Σαν έτοιμη από καιρό να πάρει τα ηνία του Υπουργείου Πολιτισμού φάνηκε η Λίνα Μενδώνη. Εχοντας στο πλάι της τους δύο γενικούς γραμματείς Πολιτισμού τους κ.κ. Γιώργο Διδασκάλου και Νικόλα Γιατρομανωλάκη, απάντησε σε πληθώρα ερωτήσεων που της τέθηκαν στην πρώτη επαφή της με τους δημοσιογράφους υπό την ιδιότητα της υπουργού.
Πρώτο μέλημά της, όπως είπε: «να προσφέρουμε υπηρεσίες στους επισκέπτες των μουσείων και των αρχαιολογικών χώρων, έστω τώρα, μέσω του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων. Θα γίνουν άμεσα κάποια αναψυκτήρια και θα ενισχυθούν με πωλητέα είδη τα υπάρχοντα πωλητήρια». Γιατί χτες που έκανε αυτοψία στο κλειστό πωλητήριο του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου ένοιωσε πολύ άσχημα όταν ένα ζευγάρι τουριστών ρώτησε αν υπάρχει κάτι να αγοράσουν. Κι όταν τους απάντησαν αρνητικά, αναρωτήθηκαν «δηλαδή, να κρατήσουμε τα εισιτήριά μας για ενθύμιο;».
Αλλά, ποιός ο λόγος που είναι κλειστό το πωλητήριο και άδεια τα ράφια του μεγαλύτερου μουσείου της χώρας; «Υπάρχει ένα πρόβλημα με τη μεταφορική, μου είπαν. Ε, τότε, να χρησιμοποιηθούν για τη μεταφορά των προϊόντων τα υπηρεσιακά αυτοκίνητα του υπουργείου, τους είπα. Οι υπάλληλοι του πωλητηρίου ήταν εκεί και ένοιωθαν αμήχανα γιατί είναι αυτοί που καθημερινά εισπράττουν τις διαμαρτυρίες του κοινού».
Για να θεραπευθούν όλες αυτές οι δυσλειτουργίες του ΤΑΠ, σκοπεύουν να αλλάξουν το νόμο που σχετίζεται με τη λειτουργία του.
Και επειδή «ο πολιτισμός είναι οικονομικό εργαλείο, προφανώς μας ενδιαφέρουν τα έσοδα. Πολιτισμός χωρίς χρήματα δεν γίνεται. Χρειαζόμαστε χρήματα για την προστασία και ανάδειξη των μνημείων, χρειαζόμαστε χρήματα για την έρευνα, για τις μελέτες, για την ενίσχυση του σύγχρονου πολιτισμού, για εκδόσεις… Πρέπει να έχουμε επάρκεια πόρων για τον πολιτισμό. Θα δώσουμε μάχη για να έχουμε μεγαλύτερο ποσοστό από τους εθνικούς πόρους, αλλά θα εξαντλήσουμε και κάθε δυνατότητα χρηματοδότησης από ευρωπαϊκούς πόρους που δεν έχουν αξιοποιηθεί, γιατί δεν είναι μόνο το ΕΣΠΑ».
Ανέφερε ότι υπάρχουν προβλήματα με το ΕΣΠΑ,γιατί έχουν δεσμευθεί πόροι αλλά παρατηρείται μεγάλη υστέρηση στην εκταμίευση χρημάτων.
Και επειδή «ο πολιτισμός μπορεί να εξασφαλίσει θέσεις εργασίας και να κινήσει την οικονομία» θα ενεργοποιήσουν σε συνεργασία με τις Τράπεζες και κάποια παραγωγικά υπουργεία τη δυνατότητα χορήγησης μικρών χαμηλότοκων δανείων για την υποστήριξη νέων καλλιτεχνών.
-Σε σχέση με τη μετατροπή κάποιων μεγάλων μουσείων σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, διευκρίνισε ότι το μέτρο αφορά μουσεία που είναι αυτοτελή, όπως το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και όχι μουσεία συνδεδεμένα με Εφορείες Αρχαιοτήτων. Αυτά τα Μουσεία «θα έχουν την αυτοτέλειά τους, αλλά θα ακολουθούν τη μουσειακή πολιτική του Υπουργείου» τόνισε.
Σε όσους αντιτίθενται σε αυτό το σχέδιο και υποστηρίζουν ότι τα μουσεία αυτά θα στερηθούν την εισροή νέων ευρημάτων, η κ. υπουργός απαντά, πως έχει σταματήσει η εισροή νέων ευρημάτων στο ΕΑΜ και στο Βυζαντινό Μουσείο, στην αυλή του οποίου γινόταν η συνέντευξη, εδώ και δεκαετίες.
-Για την πρόσληψη μονίμων αρχαιοφυλάκων που είναι ένα πάγιο αίτημα του κλάδου, ανέφερε πως η διαδικασία έχει μείνει πίσω, αλλά κατά σύμπτωση σήμερα ενημερώθηκε ότι έγινε η ανάρτηση των πρώτων 200 που προσλαμβάνονται με ΑΣΕΠ. Χρήματα υπάρχουν. Εχουν γι αυτό το σκοπό δεσμευθεί ήδη από 2016.
