Στη σύνοδο της περασμένης Τρίτης,το Συμβούλιο κατέληξε σε συμφωνία, για την έκδοση κανονισμού, που θεσπίζει τον μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα (ΜΣΠΑ), μια από τις κύριες συνιστώσες της ενωσιακής δέσμης Fit for 55.
Βασικός στόχος αυτού του περιβαλλοντικού μέτρου είναι η αποφυγή διαρροής άνθρακα.
Επιπλέον, θα ενθαρρύνει τις χώρες εταίρους να θεσπίσουν πολιτικές τιμολόγησης ανθρακούχων εκπομπών για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
Για τον σκοπό αυτό, αντικείμενο του ΜΣΠΑ αποτελούν οι εισαγωγές προϊόντων υψηλής έντασης άνθρακα, σε πλήρη συμμόρφωση με τους κανόνες του διεθνούς εμπορίου, προκειμένου να αποτραπεί η ματαίωση των προσπαθειών της ΕΕ για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου λόγω εισαγωγών προϊόντων που κατασκευάζονται σε χώρες εκτός ΕΕ, όπου οι πολιτικές για την κλιματική αλλαγή είναι λιγότερο φιλόδοξες απ’ ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Πρόκειται επίσης να συμβάλει στην πρόληψη της μετεγκατάστασης της παραγωγής ή των εισαγωγών προϊόντων υψηλής έντασης άνθρακα.
Tι δήλωσε ο Bruno Le Maire, Υπουργός Οικονομίας, Οικονομικών και Ανάκαμψης της Γαλλίας:Η συμφωνία στο Συμβούλιο σχετικά με τον μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα συνιστά νίκη για την ευρωπαϊκή πολιτική για το κλίμα. Θα μας δώσει ένα μέσο για να επιταχύνουμε την απαλλαγή της βιομηχανίας μας από τις ανθρακούχες εκπομπές, προστατεύοντάς την παράλληλα από εταιρείες σε χώρες με λιγότερο φιλόδοξους στόχους για το κλίμαΘα παράσχει επίσης κίνητρα σε άλλες χώρες για μεγαλύτερη βιωσιμότητα και για τη μείωση των εκπομπών τους. Τέλος, ο μηχανισμός αυτός ανταποκρίνεται στην ευρωπαϊκή φιλόδοξη στρατηγική μας για την επιτάχυνση της ενεργειακής ανεξαρτησίας της Ευρώπης.
Σημειώνεται,πως ο ΜΣΠΑ έχει σχεδιαστεί να λειτουργεί παράλληλα με το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ (ΣΕΔΕ της ΕΕ), ώστε να αντικατοπτρίζει και να συμπληρώνει τη λειτουργία του όσον αφορά τα εισαγόμενα εμπορεύματα. Θα αντικαταστήσει σταδιακά τους υφιστάμενους μηχανισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αντιμετώπιση του κινδύνου διαρροής άνθρακα, ιδίως τη δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων του ΣΕΔΕ της ΕΕ.
Το Συμβούλιο προέκρινε ένα πιο συγκεντρωτικό σύστημα διαχείρισης του ΜΣΠΑ σε σύγκριση με την αρχική πρόταση της Επιτροπής, όταν αυτό κρίνεται σκόπιμο και συμβάλλει στην αύξηση της αποτελεσματικότητας. Για παράδειγμα, το νέο μητρώο διασαφιστών (εισαγωγέων) ΜΣΠΑ θα τελεί υπό κεντρική διαχείριση σε επίπεδο ΕΕ.
Προβλέπει επίσης ένα κατώτατο όριο με βάση το οποίο θα εξαιρούνται από τις υποχρεώσεις του ΜΣΠΑ οι αποστολές αξίας μικρότερης των 150 €. Το μέτρο αυτό αναμένεται να μειώσει τη διοικητική πολυπλοκότητα, καθώς περίπου το ένα τρίτο των αποστολών προς την Ένωση εμπίπτει στην εν λόγω κατηγορία, ενώ η συνολική αξία και ποσότητά τους αντιπροσωπεύει αμελητέο ποσοστό των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου επί των συνολικών εισαγωγών των εν λόγω προϊόντων στην Ένωση.
Η συνέχεια
Το Συμβούλιο πρέπει ακόμη να σημειώσει επαρκή πρόοδο σε ορισμένα ζητήματα που ναι μεν συνδέονται στενά με τον ΜΣΠΑ, αλλά δεν έχουν ενσωματωθεί στο σχέδιο νομοθετικής πράξης για τον κανονισμό ΜΣΠΑ.
Στα ζητήματα αυτά περιλαμβάνονται, ειδικότερα, η σταδιακή κατάργηση των δωρεάν δικαιωμάτων στους τομείς της βιομηχανίας που καλύπτει ο ΜΣΠΑ, η οποία θεσπίστηκε με την οδηγία για το ΣΕΔΕ της ΕΕ, καθώς και ο εντοπισμός κατάλληλων λύσεων για τον περιορισμό του ενδεχομένου διαρροής άνθρακα από τις εξαγωγές, έτσι ώστε να διασφαλιστούν η οικονομική αποδοτικότητα, η περιβαλλοντική ακεραιότητα και η συμβατότητα του ΜΣΠΑ με τους κανόνες του ΠΟΕ.
Θα εξακολουθήσουν να εξετάζονται δύο ακόμη ζητήματα:
οι προτάσεις της Επιτροπής για τους ίδιους πόρους, που βασίζονται, μεταξύ άλλων, στα έσοδα από την πώληση πιστοποιητικών ΜΣΠΑ, οι οποίες εξετάζονται με σκοπό τη διεξαγωγή διαβούλευσης έως την 1η Ιουλίου 2022, σύμφωνα με τη διοργανική συμφωνία της 16ης Δεκεμβρίου 2020·
το Συμβούλιο επισήμανε τη σημασία της ενίσχυσης της διεθνούς συνεργασίας με τρίτες χώρες, μεταξύ άλλων με τη δημιουργία, παράλληλα με τον ΜΣΠΑ, μιας ομάδας για το κλίμα, στο πλαίσιο της οποίας μπορούν να συζητηθούν και να προωθηθούν πολιτικές τιμολόγησης ανθρακούχων εκπομπών.
Μόλις το Συμβούλιο σημειώσει επαρκή πρόοδο, θα ξεκινήσει διαπραγματεύσεις του Συμβουλίου με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μόλις και αυτό καθορίσει τη θέση του.
Πηγή: ΕΕ
