ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Μάρκο Μπελόκιο: «Πιστεύω πως ο πολιτικός φανατισμός έχει σχέση με τον θρησκευτικό φανατισμό»  

Του Νίνου Φένεκ Μικελίδη

«Με τράβηξε αυτή η ιστορία του 6χρονου παιδιού και αμέσως ήθελα να το αναπαραστήσω», μου ανάφερε ο Ιταλός σκηνοθέτης Μάρκο Μπελόκιο (« Ο προδότης», «Καλημέρα νύχτα», «Αίμα από το αίμα μου», «Οι γροθιές στην τσέπη»), στη συνέντευξη που μου έδωσε στο περσινό το φεστιβάλ των Καννών, όπου προβλήθηκε η ταινία του «Το αγόρι του θεού» και που από την Πέμπτη αρχίζει να προβάλλεται στις αίθουσες. 

Η ιστορία ακολουθεί τη ζωή του 6χρονου Εντγκάρντο Μορτάρα, που το 1858 είχε απαχθεί από την εβραϊκή οικογένειά του, και μεταφερθεί σε καθολικό σεμινάριο για να προσηλυτιστεί στον Καθολικισμό. Με τους γονείς του Εντγκάρντο να ξεκινούν ένα επίπονο αγώνα για να πάρουν πίσω το παιδί τους, μετατρέποντας τον πολιτικό θέμα, με την υποστήριξη υποστήριξη  της κοινής γνώμης και της διεθνούς εβραϊκής κοινότητας. Με την Εκκλησία και τον Πάπα να αντιτίθενται στον αγώνα τους.

• Τι σας τράβηξε σ’ αυτή την ιστορία;
• Είναι ερώτηση που μου έχουν κάνει τουλάχιστο 50 άνθρωποι και κάθε φορά προσπαθώ να σας δώσω μια διαφορετική απάντηση. Διάβασα την ιστορία γραμμένη από έναν πολύ συντηρητικό καθολικό συγγραφέα, ο οποίος στην πραγματικότητα υπερασπιζόταν τον Πάπα. Με τράβηξε πολύ η ιστορία αυτή του 6χρονου παιδιού και αμέσως ήθελα να το αναπαραστήσω. Δεν ήθελα όμως να φτιάξω μια ταινία εναντίον της εκκλησίας, εναντίον του Πάπα. Μου άρεσε η ιστορία του Εντγκάρντο Μορτάρα, του  μικρού παιδιού που ζούσε σε μια πολυμελή οικογένεια – κι εγώ μεγάλωσα σε μια τέτοια οικογένεια. Σήμερα η χώρα μου, δεν ξέρω στη δική σου, αντιμετωπίζουμε ένα χαμηλό ποσοστό γεννήσεων. Θέλησα να φτιάξω την ταινία κι έμαθα πως την ίδια εποχή ο Στίβεν Σπίλμπεργκ ήθελε να κάνει το ίδιο και είχε ήδη κάνει και αρκετή προετοιμασία, όταν το σχέδιο ναυάγησε. Ο λόγος μάλλον ήταν πως δεν μπορούσε να βρει το κατάλληλο παιδί για αυτό το ρόλο. Εγώ νομίζω πως ο βασικός λόγος ήταν πως το παιδί έπρεπε να είναι Ιταλός και ο Σπίλμπεργκ ίσως προσπαθούσε να φτιάξει μια αγγλική ταινία, όπως είχε κάνει ο Κιούμπρικ με τον «Σπάρτακο». Ο Σπάρτακος όμως εκτυλισόταν σε αρχαία εποχή και αυτό ήταν πιο αποδεκτό αντίθετα με κάτι που εκτυλισσόταν τον 19ο αιώνα. Και παρά τις πολλές και διάφορες δυσκολίες που είχα να αντιμετωπίσω με ένα τέτοιο σχέδιο, κατάφερα να το κάνω. 
• Στην καριέρα σας ασχοληθήκατε τόσο με ταινίες με πολιτικό φανατισμό όσο και με θρησκευτικό φανατισμό. Έχουν θα λέγατε σχέση τα δυο αυτά μεταξύ τους;
• Ναι, πιστεύω πως ο πολιτικός φανατισμός έχει σχέση με τον θρησκευτικό φανατισμό. Σήμερα στην Ευρώπη τα πολιτικά κόμματα είναι μετριοπαθή, ενώ την περίοδο του Άλντο Μόρο, για παράδειγμα, υπήρχε ένα κόμμα που πίστευε πως το προλεταριάτο, η εργατική τάξη, για να μπορέσει να επιβληθεί έπρεπε να εξουδετερώσει τη μεσαία τάξη και ήταν έτοιμη και να σκοτώσει για να πραγματοποιήσει αυτό που πίστευε. Γιατί είχαν μια τυφλή πίστη, και η τυφλή πίστη ενδιαφέρει και τη θρησκεία. Στην περίπτωση της καθολικής η εκκλησίας, ο Πάπας αποφασίζει να απαγάγει το μικρό Εβραιόπουλο, επειδή η πίστη του, το δόγμα του, τον πείθει πως το παιδί πρέπει να μετατραπεί σε Χριστιανό αν θέλει να σωθεί. Αυτό συνδέει την πολιτική με τη θρησκεία, αλλά σήμερα η Ιταλία, όπως και η Ισπανία, έχουν μια πιο μετριοπαθή δημοκρατία. 
• Αλλά δυστυχώς σήμερα με τα Ακροδεξιά κόμματα που κερδίζουν έδαφος και τους φονταμενταλιστές έχουμε και πάλι φανατισμό και ακραία φαινόμενα. Αν και σήμερα το κάνουν με πιο «πολιτισμένο» τρόπο…
• Στην Ιταλία, όπως και στην Ελλάδα, δεν πιστεύω ότι έχουμε παρόμοιο κίνδυνο, ακόμη και με τη νίκη ακροδεξιών κομμάτων όπως έγινε στην Ιταλία. Επειδή σε χώρες όπως η Ιταλία, και σκέφτομαι ειδικά το θρησκευτικό φανατισμό, δεν είναι όπως με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Υπάρχουν δυστυχώς και σήμερα παραδείγματα, όπως στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου κάνουν την εμφάνισή τους η μισαλλοδοξία και ο φανατισμός. Στην Ιταλία, που γνωρίζω καλύτερα, δεν πιστεύω πως υπάρχει πια ο κίνδυνος του φασισμού, επειδή σήμερα ο στόχος είναι περισσότερο η απόκτηση προνομίων  για μια συγκεκριμένη τάξη, τουλάχιστο μέχρι στιγμής, όχι να επιβληθεί ένας φασισμός ή χιτλερισμός του τύπου που γνωρίσαμε. Ακόμη και στη Γαλλία με την πρόσφατη σύγκρουση γύρω από τις συντάξεις δεν έφτασαν σε σημείο που να έβαζε τη χώρα σε κίνδυνο.
• Στην Ιταλία η θρησκεία είναι αυτή τη στιγμή θέμα διαμάχης; 
• Όχι, δεν πιστεύω. Η ταινία θα προβληθεί σε μερικές εβδομάδες και δεν πιστεύω πως θα προκαλέσει διαμάχη. Η ιστορία αναφέρεται σε μια συγκεκριμένη, περασμένη περίοδο και δεν διαβλέπω κανένα πρόβλημα ούτε από κάποιες καθολικές ομάδες. Μόνο όσοι πιστεύουν και ακολουθούν κάποιο δόγμα, και που αυτό έρχεται σε σύγκρουση με το δόγμα τους, θα μπορούσε να υπάρξει, αλλά δεν πιστεύω πως αυτή τη στιγμή έχουμε ένα τέτοιο πρόβλημα. 
• Πιστεύετε πως ο νέος Πάπας θα είναι πιο φιλελεύθερος; Πώς θα δει την ταινία;
• Εγώ έγραψα και του πρότεινα να την δει. Ο Πάπας πάντως είναι απόλυτος βασιλιάς, αυτός αποφασίζει, δεν ακολουθεί κάποιο Σύνταγμα. Η εκκλησία όμως είναι ένας θεσμός που ξέρει να επιβιώνει. 

The post Συνέντευξη: Μάρκο Μπελόκιο: «Πιστεύω πως ο πολιτικός φανατισμός έχει σχέση με τον θρησκευτικό φανατισμό» appeared first on Enetpress.

Συνέντευξη στον Νίνο Φένεκ Μικελίδη

Στη δεύτερη ταινία της, «Ο μικρός αδερφός», που αρχίζει να προβάλλεται στις αίθουσες αυτή τη βδομάδα, η Γαλλίδα σκηνοθέτρια Λεονόρ Σεράιγ παρακολουθεί την Ζαν, μια μαύρη γυναίκα, που, στα τέλη της δεκαετίας του ‘80, εγκαταλείπει την Ακτή του Ελεφαντοστού και φτάνει με τους δυο νεαρούς γιους της στο Παρίσι της δεκαετίας του ‘80. Μια δοσμένη με ευαισθησία και δύναμη διαδρομή 20 χρόνων, που καταγράφει την πορεία και τη διάλυση μιας οικογένειας μεταναστών, όπως τη θυμούνται διαδοχικά η μητέρα και τα δυο παιδιά της. Συναντήσαμε την 36χρονη σκηνοθέτρια στο περσινό φεστιβάλ των Καννών, όπου προβλήθηκε η ταινία της, και μιλήσαμε μαζί της για το μεταναστευτικό και τα άλλα θέματα καθώς και τους χαρακτήρες της ταινίας.

• Για σας τι εκπροσωπεί η Ζαν, τι είναι εκείνο που βασικά ψάχνει στη Γαλλία ; 
• Προσπαθεί, ψάχνει, όπως γνωρίζετε, μερικές φορές δεν ξέρουμε τι αναζητούμε, υπάρχουν στιγμές που αναζητούμε κάτι και άλλες που αναζητούμε κάτι το διαφορετικό, όταν η Ζαν φτάνει στα προάστια του Παρισιού και ύστερα στο Αμπιτζάν, ίσως χρειάζεται κάποια ησυχία κάποια ανάπαυση αλλά πιστεύω πως ήταν καλό για το χαρακτήρα να κρατήσω κάποιο μυστήριο, για να μην είναι ξεκάθαρη, όπως και στη ζωή, συχνά δεν καταλαβαίνεις γιατί κάποιος επιλέγει κάτι ή κάτι το διαφορετικό κι επίσης, ας μη ξεχνάμε πως είναι 25 χρόνων και ίσως να της στέρησαν πολλά πράγματα που έπρεπε να είχε γνωρίσει, ακόμη και τον έρωτα που χρειαζόταν όταν ήταν 15 χρόνων.
• Γιατί δώσατε βάρος στο μεγαλύτερο αδερφό και όχι τόσο στη γυναίκα; 
•  Δίσταζα στην αρχή, διερωτόμουν αν αυτή ήταν μια καλή ιδέα, ρωτούσα τον σύντροφο μου και με ρώτησε, τι εννοείς; ως γυναίκα δεν μπορείς να γυρίσεις μια ταινία για έναν άντρα ή για μια κουλτούρα που ίσως δεν γνωρίζεις καλά και, αν πράγματι αισθάνεσαι έτσι, αυτό σημαίνει πως στην πραγματικότητα δεν κατάλαβες καλά τη δουλειά σου που σημαίνει να έχεις μια άποψη σε οποιοδήποτε θέμα. Στη διάρκεια του lock down του κορονοϊού σκέφτηκα πολύ και αισθάνθηκα πως οι άνθρωποι είχαν επιστρέψει στην κουλτούρα, στα βιβλία και άλλα είδη τέχνης, για να δραπετεύσουν από την πραγματικότητα που είχε γίνει πολύ δύσκολη. Γενικά, νομίζω πως αυτή τη στιγμή η τέχνη είναι το μόνο πράγμα που μας απέμεινε, οτιδήποτε από αυτήν, ταινίες, βιβλία, ζωγραφική, όλα, και πιστεύω πως όλα αυτά είναι πράγματι κάτι το ιερό και όταν έρχομαι σε επαφή με ένα έργο τέχνης, οποιοδήποτε, ελπίζω πως σ’ αυτό θ’ ανακαλύψω μια άποψη, κάτι που θα είναι ελεύθερο και ειλικρινές. Πίστεψα πολύ πως αυτή ήταν μια ιστορία που έπρεπε να ειπωθεί και το θέμα του χρώματος δεν ήταν για μένα το πιο ουσιαστικό στην ταινία, ήταν περισσότερο για μια ταινία γύρω από το θέμα της ταυτότητας, ο μεγαλύτερος αδερφός είναι μαύρος, περιτριγυρίζεται από λευκούς ανθρώπους, αυτό του το υπενθυμίζουν όλα, από τους αστυνομικούς, αν θέλει να νοικιάσει ένα διαμέρισμα και μερικές φορές οι άνθρωποι ξαφνιάζονται από τη δουλειά που κάνει, είναι δάσκαλος, δεν γεννήθηκε στη Γαλλία αλλά γνωρίζει τη Γαλλία περισσότερο από όσο τη γνωρίζω εγώ, και για μένα, να φτιάξω αυτή την ταινία ήταν ένα ρίσκο που έπρεπε να πάρω, πίστευα πολύ θερμά πως αυτή ήταν μια ιστορία που άξιζε να την αφηγηθώ.
  

