Του Νίνου Φένεκ Μικελίδη
**** Ήρεμο πάθος
A Quiet Passion, 2016. Βρετανία/Βέλγιο, 2016. Σκηνοθεσία-σενάριο: Τέρενς Ντέιβις. Ηθοποιοί: Σίνθια Νίξον, Τζένιφερ Ελ, Ντάνκαν Νταφ, Κιθ Κάραντιν, Τζόντι Μέι. 125′
Μια εικαστικά λαμπρή, δοσμένη με ξεχωριστή έμπνευση και ευρηματικότητα, εικόνα από τη ζωή της μοναδικής, βασανισμένης Αμερικανίδας ποιήτριας Έμιλι Ντίκινσον, από τα πρώτα σχολικά της χρόνια ως την κατοπινή, αποτραβηγμένη από τη ζωή, κλεισμένη στον εαυτό της, ζωή της, μας δίνει στην ταινία του αυτή ο Τέρενς Ντέιβις, ταινία στο επίπεδο την καλύτερων, πρώτων ταινιών του (“Μακρινές φωνές, ασάλευτος ζωές”, “Η μεγάλη μέρα σβήνει”, “Of Time and the City”).
Από την πρώτη κιόλας σκηνή στο οικοτροφείο, με την αυστηρή διευθύντρια του σχολείου να ζητά από τις μαθήτριες να σταθούν στη δεξιά ή την αριστερή πλευρά, σύμφωνα με το πώς χριστιανικά επιθυμούν να προχωρήσουν στη ζωή τους, ενώ η Έμιλι παραμένει μόνη στο κέντρο (“θα κάνεις μόνη σου την επανάστασή σου” της λέει επικριτικά η δασκάλα), ο Ντέιβις δημιουργεί το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κινηθεί η αντικομφορμίστρια, επαναστάτρια ποιήτρια του.
Με σκηνές ταμπλό, στημένες με ξεχωριστή ομορφιά, με προσεγμένους στην κάθε τους λεπτομέρεια φωτισμούς, με πρόσωπα σωστά επιλεγμένα, με μια φωνή off (της Έμιλι που απαγγέλλει ενδιάμεσα αποσπάσματα από ποιήματά της, αποσπάσματα άρρητα δεμένα με τα δρώμενα), με μια κάμερα που άλλοτε ψάχνει τα πρόσωπα και άλλοτε κινείται διακριτικά, τοποθετώντας τα πάντα στο κοινωνικό τους χώρο, με το στιλιζαρισμα εκείνο που προσδίδει στις εικόνες τη δύναμη και την ομορφιά πινάκων του 19ου αιώνα, ο Ντέιβις προχωρεί για να καταγράψει τη βασανιστική συχνά πορεία της ευφυούς αυτής, αινιγματικής, παθιασμένης με την ποίηση και την τέχνη, άδικα παραγνωρισμένης όσο ζούσε, 55χρονης ποιήτριας – της πιο μεγάλης, αξίζει να τονίσω, μαζί με τον Γουόλτ Γουίτμαν, Αμερικανίδας, ποιήτριας του 19ου αιώνα, ταυτόχρονα και μεγαλύτερης γυναίκας ποιήτριας της αγγλικής γλώσσας.
Ο Ντέιβις – ευτυχώς – δεν ακολουθεί τα κλισέ των συνηθισμένων βιογραφικών ταινιών. Εκείνο που τον ενδιαφέρει είναι να δώσει κάτι από τον χαρακτήρα και το πάθος της ηρωίδας του: τον επαναστατικό, προκλητικό συχνά, εαυτό της, τις σκέψεις της για τη ζωή, τη θρησκεία (που την έφερνε σε σύγκρουση ακόμη και με τον πατέρα της) και την τέχνη, την αφοσίωση της στην ποίηση (αλλά και την απογοήτευση της σχετικά με τη “μάτσο” στάση των εκδοτών απέναντι στα ανεπανάληπτα δημιουργήματα της), την αντίδραση της απέναντι στην υποτιμητική θέση της γυναίκας, την κάθε άλλο παρά παθητική στάση της στη ζωή (ανάμεσα στις καλύτερες στιγμές της είναι εκείνες της φιλίας της με μια αντικομφορμιστική σαν κι αυτήν δεσποινίδα Μπάφαμ) την τολμηρή γενικά στάση της απέναντι στις προκαταλήψεις και τις συντηρητικές θέσεις της αμερικανικής κοινωνίας του 19ου αιώνα, και ιδιαίτερα της κοινωνίας του αμερικανικού Νότου πριν και στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου – με μια εξαιρετική Σίνθια Νίξον να τονίζει την ντελικάτη, μαζί και επαναστατική, πλευρά της Έμιλι.
*** 1/2- Η οικογένεια Βαν Πέτεγκεμ
Ma Loute. Γαλλία, 2016. Σκηνοθεσία-σενάριο: Μπρούνο Ντιμόντ. Ηθοποιοί: Φαμπρίς Λουκινί, Ζιλιέτ Μπινός, Βαλέρια Μπρούνι Ντεντέσκι, Ζαν-Λικ Βενσάν. 122′
Μια απολαυστική, με σουρεαλιστικές πινελιές, κωμωδία γύρω από τη σύγκρουση των τάξεων, μέσα από μια ιστορία που εκτυλίσσεται στις αρχές του περασμένου αιώνα, σε μια παραλία της βόρειας Γαλλίας, κοντά στο Καλέ, μας προσφέρει ο Μπρούνο Ντιμόντ («Η ζωή του Ιησού», «29 φοίνικες»).
