Του Νίνου Φένεκ Μικελίδη
Με μια δίκη που συντάραξε την Ιταλία στα μέσα της δεκαετίας του ’60 καταπιάνεται η ιταλική ταινία «Ο άρχοντας των μυρμηγκιών» του Τζιάνι Αμέλιο. Δίκη που αναφερόταν στην ομοφυλοφιλία αλλά που τότε, το ιταλικό νομικό σύστημα δεν αναγνώριζε, αποκαλώντας την κατηγορία «plagio», κατηγορία δηλαδή που υπέβαλλε ένα άτομο, σωματικά και ψυχολογικά, στη θέληση ενός άλλου, στη συγκεκριμένη περίπτωση ενός 18χρονου νεαρού στη θέληση ενός ποιητή και ειδικού στη μελέτη των μυρμηγκιών καθηγητή.
Με την οικογένεια του νεαρού να τον κλείνουν σε ψυχιατρική κλινική όπου υποβαλλόταν σε φριχτή θεραπεία ηλεκτροσόκ, για να θεραπευτεί από τη «δαβολική» επίδραση. Μια δίκη που θα συμβάλει, μερικά χρόνια μετά, στην κατάργηση αυτού του εγκλήματος.
Εκείνο που ενδιέφερε τον Αμέλιο ήταν, όπως ανάφερε ο ίδιος «να φτιάξει μια ταινία «πάνω στη βία και την ηλιθιότητα των προκαταλήψεων…πάνω στην αγάπη που υποβάλλεται στον κομφορμισμό και την υποκρισία. Μια διατομή πάνω στην ιταλική ζωή της επαρχίας στην κομβική περίοδο της δεκαετίας του ’60, όταν η οικονομική ευημερία δεν αναπτυσσόταν με την ίδια ταχύτητα που αναπτυσσόταν η επίγνωση των πραγμάτων, όταν μέσα στην οικογένεια οι διαφωνίες ανάμεσα στις διαφορετικές γενιές παρέμεναν έντονες και συγκρουόμενες».
Ο Αμέλιο, με ένα καλογραμμένο σενάριο και χρησιμοποιώντας ένα βασικά κλασικό στιλ, χωρίς ιδιαίτερες εκπλήξεις, καταγράφει τόσο τη σχέση ανάμεσα στον νεαρό και τον καθηγητή, στο πρώτο μέρος της ταινίας, όσο και τη διεξαγωγή της δίκης, στο δεύτερο, μαζί και τις προσπάθειες ενός αριστερού δημοσιογράφου (όταν ακόμη και η δική του εφημερίδα προσπαθούσε να αποφύγει τη σύγκρουση με τη στάση της πλειοψηφίας των αναγνωστών της) να βοηθήσει τον κατηγορούμενο καθηγητή, καλύπτοντας δίκαια την όλη πορεία της δίκης και αποσπώντας πολύ καλές ερμηνείες από τους ηθοποιούς του, ιδιαίτερα τον Έλιο Τζερμάνο, που υποδύεται τον νεαρό.
Με τις καλύτερες σκηνές του να είναι εκείνες στη δίκη, δίκη που θυμίζει περίοδο φασισμού και Ιεράς Εξέτασης, με τους μάρτυρες κατηγορίας να παρουσιάζουν τους ομοφυλόφιλους ως διαβόλους που κατέχουν τη ψυχή των νέων, με μια μάλιστα μάρτυρα να καταθέτει πως όλη η λογοτεχνία, γραμμένη πριν από 100 χρόνια είναι επικίνδυνη και καταστρέφει τους νέους!
Στο σημερινό πρόγραμμα και το εκτός διαγωνισμού γουέστερν «Νεκρός για ένα δολάριο» του Γουόλτερ Χιλ, με πρωταγωνιστές τους Κρίστοφερ Γουόλτς, Γουίλεμ Νταφόε, Ρέιτσελ Μπρόσναχαν και Μπέντζαμιν Πρατ.
Γνωστός για μια σειρά ταινιών δράσης, ο Χιλ («Οι μαχητές», «Οι καβαλάρηδες με τη μεγάλη σκιά», «48 ώρες», «Ο τελευταίος επιζών»), επιστρέφει σε μια περιπέτεια της Άγριας Δύσης που εκτυλίσσεται στα Μεξικό στα τέλη του 19ου αιώνα.
Πρωταγωνιστής ο κυνηγός επικηρυγμένων, Μαξ Μπόρλουντ (Γουόλτς) που αναλαμβάνει, για λογαριασμό ενός ισχυρού επιχειρηματία του Σάντα Φε, να διεσδύσει στο Μεξικό και να ανακαλύψει και να σώσει τη γυναίκα του (Μπρόσναχαν), που την έχει απάγει ένας μαύρος, πρώην στρατιωτικός – αν και σύντομα μαθαίνουμε πως η γυναίκα ακολούθησε οικειοθελώς τον «απαγωγέα» της για να γλιτώσει από ένα καταπιεστικό γάμο. Στην περιπέτεια εμπλέκονται ένας χαρτοπαίκτης, ο Τζο Κρίμπενς (Νταφόε), που έχει ορκιστεί να σκοτώσει τον Μαξ, που τον είχε παλιότερα συλλάβει και κλείσει στη φυλακή, καθώς και δυο ακόμη άτομα: ο απαγωγέας και ένας στρατιωτικός που συνοδεύει τον Μαξ στο ταξίδι του.
Παρόλο που το σενάριο περιέχει όλα τα γνωστά στοιχεία, μαζί και τις ανατροπές, των καλύτερων γουέστερν, ο Χιλ περιορίζεται στην απλή καταγραφή της εξέλιξης της ιστορίας, ακολουθώντας βασικά μια παραδοσιακή προσέγγιση, χωρίς να εκμεταλλευτεί σωστά τις πεδιάδες και τα απέραντα τοπία της Δύσης, ενώ, ακόμη και στις σκηνές των αναμετρήσεων ανάμεσα σε καλούς και κακούς, περιορίζεται στη δημιουργία ενός γρήγορου ρυθμού χωρίς καν να νοιάζεται για την ορθότητα ή το ρεαλισμό των σκηνών του, προσφέροντας μας τελικά μια ακόμη συνηθισμένη περιπέτεια.