• Ο ρατσισμός φαίνεται πολύ καθαρά από τη στάση της αστυνομίας, αν και στην ταινία αυτός είναι πολύ λανθάνων…

• Αυτή η σκηνή ήταν σημαντική. Έζησα παρόμοιες σκηνές με τον σύντροφο μου, αυτή ήταν μια σχετικά ελαφρή σκηνή επειδή δεν υπάρχει βία, δεν ήθελα να δείξω πως αυτό υπάρχει περισσότερο στην Ευρώπη και τη Γαλλία, αλλά όταν συμβαίνει είναι κάτι που πολύ δύσκολα το καταλαβαίνω. Σε μια στιγμή που τα ντοκουμέντα σου ελέγχονται, τη στιγμή που ο ανθρωπος απέναντι σου υποψιάζεται ή δείχνει να πιστεύει πως τα πράγματα μπορεί να πάνε στραβά, ήθελα η σκηνή αυτή να είναι πολύ καλή, αλλά όχι και να επισκιάσει όλες τις άλλες. Η Ρόουζ το αντιμετωπίζει μια φορά, ίσως να το αντιμετωπίσει και άλλες, αλλά δεν είναι το μόνο. Όπως και στην πρώτη μου ταινία, η έκτρωση βρισκόταν εκεί αλλά δεν αφορούσε ολόκληρη τη ζωή του χαρακτήρα. Όπως η σκηνή στο κάστρο, που είναι θα έλεγα ειρωνική, αυτό το μαύρο κορμί στο κρεβάτι του αφεντικού, μας λέει πολλά για το ρατσισμό, έστω κι αν αυτό δίνεται έμμεσα. Αυτό συνδυάζεται με τη σκηνή όπου ο Σον μπαίνει στο σπίτι, στο μεγαλοαστικό σπίτι της φιλενάδας του, βλέπει το χέρι ενός ζώου και αισθάνεται πως ο ίδιος υποβιβάζεται στη θέση ενός ζώου και αναζητά την ελευθερία του. Αυτά όλα ήταν παρόντα στο πρώτο στάδιο του σεναρίου και του γυρίσματος της ταινίας, στο μοντάζ, στο post production αλλά ουσιαστικά είναι μια ταινία για ένα πρόσωπο όχι ειδικά για ένα θέμα. Η ταινία μιλάει για τη μετανάστευση αλλά μιλάει επίσης για τη δύναμη που χρειάζεται να εγκαταλείψεις την πατρίδα σου. Ήθελα περισσότερο να τονίσω την τύχη των χαρακτήρων από του να τονίσω τις δυσκολίες τους, είναι πολύπλοκοι χαρακτήρες. Όταν γράφεις ένα σενάριο σκέφτεσαι τι θα ακολουθήσει  μετά, ελπίζεις πως δεν θα σε κατηγορήσουν πως είσαι γυναίκα που φτιάχνεις μια ταινία για έναν άντρα, ή ότι είσαι ένα λευκό άτομο που γυρίζει ταινία για ένα μαύρο.
• Η Ρόουζ έχει τις δικές της απόψεις της για τα παιδιά της, πώς να ζήσουν τη ζωή τους. Πώς αισθάνεστε εσείς ως μητέρα; 
• Το να θέλεις το καλύτερο για τα παιδιά σου είναι κάτι το φυσιολογικό. Υπάρχει στα γαλλικά το ρητό, «το καλύτερο είναι ο εχθρός του καλού». Η Ροουζ είναι πολύ καταπιεστική, θέλει να τιμήσει το παιδί που δεν έρχεται και γενικά τα παιδιά της. Αλλά αν δώσεις στα παιδιά σου δύναμη αυτό μπορεί να συνδυαστεί με το βάρος αυτό που κουβαλάνε. Εγώ ήμουν τυχερή γιατί είχα γονείς που με άφηναν ελεύθερη, αλλά μερικές φορές θα ήθελα γονείς που να με συμβούλευαν κάπως, ή να με έσπρωχναν περισσότερο. Ως μητέρα η ίδια προσπαθώ να βρω τι είναι καλύτερο για τα παιδιά μου, αλλά επίσης προσπαθώ να τους αφήσω χώρο να ανακαλύψουν τι είναι καλό για αυτά και πιστεύω πως η Ζαν δεν είχε ποτέ αυτό το χρόνο, αλλά τους αφήνει χρόνο να ανακαλύψουν τι είναι καλό γι’ αυτά. Ο γιος έχει την ευκαιρία να βοηθήσει τη μητέρα του, να τιμήσει αυτούς που δεν μπόρεσαν να έρθουν στη Γαλλία και να αντιληφθεί την τύχη που είχε αυτός. Θέλει ο μικρότερος αδερφός του να αισθάνεται περήφανος γι’ αυτόν. Το πώς προχωρείς στη ζωή σου είναι δύσκολο, αν αξίζεις αυτά που έκανες, τι μπορείς να πετύχεις. Αλλά πολλές φορές είναι δύσκολο να πετύχεις. Πολλοί παράγοντες παίζουν ρόλο σ’ αυτό: από πού έρχεσαι, τα πράγματα που πέρασες, οι άνθρωποι που γνώρισες, συχνά το να γνωρίσεις ένα και μόνο άνθρωπο μπορεί να αλλάξει τη ζωή σου. Είμαι εδώ για να προστατέψω όσο μπορώ τα παιδιά μου, να καταλάβουν το άγχος μου, την επιθυμία μου για το πώς θα πετύχουν.

• Θελήσατε να εστιάσετε το ενδιαφέρον στον μικρό αδελφό; Επειδή ο τίτλος της ταινίας αναφέρεται σε αυτόν. Αν και χωρίζετε την ταινία σε τρία μέρη. Γιατί για μένα τελικά κυριαρχουσε η γυναίκα…

• Είναι ο μικρότερος και είναι εκείνος που θα βρει μια νόμιμη θέση γιατί η Ρόουζ του είχε πει, «πρέπει να επιστρέψεις μαζί μου στην πατρίδα μας» κι εκείνος αρνείται, έχει πολλά πράγματα να δει και να κάνει στη Γαλλία αν και αυτή δεν είναι η πατρίδα του. Ο μικρότερος αδερφός ήταν πάντα εκεί, και στα τρία μέρη της ταινίας, και είναι η ματιά του πάνω στη Ρόουζ και τον αδερφό του που βλέπουμε, αν και δεν είναι πολύ παρών, βρίσκεται εκεί, ακούμε διαρκώς τη φωνή του. Αρκετά πρόσφατα διάβαζα ένα κομμάτι από την «Αισθηματική αγωγή» του Φλομπέρ και έχει ένα άλλο τίτλο που λέει, «Πορτρέτο ενός άντρα της γενιάς μας» και πιστεύω πως αυτό είναι που συνέβηκε, ο αδερφός έχει μια παρακαταθήκη και από εκεί ξανοίγουμε στο μέλλον, κοιτάζουμε το μέλλον μαζί του. 

The post ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: Λεονόρ Σεράιγ: «Η ταινία μιλάει για το ρατσισμό αλλά και για τη δύναμη που χρειάζεται να εγκαταλείψεις την πατρίδα σου» appeared first on Enetpress.

Ο Βασίλης Μαζωμένος μιλάει στον Νίνο Φένεκ Μικελίδη για τη νέα του ταινία «Καθαρτήριο»

Ο Βασίλης Μαζωμένος, στις 10 μεγάλου μήκους ταινίες που σκηνοθέτησε μέχρι σήμερα, έχει καταφέρει να φτιάξει ένα καθαρά δικό του κόσμο. Ένα κόσμο που ξεκινάει από τη δημιουργία του σύμπαντος για να περάσει, μέσα από την αρχαιότητα και τη μυθολογία και να φτάσει ως τις μέρες μας.

Μια τροχιά, εικαστικά συναρπαστική, δοσμένη με ποιητική έξαρση και μια πρωτοποριακή προσέγγιση, από την πρώτη του ταινία, «Μέρες οργής, ένα requiem για την Ευρώπη» ως την πιο πρόσφατη, το «Καθαρτήριο», ξεκινώντας από το θαύμα της δημιουργίας για να καταλήξει σε μια κοινωνία αφημένη στο χρήμα, τη ματαιοδοξία, τον καπιταλισμό, την κοινωνική και πολιτική καταπίεση, την αποικιοκρατία, τη μετανάστευση, το ρατσισμό, το φανατισμό, το φονταμενταλισμό και την έλλειψη ηθικών ή άλλων αξιών που οδηγούν στον κατακερματισμό της κοινωνίας και την πλήρη αποξένωση.

Με αφορμή το «Καθαρτήριο», βραβευμένο σε διάφορα φεστιβάλ (από το Maverick Movie Awards μέχρι το βραβείο σκηνοθεσίας στο 35ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου), που μέσα από 7 διαφορετικές, αν και δεμένες μεταξύ τους, ιστορίες, μας δίνει την εικόνα της σύγχρονης, ταλαιπωρημένης Ελλάδας (και όχι μόνο), ταινία που κυκλοφορεί από αύριο στις αίθουσες, ο Μαζωμένος μας μίλησε για τους στόχους του σ’ αυτήν, για την κοινωνικοπολιτική κατάσταση που τον οδήγησε στην επιλογή ενός τέτοιου θέματος καθώς και τη σημερινή κατάσταση και το μέλλον του κινηματογράφου μας.

Γιατί 7 ιστορίες στη νέα σου αυτή ταινία; Ο αριθμός 7 είναι κάτι το συμβολικό;

Όπως και στις δυο προηγούμενες ταινίες μου «Γραμμές» και «Εξορία», οι οποίες είναι εξίσου χωρισμένες σε επτά κεφάλαια, υπάρχει πάντα το συγκεκριμένο ως «ιερός» αριθμός. Από την αρχαιότητα ως σήμερα το επτά είναι ο αριθμός φετίχ για τον ανθρώπινο πολιτισμό. Δεν μπορούσα να σκεφτώ άλλον. Άλλωστε επτά ήταν ο ιερός αριθμός του θεού Απόλλωνα, επτά ο τέλειος αριθμός των Πυθαγορείων, επτά τα έτη της αφθονίας και 7 του λιμού στο όνειρο του Φαραώ, επτά φορές μίλησε ο Ιησούς επί του Σταυρού, επτά τα θανάσιμα αμαρτήματα, επτά στο Ισλάμ, επτά στους Ινδουιστές, επτά στο Ταοϊσμό, στον Μιθραϊσμό, στους Ινδιάνους Τσερόκι, ακόμα και στην ιρλανδική μυθολογία… Μπορείτε να σκεφτείτε κάποιον άλλον;

Η πολιτική κατάσταση είναι ένα από τα βασικά θέματα των ταινιών σου και στο οποίο επιστρέφεις πάντα με διαφορετικό τρόπο. Σ’ αυτό να προσθέσω και την πανδημία και τα επακόλουθά της; Τι είναι αυτό που σε έσπρωξε αυτή τη φορά και η «ανάπαυλα» αυτή της πανδημίας πώς σε βοήθησε;

Για μένα δεν νοείται ταινία είτε άμεσα είτε έμμεσα χωρίς αναφορά σε αυτό που συμβαίνει στην κοινωνία. Άλλωστε ακόμα και στις λεγόμενες ψυχαγωγικές ταινίες εμπεριέχεται μια κοινωνική και έμμεσα ή άμεσα πολιτική διάσταση. Είναι αλήθεια ότι η πολιτική –όχι με τη χυδαία τρέχουσα διαδικασία- αλλά ως συμμετοχική πράξη, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι των εμπνεύσεων μου. Η πανδημία και η επακόλουθη απομόνωση που μας επέβαλαν, λειτούργησε καταλυτικά σαν ένας πελώριος καθρέφτης της κοινωνίας. Κινητοποίησε το ασυνείδητο μου και μετά όλα …πήραν το δρόμο τους.

Επιμένεις πάντα με ένα είδος κινηματογράφου που έχει τις ρίζες του στην πρωτοπορία τόσο στην ελληνική όσο και στη ξένη. Αυτό προϋποθέτει και πολλή και δύσκολη προεργασία: λεπτομερής σύνθεση των πλάνων, επιλογή των κατάλληλων χώρων, πρόβες ηθοποιών, επιλογή μουσικής, μοντάζ και δημιουργία ρυθμού; Που απαιτούν πολύ χρόνο και χρήμα; Συμφωνείς;

Μετά τη μεγάλη περίοδο της μελέτης μου και της θυσίας της νεότητας μου σε ασκήσεις ρυθμού, εικαστικών, φωτογραφίας, δραματουργίας και τόσων άλλων πραγμάτων, που ζητούσε η ίδια η τέχνη που υπηρετούσα, ακολούθησε η περίοδος της εφαρμογής τους. Αν δεν είσαι Μότσαρτ, η ακμή της τέχνης σου και η ωρίμανση σου έρχεται αρκετά αργότερα. Είναι γνωστό ότι οι προετοιμασίες των ταινιών μου απαιτούν πολύ χρόνο. Και αυτό γιατί οι συνεργάτες μου οφείλουν να εισέλθουν σε έναν κόσμο χωρίς στεγανά. Αυτό που ονομάζετε «πρωτοπορία» θα έπρεπε να είναι το αυτονόητο για κάθε έργο της τέχνης.

Η πανδημία δείχνει να έχει επισπεύσει τις αλλαγές στον τρόπο θέασης μιας ταινίας, με τα streaming, τις πλατφόρμες και όλα τα διάφορα σύγχρονα μέσα προβολής και παρακολούθησης μιας ταινίας. Πόσο πιστεύεις πως αυτό θα επηρεάσει την αίθουσα, όταν μάλιστα κάποιες κινδυνεύουν να κατεδαφιστούν για να δώσουν τη θέση τους σε ξενοδοχεία; Πιο είδος κινηματογράφου κινδυνεύει περισσότερο;

Η πανδημία, είτε ως αιτία είτε ως αφορμή, έφερε πιο κοντά το αναπόφευκτο. Ο κινηματογράφος, παρά τις προσπάθειες για συνδυαστικές λογικές, τοποθετείται ξανά στη θέση του, να αφορά μόνο τη τέχνη ή τη ψυχαγωγία και όχι και τα δυο. Βέβαια η τέχνη αφορά πλέον ελάχιστους και η ψυχαγωγία σχεδόν τους πάντες. Προβλέπω ένα μέλλον που οι ταινίες τέχνης θα παίζονται σε αίθουσες όπως οι γκαλερί και όλοι οι υπόλοιποι θα απολαμβάνουν την κατανάλωση τους στις αρένες των multiplex.

Έχει μέλλον ο ελληνικός κινηματογράφος;

Αν εννοείται ως εθνική κινηματογραφία κανένα. Αυτό πέθανε τη δεκαετία του 1960 με την περιθωριοποίηση του Κώστα Μανουσάκη, του Αλέξη Δαμιανού, του Τάκη Κανελλόπουλου. Όλοι οι άλλοι –οι πιο πολλοί- δούλεψαν με δάνεια. Και σήμερα το ίδιο.

Πριν από 35 χρόνια, ως υπεύθυνος του Πανοράματος Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου είχε θέσει διάφορες ερωτήσεις σε σκηνοθέτες και άλλα πρόσωπα του χώρου (σεναριογράφους, διευθυντές φωτογραφίας, διανομείς, κριτικούς), ανάμεσα τους και δυο ερωτήσεις, που οι απαντήσεις τους δείχνουν, ακόμη και 35 χρόνια μετά πως τ πράγματα δεν έχουν αλλάξει σημαντικά. Θα ήθελα και τη δική σου άποψη σ’ αυτά. Αυτές είναι οι ερωτήσεις:

Πιστεύεις πως η πολιτική του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου βοήθησε τον ελληνικό κινηματογράφο. Και τι νομίζεις πως χρειάζεται για να αναπτυχθεί σωστά ο ελληνικός κινηματογράφος;

Το Ε.Κ.Κ. που υπηρέτησα 2005-2006 με την ιδιότητα του αντιπροέδρου, χρειάζεται επανεκκίνηση και απαλλαγή από τις γραφειοκρατικές αγκυλώσεις για να παίξει ένα ρόλο σύγχρονης ουσιαστικής στήριξης του κινηματογράφου μας. Είναι θέμα νόμου, προσώπων και αντιλήψεων.

Ποιες κατά τη γνώμη σου είναι οι αδυναμίες του ελληνικού κινηματογράφου;

Σύνθετο πρόβλημα που η απάντηση του εμπεριέχει αγκυλώσεις, αισθητικά δάνεια, έλλειψη ρίσκου, ανακύκλωση προσώπων, διαπλοκής και πάνω απ’ όλα έλλειψη εμπιστοσύνης. Ο ελληνικός κινηματογράφος είναι δυο ειδών πλέον: είτε τριτοκοσμικός με τις αρετές και τις ασκήμιες αυτούμ είτε δυτικοφανής με όλα τα κλισέ και τις ιδεοληψίες της αγγλοσαξονικής σχολής.

The post ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: Ο Βασίλης Μαζωμένος μιλάει στον Νίνο Φένεκ Μικελίδη για την ταινία του «Καθαρτήριο» appeared first on Enetpress.

Οντρέ Ντιβάν: «Η έκτρωση είναι θέμα που δυστυχώς δεν τελειώνει. Βλέπεις στο Αφγανιστάν, στην Πολωνία, στις ΗΠΑ, συμβαίνουν τα ίδια»

Του Νίνου Φένεκ Μικελίδη

Η Οντρέ Ντιβάν, με τη δεύτερη μόλις ταινία της, «Το συμβάν», κατάφερε να κερδίσει το Χρυσό Λιοντάρι καλύτερης ταινίας του περσινού 78ου κινηματογραφικού φεστιβάλ της Βενετίας.

