Στα 120 χρόνια λειτουργίας της ανοίγει αύριο πανηγυρικά η Εθνική Πινακοθήκη ανανεωμένη μουσειολογικά, με πολλά έργα που εκτίθενται για πρώτη φορά, υπερδιπλάσια (στα 9.720 τ. μ. προστέθηκαν  11.040 τ,μ.), ύστερα από 10 χρόνων προσπάθειες  που κόστισαν 59 εκατ. ευρώ εκ των οποίων τα 42 εκατ. από δημόσια κονδύλια  και τα 17 εκατ.  από ιδιωτική χρηματοδότηση.

Το μουσείο έχει αποκτήσει νέους εκθεσιακούς χώρους 2.230 τ.μ. , σύγχρονες αποθήκες έργων τέχνης 1645 τ.μ., αμφιθέατρο 350 θέσεων, χώρο εκπαιδευτικών προγραμμάτων, αίθουσα υποδοχής 910 τ.μ. όπου φιλοξενείται, εκτός από το εκδοτήριο εισιτηρίων και το βεστιάριο, δύο πωλητήρια και σαλόνι ψηφιακής πληροφόρησης.

Υο Υπουργείο Πολιτισμού θεωρεί ότι η επέκταση και ανακαίνιση της Εθνικής Πινακοθήκης  είναι  το πρώτο μεγάλο έργο του στη νέα δεκαετία. Αποδίδεται συμβολικά στις 24 Μαρτίου, με αφορμή την επέτειο των 200 χρόνων από την Επανάσταση του ΄21. Θα εγκαινιαστεί παρουσία των υψηλών προσκεκλημένων της χώρας μας από τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη,
κΗ Εθνική Πινακοθήκη σηματοδοτεί την έναρξη των εορτασμών της επετείου των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση. Η ελληνική τέχνη του 19ου και του 20ού αιώνα, που φιλοξενείται στις αίθουσες της νέας Εθνικής Πινακοθήκης, εξελίσσεται παράλληλα με την  Ιστορία της ελεύθερης Ελλάδας και τη δημιουργία του Ελληνικού κράτους.

Η Εθνική Πινακοθήκη θα ανοίξει τις πύλες, στους Έλληνες και στους ξένους  επισκέπτες  και φιλότεχνους,  μόλις το επιτρέψουν τα μέτρα για τη πανδημία, με την περιοδική έκθεση «Το 1821 στη ζωγραφική. Η Ελλάς απαιτεί την ιστορικήν Πινακοθήκην της».

Τα έργα της έκθεσης προέρχονται αποκλειστικά από τις ελληνικές και ευρωπαϊκές συλλογές της, με  ζωγραφική του 19ου αιώνα. Εκτίθενται κατ’ εξαίρεση δύο πίνακες Ιταλών καλλιτεχνών οι οποίοι ανήκουν στο Ίδρυμα Αντώνιος Ε. Κομνηνός. Παραχωρήθηκαν, γενναιόδωρα, για τις ανάγκες του επετειακού αφιερώματος.  Όλοι οι πίνακες  της έκθεσης  είναι εμβληματικά έργα  τα οποία  οι δημιουργοί τους τα εμπνεύστηκαν από τον Αγώνα της Ανεξαρτησίας των Ελλήνων.

Η νέα Εθνική Πινακοθήκη

Η μόνιμη  έκθεση της Πινακοθήκης τώρα ξεδιπλώνεται σε 1000 πίνακες- από τους 20.000 που φυλάσσονται στις αποθήκες- αποδεικνύοντας τη μεγάλη αξία των  πλούσιων συλλογών της. Το πρώτο μνημειώδες έργο  που υποδέχεται τους επισκέπτες, μπαίνοντας από την κεντρική είσοδο, είναι η «Λαϊκή Αγορά» (1979-1982) του Παναγιώτη Τέτση, ένα εμβληματικό έργο, που αναβλύζει τη χαρά της ζωής και της δημιουργίας, σε μια έκρηξη χρωμάτων, υπογραμμίζοντας τον οικουμενικό χαρακτήρα της σύνθεσης.

Φώτης Κόντογλου

Όταν θα ανοίξει η Πινακοθήκη για το κοινό, . θα δούμε στον δεύτερο όροφο (κάτι που δεν θα δουν αύριο οι επίσημοι προσκεκλημένοι ελλείψει χρόνου)  ένα έργο του Φώτη Κόντογλου μνημειακής κλίμακας που αποτελεί το απαύγασμα της νεοελληνικής τέχνης του ´30,  ζυμωμένο με τα οράματα της Αιολικής γης, το Αϊβαλί, όπου είδε  ο ζωγράφος το φως του ήλιου.

Ο Κόντογλου ζωγράφισε σε  δύο τοίχους δωματίου του σπιτιού του στη συνοικία Κυπριάδου (1932), μεγάλη σύνθεση που απαρτίζεται από πορτραίτα της οικογένειας Κόντογλου,  από μορφές Αγίων και Μαρτύρων, από φανταστικές συνθέσεις, με την τεχνική της μεταβυζαντινής ζωγραφικής. Αυτά  είναι τα «εικονίσματα» που έκρυψαν στην ψυχή τους οι Μικρασιάτες πρόσφυγες, αφήνοντας πίσω τους, τις ρίζες και το βιος τους.

Το σπίτι με την υπέροχη αυτή τοιχογραφία  πουλήθηκε, όπως έλεγε ο στενός φίλος του, Αϊβαλιώτης κι αυτός, ο μεγάλος κεραμοπλάστης Πάνος Βαλσαμάκης, για λίγες οκάδες λάδι και αλεύρι, στην κατοχή. Ο νέος ιδιοκτήτης του σπιτιού,  τις ασβέστωσε.  

Το 1977-78, οι τοιχογραφίες καθαρίστηκαν, αποτοιχίστηκαν και σήμερα στήθηκαν στο νέο χώρο τους. Στο δεύτερο όροφο της Εθνικής Πινακοθήκης.