Σκέψεις πάνω στο μονόλογο του Βασίλη Κατσικονούρη «Τσιτάχ. Η ερημιά του τερματοφύλακα», με το Γιώργο Νινιό, στο Θέατρο Σταθμός.
Πρόκειται για ένα έργο καταπέλτη που αφορά στην προσωπική περηφάνεια και πώς αυτή θεωρείται μέγιστη αξία στη ζωή, σε ένα σύγχρονο κόσμο με γνώμονα μόνο την ύλη, μεταμφιεσμένη ή όχι. Ο ήρωας, παλαίμαχος τερματοφύλακας, περιγράφει και εξηγεί την πορεία του, με ωμή ευθύτητα, παράπονο, αφέλεια, συνειδητότητα, αυτοσαρκαζόμενος.
Ο μονόλογος αυτός είναι μία ιδιαζόντως ειδεχθής υπαρξιακή αναμέτρηση με τον εαυτό και τις επιλογές, ατόφιες ή «υποκινούμενες». Το περιθώριο στο οποίο περιήλθε ο Τσιτάχ, αποτελεί δείγμα ιδεολογικής ένστασης απέναντι στις προκλήσεις μιας διεφθαρμένης -λίγο ή πολύ – κοινωνίας με τα δικά της κλισέ και στερεότυπα. Μια κοινωνία που συνθλίβει κάθε ακεραιότητα και τιμωρεί την όποια παρέκκλιση είναι ικανή να τινάξει στον αέρα το παγιωμένο / μονολιθικό σύστημα ύπαρξης στον κόσμο.
Σκηνοθεσία:
Η σκηνοθετική γραμμή των Γιώργου Νινιού και Ερμίνας Κυριαζή αποβλέπει σε ένα και μόνο ουσιαστικό στοιχείο. Πως να αναδειχθεί η διαδρομή του ατόμου μέσα στη σκοτεινιά μιας εφήμερης ζωής με ημερομηνία λήξης, αλλά και οι πολύμορφες απώλειες που θα βιώσει τόσο σε ιδιωτικό, όσο και σε ευρύτερο περιβάλλον.
Αποκαλύπτεται η δυσκολία να διαχειριστεί ο χαρακτήρας του Τσιτάχ και του κάθε Τσιτάχ, την αυτοπροδοσία του, την έκπτωση που κάνει στον ιδεαλισμό του, για «καλό σκοπό». Το μοτίβο τού πώς αισθάνεται, όταν τον αποδιώχνουν δικά του πρόσωπα και πώς μπορεί να συνεχίσει μόνος και απορριμμένος, αποτελεί σημαντικό μέρος του μυθικού ιστού.
Οι δύο συσκηνοθέτες σκιαγράφησαν την προσωπικότητα του δύστυχου τερματοφύλακα, ορίζοντας μια κλειστοφοβική ατμόσφαιρα, όπου ο θεατής παρακολουθεί την αφήγηση χρωματισμένη με τις πτυχές μιας πολυδιάστατης ζωής, χωρίς αίσιο φινάλε.
Το θεατρικό έργο:
Το κείμενο του Βασίλη Κατσικονούρη ( «Το γάλα», «Καγκουρό»), είναι βαθυστόχαστο, με σαρκαστικό χιούμορ, συμβολισμούς και δραματικό ύφος, διαχρονικό μέσα στην επικαιρότητά του. Τα συναισθήματα που απορρέουν από φανερά και λανθάνοντα πυρηνικά σημεία της μυθοπλασίας, είναι έντονα και εγγράφονται βαθιά στο θυμικό του θεατή που ταυτίζεται σε πολλά με τον Τσιτάχ ( τσίτα ή γατόπαρδος).
Ερμηνεία:
Ο Γιώργος Νινιός, καταξιωμένος ηθοποιός, ενσαρκώνει τον Τσιτάχ, τον απόκληρο βετεράνο τερματοφύλακα, άλλοτε δημοφιλούς στην εθνική ελλάδος. Η δεινότητά του διακρίνεται από μία ευρύχωρη γκάμα εναλλασσόμενων υποκρίσεων, καθώς το μωσαϊκό δράσης εικόνων, σκέψεων και αισθημάτων, απαιτεί ταχύτητα, συντονισμό και ενσυναίσθηση στα τεκταινόμενα επί σκηνής.
Ο τόνος της θεατρικής του παρουσίας είναι χαμηλός χωρίς σχεδόν καμμία έξαρση, όμως αυτό είναι που συνάδει με την τρακαρισμένη ζωή αυτού του πεπτωκότος ανθρώπου στην αρένα μιας μάταιης ζωής. Και η γιγαντόσωμη μαριονέτα / ποδοσφαιριστής κοντά του, κομμάτι του σκηνικού, με το θλιμμένο πρόσωπο να του θυμίζει όσα τραύματα και ήττες στιγμάτισαν τη ζωή του, σαν ένα παιδί που δεν ένοιωσε τη χαρά μιας ανέφελης διαδρομής. Καθήμενος στο μαθητικό θρανίο, χωρίς να σηκωθεί παρά μόνο μια φορά, επιβεβαιώνει τη στατικότητα, την απέραντη μοναξιά, την χρεωκοπία των ονείρων, τη φτώχεια και τον πόνο.
Η λαϊκότροπη συμπεριφορά και το λεξιλόγιο του «γηπέδου» ξενίζουν τους μαθητές στους οποίους απευθύνεται με στόχο να μιλήσει για τα ιδεώδη του αθλητισμού.
Ωστόσο η εξομολόγηση απλώνεται και σε άλλα θέματα που αφορούν τον ίδιο, φορτίζοντας το κλίμα με συγκίνηση και θυμοσοφία. Τελικά οι νοηματικοί κώδικες υπηρετήθηκαν επαρκώς, παρότι φαίνεται το αντίθετο. Με μια ματιά πιο βαθιά όμως, ο προβληματισμός του συγγραφέα λειτούργησε με εντέλεια.
Συντελεστές:
Μουσική / στίχοι Γιώργος Νινιός, σκηνογραφική ιδέα Ερμίνα Κυριαζή, κατασκευή μαριονέτας Βασίλης Βασιλάκης, σχεδιασμός φωτισμού Βασίλης Πετεινάρης, περιγραφή ποδοσφαιρικού αγώνα Χρήστος Κυριαζής και παραγωγή Πολιτισμός Σταθμός Θέατρο.
Συμπέρασμα:
«Τσιτάχ. Η ερημιά του τερματοφύλακα», ένας δραματικός μονόλογος του Βασίλη Κατσικονούρη, με τον Γιώργο Νινιό, στο θέατρο Σταθμός, υπακούει στους κανόνες ενός θεάτρου, με σοβαρό προσανατολισμό στην αφύπνιση του θεατή με οδηγό το σύμπαν της τέχνης.