Ταινία χαμηλών τόνων, έκπληξη για όσους περίμεναν να βραβευτεί μια πιο εντυπωσιακή ταινία, από καθιερωμένο σκηνοθέτη (και η φετινή Μόστρα διέθετε τέτοιες ταινίες από σκηνοθέτες όπως οι Πέδρο Αλμοδόβαρ, Τζέιν Κάμπιον, Πάολο Σορεντίνο, για να αναφέρω μερικούς), μια ταινία που καταγράφει, με ειλικρίνεια και δύναμη, την οδυνηρή πορεία ενός νεαρού, ανήλικου κοριτσιού, να κάνει έκτρωση στη Γαλλία της δεκαετίας του ’60, εποχή όπου η έκτρωση εθεωρείτο παράνομη και μπορούσε να οδηγήσει στη φυλακή τόσο τον ιατρό όσο και το κορίτσι που δεχόταν να κάνει την έκτρωση.

Είχα την ευκαιρία να συναντήσω την Ντιβάν στο Λίντο της Βενετίας, μετά τη δημοσιογραφική προβολή της ταινίας, και να συζητήσω μαζί της το θέμα αλλά και τα προβλήματα του βραβευμένου της έργου.

ΕΡ: Όταν διαβάσατε το βιβλίο πότε αποφασίσατε ότι θέλατε να το διασκευάσετε για τον κινηματογράφο και ποιος ήταν ο βασικός λόγος;

ΑΠ: Πρώτα απ’ όλα έκανα η ίδια έκτρωση. Γνώριζα ότι ήταν μια δύσκολη διαδικασία αλλά δεν γνώριζα τις λεπτομέρειες στην περίοδο που αυτή ήταν απαγορευμένη και έπρεπε να καταφύγεις σε παράνομα πρόσωπα Είχα διαβάσει τα περισσότερα βιβλία της Ανί Ερνό αλλά όταν διάβασα αυτό το βιβλίο της, μου ήταν πραγματική αποκάλυψη. Δεν γνώριζα πολλά για βελόνες. Ξέραμε κάτι γι’ αυτές αλλά δεν ξέραμε τι ακριβώς θα πει αυτό. Όταν όμως διάβασα για την όλη αυτή την επίπονη διαδικασία, τη βία, τον πόνο, τη μοναξιά, διερωτήθηκα πώς μπορώ να καταγράψω αυτό το ταξίδι, πώς να μπορέσουμε να μοιραστούμε μαζί αυτό το ταξίδι. Όλο αυτό το ταξίδι, άντρες και γυναίκες, στη δεκαετία του ‘60. Να μπούμε σ’ αυτό το τρένο και να μοιραστούμε το ταξίδι μαζί.

ΕΡ: Συζητήσατε με τη συγγραφέα για το πώς βλέπατε τον τρόπο διασκευής του βιβλίου της;

ΑΠ: Ναι ήθελα να συμφωνήσουμε σε βασικά πράγματα. Θέλησα από την αρχή να ξέρω διάφορα πράγματα, που δεν ήταν στο βιβλίο, Είναι ένα πολύ προσωπικό, οικείο κείμενο. Ήθελα να μου μιλήσει για τα διάφορα αυτά πράγματα: από πού καταγόταν αυτό το κορίτσι, την οικογένειά της, τα σχέδιά της, και ότι έπρεπε να κοιτάμε και οι δυο προς την ίδια κατεύθυνση. Μιλήσαμε πάρα πολύ και στο τέλος θεώρησα πως μπορούσα να το κάνω. Γιατί αν το κάνω πρέπει να έχω μια ξεκάθαρη ιδέα.

Της είπα πως ήθελα να το κάνω όπως το έβλεπα εγώ. Και τελικά δέχτηκε να διαβάσει τρεις διαφορετικές βερσιόν του σεναρίου. Και μια μέρα πριν αρχίσουμε το γύρισμα μου έστειλε ένα σημείωμα με ένα απόσπασμα του Τσέχοφ, που έλεγε, δεν ξέρω ακριβώς πώς να το μεταφράσω από τα γαλλικά, αλλά έλεγε, περίπου, «να κάνεις αυτό που θεωρείς σωστό και τα υπόλοιπα θα ακολουθήσουν». Αυτό έβγαλε το βάρος από τους ώμους μας, θέλησα να είμαι ειλικρινής.

ΕΡ: Πώς βλέπετε το ότι σήμερα, στον 21ο αιώνα, σε μερικές ευρωπαϊκές χώρες όπως στην Πολωνία αλλά και σε χώρες εκτός Ευρώπης υπάρχει μια επιστροφή σε παλιότερες, καταπιεστικές για τη γυναίκα εποχές, όπου η έκτρωση αντιμετωπίζεται και πάλι αρνητικά;

ΑΠ: Ενώ ερχόμουν εδώ άκουσα πως το Ανώτατο Δικαστήριο στην Πολωνία έβγαλε απόφαση πως η έκτρωση είναι παράνομη. Είναι ένα θέμα που δυστυχώς δεν τελειώνει. Βλέπεις στο Αφγανιστάν, στην Πολωνία, στις ΗΠΑ, συμβαίνουν τα ίδια.

ΕΡ: Μας δείχνει και πώς μπορεί να πάμε κι εμείς πάλι πίσω, από τη Γαλλία, ως τη Γερμανία και αλλού, όπου τα ακροδεξιά κόμματα έχουν αρχίσει να κερδίζουν έδαφος…

ΑΠ: Σκέφτομαι τις γυναίκες στο Αφγανιστάν που ξαφνικά ξυπνούν τώρα και βρίσκονται σε μια άλλη, φρικτή κατάσταση. Και δεν είναι μόνο τα κορίτσια, αλλά και το θέμα της ελευθερίας. Δεν είναι απλώς το θέμα της έκτρωσης. Οτιδήποτε κατακτήσαμε κινδυνεύει να ανατραπεί. Δεν θέλω να φοβάμαι αλλά στη Γαλλία πλησιάζουν τώρα εκλογές και δεν ξέρουμε τι θα συμβεί. Η Λεπέν έχει κερδίσει έδαφος!

ΕΡ: Δεν είναι μόνο η έκτρωση το θέμα αλλά και η σεξουαλική ικανοποίηση…

ΑΠ: Ακριβώς. Ήθελα να δώσω και τις δυο αυτές πλευρές: την ικανοποίηση του σώματος και τον πόνο της έκτρωσης. Υπάρχει και ο πόθος, μερικές κοινωνίες δεν μπορούν να δεχτούν πως μια νεαρή γυναίκα μπορεί να αισθάνεται πόθο και ικανοποίηση, εκτός και αν παντρευτεί. Στην ταινία είμαστε σε μια εποχή που οι νέοι και οι νέες φοβούνται ή δεν ξέρουν ακριβώς όλες τις λεπτομέρειες του σεξ. Και αν ένα κορίτσι βρεθεί έγκυος δεν ξέρει τι να κάνει, γιατί αυτό θα επηρεάσει όλη της τη ζωή. Γι’ αυτό έπρεπε να παρουσιάσουμε τους φόβους τους, τα διλήμματά τους, τη στάση του δασκάλου τους, των γονιών, την όλη ατμόσφαιρα της εποχής.

ΕΡ: Πίσω από την ιστορία υπάρχει και ένα πολιτικό θέμα…

ΑΠ: Αυτό που ήθελα να κάνω είναι να δείξω την ταινία σ’ αυτούς που συμφωνούν μαζί μου και καταλαβαίνουν το στόχο μου. Θα ήθελα βέβαια να τραβήξω στην αίθουσα και κόσμο που είναι εναντίον της έκτρωσης. Αλλά πώς τους προσελκύεις; Θα ήθελα να γνωρίζω πώς θα αισθάνονταν αν μια βελόνα έμπαινε στο σώμα τους; Μερικές φορές μάλιστα πιστεύω πως μια ταινία μπορεί ίσως να αλλάξει τις απόψεις κάπου. Γιατί βλέπω από τον εαυτό μου. Πολλές ταινίες που έχω δει με έχουν κάνει να δω τα πράγματα διαφορετικά από πριν. Δεν ξέρω αν αυτό πετύχει αλλά θα το προσπαθήσουμε. Θα ήθελα να το συζητήσω μαζί τους.

ΕΡ: Μπορείτε να μας μιλήσετε για τον τρόπο γυρίσματος, γιατί η κάμερα, όταν κινηματογραφεί την Αν, την πρωταγωνίστρια, την ακολουθεί πάντα από κοντά, τις πιο πολλές φορές σε κοντινά πλάνα, ενώ αποφεύγετε να πλησιάσετε τα άλλα πρόσωπα, τα παρουσιάζετε συχνά σε γενικά πλάνα ή πλάνα συνόλου…

ΑΠ: Ήθελα να βρούμε ένα τρόπο, μαζί με τον Λοράν Τανζί (σ.σ. τον διευθυντή φωτογραφίας), να δώσουμε αυτά που περνούσε η Αν, και η κάμερα έπρεπε να την ακολουθεί, Στην αρχή την έχουμε μαζί με τις άλλες συμμαθήτριές της, αλλά στη συνέχεια, ενώ αρχίζει το πρόβλημά της, η κάμερα την πλησιάζει, γιατί θέλει να αποκαλύψει αυτά που σκέφτεται, αυτά που περνάει, είναι όπως όταν ανοίγεις μια πόρτα και δεν ξέρεις τι θα βρεις από την άλλη πλευρά. Αυτό είχα πάντα υπόψη μου. Όταν ανοίγεις μια πόρτα για να βρεις κάποια λύση αλλά δεν ξέρεις ποτέ τι σε περιμένει στην άλλη πλευρά. Είναι κάποιος που θα την καταγγείλει στην αστυνομία; Είναι κάποιος που θα τη βοηθήσει; Θα πεθάνει; Τι υπάρχει πίσω από την πόρτα; Και τα κοντινά πλάνα σου δίνουν αυτή την έκπληξη. Γιατί όταν φοβάσαι, όταν τρέχεις να σωθείς, το κοντινό πλάνο σε εκφράζει καλύτερα. Δεν βλέπεις τι σε περιμένει.

ΕΡ: Δημιουργείς και μια κλειστοφοβική ατμόσφαιρα…

ΑΠ: Το ελπίζω…

ΕΡ: Πώς κερδίσατε την εμπιστοσύνη της πρωταγωνίστριάς σας, της Αναμαρία Βαρτολομέι;

ΑΠ: Από την πρώτη στιγμή της είπα, δεν θα σε σπρώξω περισσότερο από όσο μπορείς. Και αφού το δέχτηκε, μαζί αρχίσαμε να σκάβουμε, όπως όταν ψάχνεις για χρυσάφι, όπως θα έλεγα. Γνώριζα πως είχαμε πολύ δύσκολες σκηνές στην ταινία και πως χρειαζόταν πολύ δουλειά για να τις πετύχουμε. Και πώς να φτάσουμε σε αυτή τη διαδικασία. Αυτό που χρειαζόταν ήταν να με εμπιστευθεί. Και με εμπιστεύθηκε.

ΕΡ: Μπορείτε να μου περιγράψετε μια τέτοια σκηνή;

ΑΠ: Ναι, η σκηνή της έκτρωσης, είχα μάθε γι’ αυτό από μια συμφοιτήτριά μου. Είναι η σκηνή όταν πηγαίνει στην τουαλέτα. Αρχικά ήθελε να βάλει τις φωνές. Αλλά αυτό δεν λειτουργούσε. Φώναζε αλλά αυτό μας φαινόταν πως δεν λειτουργούσε. Έτσι, ύστερα αρχίσαμε να παίρνουμε εισπνοές μαζί. Όπως όταν δεν μπορείς να αναπνεύσεις και πρόκειται να λιποθυμήσεις. Προσπαθούσαμε μαζί για αρκετή ώρα για να μπορέσουμε να βρούμε τον κατάλληλο ρυθμό. Και κοιτούσαμε η μια την άλλη ώσπου κάποια στιγμή είπαμε, αυτό είναι! Είχαμε τελικά την αίσθηση ότι πετύχαμε το πραγματικό αίσθημα.

ΕΡ: Η Αναμαρία μας είπε για τη σκηνή όπου για να αισθανθεί τον μεγάλο πόνο ο μηχανικός ήχου της έβαλε στ’ αυτιά ακουστικό όπου ανέβαζε τον ήχο συνεχώς πιο ψηλά για να την βοηθήσει να εκφράσει τον πράγματι ανυπόφορο αυτό πόνο.

ΑΠ: Ναι, ήταν δική μου ιδέα. Τη γυρίσαμε σε μια νύχτα, δεν είχαμε περισσότερο χρόνο στη διάθεσή μας. Ήταν επείγουσα ανάγκη. Είχαμε κλείσει τους γύρω δρόμους, Και έπρεπε να βρούμε τρόπο να εκφράσει αυτό τον πόνο. Αλλά ήταν ένας τέτοιος πόνος που κανένας μας δεν είχε αισθανθεί. Πώς να τον εκφράσεις; Να φτάσεις σ’ αυτό το υψηλό επίπεδο; Έπρεπε να αφεθεί εσωτερικά, να ξεχάσει όλα τα άλλα και να αφήσει βγει από μέσα της αυτός ο πόνος. Σκέφτηκα αυτό τον τρόπο και η Αναμαρία δέχτηκε. Της είχαμε βέβαια πει όταν ο ήχος παραγινόταν εκκωφαντικός και δεν μπορούσε να τον ανεχτεί, να μας το πει για να διακόψουμε. Θα το βλέπαμε στο πρόσωπό της και θα σταματούσαμε. Αυτή όμως ξεπέρασε κάθε προσδοκία μας. Τον άφησε να ανεβάζει τον ήχο πέραν αυτού που περιμέναμε. Το υπέμενε!

ΕΡ: Αντλήσατε από κάπου, από ταινίες ή από αλλού, για την έμπνευσή σας σχετικά με το πώς θα έδινε την ερμηνεία της η Αναμαρία;

ΑΠ: Βέβαια εξαιτίας της Covid δεν μπορούσαμε να συναντηθούμε συχνά με την Αναμαρία, αλλά κάθε δυο μέρες τηλεφωνιόμαστε και μοιραζόμαστε ταινίες, της έλεγα ποιες ταινίες είχα δει. Θέλαμε να βρούμε τον κατάλληλο χαρακτήρα της, τι θα έκανε με το σώμα της, πώς θα περπατούσε, που θα πατούσαν τα πόδια της. Και τη ρωτούσα αν είδε τη «Ροζέτα» (την ταινία των αδερφών Νταρντέν, με την Έμιλι Ντεκέν) γιατί μου άρεσε ο τρόπος που αυτή περπατούσε και πώς κινούσε το σώμα της. Και μου έλεγε κι εκείνη, ναι, είδα και τον «Μαύρο κύκνο» (ταινία του Αρονόφσκι, με τη Νάταλι Πόρτμαν) και βρήκα κι εκεί πράγματα που είναι ενδιαφέροντα. Και ακόμη κάποια βιβλία που διαβάζαμε. Αυτό μας βοήθησε πολύ. Τώρα ξέρω πώς να το αντιμετωπίσω.

