ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ
Από το δοσμένο με χιούμορ δράμα μιας εργαζόμενης μητέρας στην Ευρώπη της κρίσης στη με προβλήματα ενηλικίωση ενος 12χρονου κοριτσιού
Κριτική του Νίνου Φένεκ Μικελίδη
*** Μητέρα, πατρίδα
Matria. Ισπανία, 2023. Σκηνοθεσία-σενάριο: Αλβάρο Γκάγκο. Ηθοποιοί: Μαρία Βελάσκεθ, Σάντι Πρέγκο, Σουζάνα Σανπέδρο. 99´
Με το δοσμένο με χιούμορ δράμα μιας σκληρά εργαζόμενης γυναίκας στην Ευρώπη της κρίσης, καταπιάνεται στην πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του ο Ισπανός σκηνοθέτης Αλβάρο Γκάγκο.
Στο ισπανικό ψαράδικο χωριό που ζει, η Ραμόνα, για να μπορέσει να τα βγάλει πέρα, εργάζεται όχι μόνο σε συσκευαστήριο ψαριών αλλά και σε βάρκα ψαράδων, παράλληλα με τις οικογενειακές δουλειές (μαγειρεύοντας, πλένοντας, στεγνώνοντας και καθαρίζοντας) για να στηρίξει ένα μέθυσο σύντροφο και μια αποξενωμένη έφηβη κόρη. Και όταν χάσει τη δουλειά της θ’ αρχίσει ένα αγχωτικό, βήχοντας και καπνίζοντας ασταμάτητα, αγώνα για να βρει άλλη δουλειά, για να καταλήξει τελικά βοηθός (ακόμη και σωφέρ) ενός ηλικιωμένου χήρου.
Ο Αλβάρο Γκάγκο αφηγείται το καθημερινό δράμα της ηρωίδας του με κριτική ματιά, χωρίς κοινοτοπίες, με βάση ένα καλογραμμένο, διανθισμένο με χιούμορ, σενάριο που έγραψε ο ίδιος, τοποθετημένο σε μια πατριαρχική, καταπιεστική, γεμάτη απογοητεύσεις και άγχη για τη γυναίκα, κοινωνία, με μια εξαιρετική ερμηνεία από την πρωταγωνίστριά του, Μαρία Βελάσκεθ, που δίνει με δύναμη και πάθος τις αποχρώσεις του χαρακτήρα της, καταφέρνοντας να σε κρατήσει κολλημένο στην οθόνη!
*** Το αλάνι
Scrapper. Ηνωμένο Βασίλειο, 2023. Σκηνοθεσία-σενάριο: Σάρλοτ Ρίγκαν. Ηθοποιοί: Λόλα Κάμπελ, Χάρις Ντίκινσον, Άλιν Ούζουν. 84´
Από μια ευτυχισμένη, κλειστή ζωή, γεμάτη με την παιδική μαγεία και αναμνήσεις από τη νεκρή μητέρα της, ατμόσφαιρα του λονδρέζικου διαμερίσματός της, η 12χρονη, ονειροπαρμένη Τζόρτζι, αναγκάζεται να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα όταν ο αποξενωμένος πατέρας της εμφανίζεται ξαφνικά, στην πρώτη αυτή σκηνοθεσία της 29χρονης Βρετανίδας σκηνοθέτριας Σάρλοτ Ρίγκαν (ταινία που πρωτοπροβλήθηκε στο 36ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου).
Συντροφια η Τζόρτζι βρίσκει με τη φιλία της με τον νεαρό Άλι, με τον οποίο, στη διάρκεια των καλοκαιρινών σχολικών διακοπών της (περίοδο στην οποία εκτυλίσσεται η ταινία), κλέβουν ποδήλατα που πουλάνε σε ένα γείτονα, για να μπορεί με τα λεφτά να καλύπτει τα διάφορα, μαζί και το ενοίκιο, έξοδα της. Μια ζωή που ανατρέπεται με την εμφάνιση του πατέρα της, Τζέισον, και που η Σάρλοτ Ρίγκαν εκμεταλλεύεται για να καταγράψει, σταδιακά, με άνεση και οξυδέρκεια, συχνά με ντοκιμαντεριστικό στιλ, τη σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα σε κόρη και πατέρα καθώς και το πέρασμα από την παιδική ηλικία στην ενηλικίωση, ενηλικίωση που βοηθά τον αδιάφορο Τζέισον να αποδεχτεί την ιδιότητα του πατέρα.
Μπορεί η ταινία να θυμίζει ταινίες όπως το «Aftersun» της Σάρλοτ Γουέλς και γενικότερα τις ταινίες των σκηνοθετών του βρετανικού free cinema , εκεί όμως που οι ταινίες αυτές επεκτείνονταν σε βάθος για να καταπιαστούν με γενικότερα κοινωνικά θέματα, η ταινία της Ρίγκαν περιορίζεται σε μια πιο απλή, αστεία, ελαφριά ψυχολογική αντιμετώπιση της ενηλικίωσης, που κερδίζει χάρη τόσο στην ερμηνεία της νεαρής Λόλα Κάμπελ όσο κι εκείνης του Χάρις Ντίκινσον στο ρόλο του πατέρα.
** ½ – Οι οργανοποιοί των Εξαρχείων
Ελλάδα, 2023. Ντοκιμαντέρ. Σκηνοθεσία-σενάριο: Νίκος Παπακώστας.
Την εξαιρετική δουλειά τους, μαζί και τη ζωή τους, στην περιοχή των Εξαρχείων αφηγούνται στο πολύ ενδιαφέρον αυτό ντοκιμαντέρ του Νίκου Παπακώστα («Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων»), οι κατασκευαστές λαϊκών μουσικών οργάνων.
Με τους οργανοποιούς να μιλούν για τη ζωή τους, με εξαιρετικά ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες για τη συνέχιση της σημαντικής αυτής πολιτισμικής κληρονομιάς, από τις ποικιλίες των δέντρων (από έλατο, μαόνι, καρυδιά, παλιά ακόμη και ξεραμένα δέντρα), που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή μπουζουκιού, κιθάρας και λύρας, αλλά και την αναβίωση αρχαίων οργάνων (όπως ο παρουσιάζει ένας από αυτούς). Με τον Παπακώστα να συνδυάζει τη ζωή τους με εικόνες από τα Εξάρχεια, τις γειτονιές με τα ωραία γκράφιτι, τα μπαρ, τα ουζερί, τα καφενεία, μια γειτονιά ξεχωριστή που εξακολουθεί να δίνει μια ιδιαίτερη ομορφιά και δύναμη στην, αφημένη στην άγρια οικοδομική εκμετάλλευση, Αθήνα.