Από τη μια, παρακολουθούμε τα μέλη μιας μεγαλοαστικής οικογένειας των Βαν Πέτεγκεμ, που φτάνει στο “Τιφόνιουμ”, την αιγυπτιακού στιλ βίλα τους, μαζί με τα τρία παιδιά της, τις δυο κόρες και μια (αμφιλεγόμενου φύλου) ανιψιά, κι από την άλλη μιας οικογένειας φτωχών ψαράδων που, όπως ανακαλύπτουμε στη συνέχεια, τρέφεται τρώγοντας τουρίστες και τουρίστριες που σκοτώνει ο παράξενος γιος της οικογένειας που ακούει στο όνομα Ma Loute.
Ανάμεσά τους, περιφέρεται ο Μασέν, ένας, χοντρός με υπερφυσικά φουσκωμένη κοιλιά (θυμίζοντας τον Ηρακλή Πουαρό), επιθεωρητής αστυνομίας και ο βοηθός του Μαλφουά (ένα ζευγάρι αναφορά στο κωμικό δίδυμο Λόρελ και Χάρντι – Χοντρός-Λιγνός), που φτάνουν εκεί για να ξεδιαλύνουν το μυστήριο των εξαφανισμένων τουριστών.
Με εικαστικά λαμπρά πλάνα που μοιάζουν να βγήκαν από πίνακες του Μαγκρίτ αλλά και διαφόρων Γάλλων ζωγράφων της εποχής (που φωτογραφίζει με ξεχωριστή αγάπη ο Γκιγιόμ Ντεφοντέν), με διανθισμένες με χιούμορ, απίθανα ευρήματα αλλά και φαρσικά στοιχεία σκηνές, με τους ντυμένους γελοία μεγαλοαστούς, ανάμεσά τους και τον καμπούρη, γελοίο, με ασυνάρτητες κουβέντες, πατέρα, που τον ερμηνεύει ο Φαμπρίς Λουκινί, την υστερική γυναίκα του, Ιζαμπέλ (Βαλέρια Μπρούνι Ντεντέσκι), και μια, ντυμένη σαν Σάρα Μπερνάρ, Ζιλιέτ Μπινός, που συνεχώς σκοντάφτουν και πέφτουν στο έδαφος, όπως πέφτει και το δίδυμο των αστυνομικών, αντίθετα με τους εκπροσώπους της εργατικής τάξης που φαίνεται να το απολαμβάνουν, με τρελές σουρεαλιστικές νότες στο πνεύμα τόσο του Μπουνιουέλ όσο κι εκείνο των Μόντι Πάιθον, ο Ντιμόντ έφτιαξε την καλύτερη και πιο απολαυστική ταινία του.
*** Ο δαιμονισμένος Άγγελος
Angel Heart. Βρετανία, 1987. Σκηνοθεσία-σενάριο: Άλαν Πάρκερ. Ηθοποιοί: Μίκι Ρουρκ, Ρόμπερτ Ντε Νίρο, Λίζα Μπόνετ, Σάρλοτ Ράμπλινγκ. 113′
Ατμοσφαιρικό θρίλερ, με έντονα τα στοιχεία του φιλμ νουάρ, με τον Μίκι Ρουρκ στο ρόλο του ιδιωτικού ντετέκτιβ Χάρι Έιντζελ, που τον προσλαμβάνει ένας μυστηριώδης Ρόμπερτ Ντε Νίρο (σε μια απολαυστική, με χιουμοριστικούς διαλόγους, ερμηνεία) για να ανακαλύψει έναν εξαφανισμένο τραγουδιστή. Έρευνα που θα τον οδηγήσει από το επικίνδυνο, σκοτεινό Χάρλεμ του 1955, σε μια νυχτερινή, βουτηγμένη σε μια επικίνδυνη, γεμάτη μυστήριο, μαύρη μαγεία και θάνατο, ατμόσφαιρα, Νέα Ορλεάνη και τα μπαγιού της (η ατμοσφαιρική φωτογραφία είναι του Μάικλ Σέρεζιν). Ευπρόσδεκτη επανέκδοση που επιβεβαιώνει το ταλέντο του Πάρκερ (“Το εξπρές του μεσονυκτίου”, “Brody”, “Ο Μισισιπής καίγεται”).
ΟΙ ΑΛΛΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ
* Η ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΤΗΣ ΙΣΠΑΝΙΑΣ
(La reina de Espagna/The Queen of Spain). Ισπανία, 2016. Σκηνοθεσία-σενάριο: Φερνάντο Τρουέμπα. Ηθοποιοί: Πενέλοπε Κρουζ, Κάρι Έλγουις, Μάντι Πατίνκιν. 128′
Άνευρη, με μέτριο σενάριο, σατιρική κωμωδία, καθυστερημένο “σίκουελ” στο “Κορίτσι των ονείρων μου” (1999), με την Πενέλοπε Κρουζ στο ρόλο της Ντίβας που επιστρέφει στην Ισπανία του Φράνκο για να γυρίσει μιαν αμερικανική περιπέτεια.