The post Η βραβευμένη με το Χρυσό Λιοντάρι της Βενετίας Οντρέ Ντιβάν μιλάει στον Νίνο Φένεκ Μικελίδη για την ταινία της «Το γεγονός» appeared first on Enetpress.

Του Νίνου Φένεκ Μικελίδη

Η ταινία «Ένας ήρωας» του Ιρανού σκηνοθέτη Ασκάρ Φαρχάντι (γνωστός ιδιαιτέρα χάρη στην εξαιρετική ταινία του «Ένας χωρισμός»), που κέρδισε το Μέγα Βραβείο στο πρόσφατο φεστιβάλ των Κανών, καταπιάνεται με τις προσπάθειες ενός ανθρώπου, φυλακισμένου για ένα χρέος, να βρει τρόπο να αποφυλακιστεί για να μπορέσει να το ξοφλήσει και να συνεχίσει τη ζωή του, για να βρεθεί αντιμέτωπος με πρόσωπα που θέλουν να τον εκδικηθούν και μια δικαιοσύνη που παραμένει ιδιαίτερα τυφλή σε ένα απλό, ανθρώπινο πρόβλημα.

Στη διάρκεια του φεστιβάλ, συναντήσαμε τον πολυάσχολο με συνεντεύξεις και άλλες υποχρεώσεις σκηνοθέτη, που δέχτηκε πρόθυμα να μας μιλήσει για την ταινία του, παρόλο που ήταν η ώρα που έπρεπε να γευματίσει.

Υπήρχε κάτι το ξεχωριστό στην ιστορία αυτή που σας τράβηξε ιδιαίτερα;

Το βασικό που με τράβηξε σ’ αυτή την ιστορία ήταν το ταξίδι αυτού του ανθρώπου και όσα συνέβησαν σε αυτόν, στα διάφορα επεισόδια, στη διάρκεια του ταξιδιού και που μέσα σε ένα μικρό διάστημα μετατρέπεται σε τοπικό ήρωα, προσελκύει την προσοχή, γίνεται το επίκεντρο του ενδιαφέροντος και, σχεδόν μέσα σε μια νύχτα, αυτό ανατρέπεται – και παρακολουθούμε την άνοδο και την πτώση του. Ήθελα να το δώσω σαν ένα είδος ντοκιμαντέρ, παρόλο που όλο είναι γραμμένο εξαρχής…

Πώς ένας απλός άνθρωπος μπλέκει στα γρανάζια αυτά ενός κοινωνικού συστήματος που δεν μπορεί να ανεχτεί την αξιοπρέπεια και τις ηθικές αξίες και πως ο ίδιος είναι έτοιμος να χρησιμοποιήσει διαφορετικά μέσα για να πετύχει το σκοπό του;

Πιστεύει στις ηθικές αξίες γι’ αυτό και του συμβαίνουν όλα αυτά. Έχει ένα γιο που τον αγαπά και ο γιος είναι πολύ δεμένος με αυτόν, έχει μια γυναίκα με την οποία είναι ερωτευμένος, και όλα αυτά τον σπρώχνουν να βρει τρόπο για να μπορέσει να βγει από τη φυλακή όπου βρίσκεται περισσότερο για λόγους εκδίκησης.

Δεν ακολουθείτε μια γραμμική αφήγηση…

Ακριβώς, η αφήγηση δεν είναι γραμμική, κινείται σε κύκλους, υπάρχουν διάφορα επίπεδα που τα ανακαλύπτεις ενώ προχωράς ολοένα και πιο βαθύτερα, όπως όταν καθαρίζεις ένα κρεμμύδι.

Είναι σαν το εφέ της πεταλούδας…

Ναι, όλα είναι, θα έλεγα, σαν εφέ του ντόμινο…

Γιατί τοποθετήσατε την ιστορία σε αυτή την περιοχή του Ιράν;

Γιατί αυτό είναι το βασικό θέμα της, αυτό το μέρος είναι ένας θησαυρός, αρχαιολογικός θησαυρός, που σε κάνει να αισθάνεσαι περήφανος. Ένας άλλος λόγος ήταν γιατί ήθελα να γυρίσω κάτι μακριά από την Τεχεράνη.

Θα ήθελα να μας μιλήσετε για το ανθρώπινο στοιχείο στην ταινία, το θέμα του ανθρωπισμού…

Δεν θέλω να κρίνω αυτά που κάνουμε αλλά παίρνουμε αποφάσεις στη διάρκεια όλης μας της ζωής, και αυτό σημαίνει κρίνουμε. Απλά θέλησα να δείξω πόσο δύσκολο είναι να κρίνεις, με βάση τις καταστάσεις και τα πρόσωπα.

Δείχνετε τις δυσκολίες στην απονομή δικαιοσύνης αλλά και τα όσα κάνουν οι άνθρωποι για να κερδίσουν αυτό που θέλουν. Είναι αυτό κάτι που συμβαίνει ιδιαίτερα στη χώρα σας;

Δεν είναι μόνο στο Ιράν. Είναι παγκόσμια θέματα. Υπάρχουν στιγμές που χρειάζεται να πεις κάποιο ψέμα για να πετύχεις αυτό για το οποίο έχεις δίκαιο ή για να απαλύνεις τον πόνο κάποιου, όπως για παράδειγμα κάνουν οι γιατροί όταν αποφεύγουν να πουν κάτι το πολύ δυσάρεστο σε έναν ασθενή.

Πώς αισθάνεστε που γυρίσατε στο Ιράν για να φτιάξετε την ταινία; Αισθάνεστε πιο άνετα που γυρίζετε μια ταινία στη γλώσσα σας;

Είναι μια περίπλοκη κατάσταση. Το ότι γυρίζω στη χώρα μου, στη γλώσσα μου, εκεί που μεγάλωσα, με άτομα που γνωρίζω, με το συνεργείο που γνωρίσω, είναι σίγουρα κάτι το άνετο, το ευχάριστο, το πιο εύκολο. Αλλά γνωρίζω πως να φτιάξεις μια ταινία στο Ιράν, με όλα τα προβλήματα, τις καταστάσεις, δεν είναι μόνο το γύρισμα μιας ταινίας που έχεις να λάβεις υπόψη σου, είναι κάτι το δύσκολο, όχι όμως το αξεπέραστο.

Θα γυρίζατε ξανά ταινία στο εξωτερικό;

Όλα εξαρτώνται από την επόμενη ιστορία που θα γυρίσω. Θέλω να κρατήσω αυτή την ελευθερία.

Πως βρήκατε τον Αμίρ Τζαντίντι, τον θαυμάσιο αυτόν ηθοποιό;

Είναι διάσημος ηθοποιός και για μένα εκείνο που με τράβηξε είναι το πρόσωπο του. Έχει κάτι το ξεχωριστό, που δείχνει μια ανθρωπιά. Και το χαμόγελο του αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της ερμηνείας του. Έχει κάτι το αθώο, που σε συγκρίνει και σε κάνει να τον συμπαθήσεις.

Πώς είναι σήμερα αυτή η σχέση με τα μίντια στο Ιράν και που δείχνετε στην ταινία σας;

Αυτή η σχέση στην ταινία με τα μίντια αφορά τα τοπικά τηλεοπτικά δίκτυα, δεν είναι τα εθνικά μίντια. Τα τοπικά ασχολούνται με τα καθημερινά θέματα και παρουσιάζουν καλές πράξεις μετατρέποντας τα άτομα αυτά σε μοντέλα, σε ήρωες. Βέβαια, στην ιστορία μας, η πράξη αυτή του ήρωα είναι τέτοια που γίνεται viral και κυριαρχεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Και στο Ιράν σήμερα τα μέσα αυτά παίζουν μεγάλο ρόλο.

Από ότι καταλαβαίνω τα τηλεοπτικά μίντια εκφράζουν την κυβερνητική άποψη ενώ αυτά της κοινωνικής δικτύωσης είναι ανεξάρτητα, πιο ελεύθερα;

Ακριβώς. Αυτή είναι η σημαντική θέση της ταινίας, η αντιμετώπιση αυτών των δύο. Και αυτή είναι μια πολύπλοκη κατάσταση.

Υπάρχει και μια κρίση ανθρωπισμού στην ταινία, πώς την αντιμετωπίσατε;

Ναι, βέβαια, θέλησα να την αντιμετωπίσω αλλά δεν αρχίζω με θέματα ή με προθέσεις αλλά με μια ιστορία, κι όταν αυτό παρουσιάζεται, τότε το αναπτύσσω σε σχέση με την πορεία της, με την εξέλιξη των γεγονότων.

Στην ταινία υπάρχει και το θέμα να ξεγελάσεις, με μικρά πράγματα, όπως το παρουσιάζετε, για να μπορείς να επιβιώσεις. Ποια είναι η άποψη σας;

Δεν τονίζω ιδιαίτερα τα ψέματα ή την προσπάθεια να ξεγελάσουν, γιατί οι χαρακτήρες είναι απλοί και έντιμοι άνθρωποι. Αυτό που κυριαρχεί στην ταινία είναι πιστεύω η ειλικρίνεια, η απλότητα και η αθωότητα τους.

Υπήρχε κάποιος λόγος για το αγόρι να υποφέρει τόσο;

Χρειαζόταν ένα βίντεο που να έδειχνε το παιδί να λυπάται, να υποφέρει για όσα συμβαίνουν στον πατέρα του, βίντεο που θα το εκμεταλλεύονταν για να κερδίσουν τη συμπάθεια, για αυτό δείξαμε έτσι το παιδί, δεν θέλαμε να το δείξουμε αδύνατο.

Η πρόσφατη πολιτική αλλαγή πιστεύετε ότι θα αλλάξει την κατάσταση σχετικά με τον τρόπο που οι δημιουργοί θέλουν να εκφράσουν τις απόψεις τους στις ταινίες τους;

Είναι πολύ νωρίς για να προβλέψει κανείς τι θα γίνει στο μέλλον, αλλά προς το παρόν πιστεύω πως δεν πρόκειται να υπάρξει καμία σημαντική αλλαγή.

Πώς μπορούμε να διατηρήσουμε την τιμή μας;

Δεν είμαι σε θέση να συμβουλεύσω, αυτό που κάνω είναι να δώσω απαντήσεις στον εαυτό μου. Αν τιμή σημαίνει τι πρόκειται να κάνεις σε μια κοινωνία και πως αυτό δεν συγκρούεται με τις απόψεις σου, τις κοινωνικές και θρησκευτικές, το τι πιστεύεις για τον εαυτό σου.

Η κατάσταση στις ιρανικές φυλακές δεν είναι ακριβώς όπως την παρουσιάζετε στην ταινία. Γνωρίζουμε πώς αντιμετωπίστηκε πρόσφατα στις φυλακές ο Τζαλάλι, ένας πολιτικός κρατούμενος… Υπάρχει τέτοιο σύστημα όπως το παρουσιάζετε στην ταινία, όπου κανείς μπορεί να μπαινοβγαίνει τόσο εύκολα στις φυλακές;

Ο χαρακτήρας στην ταινία δεν έχει καμία σχέση με φυλακισμένους για σοβαρά εγκλήματα, δολοφονίες και άλλα εξίσου σοβαρά. Βρίσκονται εκεί για οικονομικούς μόνο λόγους και σε αυτές τις φυλακές είναι εύκολο να τους δοθεί άδεια, όπως δείχνω στην ταινία.

Πώς ήταν η ταινία που γυρίσατε στην Ευρώπη με τον Χαβιέ  Μπαρντέμ;

Ήταν μια πολύ καλή εμπειρία. Πέρασα πολύ ωραία και ελπίζω να μπορέσω να ξαναγυρίσω μαζί τους ταινία.

Διαβάζετε τις κριτικές που γράφονται για τις ταινίες σας;

Υπάρχουν κριτικοί που γράφουν με λεπτομέρεια και ο τρόπος που προσεγγίζουν μια ταινία δείχνει πως θέλουν να καλυτερεύσουν τα πράγματα, είναι άνθρωποι που αληθινά θέλουν να βοηθήσουν και που δείχνουν πως αγαπούν πράγματι τον κινηματογράφο. Αυτούς τους κριτικούς με ενδιαφέρει να τους διαβάζω. Τους άλλους που δεν έχουν για στόχο τους τον κινηματογράφο αλλά έχουν άλλους διαφορετικούς στόχους δεν τους διαβάζω, δεν με ενδιαφέρουν.

Μπορείτε να σχολιάσετε την εικαστική προσέγγιση της ταινίας σας; Γιατί, εκτός από μια ρεαλιστική προσέγγιση έχετε αυτή τη φορά και ένα στιλιζάρισμα…

Βασικά ήθελα να έχει κάτι από την πραγματικότητα, κάτι που να δίνει την πραγματικότητα, όπως σε ένα ντοκιμαντέρ, αλλά υπήρχε και μια προσέγγιση, ιδιαίτερα στη χρήση των χρωμάτων. Σκηνές όπως εκείνη με τον χαρακτήρα που ανεβαίνει τις σκάλες, είχε και μια αλληγορική σημασία. Αλλά τέτοιες σκηνές είναι λίγες, βασικά η προσέγγιση μου είναι ρεαλιστική, θέλει να καταγράψει την αμεσότητα της ζωής.

The post Συνέντευξη: Ο Ιρανός σκηνοθέτης Ασγκάρ Φαρχάντι μιλάει στον Νίνο Φένεκ Μικελίδη για τη βραβευμένη ταινία του «Ένας ήρωας» appeared first on Enetpress.

 Κυρία Λάκα, ή για να ακριβολογώ «κυρία Υγεία Support», πώς ξεκίνησε ή επιθυμία σας να ασχοληθείτε με την Υγεία;

Σπούδασα Δημοσιογραφία και παρόλο που αγαπώ ιδιαίτερα το αντικείμενο των σπουδών μου, ένιωθα πως κάτι λείπει. Πάντα με ενδιέφερε ο κλάδος της ιατρικής και της σωστής διατροφής. Έτσι αποκτώντας σχετική εκπαίδευση και σε αυτόν το χώρο, αποφάσισα να συνδέσω τη δημοσιογραφία με την ιατρική, παρά τα εμπόδια και τις περιορισμένες δυνατότητες που είχα.
Ο οδηγός μου πάντα ήταν το όνειρό μου και το να προσπαθώ να μεταδώσω πως η υγεία είναι και πρέπει να είναι δικαίωμα και προτεραιότητα για όλους μας!

 Ενόψει των εορτών, μπορείτε να μας μιλήσετε για τη φιλανθρωπική δράση που έχετε προσφέρει τα τελευταία χρόνια;

Αρχικά σας ευχαριστώ που μου δίνετε την ευκαιρία να μιλήσω για τη φιλανθρωπική μου δράση, καθώς θέλω να τονίσω πόσο σημαντική είναι μια τέτοιου είδους συνεισφορά. Όλα αυτά τα χρόνια έχω προσφέρει σημαντικό κοινωφελές έργο, όσον αφορά τον καρκίνο. Τα ταξίδια μου σε όλη την Ελλάδα έχουν βοηθήσει και στηρίξει τις ευάλωτες ομάδες, καθώς πιστεύω ιδιαίτερα στη σπουδαιότητα της ψυχικής δύναμης και της αισιοδοξίας που μπορούν να επικρατήσουν έναντι οποιασδήποτε ασθένειας. Ο κόσμος είναι το κίνητρο μου να προχωρώ παρακάτω και να συνεχίζω το σπουδαίο έργο μου. Οι άνθρωποι αγκαλιάζουν πάντα τη δουλειά μου και χωρίς την υποστήριξη τους δε θα μπορούσα να συνεχίσω.

