Με σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου εξουσιοδοτούνται τα κράτη μέλη της ΕΕ να κυρώσουν τη σύμβαση σχετικά με την εξάλειψη της βίας και της παρενόχλησης στον κόσμο της εργασίας, η οποία μπορεί να αναφέρεται ως Σύμβαση για τη βία και την παρενόχληση, 2019 (αριθ. 190) η Σύμβαση), της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ), για τα θέματα που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της Ένωσης.
Σημειώνεται,πως η Σύμβαση αφορά ορισμένους τομείς του ενωσιακού δικαίου, όπως η υγεία και η ασφάλεια στην εργασία, η ισότητα και η μη διακριτική μεταχείριση, στους οποίους ο βαθμός ρύθμισης έχει φθάσει σε προχωρημένο στάδιο.
Σύμφωνα με τους κανόνες για τις εξωτερικές αρμοδιότητες που έχει επεξεργαστεί το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ειδικότερα σχετικά με τη σύναψη και την κύρωση των συμβάσεων της ΔΟΕ , τα κράτη μέλη από μόνα τους δεν είναι σε θέση να κυρώσουν τη Σύμβαση, διότι μέρη της Σύμβασης εμπίπτουν στις αρμοδιότητες της Ένωσης σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της ΕΕ – ΣΛΕΕ.
Αλλά ούτε και η Ενωση μπορεί να κυρώσει τη σύμβαση της ΔΟΕ, διότι, σύμφωνα με τον καταστατικό χάρτη της ΔΟΕ, μόνο κράτη μπορούν να καταστούν συμβαλλόμενα μέρη αυτών των συμβάσεων. Ως εκ τούτου, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τα κράτη μέλη πρέπει να λάβουν τα αναγκαία μέτρα συνεργασίας για την κύρωση της Σύμβασης και την εφαρμογή των δεσμεύσεων που απορρέουν από αυτή.
Η βία και η παρενόχληση παρενόχληση στον κόσμο της εργασίας
Όπως επισημάνθηκε πρόσφατα από το #metoo και τα σχετικά κινήματα, η βία και η παρενόχληση στον κόσμο της εργασίας, συμπεριλαμβανομένης της έμφυλης βίας και παρενόχλησης, είναι διαδεδομένες σε ολόκληρο τον κόσμο. Πρέπει να ενισχυθούν οι προσπάθειες πρόληψης και να προστατεύονται τα θύματα.
Για την αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος, η 108η Διεθνής Διάσκεψη Εργασίας (σύνοδος εκατονταετηρίδας) στις 21 Ιουνίου 2019 ενέκρινε τη Σύμβαση της ΔΟΕ για τη βία και την παρενόχληση, 2019 (αριθ. 190) μαζί με τη Σύσταση για τη βία και την παρενόχληση, 2019 (αριθ. 206) (στο εξής: η Σύσταση).
Η Σύμβαση είναι το πρώτο διεθνές μέσο που καθορίζει ειδικά και παγκοσμίως ισχύοντα πρότυπα για την αντιμετώπιση της παρενόχλησης και της βίας που συνδέονται με την εργασία και προσδιορίζει τα μέτρα που απαιτούνται από τα κράτη και άλλες σχετικές οντότητες. Η Σύμβαση και η Σύσταση επιδιώκουν να καθιερώσουν μια συνεκτική, ολοκληρωμένη και ευαισθητοποιημένη ως προς το φύλο προσέγγιση για την πρόληψη και την εξάλειψη της βίας και της παρενόχλησης στον κόσμο της εργασίας.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) έχει δεσμευτεί για την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της αξιοπρεπούς εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των ασφαλών και υγιεινών συνθηκών εργασίας και της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών, καθώς και για τον τερματισμό των διακρίσεων, τόσο στο εσωτερικό της όσο και στις εξωτερικές της σχέσεις.
Περιεχόμενο της Σύμβασης
Το περιεχόμενο της Σύμβασης της ΔΟΕ για τη βία και την παρενόχληση, 2019 (αριθ.
190) συνοψίζεται ως εξής:
Το προοίμιο της Σύμβασης:
·Αναγνωρίζει το δικαίωμα όλων σε έναν κόσμο εργασίας απαλλαγμένο από τη βία και την παρενόχληση·
·Αναγνωρίζει ότι η βία και η παρενόχληση στον κόσμο της εργασίας μπορεί να συνιστούν παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ότι η βία και η παρενόχληση αποτελούν απειλή για την ισότητα ευκαιριών και είναι απαράδεκτες και ασύμβατες με την αξιοπρεπή εργασία·
·Αναγνωρίζει ότι η βία και η παρενόχληση στον κόσμο της εργασίας επηρεάζουν την ψυχική, σωματική και σεξουαλική υγεία, την αξιοπρέπεια και το οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον του ατόμου και μπορεί να παρεμποδίσουν την πρόσβαση, την παραμονή και την εξέλιξη των ατόμων, ιδίως γυναικών, στην αγορά εργασίας·
Στο Μέρος Ι, Ορισμοί, η Σύμβαση:
·Θεσπίζει έναν ενιαίο ορισμό για τη «βία και παρενόχληση», ο οποίος καλύπτει
μια σειρά απαράδεκτων συμπεριφορών και πρακτικών, ή απειλών τους, είτε μεμονωμένης εμφάνισης είτε επαναλαμβανόμενης, που αποσκοπούν, οδηγούν ή ενδέχεται να οδηγήσουν σε σωματική, ψυχική, σεξουαλική ή οικονομική βλάβη (άρθρο 1.α)·
·Ορίζει τη βία και την παρενόχληση με βάση το φύλο (άρθρο 1.β)·
·Θεσπίζει, με την επιφύλαξη του ενιαίου ορισμού της «βίας και παρενόχλησης», ότι η βία και η παρενόχληση μπορούν να οριστούν ως ενιαία έννοια ή ως χωριστές έννοιες στις εθνικές νομοθετικές και κανονιστικές διατάξεις (άρθρο 1.2).