-Για τους ακέφαλους πολιτιστικούς οργανισμούς, όπως το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, το Φεστιβάλ Αθηνών, το Ωδείο Θεσσαλονίκης κλπ και καθώς η διαδικασία προκήρυξης διαγωνισμών και για την πλήρωση της θέσης του διευθυντή ανεστάλη λόγω εκλογών, θα οριστούν καλλιτεχνικοί διευθυντές σύμφωνα με όσα ορίζουν οι ιδρυτικοί κανονισμοί των φορέων αυτών, είπε η κ. Μενδώνη. Ούτως ή άλλως «είχαμε ζητήσει ανάκληση των διαγωνισμών αυτών γιατί υπήρχαν σοβαρά νομικά προβλήματα». Διευκρίνισε ότι διαγωνισμοί θα γίνουν σύμφωνα με όσα ισχύουν σε άλλες χώρες. «Θα δούμε τι συμβαίνει στον κόσμο, αλλά δεν θα αποκλεισθούν άνθρωποι με ειδικές ικανότητες και εμπειρία γιατί μπορεί να τους λείπει ένα τυπικό στοιχείο, όπως ένα lower”, είπε φωτογραφίζοντας έτσι τον παράλογο αποκλεισμό της Αννας Καφέτση από τον διαγωνισμό για την επιλογή διευθυντή στο ΕΜΣΤ. Επί του παρόντος «προτιμούμε, να πάρουμε με τον κ. Γιατρομανωλάκη την ευθύνη διορισμού καλλιτεχνικών διευθυντών, παρά να αφήσουμε τους οργανιοσμούς ακέφαλους». Στο πλαίσιο αυτό θα ανανεωθεί για δύο μήνες η θητεία της διευθύντριας του Ωδείου Θεσσαλονίκης ώστε να συνεχιστεί ασπρόσκοπτα η λειτουργία του. Βέβαια, δεν τους αφήνει αδιάφορους η επιλογή τέτοιων ανθρώπων στη διεύθυνση και στο διοικητικό συμβούλιο των οργανισμών ώστε να υπάρχει αγαστή συνεργασία μεταξύ τους, κάτι που δεν υπήρχε στο παρελθόν. Σε κάποιο σημείο επίσης ανέφερε ότι δεν πρόκειται να διοριστούν κάποιοι διευθυντές που διορίστηκαν και κατόπιν απομακρύνθηκαν από την προηγούμενη Κυβέρνηση, εννοείται γιατί κρίθηκαν ανεπαρκείς.
Δεν δεσμεύθηκε για άνοιγμα του ΕΜΣΤ μέσα στο φθινόπωρο όπως είχε αναγγείλει η προηγούμενη ηγεσία του ΥΠΠΟΑ, καθώς δεν έχει καμία ακόμη ενημέρωση. «Μας ενδιαφέρει να λειτουργήσει το Μουσείο το ταχύτερο, αλλά να λειτουργήσει σωστά, όπως αρμόζει σε ένα μουσείο σύγχρονης τέχνης».
Για την ενοποίηση Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου και Πολυτεχνείου, επανέλαβε πως πρόκειται για δύο ισχυρούς ανεξάρτητους θεσμούς που θα παραμείνουν έτσι. Από το 2003 έχει θεσμοθετηθεί η επέκταση του ΕΑΜ εν υπογείω στο προκήπιο μπροστά του και έχει γίνει η μεταβίβαση του χώρου από το Υπουργείο Γεωργίας στο Υπουργείο Πολιτισμού. Πρόκειται για 15.000 τ.μ. σε κάθε επίπεδο. Το Μουσείο σήμερα εκτείνεται σε 16.500 τ.μ. Ετσι, μπορεί να αποκτήσει χώρους για άλλα δύο μουσεία προκειμένου να εκθέσει τις συλλογές του που αριθμούν σήμερα 100.000 αντικείμενα. Στόχος είναι η σύνδεση του μουσείου υπόγεια με το ανακαινισμένο «Ακροπόλ» απέναντι, στην οδό Πατησίων, το οποίο μπορεί να στεγάσει και το πωλητήριο του μουσείου, όπως και ένα καφε-εστιατόριο στην ταράτσα με υπέροχη θέα προς την πόλη και τον Παρθενώνα. Το «Ακροπόλ» θα λειτουργήσει και ως πολιτιστική θερμοκοιτίδα για νέους δημιουργούς.
Το Πολυτεχνείο και η Αρχιτεκτονική Σχολή μπορούν να αξιοποιήσουν τα διατηρητέα κτήριά τους με παρουσίαση των συλλογών που διαθέτουν (πίνακες ζωγραφικής, γλυπτά και σχέδια) και να οργανώσουν συνέργειες με το Μουσείο. Το Ιδρυμα Νιάρχος έχει εκφράσει την πρόθεση να χρηματοδοτήσει τις μελέτες για όλο αυτό το έργο. Αλλά θα προηγηθεί μέσα στον Αύγουστο μελέτη σκοπιμότητας του έργου, κάτι που δεν έχει γίνει ως τώρα για κανένα μουσείο μας, επεσήμανε η κ. Μενδώνη.
Για το Ελληνικό, σκοπεύουν να κλείσουν όλες τις εκκρεμότητες το συντομότερο. «Το Υπουργείο δεν αποποιείται του ρόλου του να μεριμνά υπέρ της προστασίας των μνημείων, αλλά δεν θα επιτρέψει να εργαλοποιείται η ύπαρξη αρχαιοτήτων εις βάρος των έργων». Για το Πάρκο Πολιτισμού του Ελληνικού έχει ήδη εκδοθεί κοινή υπουργική απόφαση, αλλά χρειάζεται να επανεισαχθεί στο ΚΑΣ και επιπλέον να εισαχθεί για πρώτη φορά στο Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων γιατί υπάρχουν τέσσερα κτήρια διατηρητέα.
Για την ολοκλήρωση της επέκτασης της Εθνικής Πινακοθήκη, είπε ότι θα είναι ευτύχημα αν λειτουργήσει το 2021 κι αυτό «δεν ξέρω αν είναι εφικτό».
Για τα πνευματικά δικαιώματα τόνισε ότι είναι υπέρ της διαχείρισης από τους ίδιους τους καλλιτέχνες και θα ισχύσει ότι και στις χώρες της Ε.Ε.