 Μιας και έχετε δικαίως λάβει τον τίτλο «Writer Supporting Health», πείτε λίγα λόγια για τα βιβλία που έχετε γράψει;

Τα τρία βιβλία που έχω γράψει είναι τα εξής ακόλουθα: «Σταμάτα να τρως» (2014), «Ημερολόγιο Διατροφής (2016) και «Το ταξίδι του εαυτού μου» (2017).
Η πρωτοτυπία των βιβλίων μου έγκειται στο ότι αποτελούν ένα κράμα επιστημονικής γνώσης και απλότητας της καθημερινής ζωής, έχοντας πάντα ως άξονα την υποστήριξη της σημασίας της υγείας και της ευεξίας. Η  επιστημονική γνώση και η μυθιστορηματική πλοκή, παρέχουν ισχυρά μέσα βοήθειας στο κοινό.

 Πώς θα συσχετίζατε τα τρία βιβλία σας με το αισιόδοξο κλίμα των εορτών και τι είναι αυτό που μπορούν να προσφέρουν στον αναγνώστη τους;

Όπως προανέφερα παραπάνω, ακριβώς επειδή συνδυάζουν την επιστημονική γνώση με την απλότητα και την καθημερινότητα του μυθιστορήματος, μπορούν να γίνουν κατανοητά από το ευρύ κοινό. Αυτός εξάλλου ήταν και ο βασικός μου στόχος: να μπορέσουν άνθρωποι που δεν έχουν ειδικές γνώσεις στον τομέα της υγείας, να κατανοήσουν την τεράστια σημασία του αγαθού της υγείας και να αλλάξουν τρόπο ζωής. Επειδή τα βιβλία αυτά κρύβουν αισιοδοξία και δίνουν δύναμη και κουράγιο στους αναγνώστες, θα ήταν η ιδανική επιλογή για την περίοδο των εορτών, όπου όλοι προετοιμαζόμαστε να αφήσουμε πίσω τον παλιό μας εαυτό και να τον «φορτίσουμε» με αισιοδοξία και δυναμισμό για να υποδεχτεί το νέο έτος. Τα βιβλία νομίζω το πετυχαίνουν αυτό και με το παραπάνω.

Πώς επηρεάζει τη δουλειά σας η όλη κατάσταση που διανύουμε λόγω της πανδημίας και πώς την αντιμετωπίζετε;

Η πανδημία του κορoνοϊού δεν έχει αφήσει κάποιον ανεπηρέαστο. Ο εγκλεισμός, καθώς και όλοι οι περιορισμοί που έχουν τεθεί –με σκοπό τη διατήρηση της υγείας μας φυσικά- δυσχεραίνουν τη διαδικασία της εξέλιξης σε κάθε τομέα. Ωστόσο, αυτό που ξεχωρίζει έναν καλό επαγγελματία είναι η προσαρμογή του στις όποιες συνθήκες- όσο δύσκολες ή εύκολες μπορεί να είναι. Έτσι και εγώ, προσαρμόστηκα στα νέα δεδομένα καταφέρνοντας να τηρήσω όλα τα μέτρα προστασίας, αλλά και να μη μείνει πίσω ο όγκος της δουλειάς μου.

 Τέλος, ποιο είναι το μήνυμα σας για το 2021;

Υπομονή, στόχοι και όνειρα. Η πρωτόγνωρη κατάσταση που διανύουμε απαιτεί υπομονή, αλλά δεν πρέπει να μένουμε στάσιμοι. Τα όνειρα και οι στόχοι μας θα μας κρατήσουν ενεργούς και μόλις περάσει η «μπόρα», θα τα υλοποιήσουμε με περίσσεια επιτυχία. Εύχομαι ολόψυχα να βγούμε όλοι πιο δυνατοί από αυτό και να βρούμε τη δύναμή μας μέσα από την αισιοδοξία των εορτών. Ευελπιστώ το 2021 να αποτελέσει μια καινούρια και δημιουργική αρχή για όλους μας.

The post Η Υγεία ως μήνυμα αισιοδοξίας και δύναμης appeared first on Enetpress.

Ο πολυβραβευμένος, σε μερικά από τα διασημότερα διεθνή κινηματογραφικά φεστιβάλ (Βενετίας, Κανών, Βερολίνου), Κορεάτης σκηνοθέτης Κιμ Κι-Ντουκ, που πέθανε στις 11 Δεκεμβρίου από κορονοϊό, σε ηλικία μόλις 59 χρονών, ήταν από του πιο σημαντικούς δημιουργούς του σύγχρονου ασιατικού κινηματογράφου.

Δημιουργός μιας σειράς προκλητικών ταινιών («Ένας προς ένα», «Pieta», «Το νησί», «Bad Guy», «Η ακτοφυλακή», «Ανοιξη, καλοκαίρι, φθινόπωρο, χειμώνας… και άνοιξη», «Το κορίτσι με το αγγελικό πρόσωπο», «3-Iron», «Το τόξο»), που συχνά σόκαραν με τη βία και την ωμότητά τους, χωρίς όμως ποτέ να την εκθειάζουν, ο Κι-Ντουκ καταπιάστηκε με σύγχρονα κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα, δοσμένα πάντα με εικαστική ομορφιά και μια μαγεία που μόνο ένας αληθινός ποιητής της εικόνας μπορούσε να εκφράζει.

Γεννημένος το 1960, ο Κι-Ντουκ εργάστηκε, για ένα διάστημα, σε αποθήκες της Σεούλ, πριν πάει στο Παρίσι όπου σπούδασε ζωγραφική. Θα ξεκινήσει την καριέρα του στον κινηματογράφο ως σεναριογράφος πριν στραφεί, το 1996, στη σκηνοθεσία, με την ταινία «Crocodile».

Οι περισσότερες ταινίες του θα προβληθούν σε γνωστά διεθνή φεστιβάλ, όπου θα αποσπάσουν και διάφορα βραβεία, ενώ, το 2011, με την αυτοβιογραφική ταινία του, «Arirang», θα κερδίσει το βραβείο καλύτερης ταινίας στο τμήμα «Ενα κάποιο βλέμμα» του Φεστιβάλ των Κανών. Η καριέρα του διακόπηκε πριν από δυο χρόνια όταν τρεις γυναίκες ηθοποιοί του τον κατηγόρησαν για βιασμό και κακοποίηση, αν και ο Κι-Ντούκ επέμενε πως το σεξ ήταν συναινετικό.

Η βία στη σύγχρονη, καπιταλιστική κοινωνία μας, αλλά και η αναζήτηση ενός άλλου τρόπου ζωής, μαζί με τη συγχώρεση και τη λύτρωση, όπως ακριβώς και στην αρχαία ελληνική τραγωδία, ήταν και το θέμα της βραβευμένης με το Χρυσό Λιοντάρι της Βενετίας, ταινίας «Pieta», που είδαμε και στην Ελλάδα. Στην ταινία του αυτή, και μια από τις πιο ώριμες, ο Κιμ Κι-Ντουκ αφηγείται τη σχέση που αρχίζει να αναπτύσσεται ανάμεσα σ’ έναν μοναχικό, αδίστακτο άντρα, που ζει απειλώντας μικροεπιχειρηματίες (συχνά προκαλώντας τους σωματικά τραύματα), που χρωστάνε σε άπληστους δανειστές, και μια άγνωστη γυναίκα που ισχυρίζεται πως είναι η μητέρα που τον εγκατέλειψε μόλις γεννήθηκε.

Ταινία πάνω σε μια αδίστακτη κοινωνία εκμετάλλευσης αλλά και πάνω στη λύτρωση, δοσμένη μέσα από εικόνες δυνατές, συχνά βίαιες, με μια υποβλητική μουσική, και με δυο δυνατές ερμηνείες. Στη διάρκεια του Φεστιβάλ Βενετίας, όπου προβλήθηκε η ταινία, είχα συναντήσει, για πολλοστή φορά, τον γεμάτο ζωντάνια και ενθουσιασμό 52χρονο τότε σκηνοθέτη (αργότερα, στην απονομή του Χρυσού Φοίνικα θα τραγουδήσει, με τον ίδιο πάντα ενθουσιασμό, το «Arirang», που έδωσε και τον τίτλο της προηγούμενης, πρωτότυπης, αυτοβιογραφικής ταινίας του), που μου μίλησε για την ταινία, τα θέματά της αλλά και για τη σύγχρονη κορεάτικη κοινωνία. Συνέντευξη, την τελευταία που μου έδωσε (πρωτοδημοσιεύτηκε στην «Ελευθεροτυπία») και την οποία παραθέτω εδώ για τους φίλους του site μας.

– Γιατί ονομάσατε την ταινία σας Pieta;

Επειδή σημαίνει οίκτος, λύπη. Τη λύπη αυτή την αισθάνθηκα τότε που επισκέφτηκα το Βατικανό -και το επισκέφτηκα δυο φορές- όταν είδα το εκπληκτικό άγαλμα του Μιχαήλ Αγγελου με την Παναγία που κρατά τον Χριστό αγκαλιά. Είναι σαν να αγκαλιάζει ολόκληρη την ανθρωπότητα, να αισθάνεται και να απαλύνει τον πόνο των ανθρώπων. Μου έκανε μεγάλη εντύπωση αυτή η αίσθηση της κατανόησης και της λύπης που τη συσχέτισα με τη σύγχρονη κοινωνία μας. Αυτή τη λύπη την αισθανόμουνα από τότε που εργαζόμουν ως εργάτης σε αποθήκες της Σεούλ…

– Αυτούς τους χώρους τούς χρησιμοποιείτε και στην ταινία σας…

Ναι, γιατί εκφράζουν ένα μέρος αυτού που ήθελα να δώσω. Αυτά τα μηχανήματα των διαφόρων εργοστασίων, που δείχνω, για μένα έχουν μεγάλη σημασία. Ετσι όπως κινούνται, πάνω-κάτω, με τους ανθρώπους να τα χρησιμοποιούν. Ολη τους η ζωή κινείται γύρω από αυτά. Δεν είναι εκπληκτικό αυτό; Είναι κομμάτι της ζωής μας, από τη ζωή μου. Είναι η καρδιά μας που χτυπά.

– Δεν είναι η πρώτη φορά που χρησιμοποιείτε χριστιανικά σύμβολα στις ταινίες σας. Και στο «Amen» για παράδειγμα…

Ναι, βέβαια αυτό έχει σχέση με τους ήρωές μου, με τις επιλογές τους· τις λάθος, πρέπει να πω, επιλογές τους. Επιλογές που στηρίζονται στο χρήμα, στην εκμετάλλευση και που οδηγούν στη βία, συχνά και την ς Χριστό. Αυτό τουλάχιστον θα το καταλάβουν οι χριστιανοί, αλλά για όσους δεν είναι, ο ήρωας συμβολίζει κάτι το διαφορετικό, κάτι το πιο πλατύ, την αποδοχή της ζωής. Ο καθένας μπορεί έτσι να δώσει τη δική του ερμηνεία. Αυτό ακριβώς είναι που επιζητώ στις ταινίες μου.

– Σας αρέσουν τέτοια σύμβολα; Να βάζετε ερωτήματα;

Δεν ξεκινώ για να βάλω σύμβολα στις ταινίες μου. Εκείνο που με ενδιαφέρει είναι να φτιάχνω ταινίες που μιλάνε για τη ζωή. Μπορεί να είναι ρεαλιστικές, μπορεί να είναι λυρικές, όπως το «Ανοιξη, καλοκαίρι, φθινόπωρο, χειμώνας… και καλοκαίρι», αλλά όλες είναι ταινίες για τη ζωή, όπως τη βλέπω, όπως την αισθάνομαι. Οσο για τη δεύτερη ερώτησή σας, ναι, πράγματι, βάζω ερωτήματα, δεν προσπαθώ όμως να δώσω απαντήσεις, αυτό το αφήνω στο θεατή, αν θέλει ο ίδιος να το συμπληρώσει… Η ζωή μας σήμερα, στην άγρια, αδυσώπητη καπιταλιστική κοινωνία που ζούμε, έχει γίνει αφόρητη. Χρειάζεται να ξανασκεφτούμε τα πράγματα, την πορεία μας. Να αλλάξουμε τον τρόπο ζωής μας. Δεν πρέπει ν’ αφήνουμε το χρήμα να μας κυβερνά. Υπάρχουν άλλες αξίες, πιο σημαντικές. Είναι γι’ αυτές τις αξίες που μιλώ στις ταινίες μου.

– Μιλήσατε για το χρήμα και την επίδρασή του στη σύγχρονη κοινωνία. Αυτό θα λέγατε ότι επικρατεί σήμερα στην κοινωνία της Κορέας;

Δυστυχώς, ναι. Οι άνθρωποι έχουν ξεχάσει τις πραγματικές αξίες της ζωής. Η ζωή τους κυριαρχείται από το κυνήγι της υλικής επιτυχίας, του χρήματος, της εξουσίας που δίνει αυτό. Αυτά είναι τα αποτελέσματα του καπιταλισμού. Που καταστρέφει τη ζωή μας. Ζούμε σε μια κοινωνία που στηρίζεται στο χρήμα και στη χρήση της βίας. Ζούμε σε ένα διαρκή ανταγωνισμό που μας καταστρέφει. Καταστρέφει, αν θέλεις, την ψυχή μας. Γι’ αυτό ακριβώς μιλά η Pieta. Για μια στροφή, για κατανόηση, για συγχώρεση κι ένα νέο ξεκίνημα, για μιαν ουσιαστική αλλαγή.

– Ενα βασικό στοιχείο στις ταινίες σας είναι η φύση. Η φύση στο «Ανοιξη, καλοκαίρι…», στο «Νησί», στην «Ακτοφυλακή», στο «Τόξο» και τόσες άλλες. Κι εδώ υπάρχει η φύση, όπως τα βουνά που βλέπουμε στο φινάλε…

Αυτές οι σκηνές αποτελούν τμήμα της ζωής μας. Η φύση μάς επηρεάζει όπως και ο άνθρωπος επηρεάζει τη φύση.

– Στην ταινία σας υπάρχει και το θέμα της εκδίκησης και της λύτρωσης. Εχει κάτι από την αρχαία ελληνική τραγωδία…

Ναι, ακριβώς. Η λύτρωση είναι ένα θέμα που με ενδιαφέρει ιδιαίτερα και που συναντάμε στους μεγάλους Ελληνες τραγικούς. Αυτό είναι και το μεγάλο ερώτημα που βάζω στο θεατή. Να απαντήσει ο ίδιος πώς βλέπει τα γεγονότα. Πάντως δεν θα περιέγραφα την ταινία μου ως ταινία εκδίκησης, είναι περισσότερο ταινία γύρω από τη σχέση μιας μητέρας με τα δυο παιδιά της και της συγχώρεσης που ακολουθεί.

– Διάβασα στις σημειώσεις πως κινηματογραφήσατε ο ίδιος ορισμένες σκηνές και όχι ο κάμεραμάν σας. Γιατί αυτό;

Ναι, είναι οι σκηνές μέσα στο εργοστάσιο, με τα διάφορα ζουμ. Ηθελα να δημιουργήσω την αίσθηση του διαφορετικού. Ηταν μια ξεχωριστή πινελιά που τη δέχτηκε ο κάμεραμάν μου.

