Του Βασίλη Κ. Καλαμαρά [vasillis.kalamaras@gmail.com]
Το 1989 ο αείμνηστος καθηγητής Γ.Π.Σαββίδης (1929-1995) ίδρυσε την ετήσια έκδοση νεότερης ελληνικής φιλολογίας «Μολυβδο-κονδυλο-πελεκητής». Εδώ και δυό χρόνια, άλλαξε όνομα σε «Κοδυλοφόρος» (τεύχος 15, 2017 & τεύχος 16, 2018) και την έκδοση της ανέλαβαν οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, μη κερδοσκοπικός και αυτοχρηματοδοτούμενος εκδοτικός οργανισμός.
Στις σελίδες του δημοσιεύονται πρωτότυπα μελετήματα για θέματα της νεοελληνικής γραμματολογίας και της θεωρίας της λογοτεχνίας, φιλολογικά σημειώματα και ολιγοσέλιδες ανακοινώσεις («Μονοκοντυλιές»), βιβλιοκρισίες («Μελανοδοχείο»), ενίοτε και βοηθητικά φιλολογικά εργαλεία, όπως ειδικές βιβλιογραφίες ή ευρετήρια περιοδικών.
Στη συντακτική επιτροπή συμμετέχουν οι Νάσος Βαγενάς, Ναταλία Δεληγιαννάκη, Diana Haas, Χ. Λ. Καράογλου, Renata Lavagnini, Peter Mackridge, Μαριλίζα Μητσού, Αλέξης Πολίτης, ενώ τη γραμματεία σύνταξης κρατάει ο Χ. Λ. Καράογλου.
Ας δούμε την ύλη ανά τόμο:
* Τ.16/2018 (σελ.257):
Στην πρώτη μελέτη, του Massimo Peri και της Αφροδίτης Αθανασοπούλου, εξετάζεται η δομή και η λειτουργία του εμβλήματος και της ιμπρέζας, και διερευνάται ο τρόπος προσαρμογής τους στην αφήγηση του Ερωτόκριτου. Ο Ερωτόκριτος απασχολεί και τον Μιχάλη Πιερή, ο οποίος αναζητεί πετραρχικές και δαντικές απηχήσεις στον έργο.
Η Κατερίνα Τικτοπούλου ασχολείται αφενός με ζητήματα του σολωμικού Διαλόγου και αφετέρου με την ταυτότητα του «Σιρ Πήτερ» που αποτελεί στόχο της σάτιρας στο άγνωστο μέχρι προ τινος σύνθεμα του Σολωμού «Ramuscelli che alla fine daranno l’Albero».
Ο Χ. Λ. Καράογλου, εξετάζοντας τη σχέση θεάτρου και κινηματογράφου, προσκομίζει νέα στοιχεία για την υποδοχή του κινηματογράφου στην Ελλάδα την περίοδο 1896-1930.
Η Diana Haas παρουσιάζει και σχολιάζει αναλυτικά τα αυτοσχόλια του Κ. Π. Καβάφη στα ποιήματα «Δημητρίου Σωτήρος (162-150 π.Χ.)» και «Η Δυσαρέσκεια του Σελευκίδου».
Η Μαρία Μπιζά εξετάζει τον δημιουργικό διάλογο δύο γερμανόφωνων ποιητών, του M. Guttenbrunner και του J. Theobaldy, με τη ζωή και το έργο του Γιάννη Ρίτσου.
Η Μαριλίζα Μητσού αναφέρεται στον Εμμ. Κριαρά ως βιογράφο του Ψυχάρη και η Ιωάννα Ναούμ στον Δ. Ν. Μαρωνίτη ως κριτικό της νεοελληνικής λογοτεχνίας.
Στις «Μονοκοντυλιές», η Θάλεια Ιερωνυμάκη φέρνει στο φως αθησαύριστες νεανικές δημοσιεύσεις του Κ. Γ. Καρυωτάκη.
Τέλος, στο περιοδικό δημοσιεύονται τα πλήρη ευρετήρια του περιοδικού Ρυθμός (1932-1934), συνταγμένα από τον Ευάγγ. Τελληγιαννίδη, και η βιβλιογραφική καταγραφή, από την Κωνσταντίνα Γεωργιάδη, των θεατρικών έργων που δημοσιεύτηκαν στη Νέα Εστία από το 1927 έως το 1939.
