Του Βασίλη Κ. Καλαμαρά [vasillis.kalamaras@gmail.com]
«Μέρα Θεοφανείων, βρήκε τον ουρανό ανοιχτό και πέταξε, δραπέτευσε από ένα κόσμο που δεν τον χωρούσε άλλο», έγραψε η συγγραφέας Μάρω Βαμβουνάκη στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και αποτύπωσε ολόκληρη αλήθεια για τον Στρατή Φιλιππότη.
Θα τον αποχαιρετήσουμε σε ειδική αίθουσα του Α΄Νεκροταφείο αύριο, Τετάρτη στις 4 το απόγευμα. Η ταφή θα γίνει την επόμενη μέρα, Πέμπτη, το μεσημέρι, στο νεκροταφείο του Πύργου της Τήνου, αν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέψουν, αλλιώς θα γίνει την Παρασκευή.
Η κρίση της Μάρως σήμαινε ότι ετούτος ο δικός μας ο κόσμος με τις συμβάσεις του και την υποκρισία του δεν τον χωρούσε πια τον 86χρονο εκδότη. Απομονωμένος τον τελευταίο χρόνο πάλευε με την παντοτινή συντρόφισσα του, την μοναξιά, αυτός ο ανυπόταχτος, ο ξεροκέφαλος, ο μποέμ, ο κομμουνιστής, ο πότης, ο φίλος, ο γείτονας.
Ο φιλαθήναιος Τηνιακός, ήταν από τους τελευταίους επιζώντες των πρώτων μεταπολεμικών δεκαετιών, όταν τον αστερισμό του βιβλίου τον συγκροτούσαν οι αριστεροί οι οποίοι -μετά τις εξορίες-, βρήκαν στην μεγαλούπολη της Αθήνας κατάλυμα στην ανωνυμία. Ένας τρόπος επιβίωσης ήταν να ακολουθήσουν το επάγγελμα του βιβλιοϋπαλλήλου, του πλασιέ ή του [πολλές φορές βραχύβιου] εκδότη, με βιβλιοκατάλογο κομμουνιστών συγγραφέων, στοχαστών και διανοούμενων.
Μετά την αποχώρησή του από το βιβλιοπωλείο της «Εστίας» επί της Σταδίου 38, θα στήσει δικό του εκδοτικό κατάστημα με την υποστήριξη του Ευάγγελου Παπανούτσου, του Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου, του Βασίλη Βασιλικού και αργότερα της Μάρως Βαμβουνάκη. Δική του η απόφαση, εδώ και τριάντα χρόνια, να εκδίδει ως αθηναιολάτρης το «Αθηναϊκό Ημερολόγιο» και ως κυκλαδοκεντρικός και αιγαιοκεντρικός, το «Ημερολόγιο του Αρχιπελάγους».
Επιλογή της καρδιάς του, τα βιβλία που αναφέρονται στην ιδιαιτέρα πατρίδα του, την Τήνο και σε Τηνίους καλλιτέχνες, όπως στον Γιαννούλη Χαλεπά, τον οποίον ανέδειξε μέσα από μια συγκροτημένη βιβλιογραφία αναφορικά με το έργο του.
Μέχρι την τελευταία στιγμή είχε στο προσκέφαλό του, τα δυό γλυκά παιδιά του, τον Γιώργο και τον Ανδρέα, τα οποία συνεχίζουν τις εκδόσεις Φιλιππότη, πιστά στο πνεύμα του πατέρα τους και ιδρυτή του εκδοτικού οίκου. Ο Στρατής Φιλιππότης σε μια μικρή αυτοβιογραφία που θησαυρίζεται στο παλιό αρχείο του καταργημένου από την κυβέρνηση Σαμαρά Εθνικού Κέντρου Βιβλίου αναφέρει:
Ο Στρατής Φιλιππότης γεννήθηκε στις 17 Απριλίου του 1933 στον Πύργο της Τήνου. Ήρθε στην Αθήνα το Σεπτέμβριο του 1945 και φοίτησε δύο χρόνια στο 5ο Γυμνάσιο Αρρένων Αθηνών (Εξάρχεια). Δεν σπούδασε αλλά μορφώθηκε. Ξεκίνησε την επαγγελματική του σταδιοδρομία το Σεπτέμβριο του 1949 από την Ακαδημία του βιβλίου “Βιβλιοπωλείον της Εστίας”, φοιτούσε δε συγχρόνως σε νυκτερινό γυμνάσιο.
Τον Ιανουάριο του 1978 άνοιξε δικό του βιβλιοπωλείο στην οδό Ακαδημίας και Ασκληπιού και τον ίδιο χρόνο αρχίζει τις εκδόσεις «Φιλιππότη» με σήμα τον «Ξυλοθραύστη». Το πρώτο βιβλίο των εκδόσεων «Φιλιππότη» ήταν «Η κρίση του πολιτισμού» του αξέχαστου Ευάγγελου Π. Παπανούτσου (στον οποίο πολλά οφείλει ο εκδότης Σ. Γ. Φιλιππότης).
Πραγματικά η κρίση του πολιτισμού μας σήμερα είναι μεγάλη, όχι όμως και των εκδόσεων Φιλιππότη. Το 1992 εγκαινιάζει νέα εκδοτική προσπάθεια με την επωνυμία «Ερίννη» – ποιήτρια της νήσου Τήνου – με σήμα αρχαίο νόμισμα της Τήνου. Έχει δύο γιούς, το Γιώργη και τον Ανδρέα, συνεργάτες του και συνεχιστές των εκδόσεων «Φιλιππότη» και «Ερίννη».
Το 2004 τιμήθηκε με έπαινο «για την προσπάθειά του να προβάλλει την πολιτιστική και κοινωνική ζωή του Αιγαίου και ιδίως της Τήνου» από την Ακαδημία Αθηνών ενώ έχει τιμηθεί πολλάκις από διάφορους άλλους φορείς μεταξύ των οποίων από τον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών. Το 2010 βραβεύθηκε από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Εκδοτών και Βιβλιοπωλών (ΠΟΕΒ) για τη συμβολή του στη διάδοση του βιβλίου και του πολιτισμού. Ενεργός πολίτης, συμμετείχε επανειλημμένως με το ψηφοδέλτιο του ΚΚΕ στην Αθήνα καθώς και στις δημοτικές με το ψηφοδέλτιο «Συμπαράταξη για την Αθήνα» του αείμνηστου Λέοντα Αυδή.