The post Κιμ Κι-Ντουκ: ο Κορεάτης σκηνοθέτης της ακραίας ωμότητας appeared first on Enetpress.

«Είμαι εναντίον του εθνικισμού, του Σαλβίνι, αλλά πρέπει να πω πως τα αριστερά κόμματα, τουλάχιστο στην Ιταλία, βρίσκονται σήμερα σε μια πολύ κακή κατάσταση.»

Του Νίνου Φένεκ Μικελίδη

Πριν από μερικές δεκαετίες, τον ιταλικό πολιτικό κινηματογράφο εκπροσωπούσαν σκηνοθέτες όπως ο Φραντσέσκο Ρόζι και ο Πιέτρο Τζέρμι. Σήμερα, ο κινηματογράφος αυτός εκπροσωπείται από νεότερους δημιουργούς όπως ο Ματέο Γκαρόνε («Γκομόρα») και ο Πάολο Σορεντίνο («Il Divo»).

Σ’ αυτούς ανήκει και ο Μάρκο Μπελόκιο («Καλημέρα νύχτα», «Το χαμόγελο της μητέρας μου», «La Balia», «Vincere»), ένας μεγαλύτερος σε ηλικία σκηνοθέτης, που εξακολουθεί με ταλέντο και πάθος να γυρίζει ταινίες γύρω από τα κοινωνικοπολιτικά θέματα που αφορούν την πατρίδα του.

Σήμερα, με αφορμή την πιο πρόσφατη ταινία του, «Ο προδότης»,που πρωτοείδαμε στο περσινό φεστιβάλ των Κανών και που αυτές τις μέρες προβάλλεται και στις ελληνικές οθόνες, ο Μπελόκιο επιστρέφει με ένα καυτό πάντα θέμα, εκείνο της σύγκρουσης (αλλά και σχέσης) κράτους και μαφίας και να σχολιάσει, στη συνάντηση που είχαμε. τόσο το θέμα της ταινίας του όσο και τη σύγχρονη πολιτική κατάσταση στη χώρα του.

Η συνέντευξή μας άρχισε στα αγγλικά, ο Μπελόκιο όμως παρακάλεσε να συνεχίσει στην ιταλική (με μεταφράστρια για τα αγγλικά), προτείνοντας μας, χιουμοριστικά: «η ιταλική είναι πολύ ωραία γλώσσα, πρέπει να τη μάθετε, μη ξεχνάτε πως ήταν και η γλώσσα του Δάντη…»

• Υπάρχει κάποιο πολιτικό μήνυμα στην ταινία σας;

• Δεν ήταν στόχος μου να μεταδώσω κάποιο πολιτικό μήνυμα. Σε κάποιο στάδιο της ζωής μου η πολιτική είχε μεγάλη σημασία για μένα και υποστήριζα την αριστερή πολιτική, είχα μάλιστα γυρίσει και μια πολιτική ταινία, που είχε μια συγκεκριμένη πολιτική θέση. Στην ταινία μου όμως αυτή δεν υπήρχε κάποιος πολιτικός στόχος στην αρχή. Θα ήταν σημαντικό αν αυτή η ταινία προκαλέσει κάποια πολιτική σκέψη για μια εξέταση πάνω στις σχέσεις του ιταλικού κράτους με τη μαφία, γιατί μετά τις πρώτες επιτυχίες του κράτους ενάντια στη δράση της μαφίας που έγιναν τότε, υπάρχει σήμερα μια χαλάρωση. Αυτές όμως οι παρατηρήσεις χρειάζεται να γίνουν από τον θεατή, από εσάς, προσωπικά, όμως δεν είχα στόχο να περάσω κάποιο πολιτικό μήνυμα.

• Στην ταινία σας όμως υπάρχει μόνο η Κόζα Νόστρα, όχι η μαφία…

• Αυτό είναι θέμα χαρακτηρισμού. Όλα αυτά τα οποία παρουσιάζουμε είναι παρμένα από ντοκουμέντα, βιβλία, μαρτυρίες από τις δίκες και, συχνά, και από την ανάκριση μεταξύ Φαλκόνε και Μπουσιέτα. Υπάρχει η παρατήρηση όπου ο Μπουσιέτα λέει στον Φαλκόνε, «όχι, μόνο οι δημοσιογράφοι αναφέρουν τη λέξη μαφία, στην πραγματικότητα είναι η Κόζα Νόστρα». Τώρα είναι ξεκάθαρο σε όλους μας πως η λέξη Κόζα Νόστρα ήταν σε όλους μας άγνωστη, ο Μπουσέτα ήταν ο πρώτος που περιέγραψε τη δομή της Κόζα Νόστρα.

• Ποιος ήταν ο πολιτικός αντίκτυπος της δίκης αυτής, πιστεύετε πως βοήθησε στην άνοδο του Μπερλουσκόνι και άλλαξε κάτι στην πορεία της Μαφίας;

• Μπορούμε να κάνουμε εκατό ταινίες για τη Μαφία, για τον Μπερλουσκόνι και άλλους πολιτικούς που κατηγορήθηκαν για διαφθορά, όπως, για παράδειγμα και ο δήμαρχος του Παλέρμο, είναι αμέτρητοι όσοι συνδέθηκαν με τη μαφία, ακόμη και σήμερα συνεχίζεται και άλλη δίκη σχετικά με τις σχέσεις κράτους-μαφίας. Ο Αντρεότι, ένας άλλος που συνδέθηκε, έχει τώρα πεθάνει, όπως έχουν πεθάνει και αρκετοί άλλοι.

Αυτή όμως του τύπου η μαφία δεν υπάρχει σήμερα, οι Κορλεόνε και τα άλλα μεγάλα αφεντικά δεν υπάρχουν πια, οι περισσότεροι έχουν πεθάνει ή είναι στη φυλακή, χάρη στις αποκαλύψεις του Μπουσιέτα. Η μαφία υπάρχει βέβαια και σήμερα αλλά η σημερινή μαφία είναι διαφορετική.

• Δεν παρουσιάζετε όμως τις δυο διαφορετικές δίκες στην ταινία…

• Όχι. Τις συνδυάζουμε σε μια, στην ταινία. Ένας άλλος δικαστής, όχι ο Φαλκόνε που παρουσιάζουμε, πήγε, στην πραγματικότητα. στη Βραζιλία για να ζητήσει την έκδοσή του Μπουσιέτα σε μας, αλλά δεν μπορούσαμε να τα βάλουμε όλα στην ταινία. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ο Μπουσιέτα είχε συλληφθεί δυο φορές και τα βασανιστήρια έγιναν στη διάρκεια της πρώτης του σύλληψης.

Αλλά στην ταινία όλα έπρεπε να συμπυκνωθούν γιατί η ταινία έχει το δικό της ρυθμό. και να συνδυάσουμε τις δυο συλλήψεις αλλά να δοθούν και τα βασανιστήρια. Η μία δίκη έγινε δυο χρόνια πριν από την άλλη. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ο Μπουσιέτα χρειαζόταν να είναι ένας δυνατός χαρακτήρας και να μπορεί να αντέξει τον πόνο. Αν αντιμετωπίζουμε την ταινία ως ιστορική αναπαράσταση τότε αυτή θα την αποκαλούσα fake news, γιατί έχουμε αλλάξει και συμπυκνώσει πολλά στοιχεία, η ταινία είναι μια μυθιστορηματική (φιξιόν) αναπαράσταση της ιστορίας. Η έννοια όμως είναι η ίδια, δεν έχει αλλάξει.

• Γιατί επιλέξατε μια ταινία για την Κόζα Νόστρα;

• Δεν ήταν προσωπική μου επιλογή. Κάποιος μου πρότεινε το θέμα και το βρήκε ενδιαφέρον. Αυτές οι καταστάσεις και τα πρόσωπα είναι οικεία σε μένα και μπορούσα να δημιουργήσω την ατμόσφαιρα όπου αυτά θα κινούνταν. Η μαφία βρίσκεται μακριά από μένα, γιατί ζω στη βόρειο Ιταλία, γι’ αυτό έπρεπε να βρω το κλειδί για να μπορέσω να αναπτύξω την ιστορία.

• Αναφέρατε πιο πριν υποστηρίξατε στο παρελθόν την Αριστερά τόσο στη ζωή όσο και στις ταινίες σας. Πώς όμως βλέπετε σήμερα την Αριστερά με τη διάσπαση που έγινε. Θεωρείται πως η διάσπαση αυτή έχει συμβάλει στην άνοδο της ακροδεξιάς, του εθνικισμού;

• Αυτή είναι μια πανευρωπαϊκή κατάσταση. Είμαι εναντίον του εθνικισμού, του Σαλβίνι, αλλά πρέπει να πω πως τα αριστερά κόμματα, τουλάχιστο στην Ιταλία, βρίσκονται σήμερα σε μια πολύ κακή κατάσταση. Απλά ψηφίζουμε για να γλιτώσουμε από μια χειρότερη κατάσταση. Στην Ιταλία πάντως πιστεύω πως είναι καιρός τα αριστερά κόμματα να ανασυνταχθούν. Και στην Ελλάδα έχετε κάτι παρόμοιο.

Ο Τσίπρας είναι πολύ καλός αλλά έχει κάνει και υποχωρήσεις στην προσπάθειά του να σώσει την Ελλάδα. Υπάρχει, πρέπει να πω, μια ηθική ευθύνη αλλά ως καλλιτέχνης πιστεύω πως η συνοχή και η ηθική είναι στοιχεία απαραίτητα για τον καλλιτέχνη. Η ομορφιά είναι κάτι το ξεχωριστό αλλά πρέπει να τη ξεχωρίζουμε από τη συνοχή και την ηθική.

The post Ο Μάρκο Μπελόκιο μιλά για την ταινία του “Ο προδότης” στον Νίνο Φένεκ Μικελίδη appeared first on Enetpress.

Λόγω της μεργάλης σημασίας που έχει η Μέση Ανατολή και η Ανατολική Μεσόγειος, μετά την συνέντευξη που δημοσιεύσαμε την προηγούμενη εβδομάδα, της αν.καθηγήτριας στο Παν. Αιγαίου, Βιβής Κεφαλά, σήμερα δημοσιεύουμε την συνέντευξη του Αφεντούλη Λαγγίδη.

Είναι διδάκτωρ Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, διδάσκει στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών και στο Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Επικοινωνίας του Παντείου Πανεπιστημίου, και υπήρξε διαλέκτης του Τμήματος Τουρκικών και σύγχρονων Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Εργάστηκε ως ερευνητής στο Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων του Πάντειου Πανεπιστημίου και διατέλεσε ειδικός επιστημονικός συνεργάτης της Ναυτικής Σχολής Πολέμου. Διατέλεσε επίσης, επιστημονικός συνεργάτης του Ιδρύματος Μεσογειακών Μελετών, καθώς και του Ινστιτούτου Αμυντικών Αναλύσεων.

Ποια η γενική εικόνα της Μέσης Ανατολής με το διεθνές εναλλασσόμενο παζλ;

Σε πολλές αναλύσεις που επικεντρώνονται στη Μέση Ανατολή, το τελευταίο διάστημα (από το ξέσπασμα των «Αραβικών Ανοίξεων», ως και την πραγματικότητα στη μετακορονοϊό εποχή) εμφανίζονται παγίως δυο μοτίβα: α) η Μέση ανατολή του 2020, εμφανίζει ομοιότητες με αυτή της αμέσως μετά το 1916 (Συμφωνία Sykes-Picot) εποχής, ήτοι την επιστροφή σε ζώνες/σφαίρες επιρροής και β) η επιδημία του Covid-19 άλλαξε (μόνιμα υπονοείται) τα γεωπολιτικά δεδομένα στο χώρο. Επιπροσθέτως εμφανίζεται παγίως ένα κατ’ εξοχήν διπολικό σχήμα (όπου κατά περίπτωση, οι δυο πόλοι είναι -εναλλακτικά ή/και συμπληρωματικά- το Ιράν και τα συντηρητικά (βλ. Αραβικά/Σουνιτικά καθεστώτα/μοναρχίες του Κόλπου, το Ισραήλ προφανώς, οι ΗΠΑ και η Ρωσία μόνη ή σε συνδυασμό με την Κίνα) κ.ο.κ.

Τα πραγματικά δεδομένα (εδραζόμενα σε γεωπολιτικούς συντελεστές ισχύος υλικούς ή άϋλους), μάλλον οδηγούν στο συμπέρασμα πως η επιστροφή σε ένα status quo ενός και πλέον αιώνα πριν, δεν είναι δυνατή, αφού, αφενός, οι δρώντες είτε πλέον δεν υφίστανται πλέον, αφετέρου οι ενεργοί δρώντες σήμερα ΔΕΝ διαθέτουν ούτε την πλήρη ελευθερία κινήσεων ούτε την ισχύ να επιβάλλουν τον διαμοιρασμό της Μέσης Ανατολής σύμφωνα με το σχεδιασμό τους.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες (που ούτως ή άλλως δεν επέτυχαν και στο παρελθόν σχήματα κατά το δοκούν) επί παραδείγματι είναι αμφίβολο αν σε μια πιθανή μετα-Τραμπ εποχή να επανακάμψουν δυναμικά κατά το υπόδειγμα του παρελθόντος. Επί του παρόντος, κύριο μέλημα είναι η διαχείρηση της κατάστασης όπως πιθανώς θα διαμορφωθεί μετά την ανακοίνωση προσάρτησης της Δυτικής Όχθης (η οποία ομολογουμένως –αν τελικά γίνει πριν τις Αμερικανικές εκλογές – εγείρει ερωτηματικά με την καθυστέρηση της). Στη Συρία οι Αμερικανοί εμφανίζονται συμβιβασμένοι με την παρουσία και ρόλο της Ρωσίας, παρά το ότι εξακολουθούν να αντιτίθενται στο καθεστώς Άσσαντ.

Η Ρωσία με τη σειρά της, συμφιλιώνεται με την ιδέα ότι τα κέρδη στη Μέση Ανατολή ήταν και είναι πεπερασμένα και δεν εμφανίζεται κάθετα αντίθετη πλέον έναντι της επί του εδάφους στην Λιβύη. Τούτο σημαίνει πως διαμορφώνεται ένας γεωπολιτικός χώρος ευνοϊκός στην παρουσία άλλων μερών («ενδιάμεσων σε δύναμη») είτε χωρών της περιοχής (όπως η Αίγυπτος, αν ποτέ αυτή ξεπεράσει τις οικονομικές κυρίως εγγενείς αδυναμίες της) είτε απομακρυσμένων όπως η Κίνα, η οποία όμως αφενός δεν διαθέτει ακόμη επαρκείς προσβάσεις, αλλά ακόμα ούτε και τα απαραίτητα μέσα διείσδυσης (οικονομικής κυρίως)

Ποιος ο ρόλος της Τουρκίας; Έχει οφέλη από την εκεί παρουσία της;

Αντιστρέφοντας το εύλογο ερώτημα του εάν η Τουρκία έχει αποκομίσει πραγματικά οφέλη από το ρόλο που διαδραμάτισε στη Συρία ή τη Λιβύη, η τουρκική εξωτερική πολιτική η οποία φέρει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της σκέψης του τούρκου Προέδρου (και όχι μόνο βεβαίως) εμφανίζεται να δίνει μεγαλύτερη έμφαση στο ΚΟΣΤΟΣ το οποίο έχει υποστεί. Σε μια ανάλυση cost-benefit analysis και επί τη βάση του σκεπτικού πως το οιοδήποτε όφελος θα προκύψει όχι άμεσα, αλλά σε βάθος χρόνου, η Τουρκία με κινήσεις δανεισμένες από τα χαρτοπαίγνια (“All In”) ανεβάζει το «στοίχημα» όσο η αντίδραση δεν ξεπερνά, κυρίως τις ανοχές της άμεσης επιβίωσης του καθεστώτος Ερντογάν.

