Ωστόσο, εν αναμονή των ανακοινώσεων του Υπουργείου Πολιισμού και των ανασκαφέων γίνεται επίκαιρο το αίτημα αναβάθμισης και επέκτασης του μικρού και πεπαλαιωμένου μουσείου της Χώρας Μεσσηνίας που είναι ο φυσικός αποδέκτης των λαμπρών ευρημάτων του τάφου του Πολεμιστή και των άγνωστων ακόμη νεώτερων ευρημάτων. Είναι κρίμα να μην υπάρχει ένας ευπρόσωπος χώρος να υποδεχθεί και να προβάλλει τα πολύτιμα αυτά αρχαιολογικά τεκμήρια της μυκηναϊκής εποχής.Σκάβοντας σε μικρό βάθος σε ένα χωράφι με ελιές η αρχαιολογική έρευνα έφερε στο φως έναν ασύλητο τάφο του 1450 π.Χ. με τον νεκρό που συνόδευαν χρυσά όπλα και κοσμήματα. Ηταν μία από τις σημαντικότερες αρχαιολογικές ανακαλύψεις διεθνώς. Τότε, οι αρχαιολόγοι θαμπωμένοι ίσως από τα χρυσά κοσμήματα του τάφου, δεν έδωσαν τόση σημασία σε ένα μικρό κομμάτι αχάτη, μεγέθους μόλις 3,6 εκατοστών, το οποίο όπως αποδείχθηκε στη συνέχεια έκρυβε ένα από τα ωραιότερα ελληνικά προϊστορικά έργα τέχνης. Επρόκειτο για ένα σφραγιδόλιθο, που απεικονίζει μια σκηνή μάχης, με έναν πολεμιστή να σκοτώνει έναν αντίπαλο, ενώ ένας τρίτος κείται νεκρός. Με την παράσταση αυτού του δαχτυλιδιού ασχολήθηκαν πολλοί αρχαιολόγοι.
Φωτογραφία του σφραγιδόλιθου αμέσως μετά την ανακάλυψή του στον τάφο του Γρύπα Πολεμιστή «Με δεδομένο το μέγεθος του λίθου, οι λεπτομέρειες είναι εκπληκτικές», είπε στους «New York Times» ο Τζον Μπένετ, διευθυντής της Βρετανικής Αρχαιολογικής Σχολής στην Αθήνα. Ακόμη περισσότερο ενθουσιώδης ακούγεται ο Μάλκολμ Βίνερ, από το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης και ειδικός στο προϊστορικό Αιγαίο. Το έργο, λέει, «είναι ένα από τα αριστουργήματα της αιγαιακής τέχνης και «μπορεί να συγκριθεί με σκίτσα του Μιχαήλ Άγγελου που εκτίθενται στο Μουσείο». Έπειτα από τον εντοπισμό, δύο ερωτήματα ζητούν απάντηση. Το ένα, γράφουν οι «New York Times», είναι πώς και γιατί χαράχτηκε ο λίθος. Το δεύτερο είναι αν η πολεμική σκηνή, που θυμίζει την Ιλιάδα, η οποία είναι αρκετούς αιώνες νεότερη, επηρέασε τελικά τις προφορικές παραδόσεις που «γέννησαν» τα ομηρικά έπη.
Για το πρώτο, δίνει κάποιες απαντήσεις η χρονολόγηση του τάφου, που τοποθετείται στο 1450 π.Χ. Είναι η εποχή που ο μινωικός πολιτισμός μεταφερόταν από την Κρήτη στην ηπειρωτική Ελλάδα, έναν αιώνα πριν αποκτήσουν μεγάλη δύναμη η Πύλος, οι Μυκήνες και τα άλλα μεγάλα κέντρα. Η κατασκευή ενός τέτοιου κομψοτεχνήματος ήταν αδύνατη για τα δεδομένα της εποχής στην ηπειρωτική Ελλάδα – ήταν όμως δυνατή στην Κρήτη από όπου μάλλον εισήχθη. Πιθανόν να πρόκειται για αντίγραφο ενός μεγαλύτερου έργου, όπως μιας τοιχογραφίας, και πιθανόν να είχε κατασκευαστεί με τη χρήση μεγεθυντικού φακού, αν και δεν έχουν βρεθεί φακοί στην Κρήτη.
Σχέδιο της εικόνας που απεικονίζεται στον σφραγιδόλιθο Το θέμα της σφραγίδας είναι και αυτό εξαιρετικά ενδιαφέρον. Οι προφορικές παραδόσεις για την καταστροφή της Τροίας, που τοποθετείται γύρω στο 1200 π.Χ. κυκλοφορούσαν για πέντε αιώνες πριν αποτυπωθούν γραπτά γύρω στο 700 π.Χ. Ωστόσο, το δαχτυλίδι είναι φτιαγμένο γύρω στο 1450 π.Χ., περίπου την εποχή που βρίσκουμε τις πρώτες πινακίδες σε Γραμμική Β. Είναι πιθανό ότι οι παραδόσεις των ομηρικών επών κυκλοφορούσαν από τότε και τα έπη δίνουν κάποιες γλωσσικές ενδείξεις ότι απηχούν παμπάλαιες μορφές ελληνικών.
|
|
|