Στο Μέρος ΙΙ, Πεδίο, η Σύμβαση:
·Προστατεύει τους εργαζομένους και άλλα άτομα στον κόσμο της εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των υπαλλήλων όπως ορίζονται από την εθνική νομοθεσία και πρακτική, καθώς και τα εργαζόμενα άτομα ανεξάρτητα από το συμβατικό καθεστώς τους, τα άτομα που παρακολουθούν κατάρτιση, συμπεριλαμβανομένων των ασκουμένων και των μαθητευομένων, τους εργαζομένους των οποίων η απασχόληση έχει λήξει, τους εθελοντές, τα άτομα που αναζητούν εργασία και τους αιτούντες εργασία και τα άτομα που ασκούν την εξουσία, τα καθήκοντα ή τις ευθύνες εργοδότη (άρθρο 2)·
·Εφαρμόζεται για τη βία και την παρενόχληση στον «κόσμο της εργασίας», που υπερβαίνει τον χώρο εργασίας και περιλαμβάνει τις σχετικές με την εργασία εγκαταστάσεις και επικοινωνίες, τα ταξίδια και τις κοινωνικές δραστηριότητες, καθώς και την παρεχόμενη από τον εργοδότη στέγαση και τις μετακινήσεις από και προς τον τόπο εργασίας (άρθρο
3). Στο μέρος ΙΙΙ, Βασικές αρχές, τα κράτη που κυρώνουν τη Σύμβαση οφείλουν, μεταξύ άλλων:
·Να υιοθετήσουν μια συνεκτική, ολοκληρωμένη και ευαισθητοποιημένη ως προς το φύλο προσέγγιση για την πρόληψη και την εξάλειψη της βίας και της παρενόχλησης στον κόσμο της εργασίας, η οποία θα περιλαμβάνει τη διά νόμου απαγόρευση της βίας και της παρενόχλησης (άρθρο 4 παράγραφος 2)·
·Να διασφαλίζουν ότι οι σχετικές πολιτικές αντιμετωπίζουν τη βία και την παρενόχληση [άρθρο 4 παράγραφος 2 στοιχείο β)]·
·Να θεσπίσουν μια ολοκληρωμένη στρατηγική για την καταπολέμηση της βίας και της παρενόχλησης και για τη διασφάλιση της πρόσβασης των θυμάτων σε μέσα προσφυγής και στήριξη [άρθρο 4 παράγραφος 2 στοιχείο γ)]·
·Να θεσπίσουν νόμους, κανονισμούς και πολιτικές που διασφαλίζουν το δικαίωμα στην ισότητα και τη μη διακριτική μεταχείριση στην απασχόληση, μεταξύ άλλων για ευάλωτες ομάδες και ομάδες σε ευάλωτη κατάσταση (άρθρο 6).
Στο μέρος IV, Προστασία και πρόληψη, τα κράτη που κυρώνουν τη Σύμβαση οφείλουν, ιδίως:
·Να θεσπίσουν κατάλληλα μέτρα για την πρόληψη της βίας και της παρενόχλησης στην εργασία (άρθρο 8)·
·Να θεσπίσουν νόμους και κανονισμούς που να απαιτούν από τους εργοδότες να προλαμβάνουν τη βία και την παρενόχληση μέσω, μεταξύ άλλων, της αξιολόγησης των κινδύνων βίας και παρενόχλησης, της ενημέρωσης και της κατάρτισης των ενδιαφερομένων (άρθρο 9).
Επιπλέον, στο μέρος V, Επιβολή και μέσα προσφυγής, τα κράτη που κυρώνουν τη Σύμβαση λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για να εξασφαλίζεται εύκολη πρόσβαση σε κατάλληλα και αποτελεσματικά μέσα προσφυγής, να αναγνωρίζονται οι επιπτώσεις της ενδοοικογενειακής βίας και, στο βαθμό που αυτό είναι ευλόγως εφικτό, να μετριάζεται ο αντίκτυπός της
στον κόσμο της εργασίας, καθώς και να εξασφαλίζεται ότι οι εργαζόμενοι έχουν το δικαίωμα να αποχωρούν από μια εργασιακή κατάσταση επικείμενου και σοβαρού κινδύνου που σχετίζεται με τη βία και την παρενόχληση (άρθρο 10).