Επιπλέον –και πολύ σημαντικό ετούτο- αντιλαμβάνεται το γεωπολιτικό παίγνιο ενσωματώνοντας στην όλη «εξίσωση» το Ενεργειακό παίγνιο, η ευμενής τροπή του οποίου για την ίδια, θα αλλάξει άρδην το στάτους της χώρας, επιτρέποντας της να ξεφύγει από το «περιφερειακό πλαίσιο» και να ενταχθεί σε ένα πλανητικό πλέον (Ευρασία-Αφρική), κάτι το οποίο κολακεύει και τις ενδόμυχες (??) επιθυμίες της.

Γιατί την βλέπουμε στη Μ. Ανατολή σε εναλλασσόμενη συμμαχία με Ρωσία και ΗΠΑ;

Ας διευκρινισθεί εξ αρχής ότι αυτή η στάση της Τουρκίας, έχει επαναληφθεί τουλάχιστον 2 φορές στο παρελθόν. Αρχικά μετά την Κρίση της Κούβας (’62) και «τελεσίγραφο Τζόνσον» (’64) και αργότερα πριν και μετά το 1974 (εισβολή στην Κύπρο) με το ζήτημα της οπιοπαραγωγής και το εμπάργκο αντιστοίχως. Οι όποιες ομοιότητες βεβαίως δεν αναιρούν τις διαφορές με τις σημερινές συνθήκες, αλλά μας επιτρέπουν την εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων, για το μέλλον και το φαινομενικά «παράδοξο» και «αλλοπρόσαλλο» αυτής της συμπεριφοράς.

Να σημειωθεί πως η ένταξη της Τουρκίας στο Δυτικό στρατόπεδο ΔΕΝ οφείλεται μόνο στην ατατουρκική κληρονομιά της «δυτικοποίησης» (άλλωστε η πολιτική διαθήκη του Μ. Κεμάλ, η οποία σχεδόν στιγμιαία είδε το φως της δημοσιότητας επί Οζάλ, για να «αποσυρθεί» διακριτικά αμέσως μετά) συνιστούσε την σχεδόν με κάθε κόστος αποφυγή της ρήξης με την τότε Σοβιετική Ένωση (βλ. 10ετή σύμφωνα φιλίας κλπ.) .

Ο «επαναπροσανατολισμός» έγινε επί τη βάση της απειλής η οποία εξεφράσθη τότε από τη σοβιετική πλευρά για την ασφάλεια της χώρας το 1945. Η επιλογή της Δύσης και των ΗΠΑ, υπήρξε η μοναδική για τους τούρκους ιθύνοντες. Σήμερα (μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης) και εν τη απουσία «πραγματικών και ορατών « απειλών για την ασφάλεια της χώρας και ιδίως αφ ης στιγμής η Ρωσία από το ’91 και μετά ακολουθεί «συνεργατική» (στην οικονομία και όχι μόνο) στάση η Τουρκία έχει την «πολυτέλεια» να στραφεί είτε πραγματικά είτε διακηρυκτικά ως απειλή έναντι των ΗΠΑ, προς τη Ρωσία.

Πολύ δε περισσότερο δε, εφόσον τα συνολικά μεγέθη της Τουρκίας (με την εξαίρεση βεβαίως της εδαφικής έκτασης) έχουν διαφοροποιηθεί δραματικά υπέρ της. Σε συνδυασμό δε τούτο, με την διαπίστωση της τουρκικής πλευράς ότι η αμερικανική πλευρά είτε δεν δύναται πλέον, είτε δεν διαθέτει την θέληση να δρα τόσο παρεμβατικά και ενεργά όσο παλαιότερα (παρά μόνο αν το διακύβευμα απειλεί την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ) η Τουρκία εκδιπλώνει ένα σχεδιασμό στη Μ. Ανατολή και την Αν. Μεσόγειο, που «απορροφά» το κόστος στην Αμερικανική Διοίκηση και το Νομοθετικό, χρησιμοποιώντας και ενεργοπιώντας Αντι-Ρωσικά/αντι-κινεζικά αντανακλαστικά και χορηγώντας βεβαίως αφειδώς κεφάλαια για την επικοινωνιακή εικόνα της.

Σχετίζεται με την παρουσία της στην Ανατολική Μεσόγειο;

Είναι σαφές, και σημειώθηκε και ανωτέρω ότι η Ανατολική Μεσόγειος γίνεται αντιληπτή ως πεδίο επί του οποίου μελλοντικά θα κριθεί το κάτα πόσον η Τουρκία θα παραμείνει στον ήσσονα ρόλο της «περιφερειακή δύναμης» ή θα επαυξήσει επαρκώς τα μεγέθη της ώστε να καταστεί χώρα κομβική για όλες τις εξελίξεις στην Ευρασία και την Αφρική.

Αυτό θα επιτευχθεί –σύμφωνα με τους τουρκικούς σχεδιασμούς- με την εντυπωσιακή σε μέγεθος αύξηση της στρατιωτικής ισχύος (τη διαδικασία της οποίας παρακολουθούμε συνεχώς με τα εξοπλιστικά/τεχνολογικά προγράμματα), με την μεγέθυνση του χώρου προβολής Ισχύος, και με την παρεμβατικότητα σε όσες εξελίξεις εμπλέκουν τρίτα μέρη, αλλά αφορούν και την ίδια («δεν μπορεί να σημειωθεί καμία εξέλιξη χωρίς τη δική μας συγκατάθεση»).

Η φράση αυτή βεβαίως έχει δυο αναγνώσεις:

Πρώτον, όντως η ελληνική πλευρά δεν έχει (ίσως αδυνατεί όπως και άλλοι δυτικοί κύκλοι) αντιληφθεί τον τρόπο σκέψης και τα δεδομένα της «Νέας –κατά Ερντογάν- Τουρκίας». Η ελληνική πλευρά συζητεί με όρους και με γλώσσα που περιορίζεται στις διπλωματικές ατραπούς, όπου ο ορθολογισμός, ή/και έννοιες όπως Κράτος Δικαίου, και Δικαιώματα (ατομικά και συλλογικά) αντικαθίσταται στην τουρκική περίπτωση με αριθμητικά μεγέθη κατά κύριο λόγο ισχύος.

Αντιστοίχως, η τουρκική πλευρά, αντιλαμβάνεται την στάση που τηρεί η πλευρά με την οποία διαλέγεται, και εφόσον αυτή εμμένει σε αυτή και μόνο, όχι απλά ως «πασιφισμό» αλλά και ως πρόδηλη αναγνώριση πως αυτή (οι συνομιλητές δηλαδή) «δεν μπορούν» (δεν διαθέτουν την ισχύ) «ούτε θέλουν» (βλ. φοβούνται)

Αλλάζουν οι σχέσεις Ισραήλ-Τουρκίας;

Απαραίτητη προϋπόθεση για να απαντηθεί αυτό το ερώτημα είναι α) το ιστορικό πλαίσιο και β) οι απόψεις που διαχέονται εντός των ισραηλινών κύκλων ηγεσίας, αναφορικά προς την Τουρκία.

Σε σχέση με το πρώτο σκέλος, να επισημανθεί πως σχεδόν από ο (επίσημο) ξεκίνημα τους (1949), οι Τουρκοισραηλινές σχέσεις αναπτύχθηκαν μέσω της αντίληψης/ανάγκης του Ισραήλ για αναζήτηση μιας –μουσουλμανικής μεν πλην όμως- μη αραβικής χώρας με συμφέροντα που συνέκλιναν και μέσω της ιδιαίτερης σχέσης και των δυο με τη Δύση και –βεβαίως- του μεγέθους της Τουρκίας (γεωγραφικά και πληθυσμιακά) ως δυνητική και πραγματική αγορά.

Από τουρκικής πλευράς, η αγαστή σχέση με το Ισραήλ, ήταν και ανάγκη αδήριτη, εφόσον σύμφωνα με την τουρκική σκέψη, το Ισραήλ, διέθετε όλες τις απαραίτητες προσβάσεις σε δυτικούς κύκλους, όσο και την τεχνογνωσία στις πληροφορίες, στις τεχνολογίες κτλ. Ιδίως από την περίοδο κατά την οποία το Ισραήλ κατέστη πυρηνική δύναμη, η τουρκική θεώρηση περιστρεφόταν γύρω από τον άξονα «Γνώση-Σεβασμός» που υπέκρυπτε και σε ικανό βαθμό ένα από πλευράς Τουρκίας «συμπλεγματικό» χαρακτήρα. Σημειωτέον ότι προ του 1948 η έκφραση που χαρακτήριζε τον Εβραίο στο θρήσκευμα Τούρκο (ή Οθωμανό παλαιότερα) υπήκοο ήταν «korkak Yehudi» (φοβιτσιάρης Ιουδαίος/Εβραίος).

Όταν το 2009 τα δεδομένα στις διμερείς σχέσεις άλλαξαν (7 χρόνια μετά την έλευση Ερντογάν) με τον γνωστό σε όλους πλέον τρόπο, ενώ αυτό φαινομενικά οφειλόταν σε μια υπέρ το δέον τουρκική έμφαση στο θρησκευτικό στοιχείο, στην πραγματικότητα εδράζονταν στην αναδυόμενη στην τουρκική πλευρά, ότι «η Τουρκία δεν έχει πλέον ανάγκη» το Ισραήλ.

Το τελευταίο δε, (ότι δηλαδή η Τουρκία ξεπέρασε την καθεστηκυία αντίληψη έναντι των «Εβραίων» και ότι η μεγέθυνση της δυνητικά απειλεί τον πυρήνα της ισραηλινής αντίληψης ότι καμία χώρα της περιοχής δεν πρέπει να «αναδειχθεί σε μοναδικό ηγεμονικό σταθεροποιητή –βλ. ισορροπία δυνάμεων) δεν διέλαθε της προσοχής των Ισραηλινών. Σήμερα, -εν κατακλείδι- οι σχέσεις σύμφωνα με πληροφορίες εμφανίζουν οριακά σημεία βελτίωσης, αλλά, είναι αμφίβολο κατά πόσον επί παραδείγματι το Ισραήλ στο πλαίσιο της συνεργασίας με την Τουρκία έναντι της «κοινής» απειλής της (Λιβανέζικης) Χεζμπολάχ, θα εγκαταλείψει την επιφυλακτική του στάση έναντι της Τουρκίας ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ όσο παραμένει επικεφαλής της τελευταίας ο Ερντογάν.

Ελλάδα και Κύπρος: Ποιος ο ρόλος τους μέσα σε αυτόν τον πολιτικό κυκεώνα;

Ξεκινώντας θα σταθούμε ιδιαίτερα σε μια φράση η οποία διέφυγε της πλήρους προσοχής της ελληνικής πλευράς, και την οποία φέρεται να εξέφρασε ο νυν Τούρκος πρέσβης στην Αθήνα Özügergin. Η φράση αυτή η οποία χονδρικά αποδίδεται ως «Δεν μας καταλαβαίνετε/ερμηνεύετε σωστά» δεν ήταν μια διπλωματική έντεχνη προσπάθεια να αποφύγει απαντήσεις που θα δυσαρεστήσουν την ελληνική πλευρά αλλά μια bona-fide έκφραση της τρέχουσας σκέψης και «κοσμοθεώρησης» (Weltanschauung) στους κύκλους της τουρκικής ηγεσίας.

Η φράση αυτό βεβαίως έχει δυο αναγνώσεις:

Πρώτον, όντως η ελληνική πλευρά δεν έχει (ίσως αδυνατεί όπως και άλλοι δυτικοί κύκλοι) αντιληφθεί τον τρόπο σκέψης και τα δεδομένα της «Νέας –κατά Ερντογάν- Τουρκίας». Η ελληνική πλευρά συζητεί με όρους και με γλώσσα που περιορίζεται στις διπλωματικές ατραπούς, όπου ο ορθολογισμός, ή/και έννοιες όπως Κράτος Δικαίου, και Δικαιώματα (ατομικά και συλλογικά) αντικαθίσταται στην τουρκική περίπτωση με αριθμητικά μεγέθη κατά κύριο λόγο ισχύος.

Αντιστοίχως, η τουρκική πλευρά, αντιλαμβάνεται την στάση που τηρεί η πλευρά με την οποία διαλέγεται, και εφόσον αυτή εμμένει σε αυτή και μόνο, όχι απλά ως «πασιφισμό» αλλά και ως πρόδηλη αναγνώριση πως αυτή (οι συνομιλητές δηλαδή) «δεν μπορούν» (δεν διαθέτουν την ισχύ) «ούτε θέλουν» (βλ. φοβούνται).

Επιστρέφοντας στο αρχικό ερώτημα που είναι το ζητούμενο, του ρόλου Ελλάδας-Κύπρου εν μέσω της παρούσης συγκυρίας, χωρίς περιστροφές, οι δυνατότητες και το περιθώρια της ελληνικής πλευράς έχουν περιορισθεί (και σε μεγάλο βαθμό από λανθασμένες επιλογές ή/και με την πλήρη απουσία τους).

Η βέλτιστη απάντηση που θα μπορούσε να δοθεί, είναι πως Ελλάδα-Κύπρος, θα αυξήσουν τις επιλογές τους ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΜΟΝΟ, εφόσον συνειδητοποιήσουν πως το «παίγνιο» που διαδραματίζεται στον περίγυρο και όχι μόνο, δεν είναι προς τέρψιν και ψυχαγωγία, αλλά είναι ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ (Survival Games).

Και μόνο η σκέψη –επί παραδείγματι- του τι θα μπορούσαν να προσφέρουν μελλοντικά στα δυο κράτη οι –πανομολογούμενοι πλέον- Ενεργειακοί Πόροι της Ανατ. Μεσογείου, αρκεί προς επίρρωσιν της λέξης «Επιβίωση».

The post Α. Λαγγίδης: Ελλάδα και Κύπρος σε παιχνίδι επιβίωσης στην Ανατολική Μεσόγειο appeared first on Enetpress.

Ίνγκβαρ Σίγκουρντστον: «Ο ήρωάς μου είναι σαν τα πρόσωπα από τα ισλανδικά έπη των Βίκινγκς»

Του Νίνου Φένεκ Μικελίδη

Τον Ισλανδό ηθοποιό Ίνγκβαρ Σίγκουρντσον, παρόλο που έχει παίξει σε περισσότερες από 70 ταινίες και τηλεοπτικές σειρές, τον πρωτογνωρίσαμε το 2015 σ’ ένα δεύτερο ρόλο, εκείνο του Ρώσου Ανατόλι Μπούκρεβ στην ταινία «Έβερεστ» του συμπατριώτη του Μπαλτάσαρ Κορμακούρ.