* Τ.15/2017 (σελ. 279)
Ο τόμος ανοίγει με ένα βαθύ, προσωπικό κείμενο του Κυριάκου Τσαντσάνογλου για τη γνωριμία και τη σχέση του με τον Δ. Ν. Μαρωνίτη.
Οι χρονολογικά πρώτες εργασίες είναι αφιερωμένες στη γραμματεία του 18ου αιώνα και των αρχών του 19ου. Ο Αλέξανδρος Κατσιγιάννης εξετάζει τα –στιχουργημένα ιδίως– παραθέματα στο Θέατρον Πολιτικόν (ελληνική απόδοση του Theatrum Politicum, 1631), στην πορεία τους από το πρώτο χειρόγραφο (1716) ώς την πρώτη έκδοση (1758), τα οποία και μεταγράφει διπλωματικά.
Η Ναταλία Δεληγιαννάκη ασχολείται με τέσσερα, κυρίως, στιχουργήματα του Έρωτος αποτελέσματα, τα οποία αποδεικνύονται συμπιλήματα από αναγνώσματα των συντακτών τους.
Ο Peter Mackridge ανακινεί το ζήτημα της πατρότητας του Έρωτος αποτελέσματα, εξετάζοντας την παρουσία στο έργο της –ηπειρώτικης– ρηματικής κατάληξης –εταν. Η Μαργαρίτα Ιωάννου παρουσιάζει τα φαναριώτικα στιχουργήματα του κώδικα Σκορδίλη και συντάσσει το ευρετήριο των πρώτων στίχων τους.
Ο Μιχάλης Κεμεντζετσίδης, στη συνέχεια, ανατρέχει στα «Γερμανικά γράμματα» του Γιάνη Α. Καμπύση και την εποχή τους.
Οι δύο επόμενες συνεργασίες έχουν ως θέμα τον Κ. Π. Καβάφη. Η Renata Lavagnini, εφαρμόζοντας, όπως στην έκδοση των Ατελών, τη γενετική μέθοδο, αναλύει μικροσκοπικά τα στάδια επεξεργασίας του ποιήματος «Καισαρίων» (1918). Ο Χ. Λ. Καράογλου αναφέρεται στον «κριτικό» και στον «πολιτικό» Καβάφη.
Η Θάλεια Ιερωνυμάκη γράφει για τη συμμετοχή του Κ. Γ. Καρυωτάκη στον Φιλαδέλφειο Ποιητικό Διαγωνισμό του 1919 και δημοσιεύει ένα άγνωστο ποίημά του.
Η Χρυστάλλα Κανελλίδου επιχειρεί μια προσέγγιση του ποιήματος «Η ώρα των ποιμένων» του Γιάννη Ρίτσου σε σχέση με το κείμενο της Αποκάλυψης του Ευαγγελιστή Ιωάννη.
Η Μαρία Ιατρού γράφει για τον κριτικό Μανόλη Αναγνωστάκη και ειδικότερα για την υποδοχή των νέων, το 1950 και γύρω στο 1960, ποιητών Ντίνου Χριστιανόπουλου, Μάρκου Μέσκου, Ανέστη Ευαγγέλου και Βύρωνα Λεοντάρη.
Η Μάρα Ψάλτη πραγματεύεται συστηματικά ένα σχεδόν αδιερεύνητο θέμα, τον ποιητικό κυβισμό του Οδυσσέα Ελύτη στα Τρία ποιήματα με σημαία ευκαιρίας.
Δημοσιεύονται ακόμη πέντε ενδιαφέροντα γράμματα του Δ. Νικολαρεΐζη στον Τίμο Μαλάνο, σε επιμέλεια της Φεβρωνίας Χατζηγρηγορίου, καθώς και δύο σύντομα σημειώματα, του Αλέξη Πολίτη για τον Κανόνα Περιεκτικό και της Μιχαήλας Καραμπίνη-Ιατρού για τον Θεόδωρο Ντόρρο.
Το περιοδικό προς 18 ευρώ θα το βρείτε στα βιβλιοπωλεία των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης στο Ηράκλειο και την Αθήνα, καθώς και σε πολλά βιβλιοπωλεία σε όλη τη χώρα. Για παραγγελίες, info@cup.gr
Κεντρική φωτογραφία:Ο Γ. Π. Σαββίδης με τον Δημήτρη Ν. Μαρωνίτη και την σύζυγό του Ανθή
