ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ
Μια πιο αληθινή, «ανθρώπινη» εικόνα της ζωής των ζώων
Του Νίνου Φένεκ Μικελίδη
**** Gunda
Νορβηγία/ΗΠΑ/Βρετανία, 2020. Ντοκιμαντέρ. Σκηνοθεσία: Βίκτωρ Κοσακόφσκι. Σενάριο: Βίκτωρ Κοσακόφσκι, Αϊνάρα Βέρα. Φωτογραφία: Βίκτωρ Κοσακόφσκι, Έγκι Χάσκγιολντ Λάρσεν. Μοντάζ: Βίκτωρ Κοσακόφσκι, Αϊνάρα Βέρα. 93´
Πρωταγωνιστής στην όμορφη αυτή, συγκινητική, βουτηγμένη σε μια ποιητική ατμόσφαιρα, ταινία, είναι ένα γουρούνι, η Γκούντα και τα καμιά 12ριά γουρουνάκια της από τη στιγμή που γεννιούνται. Ο εθνογραφικός κινηματογράφος, ιδιαίτερα στο χώρο του ντοκιμαντέρ, είναι ένας κινηματογράφος που καταγράφει την αλήθεια με όσο το δυνατό λιγότερη παρέμβαση.
Κινηματογράφος που ξεκίνησε στη δεκαετία του ‘30, με το έργο της Margaret Mead για να συνεχιστεί στη δεκαετία του ‘60, με τον κινηματογράφο, όπως ονομάστηκε, «της παρατήρησης», με τις ταινίες των Γάλλων Ζαν Ρους, Εντγκάρ Μορέν και Κρις Μαρκέρ, που επαναπροσδιόριζαν τους κανόνες και τους ρόλους του κινηματογραφιστή.
Σε ένα τέτοιο χώρο κινείται και ο, πολυβραβευμένος για τα διάφορα ντοκιμαντέρ του, Ρώσος σκηνοθέτης Βίκτωρ Κοσακόφσκι, δημιουργός του συγκλονιστικού ντοκιμαντέρ «Aquarela» (2018), γύρω από το λιώσιμο των πάγων στη Γροιλανδία και τη Σιβηρία. Στη «Gunda», η κάμερά του (με τον ίδιο συχνά να την κρατάει), χαμηλά στο επίπεδο της πρωταγωνίστριας του (με ένα στιλ που μου θύμιζε εκείνο του Ιάπωνα Γιασουτζίρο Όζου), με τη μαυρόασπρη φωτογραφία της, παρακολουθεί από κοντά τη συμπαθητική γουρούνα του, καταγράφοντας την καθημερινή ζωή της σε μια απομακρυσμένη, κοντά σε ένα δάσος, φάρμα.
Χωρίς κανένα διάλογο, χωρίς μουσική, με τους ήχους μόνο εκείνους των ζώων, και τα τιτιβίσματα των πουλιών στα τριγύρω δέντρα, παρακολουθούμε να γεννιούνται, ένα-ένα τα περίπου δώδεκα γουρουνόπουλα, να βυζαίνουν με μανία και σπρώχνοντας το ένα το άλλο, να αρχίζουν, με τη βοήθεια της Γκούντα, να περπατάνε, να μεγαλώνουν, να περιφέρονται στη φάρμα, μαζί με άλλα ζώα (τις αγελάδες και τις κότες μαζί και μια με ένα πόδι), βιώνοντας μια ζωή φαινομενικά όμορφη, ήρεμη, χωρίς καμία ανθρώπινη παρέμβαση.
Μέσα από όμορφες, ποιητικές, ανθρώπινες θα έλεγα, εικόνες, παρόλο που πρόκειται για ζώα, με τον θεατή να αισθάνεται και να συμμετέχει μαζί τους, ανακαλύπτοντας μια άλλη πλευρά τους, όχι εκείνη των προμηθευτών τροφής και δερμάτων. Για να μας υπενθυμίσει, ξαφνικά, στο φινάλε της ταινίας, την όλη τραγική πορεία τους, με το φορτηγό που καταφθάνει για να τα μεταφέρει στο σφαγείο. Ενώ ακολουθεί μια σπαρακτική, δεκάλεπτη περίπου σεκάνς, με τη Γκούντα να περιφέρεται στο χώρο και να ψάχνει απελπισμένα τα «εξαφανισμένα» γουρουνόπουλα! Προσφέροντας μας «τροφή» (και δεν παίζω με τη λέξη), τη φορά αυτή πνευματική, προς σκέψη για το πώς ο άνθρωπος βλέπει και αντιμετωπίζει τα υπόλοιπα όντα που ζουν και μοιράζονται τον ίδιο πλανήτη με μας! Δεν ξέρω, αν, βλέποντας αυτό το τόσο ζωντανό, τρυφερό ντοκιμαντέρ, θα είστε πρόθυμοι να ξαναφάτε γουρουνόπουλο…
*½ – The Matrix Resurrections
ΗΠΑ, 2021. Σκηνοθεσία: Λάνα Βατσόφσκι. Σενάριο: Βάνα Βατσόφσκι, Ντέιβιντ Μίτσελ, Αλεξάνταρ Χέμον. Ηθοποιοί: Κιάνου Ριβς, Κάρι-Αν Μος, Γιαχία Αμπντούλ-Ματίν ΙΙ, Τζέσικα Χένγουικ. 148´
Δεκαοκτώ χρόνια μετά το Matrix Reloaded, η Βάνα Βατσόφσκι (η μία των «αδερφών Βατσόφσκι») επιστρέφει με τους πρωταγωνιστές του Matrix να ζουν σε δυο διαφορετικούς κόσμους, τον «αληθινό» και τον «άλλο» του γνωστού παιχνιδιού, τον ατρόμητο Μεσσία,έτοιμο να σώσει την αγαπημένη του Τίφανι (Κάρι-Αν Μος) και τον κόσμο από αποκαλυπτική καταστροφή. Μόνο που και οι δυο κόσμοι μοιάζουν, τη φορά αυτή, να είναι το ίδιο φανταστικοί, παρόλο που στον «πραγματικό» ο πρωταγωνιστής Τόμας Άντερσον(Κιάνου Ριβς), Νίο στον φανταστικό, δεν είναι μόνο υπάλληλος στην εταιρία που φτιάχνει το παιχνίδι, αλλά και ηθοποιός στη Warner Bros που θα πρωταγωνιστήσει στο υπό συζήτηση σενάριο…
Έξυπνες ιδέες, που, δυστυχώς, με ένα απλοϊκό, κούφιο σενάριο, με αφελείς διαλόγους, και τεχνικά τέλεια, αν και μπερδεμένα, ειδικά οπτικά εφέ, συγγενικά με εκείνα των βίντεο-γκειμς, η ταινία δεν καταφέρνει τίποτα το καινούριο ή το συναρπαστικό, να προσφέρει. Εκτός από την εκκωφαντική, χωρίς συγκεκριμένο στόχο, δράση, με την οποία σίγουρα θα ενθουσιάσει τμήμα του νεανικού κοινού.