Σήμερα, ο 56χρονος Ινγκβαρ ξεχωρίζει στον πρωταγωνιστικό ρόλο της πολύ καλής ταινίας «Μια λευκή, λευκή μέρα» του Χλίνουρ Πάλμασον, που πρωτοβλήθηκε στην «Εβδομάδα της Κριτικής» στο περσινό φεστιβάλ των Κανών, χαρίζοντας στον Σίγκουρντσον το βραβείο ερμηνείας. Ταινία που αρχίζει να προβάλλεται από σήμερα στις αίθουσες και η οποία, μέσα από την ιστορία ενός αστυνομικού, που προσπαθεί να ανακαλύψει την αλήθεια για την  ερωτική σχέση της γυναίκας του με έναν άλλο άντρα, καταπιάνεται με θέματα όπως ο έρωτας, ο πόνος, η εκδίκηση και η λύτρωση.

Συναντήσαμε τον ηθοποιό στην Αθήνα, που είχε έρθει για να παραστεί στην προβολή της ταινία του στις «Νύχτες πρεμιέρας». Απλός, ευχάριστος, έτοιμος να συζητήσει για όλα, ο Ίνγκβαρ μου μίλησε όχι μόνο για το ρόλο του στην ταινία αλλά και γενικότερα για τη δουλειά του στον κινηματογράφο (μαζί και την εμπειρία του Χόλιγουντ) και το θέατρο.

• Η ταινία ασχολείται με την απώλεια, την εκδίκηση και τη λύτρωση, όπως βλέπουμε στο εξαιρετικό, πρέπει να πω, φινάλε… Πόσο δύσκολο ήταν για σένα να αναπαραστήσεις όλα αυτά τα συναισθήματα; Αντλείς από δικές σου εμπειρίες ή τα αντιμετωπίζεις ψυχρά, αποστασιοποιημένα;
• Δεν ξέρω να εξηγήσω ποιο τρόπο χρησιμοποιώ. Αυτό που μπορώ να σου πω είναι πως δεν είμαι ηθοποιός που ακολουθεί τη Μέθοδο. Φτιάχνω το ρόλο αργά, ξεκινώντας από το σενάριο. Μας πήρε πέντε χρόνια για να ετοιμάσουμε το ρόλο. Όταν ο Χλίνουρ (Πάλμασον) έγραφε το σενάριο είχε εμένα υπόψη του από την αρχή. Μου έστελνε τη μουσική και ότι σκεφτόταν για το σενάριο. Αυτό χτίστηκε σταδιακά για να μπορέσω να καταλάβω αυτό τον άνθρωπο. Όταν αρχίσαμε τα γυρίσματα, ήταν πιο εύκολο να φτιάξουμε το χαρακτήρα του και να δημιουργήσω την ατμόσφαιρα. Είναι εύκολο να συναντήσεις τέτοιου τύπου ανθρώπους παντού. Ο ήρωάς μου είναι σαν τα πρόσωπα από τους ισλανδικά έπη των Βίκινγκς, πρόσωπα που πρέπει να δείχνουν δύναμη, δεν δείχνουν αδυναμίες, απλώς κρύβουν τα αισθήματά τους. Ίσως να άντλησα από αυτά, υπάρχει ένα έπος «Τα έπος του Έγκιλ», με ήρωα ένα δυνατό Βίκινγκ, που είναι αγρότης, με οικογένεια, με γυναίκα, με δυο κόρες και μερικούς γιους, έναν από αυτούς, τον αγαπημένο του, τον Μπάλβα, τον έχασε, είχε πνιγεί στο ποτάμι, και δεν μπορούσε να το αντιμετωπίσει. Είχε πάθει κατάθλιψη, κλειδώθηκε στην κρεβατοκάμαρά του και η κόρη του, μια μέρα, του είπε πως δεν μπορούσε να παραμένει κλειδωμένος και εκείνη αποφάσισε πως θα έγραφε ένα ποίημα για τη λύπη του, αλλά αυτό δεν είχε κανένα αποτέλεσμα στον Μπάλβα, και έτσι αυτός αποφασίζει να ξεκινήσει σε μια αποστολή…
• Άντλησες απλώς από τέτοια έπη, όχι από ταινίες…
• Ναι από έπη! Κατάλαβα πως ο χαρακτήρας μου εκφράζει τέτοιους τύπους από τα έπη, είναι άνθρωπος απλός, καθόλου περίπλοκος. Έχει ένα σπίτι, δουλειά, οικογένεια, και όταν του παίρνουν κάποιον, όπως τη γυναίκα του, δεν ξέρει πώς να το αντιμετωπίσει.
• Εμένα μου θύμισε εν μέρει την «Πηγή της παρθένου» του Μπέργκμαν, όπου κι εκεί έχεις μια παρόμοια εκδίκηση και στο τέλος λύτρωση. Η προσέγγιση είναι βέβαια διαφορετική αλλά το θέμα και τα αισθήματα είναι τα ίδια…
• Ναι, το καταλαβαίνω…
• Στην ανάπτυξη του σεναρίου είχες κάποια συμμετοχή πριν το τελικό σενάριο;
• Όχι έτσι όπως το ανάφερες. Αλλά συζητούσαμε με τον σκηνοθέτη, που θαυμάζω πολύ και που αισθανόμουν τυχερός το ότι έπαιρνα μέρος σ’ αυτό που έφτιαχνε.

• Η ερμηνεία με το μικρό κορίτσι ήταν εξαιρετική. Πώς τα κατάφερες μαζί της;
• Δεν ήταν πολύ εύκολο αλλά τα καταφέραμε. Δεν κάναμε πρόβες πιο πριν αλλά ενδιάμεσα στις σκηνές, οι δυο μας, εγώ και το κορίτσι, χωρίς το σκηνοθέτη, προβάραμε τις σκηνές μας, τους διαλόγους μας. Τη γνώρισα μόλις τρεις βδομάδες πριν αρχίσουμε τα γυρίσματα. Συναντηθήκαμε τυχαία στην πισίνα και εκείνη με πλησίασε και μου είπε, εσύ είσαι που θα ερμηνεύσεις τον παππού μου. Έτσι ξεκινήσαμε. Ταιριάξαμε αμέσως. Είναι εξαιρετικό κορίτσι, Ήταν πολύ κρύο όταν γυρίζαμε τις σκηνές. Τα γυρίσματα ήταν στο βουνό και παγώναμε και είχα και ένα ατύχημα. Ορισμένες φορές αυτή βλαστήμαγε κι έλεγε πως δεν θα γίνει ποτέ ηθοποιός. Αλλά όταν άρχιζε το γύρισμα ήταν εκεί εκατό της εκατό, κι έκανε αυτό που έπρεπε.
• Πήρε πολύ διάστημα το γύρισμα;
• Έξι βδομάδες, εκτός από την πρώτη σκηνή, που το γύρισμά της πήρε δυο χρόνια γιατί θέλαμε διαφορετικές εποχές του χρόνου.
• Φαντάζομαι πως ο τίτλος «Λευκή, λευκή μέρα» αναφέρεται στο φινάλε, εκεί καταλαβαίνεις γιατί τον διάλεξε ο σκηνοθέτης. Εσύ είχες υπόψη σου αυτό από την αρχή, το ότι θα είχες ένας είδος επαφής με το νεκρό;
• Δεν το είχα υπόψη μου από την αρχή, αλλά η ιδέα αυτή ξεκίνησε όταν ο Χλίνουρ βρήκε τη φράση σ’ ένα βιβλίο, γραμμένο από τον Γιον Κάλμαν, που αναφέρεται σε ένα παλιό ρητό, όταν η ατμόσφαιρα είναι λευκή, και δεν μπορείς να ξεχωρίσεις τον ορίζοντα εξαιτίας του χιονιού ή της ομίχλης, τότε είναι η στιγμή που μπορείς να μιλήσεις στους νεκρούς. Η ιδέα παραμένει μέσα σου αλλά δεν την σκέφτεσαι όλη την ώρα.
• Φαντάζομαι ότι αυτό προσπάθησε να δώσει η Μάρτα φον Χάουσβολφ με φωτογραφία της, ιδιαίτερα στις εξωτερικές σκηνές…
• Ναι, ακριβώς, περιμέναμε πάντα να υπάρχει ομίχλη κι έπρεπε να αντιδρούμε όταν τελικά την είχαμε.

• Με τη μουσική τι ακριβώς έγινε; Τη γνωρίζατε από την αρχή των γυρισμάτων;
• Αρχικά ο Χλίνουρ είχε άλλον συνθέτη, τον Κόλιν Στέτσον, πολύ καλό σαξοφωνίστα και πειραματιστή με τη μουσική του, αλλά δεν ήταν διαθέσιμος, κι έτσι βρήκε άλλον, τον Έντμοντ Φίνις, Άγγλο συνθέτη, που η μουσική του ταίριαζε τέλεια στην ταινία.
• Έχεις παίξει και σε αμερικάνικες ταινίες, όπως το Justice League για παράδειγμα. Πώς ήταν η εμπειρία σου εκεί;
• Είναι περίπου η ίδια αλλά στο Χόλιγουντ μοιάζει σαν να εργάζεσαι σε εργοστάσιο, εργοστάσιο που φτιάχνει ρούχα, για παράδειγμα. (γελάει) Έχεις ένα τέτοιο εργοστάσιο κι έχεις κι άλλα μικρότερα. Αλλά η εμπειρία είναι πάντα η ίδια και εργάζεσαι με διάσημους ηθοποιούς που ανακαλύπτεις πως είναι σαν κι εσένα, θέλουν να είναι καλοί και να δώσουν τον καλύτερο εαυτό τους όπως κι εσύ.
• Μερικοί Ευρωπαίοι σκηνοθέτες που μίλησα στο παρελθόν μαζί τους και οι οποίοι εργάστηκαν στο Χόλιγουντ δεν ήταν καθόλου ευχαριστημένοι. Βέβαια αυτό αφορούσε βασικά τη σκηνοθεσία και όχι την ερμηνεία. Με τους ηθοποιούς φαντάζομαι να μην είναι τόσο δύσκολο…
• Ναι. ‘Όταν βέβαια είναι τόσο μεγάλη και πολυέξοδη παραγωγή αισθάνεσαι τη δύναμη των παραγωγών και καταλαβαίνω τις δυσκολίες των σκηνοθετών να αντιμετωπίσουν μια τέτοια κατάσταση όπου εκείνο που γι’ αυτούς προέχει είναι το χρήμα. Αλλά σε χαμηλού κόστους ταινίες τα πράγματα είναι πιο εύκολα.

• Πόσο δύσκολο ήταν να εργαστείς σε μια ταινία όπως το «Έβερεστ» του Μπαλτάσαρ Κορμακούρ;
• Ήταν κάτι το καταπληκτικό. Ήταν μια μεγάλη πρόκληση. Δεν πήγα στα γυρίσματα στη Νεπάλ αλλά πήγα σ’ εκείνα που έγιναν στην Ιταλία, στις ιταλικές Άλπεις και στα στούντιο της Τσινετσιτά στη Ρώμη και σ’ εκείνα του Πάινγουντ στο Λονδίνο. Ήταν κάτι το ξεχωριστό. Ερμήνευα τον Ρώσο Ανατόλι Μπούκρεφ τον οποίο κατηγορούσαν υπεύθυνο για τις σκηνές με το ατύχημα όπου άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Τον κατηγορούσαν επειδή αρνιόταν να χρησιμοποιήσει οξυγόνο και δεν πήγαινε στην κορφή. Ο ίδιος έγραψε δυο βιβλία για την εμπειρία του αυτή όπου  εξηγούσε τι ακριβώς συνέβη, που δεν ήταν υπεύθυνος για το τραγικό ατύχημα.
• Θα συνεργαζόσουν ξανά με τον Κορμακούρ;
• Ναι, βέβαια, είμαστε φίλοι, σπουδάζαμε μάλιστα μαζί στη δραματική σχολή. Αλλά για το ρόλο στο «Έβερεστ» πήγα σε οντισιόν και συναγωνίστηκα με δυο Ρώσους ηθοποιούς αλλά τελικά πήρα το ρόλο.
• Πρόσφατα, ο ισλανδικός κινηματογράφος, με το ‘Έβερεστ», με αυτή σήμερα την ταινία και μερικές άλλες, κατάφερε να γίνει παγκόσμια γνωστός, ενώ πριν δεν τον γνωρίζαμε…
• Ναι, έγινε είδος μάρκας τώρα. Παλιότερα είχαμε κάθε τόσο μια ταινία που ξεχώριζε, ενώ τώρα, συνέχεια έχουμε εξαιρετικές ταινίες.
• Παρακολουθείς τέτοιες ταινίες;
• Όχι τις δικές μου. Τις άλλες τις βλέπω. Βλέπω όλες τις ισλανδικές ταινίες.
• Τι σε έκανε να γίνεις ηθοποιός;
• Ήθελα από μικρός, όταν ήμουνα τινέιτζερ. Οι γονείς μου δεν είχαν καμιά σχέση με την τέχνη αλλά τους άρεσε η τέχνη και πήγαινα από μικρός μαζί τους στο θέατρο. Ο πατέρας μου δεν παρακολουθούσε ποδόσφαιρο όπως έκαναν άλλοι γονείς, προτιμούσε καλλιτεχνικές εκδηλώσεις. Το ότι έγινα ηθοποιός ήταν τυχαία. Ένας φίλος μου ζήτησε να πάρω μέρος σε μια ερασιτεχνική ομάδα. Δεν δέχτηκα αλλά επέλεξα να πάω σε ένα εργαστήριο θεάτρου, και λίγο αργότερα ένας άλλος φίλος μου ζήτησε να παίξω μαζί του σ’ ένα έργο. Κι έτσι ξεκίνησα…
• Έχεις εργαστεί και στο θέατρο;
• Ναι, πάρα πολύ.
• Ξεκίνησες στο θέατρο;
• Ναι. Έπαιξα σε όλα τα είδη των έργων. Είχα συμβόλαιο για δέκα χρόνια με το Εθνικό Θέατρο του Ρέκιεβικ. Ύστερα ίδρυσα τη δική μου θεατρική ομάδα, μαζί με άλλα 13 πρόσωπα. Είχαμε επιτυχία και κάναμε διεθνή τουρνέ, από το 2001. Με έργα όπως το «Ρωμαίος και Ιουλιέτα», «Βόιτσεκ», «Φάουστ» «Μεταμόρφωση», και διάφορα άλλα.
• Και μια τελευταία, πιο γενική, ερώτηση: η Ισλανδία είναι πολύ κοντά στην Αρκτική, όπου τελευταία τα χιόνια έχουν αρχίσει να λιώνουν και να δημιουργούν τεράστια προβλήματα. Φαντάζομαι αυτό να είναι ένα άμεσο και πιο ουσιώδες πρόβλημα για σας. Πώς το αντιμετωπίζουν οι συμπατριώτες σου;
• Αλλάζουμε την άποψή μας, έχουμε αρχίσει να αντιμετωπίζουμε σοβαρά τη φύση. Οι παγετώνες λιώνουν αργά αλλά επικίνδυνα και πρέπει, σίγουρα, να πάρουμε ένα πιο ενεργό μέρος στις προσπάθειες που γίνονται παγκόσμια για να βρεθεί μια όσο το δυνατό πιο γρήγορα λύση, πριν είναι αργά.

The post ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: Ίνγκβαρ Σίγκουρντσον: “Ο ήρωάς μου είναι σαν τα πρόσωπα από τα ισλανδικά έπη των Βίκινγκς” appeared first on Enetpress.