H ιδιαίτερη αρχιτεκτονική και η εξαιρετική φύση του Ζαγορίου και των χωριών του αξίζουν μια θέση στον κατάλογο των πολιτιστικών τοπίων που προστατεύονται από την UNESCO. Mε αυτή τη σκέψη συντάχθηκε από τις υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού ο σχετικός φάκελλος ο οποίος υποβλήθηκε στο Κέντρο Παγκόσμιας Κληρονομιάς του διεθνούς αυτού οργανισμού.
Για την σύνταξη του φακέλου προς την UNESCO συνεργάστηκαν επιστήμονες πολλών και διαφορετικών ειδικοτήτων, αρχαιολόγοι, ιστορικοί, δασολόγοι, βιολόγοι, περιβαλλοντολόγοι, αρχιτέκτονες, οικονομολόγοι και εθνολόγοι. Σε αυτόν γίνονται εκτενείς αναφορές στην εξέχουσα οικουμενική αξία του πολιτιστικού τοπίου του Ζαγορίου για την βιοποικιλότητα, την πανίδα και τη χλωρίδα του τόπου, το ξεχωριστό φυσικό περιβάλλον με τα ποτάμια, τη χαράδρα του Βίκου, τους ιδιαίτερους γεωλογικούς σχηματισμούς.
Εσωκλείονται ειδικά κεφάλαια που αναφέρονται στην ιστορία της περιοχής, με έμφαση στον 17ο και 18ο αιώνα, στην πλούσια αρχιτεκτονική κληρονομιά που εναρμονίζεται με το φυσικό περιβάλλον, στα μνημεία όλων των εποχών και περιέχει τις απαραίτητες πληροφορίες για τους υπεύθυνους φορείς προστασίας.
Γίνεται επίσης λόγος για τον πλούτο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς τη μουσική, τα πανηγύρια και τις παραδόσεις. Κατατέθηκε και ένα σχέδιο διαχείρισης, με σκοπό την προστασία όλων αυτών των στοιχείων και την ανάδειξή τους.
«Το Ζαγόρι είναι μία μοναδικής ομορφιάς και ιδιαίτερης αξίας και σημασίας περιοχή της πατρίδας μας» δήλωσε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, επισημαίνοντας ότι η συγκρότηση του φακέλου, έγινε σε συνεργασία του ΥΠΠΟΑ και της Περιφέρειας Ηπείρου, με τη συμμετοχή της κοινωνίας. Η υπουργός προσδοκά θετική αξιολκόγηση της υποψηφιότητας τονίζοντας «Η ένταξη του Ζαγορίου στον κατάλογο των πολιτιστικών τοπίων της UNESCO θα προσδώσει υπεραξία στην περιοχή».
