Μια οικιστική νησίδα, λουτρά και δίκτυο αγωγών βρέθηκαν στην ανασκαφή που γίνεται στο σταθμό Βενιζέλου Θεσσαλονίκης κάτω από το Βυζαντινό σταυροδρόμι που έχει ήδη απομακρυνθεί από τη θέση του με την υπόσχεση να επανέλθει μετά την κατασκευή του σταθμού του Μετρό.

Τα νέα αρχαιολογικά στρώματα που ήρθαν στο φως παρουσιάστηκαν από την αρμόδια Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων απόψε στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο προκειμένου να εγκριθεί η προσωρινή απομάκρυνσή τους και η έκθεση κάποιων από αυτά μέσα στο σταθμό όπως έχει γίνει και στο μετρό της Αθήνας. Οι αρχαιολόγοι εκτιμούν ότι τα νέα ευρήματα ανήκουν στα τέλη του 2ου έως και τον 6ο μ.Χ.

Η ανασκαφή όμως θα συνεχιστεί και στα κατώτερα στρώματα που είναι παλαιότερα. Το ζήτημα είναι αν θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος για την ανασκαφική έρευνα δεδομένου ότι το έργο έχει καθυστερήσει παρα πολύ. Ωστόσο, οι αρμόδιοι δηλώνουν ότι η ανασκαφή μέχρι στιγμής βρίσκεται εντός του χρονοδιαγράμματος.

Τα νέα ευρήματα ασφαλώς δεν είναι τόσο σημαντικά όσο εκείνα που δίχασαν την κοινωνία της πόλης για την in sitou διατήρησή τους ή μη. Αποκαλύφθηκαν μετά την αποξήλωση του βυζαντινού τετράπυλου με τον κεντρικό δρόμο και έναν κάθετο της ίδιας εποχής. Φαίνεται πως αφορούν δίκτυο υποδομών κάτω από τα καταστρώματα των ίδιων οδών. Εντοπίσθηκε επίσης πυκνοδομημένος ιστός με επάλληλες φάσεις κοντά στη διασταύρωση των δύο οδών. .

Ο κεντρικός αγωγός του οδικού άξονα αποκαλύπτεται κάτω από αυτόν και κατά το μήκος του. Οι διαφορετικοί τρόποι κατασκευής του υποδεικνύουν μακρά διάρκεια χρήσης, από τον όψιμο 3ο- 4ο αιώνα μέχρι και τις αρχές του 7ου, όπως διαπιστώνουν οι ανασκαφείς.

Το δίκτυο υποδομών εντοπίσθηκε κάτω από το λιθόστρωτο κατάστρωμα του κεντρικού δρόμου. Ανάμεσά τους, βρέθηκε σε μήκος 3,5μ κτιστός αγωγός με λιθόστρωτη καμάρα εσωτερικά. Άλλος κτιστός αγωγός ήρθε στο φως σχεδόν σε όλο το μήκος του σκάμματος (60,22μ ) παρόμοιας κατασκευής, αλλά με μεγαλύτερη καμάρα, που ήταν εμφανής και εξωτερικά. Η κατασκευή των αγωγών, όπως συμπεραίνουν οι αρχαιολόγοι, ανάγεται χρονικά σε περίοδο προγενέστερη τόσο του μαρμαρόστρωτου (μέσα 4ου) όσο και του λιθόστρωτου (6ος αι.) κεντρικού δρόμου. Θα πρέπει να είχαν διάρκεια χρήσης από το τέλος του 2ου ή στον 3ο αι. μ.Χ. και μέχρι τον 5ο αιώνα.

Η οικοδομική νησίδα που βρέθηκε ΝΑ της διασταύρωσης των δύο κεντρικών αξόνων έφερε στο φως επάλληλες οικοδομικές φάσεις οι οποίες προσφέρουν χρήσιμες πληροφορίες για την αστική οργάνωση της Θεσσαλονίκης από τον 3ο έως τον 5ο αιώνα μ.Χ. Eκεί υπήρχαν κιονοστήρικτες στοές που ανάγονται χρονικά στο β μισό του 4ου και στον 5ο αιώνα. Τα κτηριακά κατάλοιπα ανήκουν σε λουτρικές εγκαταστάσεις.

Στο ανατολικό ήμισυ του οικοδομικού τετραγώνου και αμέσως χαμηλότερα από το υπόστρωμα της μαρμαρόστρωτης πλατείας του 6ου αιώνα, αποκαλύφθηκαν τμήματα δύο αποσπασματικά σωζόμενων χώρων και σύγχρονοί τους κτιστοί αγωγοί. Στο εσωτερικό των χώρων ανασκάφηκε εκτεταμένο στρώμα καταστροφής από κεράμους και λίθους, που έδωσε κεραμική του 5ου αιώνα καθώς και υποκείμενα χωμάτινα δάπεδα του 5ου και 4ου αι. Στην υπόλοιπη έκταση δεν διαπιστώνεται οικοδομική δραστηριότητα και πρόκειται πιθανώς για ανοιχτό χώρο μεγαλύτερων σωζόμενων διαστάσεων 22,70 επί 5,90μ. Κάτι που οδηγεί στο συμπέρασμα πως ίσως τα λουτρά ήταν δημόσιας χρήσης.

Εντονα εργαστηριακά κατάλοιπα παραπέμπουν ίσως σε επαγγελματική χρήση, κάτι που ενισχύεται και από την μεγάλη συγκέντρωση νομισμάτων Η χρήση αυτή ξεκίνησε τουλάχιστον από τον 2ο αιώνα. Τμήμα της οικοδομικής νησίδας είχε βρεθεί και κατά τις ανασκαφές στα φρεάτια εξαερισμού και αποσπάσθηκε. Εχει επίσης εντοπισθεί εντυπωσιακό ψηφιδωτό, το οποίο όμως διακόπτεται από νεότερες οικοδομικές προσθήκες. Αλλα ευρήματα υποδεικνύουν την ύπαρξη στοάς στον ρωμαϊκό δρόμο κατά τον 2ο αιώνα. Αυτός βρίσκεται σε χαμηλότερα στρώματα, τα οποία θα ανασκαφούν μετά την προσωρινή απομάκρυνση της β φάσης των αρχαιοτήτων.

Η πρώτη φάση σχεδόν έχει ολοκληρωθεί. Εφόσον εγκριθεί και το επόμενο βήμα, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο θα συζητήσει στο εγγύς μέλλον και τη μελέτη απόσπασης και μεταφοράς. Το σκάμμα έχει επιφάνεια 1260 τετραγωνικά και η ανασκαφή συνεχίζεται τώρα στο +3,5 μέτρα από τη στάθμη της θάλασσας. Θα φτάσει μέχρι το ένα μέτρο. Οι ανθρωπογενείς παρεμβάσεις υπολογίζεται ότι φτάνουν μέχρι το +1,5.