Ό,τι και να γράψει κανείς, θα είναι λίγο, για αυτή τη θεατρική παράσταση.
Το κείμενο και η σκηνοθεσία ανήκουν στο Μάνο Καρατζογιάννη, με τις Αναστασία Μιροσνιτσένκο, Ραφίκα Σαουίς, Ανδριανή Νεοκλέους, Έλενα Μαρσίδου, Ρομίνα Κατσικιάν και Μαρία Ζορμπά, να αφηγούνται η κάθε μία τη δική της ιστορία.
Τη μουσική έντυσε ο Κώστας Νικολόπουλος, ζωντανά πάνω στη σκηνή.
Η παραγωγή ανήκει στην Daydreams – Πολιτισμός Σταθμός Θέατρο.
Στο πλαίσιο της συμπλήρωσης των 100 χρόνων από την μικρασιατική καταστροφή, ο Μάνος Καρατζογιάννης συγγράφει αυτό το πόνημα, στο όνομα της μνήμης ενός διαχρονικού, δυστυχώς φαινομένου, όπως είναι η προσφυγιά και η αναγκαστική μετανάστευση. Αυτό που ξεχωρίζει και είναι αξιόλογο και ουσιαστικό είναι ο τρόπος της εξιστόρησης, με τη γλώσσα, την έκφραση, την κίνηση και το τραγούδι, να συμπράττουν, απογειώνοντας το στόχο του δημιουργού.
Το αισθητικό αποτέλεσμα που παράγεται, ως ωφέλιμο απότοκο, προσδίδει καλλιτεχνικό χαρακτήρα στο όλο εγχείρημα. Καταβάλλεται συλλογική προσπάθεια καθόλα πιστή στις προθέσεις της ομάδας των συντελεστών.
Το «Passport», είναι ένα μανιφέστο για τα δικαιώματα του ανθρώπου, ανεξάρτητα από φυλή, χρώμα, γλώσσα, θρησκεία, φύλο ή κοινωνική τάξη.
Και καθώς η θεματική του έργου είναι λίαν «βαριά» και η αμερόληπτη απόδοση δύσκολη, ο κίνδυνος που ελλοχεύει είναι το φλερτ με μελό διαστάσεις, ή μια απροκάλυπτη εμπάθεια, στοιχεία που ευτυχώς, σε αυτήν την τολμηρή σκηνική περιπέτεια, δεν παρατηρούνται. Η συναισθηματική φόρτιση συνολικά αγκαλιάζει το μέτρο και η καταιγιστική εικονοποιία υπηρετεί σε βάθος τους νοηματικούς κώδικες, έτσι ώστε ο ρεαλισμός να συνάδει με το λυρικό λυγμό των προσώπων.
Μπροστά σε αυτή την δραματική ατμόσφαιρα ο θεατής αδυνατεί να μείνει ανεπηρέαστος. Συμμετέχει, συμπάσχει, έρχεται πιο κοντά στο «μέσα» του, ταυτίζεται με το δυστοπικό περιβάλλον. Αυτή η «επικοινωνία» με τα διαδραματιζόμενα, γίνεται αβίαστα, αυθόρμητα και οφείλεται τόσο στο σκηνοθετικό ένστικτο και σχεδιασμό, όσο και στην εμπνευσμένη ενσάρκωση των ρόλων.
Έξι τραγωδίες εκτυλίσσονται στο θεατρικό σανίδι, χωρίς καμία αναμενόμενη κάθαρση, πλην της διατήρησης της μνήμης και της συνείδησης της αλήθειας, ως πλούσια παρακαταθήκη στις μελλοντικές γενιές.
Ακούγονται ιστορίες από την Ουκρανία, τη Συρία, τον Πόντο, την Κύπρο, την Αρμενία και τη Σμύρνη. Και οι έξι ηθοποιοί μέσα στο ερμηνευτικό τους κέντρο, περιγράφουν τον όλεθρο του πολέμου, ζουν τη γενοκτονία, τους βιασμούς, την αγριότητα, τον ανείπωτο πόνο. Ιστορίες με κοινό τόπο τον κατατρεγμό αθώων υπάρξεων, πιόνια σε μια διεθνή σκακιέρα που κινεί τα νήματα με κίνητρο τη μισαλλοδοξία και τον πλούτο.
«Passport», του Μάνου Καρατζογιάννη, μία ποιοτική θεατρική διαμαρτυρία, ένα πραγματικό ή συμβολικό διαβατήριο, για ανθρώπους που βρέθηκαν, μόνοι και ξεριζωμένοι, στο μάτι του κυκλώνα, χωρίς να φταίνε.
