Οι ρυθμίσεις που προωθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο του νέου, μετά το 2020, πολυετή προϋπολογισμού, σχετικά με τη διασύνδεση κράτους δικαίου με τις χρηματοδοτήσεις των κρατών μελών της, είναι μια πολύ σοβαρή υπόθεση και δεν περιορίζεται, μόνο σε πιθανές ατασθαλίες, καταχρήσεις και γενικά κακή διαχείριση τν ενωσιακών κονδυλίων. Αυτό, με απλά λόγια, είναι το ένα μέρος, αλλά και το «φόβητρο»: Λεφτά δεν έχει, αν δεν τηρηθούν οι όροι αυτοί και οι άλλοι.
Στην πρόταση κανονισμού που παρουσίασε η Επιτροπή ως μέρος του νέου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου γίνεται ακριβής παρουσίαση των νέων αυτών ρυθμίσεων, που προτείνονται,για πρώτη φορά, και εξηγείται γιατί αναλαμβάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση δράση για προστασία του κράτους δικαίου στα κράτη μέλη της.
Όπως επισημαίνει η Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι κοινότητα δικαίου και οι αξίες της αποτελούν την ίδια τη βάση της ύπαρξής της. Διεισδύουν σε ολόκληρη τη νομική και θεσμική δομή της και σε όλες τις πολιτικές και τα προγράμματά της. Ο σεβασμός αυτών των αξιών πρέπει, επομένως, να διασφαλίζεται σε ολόκληρο το φάσμα των πολιτικών της Ένωσης.
Το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, αναφέρει η Επιτροπή, αποτελεί ευκαιρία να εξετάσουμε αν οι εν λόγω αρχές έχουν δημιουργήσει ένα στέρεο υπόβαθρο για την επίτευξη αποτελεσμάτων. Είναι επίσης η στιγμή να εξετάσουμε με ποιον τρόπο μπορεί να ενισχυθεί η σχέση μεταξύ της χρηματοδότησης από την ΕΕ και του σεβασμού των θεμελιωδών αξιών της ΕΕ.
Το σχέδιο κανονισμού
Όπως, μεταξύ άλλων, αναφέρεται στο άρθρο 1 του υπό έκδοση, σχετικού κανονισμού ,ο κανονισμός ορίζει τους κανόνες που είναι απαραίτητοι για την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης «στην περίπτωση γενικευμένων ελλείψεων όσον αφορά το κράτος δικαίου στα κράτη μέλη.»
Διευκρινίζεται, δε, ότι γενικευμένες ελλείψεις όσον αφορά το κράτος δικαίου μπορούν, ιδίως, να θεωρηθούν τα ακόλουθα:
α) διακινδύνευση της ανεξαρτησίας του δικαστικού σώματος
β) παράλειψη αποτροπής, διόρθωσης και επιβολής κυρώσεων σε αυθαίρετες ή παράνομες αποφάσεις εκ μέρους των δημόσιων αρχών, συμπεριλαμβανομένων των αρχών επιβολής του νόμου, άρνηση παροχής χρηματοοικονομικών και ανθρώπινων πόρων που επηρεάζουν την εύρυθμη λειτουργία τους ή παράλειψη διασφάλισης της απουσίας συγκρούσεων συμφερόντων
γ) περιορισμός της διαθεσιμότητας και της αποτελεσματικότητας των ένδικων μέσων, μεταξύ άλλων μέσω περιοριστικών δικονομικών κανόνων, μη εφαρμογής αποφάσεων ή περιορισμού της αποτελεσματικής έρευνας, της δίωξης ή της επιβολής κυρώσεων σε παραβιάσεις του νόμου.
Σχετικά με τον ορισμό «κράτος δικαίου» το σχέδιο κανονισμού, αναφέρεται στην η αξία της Ένωσης που κατοχυρώνεται στο άρθρο 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, και η οποία περιλαμβάνει τις εξής αρχές:
-νομιμότητα, που υποδηλώνει διαφανή, υπεύθυνη, δημοκρατική και πλουραλιστική διαδικασία για τη θέσπιση νόμων
- ασφάλεια δικαίου
- απαγόρευση της αυθαιρεσίας της εκτελεστικής εξουσίας
- αποτελεσματική δικαστική προστασία από ανεξάρτητα δικαστήρια, συμπεριλαμβανομένων των θεμελιωδών δικαιωμάτων
- διάκριση των εξουσιών και ισότητα ενώπιον του νόμου
Γιατί αναλάβει η ΕΕ δράση για την προστασία του κράτους δικαίου
Όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση, της πρότασης κανονισμού, τα διαφορετικά συντάγματα και δικαστικά συστήματα των κρατών μελών της ΕΕ είναι, καταρχήν, άρτια σχεδιασμένα για τη διασφάλιση του κράτους δικαίου και είναι εξοπλισμένα με ενσωματωμένες διασφαλίσεις, ώστε να προστατεύουν τους πολίτες από κάθε ενδεχόμενη απειλή κατά του κράτους δικαίου.
Ωστόσο, επισημαίνεται, ορισμένα πρόσφατα γεγονότα κατέδειξαν γενικευμένες αδυναμίες στους εθνικούς ελέγχους και τις ισορροπίες και έδειξαν πώς η έλλειψη σεβασμού του κράτους δικαίου μπορεί να αποτελέσει θέμα σοβαρής και κοινής ανησυχίας εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το αποτέλεσμα ήταν ένα σαφές αίτημα από θεσμικά όργανα, όπως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, καθώς και από το ευρύ κοινό, να αναλάβει η ΕΕ δράση για την προστασία του κράτους δικαίου.
Η δράση αυτή, επισημαίνεται, έχει αναληφθεί με τα κατάλληλα μέσα και έχουν επιτευχθεί αποτελέσματα.
Πηγή: Blog:marina anastas.kourbela
