Aν και φαντάζει παράδοξο είναι αληθινό. Οι απόφοιτοι των ΑΕΙ με ειδίκευση στην Ιστορία, την Αρχαιολογία, την τέχνη και τον πολιτισμό δεν έχουν δικαίωμα ξενάγησης σε αρχαιολογικούς χώρους. Χρειάζεται να περάσουν είτε από την Σχολή Ξεναγών (30% επί των εισακτέων), είτε από κάτι ταχύρυθμα σεμινάρια των ΑΕΙ που λειτούργησαν για λίγο αλλά σήμερα δεν λειτουργούν.
Με την ανεργία που μαστίζει τον κλάδο των αρχαιολόγων και το μικρό αριθμό των επαγγελματιών ξεναγών που δραστηριοποιούνται σήμερα, είναι αναγκαία η εξεύρεση λύσης. Το θέμα αυτό ανέλαβε να φωτίσει με ανακοίνωσή της σε όλους τους συναρμόδιους φορείς η Ενωση Αρχαιολόγων Ελλάδας «Ηώς» ζητώντας από τα Υπουργεία Τουρισμού, Πολιτισμού και Παιδείας, να ενεργοποιηθούν άμεσα τα πολύ επιτυχημένα ταχύρρυθμα σεμινάρια εκπαίδευσης πτυχιούχων ΑΕΙ. Τα τελευταία σεμινάρια είχαν γίνει στη Λάρισα το 2016 και στις Σέρρες το 2017 Πανεπιστήμια Θεσαλίας και Μακεδονίας.
Το ζήτημα ανακινείται τώρα με αφορμή την εξαγγελία της άμεσης επαναλειτουργίας της Σχολής Ξεναγών Θεσσαλονίκης.
Στην ανακοίνωση της Ενωσης Αρχαιολόγων Ελλάδας «Ηώς» σημειώνεται μεταξύ άλλων:
«Οι Σχολές Ξεναγών (υπάρχει ήδη μία στην Αθήνα, που επαναλειτουργεί από το 2017 και τον Νοέμβριο του 2019 αρχίζει η λειτουργία της Σχολής Ξεναγών στη Θεσσαλονίκη) εποπτεύονται από το Υπουργείο Τουρισμού και εντάσσονται στις «Μεταδευτεροβάθμιες επαγγελματικές σχολές διάρκειας δύο (2) εκπαιδευτικών ετών».
Οι Σχολές Ξεναγών του κατηργημένου σήμερα ΟΤΕΚ είχαν κλείσει κατά το διάστημα 2010–2017 με την προοπτική να αναβαθμιστεί το επάγγελμα, το οποίο έως τότε δεχόταν κυρίως αποφοίτους Λυκείου με άριστη γνώση μίας ξένης γλώσσας. Οι δύο επανιδρυμένες Σχολές Ξεναγών δέχονται η κάθε μία 40 σπουδαστές, με το 70% να καλύπτεται από αποφοίτους γενικού ή επαγγελματικού λυκείου και μόνο το 30% από πτυχιούχους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Είναι γνωστό σε όλους ότι το επάγγελμα του ξεναγού έχει μεγάλη ζήτηση, ικανοποιητικές απολαβές και μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης. Παρόλα αυτά, οι πιστοποιημένοι ξεναγοί σήμερα στην ελληνική επικράτεια είναι μόλις 600–1.000 άτομα: «περίπου 1.000» αναφέρονται στην ιστοσελίδα του Σωματείου Διπλωματούχων Ξεναγών (https://www.tourist–guides. gr/el/the association.aspx) ενώ 575 άτομα εμφανίζονται στα στοιχεία Ιουλίου 2019 του Υπουργείου Toupiouoú: http://www.mintour.gov.gr/Press Room/News/mhtrwo–jenagwn–ypoyrgeioy–toyrismoy). Επομένως, την ίδια στιγμή που προβάλλουμε τη “βαριά βιομηχανία της Ελλάδας, τον τουρισμό, κρατάμε ένα ιδιωτικό επάγγελμα σχεδόν κλειστό”, και μάλιστα κλειστό για εκείνους που είναι οι κατεξοχήν ειδικοί, δηλαδή οι απόφοιτοι των πανεπιστημιακών τμημάτων με ειδίκευση στην Αρχαιολογία, την ελληνική τέχνη, και τον ελληνικό πολιτισμό!
Κατά τα προηγούμενα χρόνια, για την επίλυση του προβλήματος και την κάλυψη του κενού θεσμοθετήθηκαν (ακαδημαϊκό έτος 2013/14–2016/17) δίμηνα ταχύρρυθμα σεμινάρια σε διάφορα ΑΕΙ της χώρας, που απευθύνονταν σε απόφοιτους ΑΕΙ με συναφείς ειδικότητες, όπως λ.χ. Ιστορία και Αρχαιολογία, Ιστορία Τέχνης, Πολιτισμική Διαχείριση, Εθνογραφία, Κοινωνική Ανθρωπολογία, κτλ. (βλ. ενδεικτικά: https://www.eduguide.gr/nea/taxyrry8rna–programmata–katartishs–3enagwn apo–ekpa–kai–ap8). Η νομοθεσία για τα σεμινάρια, που γίνονταν επί πληρωμή, παραμένει ισχύουσα μεν ανενεργή δε κατά τα τρία τελευταία χρόνια, παρόλο που αυτά λειτούργησαν άψογα, είχαν μεγάλη ζήτηση και έδωσαν επαγγελματική διέξοδο σε δεκάδες αποφοίτους ΑΕΙ, που κατορθώνουν να βιοπορίζονται αξιοπρεπώς στην ελεύθερη αγορά.
Σήμερα, εκατοντάδες απόφοιτοι Τμημάτων Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Ιστορίας Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών, και Ιστορίας και Εθνολογίας, καθώς και οι απόφοιτοι της κατεύθυνσης «Ελληνικός Πολιτισμός» στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο παραμένουν στην πλειονότητά τους άνεργοι διότι ο κύριος φορέας απορρόφησής τους είναι (υποχρεωτικά) το Δημόσιο.
Όλοι αυτοί οι νέοι επιστήμονες έχουν τις απαραίτητες γνώσεις και μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του επαγγέλματος του ξεναγού διότι είναι ήδη εκπαιδευμένοι, απλώς χρειάζονται μια σύντομη επιπλέον επαγγελματική κατάρτιση, που θα οδηγεί σε άδεια εξασκήσεως του επαγγέλματος. Μάλιστα, στην προαναφερθείσα ιστοσελίδα του Σωματείου Διπλωματούχων Ξεναγών αναφέρεται ως πολύ θετικό το γεγονός ότι τα μέλη του Σωματείου στην πλειονότητά τους «περίπου 58% διαθέτουν και πτυχίο ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων».
Προτείνουμε και πάλι να διεξάγονται σε τουλάχιστον 2–3 ΑΕΙ της περιφέρειας, στα οποία μπορεί και αξίζει να ανατεθεί αυτός ο σημαντικός ρόλος. Εν κατακλείδι, πρέπει να δοθεί μια διέξοδος στον ιδιωτικό τομέα για τους άνεργους πτυχιούχους ΑΕΙ που διαθέτουν όλα τα προσόντα για να ασκήσουν το επάγγελμα του ξεναγού, το οποίο, με τα σημερινά δεδομένα, είναι απαγορευμένο στους περισσότερους από αυτούς».
