Υπόγειο θα είναι το μουσείο με τους 80 σιδηροδέσμιους εκτελεσθέντες στην αρχαιότητα που βρέθηκαν θαμμένοι ομαδικά στο πάρκο του Κέντρου Πολιτισμού του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος» στο Φάληρο.
Τη σχεδίαση του κτηρίου που θα καλύψει ουσιαστικά το εντυπωσιακό αυτό εύρημα ανέλαβε το γραφείο του Ρέντσο Πιάνο που υπογράφει την αρχιτεκτονική σχεδίαση όλων των εγκαταστάσεων του Κέντρου. Μετά την κατασκευή του μουσείου θα γίνει κάλυψη από πάνω με χώμα και θα φυτευτεί έτσι ώστε να μην υπάρχει οπτική μεταβολή του αρχικού σχεδιασμού του πάρκου.
Την απόφαση για την κατασκευή του έργου έλαβε το Διοικητικό Συμβούλιο του Κέντρου Πολιτισμού στην τελευταία του συνεδρίαση και την ανακοίνωσε ο πρόεδρός του Ανδρέας Δρακόπουλος, δημιουργώντας αίσθημα ανακούφισης στους αρχαιολόγους και όλους όσοι έχουν εργαστεί στην αρχαιολογική έρευνα εκεί.
Ηταν Μάρτιος του 2016 όταν βρέθηκε η ομαδική αυτή ταφή, η οποία προκάλεσε τεράστιο ενδιαφέρον γιατί συνδέθηκε με το Κυλώνειο Άγος. Η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής, Πειραιώς και Νήσων Μαρία Χρυσουλάκη χρονολογεί το εύρημα στο 632 π.Χ., δηλαδή σε μία ταραχώδη εποχή που γίνονταν απανωτά κινήματα και επαναστάσεις για την ανατροπή τυράννων που διοικούσαν την πόλη των Αθηνών.
Μεταξύ 636 και 632 π.Χ. εξουσίαζε την Αθήνα ο τύραννος Μεγακλής. Ο Κύλωνας οργάνωσε πραξικόπημα για την ανατροπή του αλλά απέτυχε. Ο ίδιος διέφυγε αλλά κάποιοι από τους δικούς του μπήκαν στο ναό της Αθηνάς, στον Παρθενώνα, ζητώντας άσυλο. Ο Μεγακλής τούς ζήτησε να βγουν από το ναό, υποσχόμενος ότι δεν θα τους πειράξει κανείς. Δεν κράτησε όμως την υπόσχεσή του και τους εκτέλεσε. Η πράξη αυτή, της εκτέλεσης ικετών, ήταν ανίερη και επέφερε πολλά δεινά στην πόλη. Έμεινε στην ιστορία ως «Κυλώνειον άγος».
Σύμφωνα με την απόφαση που έχει πάρει ήδη το Κεντρικό Αρχαιολογκό Συμβούλιο, στο επιτόπιο μουσείο θα εκτεθούν εκτός από τους εκτελεσθέντες με βίαιο τρόπο (τους συνέθλιψαν το κεφάλι ενώ ήταν αλυσοδεμένοι) κι άλλα σημαντικά ευρήματα, όπως η ξύλινη βάρκα-φέρετρο ενός αγοριού.
Η ανασκαφή είναι ήδη σκεπασμένη με κέλυφος εντός του οποίου έχει τοποθετηθεί ειδικό κλιματιστικό για την προστασία του σκελετικού υλικού. Η ανασκαφή, που έχει κοστίσει ήδη 5 εκατομμύρια όπως είπε ο κ. Δρακόπουλος (εργάζονταν κάποιες μέρες περί τα 70 άτομα), συνεχίζεται στην επέκταση του ίδιου χώρου. Αποκαλύπτονται παιδικές ταφές και ενηλίκων που πέθαναν από φυσικά αίτια.
Η έφορος σκοπεύει να ερευνήσει όλο το χώρο μέχρι να φθάσει ώς την παλιά ανασκαφή των αρχών του προηγούμενου αιώνα του αρχαιολόγου Στρατή Πελεκίδη. Τότε είχαν βρεθεί κι άλλοι σιδηροδέσμιοι θαμμένοι ομαδικά όπως και τώρα. Ο Πελεκίδης πίστευε πως το νεκροταφείο έφτανε μέχρι τη θάλασσα. Αυτό μένει τώρα να διερευνηθεί.
