Πόσα χρόνια να περιμένει το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος να ολοκληρωθεί η μελέτη συντήρησης των «Δεσμωτών» ενός μοναδικού ευρήματος σκελετών που βρέθηκαν δεμένοι κατά σειρά στον τόπο εκτέλεσής τους απέναντι από το κανάλι του Κέντρου Πολιτισμού (ΚΠΙΣΝ) του Νέου Φαλήρου.
Το ίδρυμα Νιάρχου ανακάλεσε τη δωρεά και για την απόφασή του αυτή επικαλείται «πέντε χρόνια συνεχών καθυστερήσεων και αδράνειας από πλευράς των αρμόδιων φορέων». Στην ανακοίνωση που εκδόθηκε σημειώνεται ότι «αναγκάστηκε να προχωρήσει σε ανάκληση της δωρεάς του, με αντικείμενο τη χρηματοδότηση εκπόνησης μελέτης, κατασκευής και προμήθειας εξοπλισμού του Εκθεσιακού Κτιρίου – Κέλυφος Πολυανδρίου.
Η δωρεά εστίαζε στην ανάδειξη και προστασία των αρχαιολογικών ευρημάτων της περιοχής του Φαληρικού Όρμου, τα οποία ήρθαν στο φως από τις ανασκαφικές έρευνες κατά τη διάρκεια κατασκευής του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ), και τα οποία περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, το διεθνούς βεληνεκούς εύρημα των Δεσμωτών του Φαλήρου.»
Η δωρεά, ύψους 4. 050.000 ευρώ, είχε αποφασιστεί να δοθεί από το Ιδρυμα ήδη από τον Φεβρουάριο του 2017 , κάτι που είχε γνωστοποιηθεί με σχετική επιστολή του Ιδρύματος προς το Υπουργείο Πολιτισμού. Επρόκειτο μάλιστα να κατασκευαστεί και ειδική μουσειακή κτιριακή υποδομή σχεδιασμένη από τον διεθνούς φήμης αρχιτέκτονα της όλης εγκατάστασης, Renzo Piano και των συνεργατών του.
Καθυστερήσεις επί καθυστερήσων είχαν ως αποτέλεσμα να μείνει το σκελετικό υλικό στην υγρασία και να αρχίσει η καταστροφή του, κάτι που κατήγγειλε το 2019 η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη στην αυτοψία που διενήργησε τότε. Αλλά και πάλι οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου «αγρόν ηγόρασαν». Οι 79 καταδικασθέντες σε θάνατο τον 7ο αιώνα π.Χ. καταδικάσθηκαν εκ νέου στη σύγχρονη εποχή παραμένοντας για χρόνια κάτω από μια σκηνή χωρίς ουσιαστική προστασία.
Το περίεργο είναι ότι το Ιδρυμα Στ. Νιάρχος ανακάλεσε τη δωρεά του παρά το γεγονός ότι πέρασε την περασμένη Τρίτη από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο η οριστική γνωμοδότηση για τη μελέτη συντήρησης του ευαίσθητου αυτού υλικού και δεν έχει περάσει ένας χρόνος από τον Ιούλιο του 2021 που υπεγράφη από την υπουργό Πολιτισμού η σχετική συμφωνία με το Ιδρυμα για τη χορηγία.
Το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος έχει ανακαλέσει επανειλημμένα χορηγίες λόγω καθυστερήσεων, όπως στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, τρεις-τέσσερις φορές μέχρι να δοθούν τελικά τα χρήματα και να ολοκληρωθεί το έργο. Στην ανακοίνωσή τους για τους «Δεσμώτες» αναφέρουν μεταξύ άλλων:
«Από την αρχή των συζητήσεων του ΙΣΝ με το ΥΠΠΟΑ η πορεία του έργου χαρακτηρίσθηκε από διαρκείς και συστηματικές καθυστερήσεις, ενώ στο διάστημα αυτό, αναγνωρίζοντας το ειδικό βάρος που φέρει η πραγματοποίηση του έργου, το ΙΣΝ προχώρησε, ύστερα από αιτήματα του ΥΠΠΟΑ, τόσο σε τροποποίηση της αρχικής σύμβασης δωρεάς, όσο και σε πολλαπλές παραχωρήσεις χρονικών παρατάσεων για την υλοποίησή του. Το τελευταίο διάστημα δε, και παρά την τακτική επικοινωνία του ΙΣΝ προς το ΥΠΠΟΑ, δεν έχουμε λάβει καμία ουσιαστική ενημέρωση αναφορικά με τον τρόπο και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης της δωρεάς. Οι παραπάνω λόγοι οδήγησαν στην απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΙΣΝ για την επί του παρόντος άμεση ανάκληση της δωρεάς.
Ως διεθνής κοινωφελής οργανισμός, παραμένουμε πάντοτε, στο μέτρο των δυνατοτήτων μας, δίπλα σε κάθε προσπάθεια που συνεισφέρει στην ανάδειξη της Πολιτιστικής Κληρονομιάς της χώρας μας, όσο και σε κάθε προσπάθεια που έχει θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία εν γένει. Στην περίπτωση ωρίμανσης της πορείας του έργου, θα είμαστε στη διάθεση του ΥΠΠΟΑ να αξιολογήσουμε με καλή πρόθεση ένα εκ νέου αίτημα.»
