Του Βασίλη Κ. Καλαμαρά [vasillis.kalamaras@gmail.com]
Οι άνθρωποι της γραφής, συγγραφείς, μεταφραστές, επιστήμονες, δημοσιογράφοι διεκδικούν το μερίδιο τους από την πίτα της αναπαραγωγής των κειμένων τους.
Για να μην βρίσκονται στο έλεος ορισμένων, οι οποίοι ασκούν την «τέχνη» της κλεψιτυπίας με το αζημίωτο εις βάρος της εργασίας τους. Γιαυτό ήταν ιδιαίτερα σημαντικό το ετήσιο συνέδριο με θέμα «Ενώνοντας τις τελείες: το μέλλον της συλλογικής διαχείρισης» που πραγματοποιείται στην χώρα μας από τη Διεθνή Ομοσπονδία Οργανισμών Δικαιωμάτων Αναπαραγωγής, IFRRO (International Federation of Reproduction Rights Organizations), στο πλαίσιο της διοργάνωσης Αθήνα-Παγκόσμια Πρωτεύουσα του Βιβλίου.
Οι εργασίες του ξεκίνησαν την περασμένη Δευτέρα και ολοκληρώθηκαν σήμερα το απόγευμα. Συμμετείχαν σύνεδροι από περισσότερες από 50 χώρες, όλοι τους διακεκριμένοι ομιλητές του χώρου με τεχνοκρατικές γνώσεις, οι οποίοι θα συζητήσουν τις εξελίξεις σχετικά με την προστασία δικαιωμάτων έργων λόγου και εικόνας και τη συλλογική τους διαχείριση στη νομοθεσία, την τεχνολογία και την ευρύτερη πολιτιστική παραγωγή.
Από ελληνικής πλευράς, συμμετείχε ο φιλόξενος Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης ‘Εργων του Λόγου. Στην παρουσίαση της θεματικής του συνεδρίου, που πραγματοποιήθηκε στον χώρο των εκδόσεων Νομική Βιβλιοθήκη, μας δόθηκε η ευκαιρία ν’ ακούσουμε ζωντανά τις θέσεις ορισμένων εκ των πρωταγωνιστών:
Ο πρόεδρος της IFRRO, Ράινερ Γιουστ (CEO του γερμανικού οργανισμού VGWort) αναφέρθηκε στη σημασία των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης για τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε έργα πνευματικής ιδιοκτησίας, και τη σημασία της πνευματικής ιδιοκτησίας για την δημιουργία υψηλού επιπέδου λογοτεχνικού, επιστημονικού και εκπαιδευτικού υλικού που διατηρεί ζωντανή την πολιτιστική παραγωγή και ιστορία, ειδικά σε μια χώρα σαν την Ελλάδα που εξάγει τουριστικό και πολιτιστικό προϊόν.
Η εκτελεστική γραμματέας της IFRRO Καρολάιν Μόργκαν τόνισε τη σημασία της Διεθνούς Ομοσπονδίας ως εκπρόσωπου των οργανισμών δημιουργών και εκδοτών όλου του κόσμου και στον ρόλο που διαδραματίζει στην δίκαιη διανομή δικαιωμάτων αναπαραγωγής και συνεπώς εισοδήματος προς δημιουργούς (συγγραφείς, μεταφραστές, δημοσιογράφους) και εκδότες.
Η Πρόεδρος και CEO του Αμερικάνικου οργανισμού CCC Τρέισι ‘Αρμστρονγκ περιέγραψε την θεματική του συνεδρίου, στο οποίο εξετάζονται τρεις άξονες: οι εξελίξεις της τεχνολογίας ιδίως στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης η επιρροή τους στον τομέα της εκπαίδευσης και τον τομέα του Τύπου και ειδικότερα στην δυνατότητα οι ειδήσεις να γράφονται από ρομπότ και τις επιπτώσεις που θα έχει αυτή η εξέλιξη στην ενημέρωση (κίνδυνος διάδοσης fake news) αλλά και τα προβλήματα ελέγχου προπαγάνδας του μίσους (hate speech) στο διαδίκτυο.
Η CEO του Γαλλικού Οργανισμού CFC Σάντρα Σαστανέ προέβη σε ειδική μνεία παράδειγμα του Καναδά, το επονομαζόμενο και «Canadian Flu»: επετράπη η ελεύθερη αναπαραγωγή για εκπαιδευτικούς σκοπούς και κατέληξε σε 30% πτώση των εισοδημάτων από εκδοτική δραστηριότητα και 78% πτώση στα έσοδα από είσπραξη δικαιωμάτων, με αποτέλεσμα το κλείσιμο πολλών εκδοτικών επιχειρήσεων και τη μείωση του πλουραλισμού και επιπέδου του περιεχομένου.
Επιστρέφοντας τον λόγο της στα πεπραγμένα της χώρας της, είπε ότι τα έσοδα από δικαιώματα αναπαραγωγής για εκπαιδευτική χρήση ανέρχονται σε περίπου 2 εκατ. ευρώ τον χρόνο και χωρίς αυτά δεν θα μπορούσε να διατηρηθεί η παραγωγή νέων εκδόσεων σε ικανοποιητικά επίπεδα για τον πολιτισμό της χώρας. Ανάδειξε ακόμη έναν σημαντικό τομέα δράσης του Οργανισμού, την αδειοδότηση των επιχειρήσεων για τη χρήση ενημερωτικού-δημοσιογραφικού υλικού.
Ο πρόεδρος του ΟΣΔΕΛ Αντώνης Καρατζάς αποκάλυψε ότι ότι η Ελλάδα είναι από τις ελάχιστες ευρωπαϊκές χώρες στην οποία γίνονται ψηφιακές χρήσεις στην εκπαίδευση χωρίς να έχει δοθεί άδεια από τους δικαιούχους και χωρίς να τους αποδίδεται αμοιβή. Η Πολιτεία οφείλει-ζήτησε-να παρέμβει και να επιλύσει νομοθετικά το ζήτημα αυτό στο πλαίσιο και της οδηγίας για τα πνευματικά δικαιώματα στην Ψηφιακή Ενιαία Αγορά.
Τη συζήτηση συντόνισε ο διευθυντής του συνεταιρισμού Γεωργανδρέας Ζάννος,ο οποίος επεσήμανε την ανάγκη για μεγαλύτερο διάλογο και αναγνώριση της σημασίας των πνευματικών δικαιωμάτων στη χώρα μας.
