαμιδά, αρχαιολόγος, Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου
149. Άννα-Μαρία Κάσδαγλη, δρ αρχαιολόγος, Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου
150. Ελένη Τσακανίκα, αρχαιολόγος, Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου
151. Παρασκευή Χ. Παπαδημητρίου, ΕΔΙΠ Τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού ΑΠΘ
152. Μαριλένα Μεντζίνη, πολιτικός μηχανικός ΕΜΠ, Δρ. ΕΜΠ, υπάλληλος ΥΠΠΟΑ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Αχαΐας
153. Γιώργος Βαβουρανάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής Προϊστορικού Αιγαίου, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
154. Ελένη Μαντζουράνη, Καθηγήτρια Προϊστορικής Αρχαιολογίας, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ
155. Ράνια Μιχαήλ, Υποψήφια διδάκτωρ Pontificio Istituto di Archeologia Cristiana (Βατικανό)
156. Έλλη Γκαλά-Γεωργιλά, Πολιτικός Μηχανικός, Δρ Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής 157. Σταύρος Ι. Αρβανιτόπουλος, Δρ Βυζαντινής Αρχαιολογίας, Διδάσκων
158. Georges Kiourtzian, Byzantiniste/Epigraphiste, Bibliothèque Byzantine (Fonds Thomas Whittemore – Institut Byzantin), Collège de France
159. Αλέξιος Παπασωτηρίου, Δρ Πολιτικός Μηχανικός Α.Π.Θ. – Αναστηλωτής
160. Γεωργία Χριστοδούλου, φιλόλογος, υπ. διδάκτωρ Τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού ΑΠΘ
161. Λάζαρος Δεριζιώτης, Επίτιμος Διευθυντής Αρχαιοτήτων
162. Σταυρούλα Σολωμού, Δρ Βυζαντινής Φιλολογίας. Εξωτερική Συνεργάτις ΙΙΕ/ΕΙΕ
163. Δημήτρης Δρακούλης, Δρ Αρχιτέκτων Πολεοδόμος ΑΠΘ, Μεταδιδακτορικός Ερευνητής ΕΛΙΔΕΚ
164. Μάρω Κ. Παπαθανασίου, Δρ Μαθηματικών, Δρ Βυζαντινολογίας, Ομότιμος Καθηγήτρια Τμήματος Μαθηματικών, ΕΚΠΑ
165. Μαρία Τζιάτζη, Καθηγήτρια Βυζαντινής Φιλολογίας, Τμήμα Ελληνικής Φιλολογίας, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
166. Μαρία Σιγάλα, Δρ αρχαιολόγος, Τμηματάρχης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων και Μουσείων, Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων
167. Μαρία Παπαθανασίου, Ιστορικός, αναπληρώτρια καθηγήτρια Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ
168. Κώστας Ράπτης, Αναπλ. Καθηγητής Νεότερης Ευρωπαϊκής Ιστορία. Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας ΕΚΠΑ
169. Στρατής Παπαϊωάννου, Καθηγητής Βυζαντινής Φιλολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης 170. Xρύσανθος Κανελλόπουλος, Αναπληρωτής καθηγητής, ΕΚΠΑ 171. Βολτυράκη Ελευθερία, αρχαιολόγος
172. Σταυρούλα Τζεβρένη, αρχαιολόγος, Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης 173. Κρινώ Κωνσταντινίδου, αρχαιολόγος, Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης 174. Στέλλα Βασιλειάδου, Αρχαιολόγος, Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης 175. Πηνελόπη Μουγκογιάννη, Δρ Βυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης
176. Σουλτάνα Πρωτοψάλτη, MSc Αρχαιολόγος, Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης
177. Διονυσία Μισίου, π. επίκουρη καθηγήτρια Βυζαντινής Ιστορίας στο ΑΠΘ
178. Πολύμνια Κατσώνη, τ. καθηγήτρια Βυζαντινής Ιστορίας ΑΠΘ. 179. Διονύσιος Μουρελάτος, Δρ Αρχαιολόγος, ΣΕΠ/ΕΑΠ
180. Σοφία Ανεζίρη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αρχαίας Ιστορίας ΕΚΠΑ
181. Βαγγέλης Καραμανωλάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής Θεωρίας και Ιστορίας της Ιστοριογραφίας, ΕΚΠΑ
182. Ελένη-Εύα Τουμπακάρη, Δρ Πολιτικός Μηχανικός, M.Sc. Αναστηλώσεων, Διεύθυνση Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων ΥΠΠΟΑ
183. Λίλα Β. Σαμπανοποὐλου, αρχαιολόγος, Τμηματάρχης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων, Εφορεία Αρχαιοτήτων Έβρου
184. Δήμητρα Λαμπροπούλου, Ιστορικός, Επίκουρη Καθηγήτρια, ΕΚΠΑ 185. Βίκυ Φωσκόλου, Επίκουρος Καθηγήτρια Βυζαντινής Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης
186. Κωνσταντίνος Θ. Ράπτης, Δρ. Αρχαιολόγος-Βυζαντινολόγος, Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης
