Tου Βασίλη Κ. Καλαμαρά
«Αφουγκραζόμαστε, διαβάζουμε, συζητάμε»! Μ’ αυτό το σύνθημα, επίκαιρο παρά ποτέ, η 15η Διεθνής ‘Εκθεση Βιβλίου είναι πανέτοιμη να υποδεχθεί υπό όρους ανοιχτού διαλόγου χιλιάδες ενήλικες, εφήβους και παιδιά.
Τα επίσημα εγκαίνια θα γίνουν την ερχόμενη Πέμπτη (7.30 μ.μ.) 3 Μαΐου, από τον Πρόεδρο της Βουλής Νίκος Βούτση, στην κεντρική πλατεία, στο Περίπτερο 15. Τα φώτα θα σβήσουν στις 6 Μαΐου, ημέρα Κυριακή.
Ακολούθως, οι ήχοι του «Μαγικού χαλιού» από το μουσικό σχήμα Kaimaki (σύνθεση-πιάνο: Στέφανος Τσαπής, φωνή: Κυβέλη Καστοριάδη), θα μας ταξιδέψουν στα λιμάνια της Μεσογείου, από τη Θεσσαλονίκη και την Αλεξάνδρεια έως τη Μασσαλία, τη Σμύρνη, τον Πειραιά και την Ερμούπολη, και στα λόγια των ποιητών, από τον Κωνσταντίνο Καβάφη και τον Νίκο Καββαδία μέχρι τον Ναζίμ Χικμέτ.
Η ΔΕΒΘ φιλοξενείται στα Περίπτερα 13, 14 και 15 της ΔΕΘ-HELEXPO, έως και την Κυριακή 6 Μαΐου, για το μεγάλο ετήσιο ραντεβού του βιβλίου στην Ελλάδα. Την έκθεση διοργανώνει το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού σε συνεργασία με τη ΔΕΘ-HELEXPO, τον Δήμο Θεσσαλονίκης, τους Συλλόγους Ελλήνων Εκδοτών και ανεξάρτητους εκδότες, με τη στήριξη της Βουλής των Ελλήνων και υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Με τιμώμενες τις χώρες της Γαλλοφωνίας, κεντρικό της θέμα τη Δημοκρατία στον 21ο αιώνα και τρεις βασικούς θεματικούς άξονες (Λογοτεχνία και Μνήμη, Η προσφυγική εμπειρία, Βιβλίο και Performance), το πρόγραμμα εκδηλώσεων της φετινής ΔΕΒΘ περιλαμβάνει πολυάριθμες ανοιχτές συζητήσεις, παρουσιάσεις νέων εκδόσεων και δημιουργών, ειδικό αφιέρωμα στην αστυνομική λογοτεχνία με τη συμμετοχή διακεκριμένων ξένων συγγραφέων, συναντήσεις μεταξύ των επαγγελματιών του βιβλίου, θεματικές εκθέσεις και προβολές, και βέβαια, το 5ο Φεστιβάλ Νέων Λογοτεχνών, το 3ο Φεστιβάλ Μετάφρασης και ποικίλες δράσεις στην Παιδική και Εφηβική Γωνιά, που φέτος θα έχει το δικό της ξεχωριστό Περίπτερο, στο κτήριο 14.
Στη 15η ΔΕΒΘ συμμετέχουν 285 εκδότες από την Ελλάδα και τις χώρες (με αλφαβητική σειρά): Αζερμπαϊτζάν, Αίγυπτος, Αλβανία, Βέλγιο, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Γαλλία, Γερμανία, Ελβετία, Ιράν, Ισραήλ, Ιταλία, Καναδάς, Κίνα, Κορέα, Κροατία, Κύπρος, Ρουμανία, Ρωσία, Σαουδική Αραβία, Σλοβακία, Ταϊβάν, Τουρκία.
Η Τιμώμενη Γαλλοφωνία, ειδικότερα, θα φιλοξενηθεί σε ένα ειδικά σχεδιασμένο περίπτερο 350 τ.μ., όπου γαλλικοί εκδοτικοί οίκοι θα παρουσιάσουν την ποικιλομορφία του γραπτού λόγου στη γαλλική γλώσσα με προσκεκλημένους πάνω από τριάντα γαλλόφωνους συγγραφείς, σε συνεργασία με τη Γαλλική Πρεσβεία, τα Γαλλικά Ινστιτούτα Ελλάδος και Θεσσαλονίκης, τις γαλλικές προξενικές αρχές της Θεσσαλονίκης, τις Πρεσβείες της Ρουμανίας, της Ελβετίας, του Βελγίου και του Καναδά, και μορφωτικά ινστιτούτα του εξωτερικού.
Γι’ άλλη μια φορά η ΔΕΒΘ θα συστήσει στο κοινό μια πλειάδα συγγραφέων, που θα συμμετάσχουν σε ποικίλες εκδηλώσεις, όπως ο Σουηδός Arne Dahl (λογ. ψευδώνυμο του Γιαν Άρναλντ), διακεκριμένος συγγραφέας στον χώρο του σκανδιναβικού κοινωνικού-αστυνομικού μυθιστορήματος, ο Γερμανός δημοσιογράφος (Suddeutsche Zeitung) και βραβευμένος συγγραφέας Joachim Kappner, οι Γάλλοι Jean-Bernard Pouy, Caryl Férey και Dominique Manotti, που θα μιλήσουν για το έργο τους αλλά και για τη μεγάλη άνθηση του νέου γαλλικού νουάρ και τη θέση του στη διεθνή σκηνή, σε ένα… μίνι Φεστιβάλ Αστυνομικής Λογοτεχνίας, ο διεθνώς αναγνωρισμένος Καναδός Denis Theriault, αλλά και οι Maxime Raymond, Alissa York, Bock Shari Lapena, προσκεκλημένοι του Φεστιβάλ Λογοτεχνίας του Τορόντο, οι Κροάτες Ivan Sršen, Ivan Zrinušić, Marko Pogačar, Neven Vulić, oι Σέρβοι Dragan Velikic και Darko Tuševljaković, η Ισραηλινή Dorit Rabinyan, η Uxue Alberdi από τη Χώρα των Βάσκων, κ.ά.
Στο πλαίσιο της τιμώμενης Γαλλοφωνίας, ειδικότερα, περισσότεροι από 30 γαλλόφωνοι συγγραφείς θα παρευρεθούν για να παρουσιάσουν το έργο τους, να συμμετάσχουν σε συζητήσεις και να εξηγήσουν τη σχέση τους με τη γαλλική γλώσσα, ανάμεσα στους/στις οποίες/οποίους οι : Άννα Αγγελοπούλου, Καουτέρ Αντιμί, Μετίν Αρντιτί, Φρεντερίκ Βορμς, Ολιβιέ Γκεζ, Τομά Γκουνζίγκ, Κατερίνα Δασκαλάκη, Λεσλί Καπλάν, Μπαρμπαρά Κασέν, Ναταλί Κεντάν, Γιάννης Κιουρτσάκης, Φρανσουάζ Κλελτς-Ντραπό, Φιλίπ Λεσερμεϊέρ, Γιαμέν Μαναΐ, Φίλιππος Μανδηλαράς, Ντομινίκ Μανοττί, Ντανιέλ Μαξιμέν, Λωρ Μαρσάν, Άννα Μόι, Μαριόν Μπιέ, Ζιλ Ορτλίμπ, Παναγιώτης Παπαδημητρόπουλος, Μισέλ Πικμάλ, Ζαν-Μπερνάρ Πουί, Γιώργος Πρεβελάκης, Κλοντ Ριζό, Μπρίνα Σβιτ, Φρανσουά Σουλάζ, Δημήτρης Στεφανάκης, Σαμί Τσακ, Καρίλ Φερέ.
Ο ρωσικός εκδοτικός κόσμος (Rostok, Mediarost, Vozrozhdenie Tobolska, Bely Gorod, Dar, Nauka, Veche), μαζί με τον αντιπρόεδρο του Συνδέσμου Ρώσων Εκδοτών Βιβλίου (ASKI) Oleg Filimonov, αλλά και Κινέζοι εκδότες (Jiangxi Publication Group Corp, Hong Xing Electronic & Audiovisual Press Limited Liability, Gold Wall Press, Shanghai Scientific & Technical Publishers, China National Publications Import & Export Group Corporation, κ.ά.) συμμετέχουν στη 15η ΔΕΒΘ, στο πλαίσιο του πολιτιστικού μνημονίου συνεργασίας των δύο χωρών με την Ελλάδα, με στόχο να διευρύνουν τις επαγγελματικές επαφές τους με τους Έλληνες εκδότες.
Επίσης, η Τουρκία συμμετέχει με περίπτερο 60 τ.μ. που οργανώνει το Υπουργείο Πολιτισμού της χώρας, αλλά και με την παρουσία εκπροσώπων δύο συνδέσμων Τούρκων εκδοτών (Kenan Kocatürk, Metin Celal, Emrah Kisaküre, K Gamze Gül Erentürk) με στόχο τις επαφές με Έλληνες εκδότες.
Ειδική τιμητική εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί για τον Ιταλό ελληνιστή, μεταφραστή, δημοσιογράφο και εκδότη Nicola Crocetti (Σάββατο 5.5, 11:00), ο οποίος θα συνομιλήσει με τον ποιητή Αντώνη Φωστιέρη για την πολύπλευρη δραστηριότητα και συμβολή του στη διάδοση της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας στην Ιταλία.
Ενώ για τους περιορισμούς και τη γοητεία των λεγόμενων «μικρών» γλωσσών που επιμένουν στη διατήρηση της εθνικής ταυτότητας, σε μόνιμο διάλογο και σύγκρουση με την παγκόσμια επικράτεια των κυρίαρχων γλωσσών, θα συζητήσουν οι συγγραφείς Uxue Alberdi (Χώρα των Βάσκων), Marko Pogačar (Κροατία), Κάλλια Παπαδάκη, ο εκδότης και συγγραφέας Ivan Sršen (Κροατία), η μεταφράστρια και κριτικός Έφη Γιαννοπούλου, με το συντονισμό του Carlo Cαrrenho, εκδότη του περιοδικού publishnews.com.br (Βραζιλία) αλλά και εξειδικευμένου συμβούλου με σημαντικό ρόλο στην παγκόσμια εκδοτική βιομηχανία, στην εκδήλωση «Γράφοντας λογοτεχνία σε “μικρές” γλώσσες» (Σάββατο 5.4, 14:00-15:00, Αίθουσα Ματαρόα) την οποία διοργανώνει το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού σε συνεργασία με το περιοδικό Publishnews Brazil.
Διακεκριμένες προσωπικότητες των γραμμάτων της Ρουμανίας, όπως ο διαπρεπής ακαδημαϊκός, καθηγητής Constantin Bălăceanu-Stolnici και ο Ρουμάνος δημοσιογράφος και συγγραφέας Horia Alexandrescu, θα εστιάσουν στις ελληνοκεντρικές εκδόσεις από τη Ρουμανία (Σάββατο 5.6, 16:30 -18:00, Αίθουσα Εξώστης), σε μια εκδήλωση που οργανώνει η Ένωση Ελλήνων Ρουμανίας και το Γενικό Προξενείο της Ρουμανίας στη Θεσσαλονίκη, παρουσιάζοντας έργα που εξέδωσε ο εκδοτικός οίκος UER Press (Uniunea Elenă din România), σε ζωντανή μετάδοση από το πρώτο κανάλι της ρουμανικής Δημόσιας Τηλεόρασης (TVR 1).
Ανοιχτές συζητήσεις για θέματα αιχμής
Στη διάρκεια των 4 ημερών της 15ης ΔΕΒΘ, θα δώσουν το παρών ΔΕΒΘ, δεκάδες Έλληνες και ξένοι λογοτέχνες, κριτικοί, μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας –ιστορικοί, πολιτικοί επιστήμονες, κοινωνιολόγοι, ανθρωπολόγοι, φιλόσοφοι–, μεταφραστές, εικαστικοί, εικονογράφοι, δημοσιογράφοι, εκπαιδευτικοί, εκπρόσωποι των ξένων κοινοτήτων στην Ελλάδα, μετανάστες και πρόσφυγες, εκδότες και εξειδικευμένοι επαγγελματίες από τον χώρο των εκδόσεων και του βιβλίου, σε σχεδόν 500 εκδηλώσεις – παρουσιάσεις βιβλίων, ημερίδες και στρογγυλά τραπέζια, λογοτεχνικές συναντήσεις, εργαστήρια και ομιλίες, επαγγελματικές συναντήσεις, προβολές ταινιών, εικαστικά δρώμενα.
Ειδικότερα, στο πλαίσιο του κεντρικού αφιερώματος «Η Δημοκρατία στον 21ο Αιώνα»:
Ο ιστορικός Κωστής Καρπόζηλος, η ντοκιμαντερίστα και δημοσιογράφος Angelique Kourounis, ο πολιτικός επιστήμονας Γιάννης Κωνσταντινίδης και ο δημοσιογράφος Δημήτρης Ψαρράς θα συζητήσουν για την «Άνοδο της ακροδεξιάς σήμερα».
Ο φιλόσοφος και συγγραφέας Frederic Worms, ο αν. καθηγητής πολιτικής φιλοσοφίας Άρης Στυλιανού, ο καθηγητής διεθνών σχέσεων και διεθνούς πολιτικής Σωτήρης Ντάλης και η συγγραφέας Λένα Διβάνη, θα μιλήσουν για την Ευρώπη και θα θέσουν το ερώτημα «Πόσες κρατικές ή εθνικές αρμοδιότητες είμαστε διατεθειμένοι να παραχωρήσουμε σε υπερεθνικούς θεσμούς και με ποιους όρους;»
Ο διακεκριμένος Σκανδιναβός συγγραφέας Arne Dahl θα συνομιλήσει με την ανθρωπολόγο Αθηνά Αθανασίου, την αν. καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου Ιφιγένεια Καμτσίδου και τον καθηγητή Ανάλυσης Πολιτικού Λόγου Γιάννη Σταυρακάκη για την έκπτωση των δημοκρατικών θεσμών σε συνθήκες μεταδημοκρατίας («Βαίνουμε προς εμβάθυνση ή προς συρρίκνωση των δημοκρατικών θεσμών διεθνώς;»), με το συντονισμό της ιστορικού Νίκης Μαρωνίτη, Γ. Γραμματέως του Ιδρύματος της Βουλής.
