Η λέξη «φέτα» καταχωρίστηκε ως προστατευόμενη ονομασία προέλευσης (ΠΟΠ) το 2002. Έκτοτε, η ονομασία «φέτα» επιτρέπεται να χρησιμοποιείται μόνο για τυρί που παράγεται στην οριοθετημένη γεωγραφική περιοχή της Ελλάδας και πληροί τις σχετικές προδιαγραφές του προϊόντος.

Στην παρούσα διαδικασία λόγω παραβάσεως κράτους μέλους, η Επιτροπή, υποστηριζόμενη από την Ελλάδα και την Κύπρο, ισχυρίζεται ότι η Δανία παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από τον κανονισμό 1151/2012 2 , παραλείποντας να λάβει μέτρα για την πρόληψη ή την παύση της χρήσης της ονομασίας «φέτα» για τυρί το οποίο παράγεται στη Δανία αλλά προορίζεται για εξαγωγή σε τρίτες χώρες.

Ακολουθεί η σχετική ανακοίνωση

Προτάσεις της γενικής εισαγγελέα στην υπόθεση C-159/20 Επιτροπή κατά Δανίας

Γενική εισαγγελέας Ćapeta: η Δανία παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από το δίκαιο της Ένωσης, παραλείποντας να λάβει μέτρα ώστε να παύσουν οι Δανοί παραγωγοί να χρησιμοποιούν την καταχωρισμένη ονομασία «φέτα» για τυρί το οποίο προορίζεται για εξαγωγή προς τρίτες χώρες Η Δανία δεν παρέβη ωστόσο το καθήκον καλόπιστης συνεργασίας, όπως της είχε προσάψει η Επιτροπή με την επικουρική αιτίασή της

Η λέξη «φέτα» καταχωρίστηκε ως προστατευόμενη ονομασία προέλευσης (ΠΟΠ) το 2002 1 .

Έκτοτε, η ονομασία «φέτα» επιτρέπεται να χρησιμοποιείται μόνο για τυρί που παράγεται στην οριοθετημένη γεωγραφική περιοχή της Ελλάδας και πληροί τις σχετικές προδιαγραφές του προϊόντος.

Στην παρούσα διαδικασία λόγω παραβάσεως κράτους μέλους, η Επιτροπή, υποστηριζόμενη από την Ελλάδα και την Κύπρο, ισχυρίζεται ότι η Δανία παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από τον κανονισμό 1151/2012 2 , παραλείποντας να λάβει μέτρα για την πρόληψη ή την παύση της χρήσης της ονομασίας «φέτα» για τυρί το οποίο παράγεται στη Δανία αλλά προορίζεται για εξαγωγή σε τρίτες χώρες.

Η Δανία αντιτείνει, από την πλευρά της, ότι ο κανονισμός 1151/2012 έχει εφαρμογή μόνο στα προϊόντα που πωλούνται εντός της Ένωσης και ότι δεν καλύπτει τις εξαγωγές προς τρίτες χώρες. Παραδέχεται, συνεπώς, ότι δεν λαμβάνει μέτρα για να προλάβει ή να σταματήσει τη χρήση της ονομασίας «φέτα» από τους εγχώριους παραγωγούς όταν τα προϊόντα τους προορίζονται για εξαγωγή προς τρίτες χώρες με τις οποίες η Ένωση δεν έχει συνάψει ήδη διεθνή συμφωνία που να εγγυάται την προστασία της επίμαχης ονομασίας. Στις σημερινές της προτάσεις, η γενική εισαγγελέας Tamara Ćapeta διατυπώνει τη γνώμη ότι ο κανονισμός 1151/2012 καλύπτει τέτοιες εξαγωγές προς τρίτες χώρες. Εκθέτει δε λεπτομερώς τη συλλογιστική της, απαντώντας στα επιχειρήματα των διαδίκων.

Πρώτον, η γενική εισαγγελέας αναγνωρίζει ότι, υπό την οπτική γωνία της Δανίας, η ως άνω ερμηνεία συνεπάγεται εμπόδια για το εμπόριο. Εντούτοις, η απαγόρευση εξαγωγών προς τρίτες χώρες τυριού που φέρει την ονομασία «φέτα» και παράγεται στη Δανία μπορεί να δικαιολογηθεί κατ’ επίκληση της προστασίας των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας.

Δεύτερον, η γενική εισαγγελέας εκτιμά ότι το ερμηνευτικό πλαίσιο το οποίο εστιάζει στη διανοητική ιδιοκτησία και προτείνεται ως ενδεδειγμένο από την Επιτροπή και τα παρεμβαίνοντα κράτη μέλη εξηγεί επαρκώς τη νομοθετική βούληση που υπαγόρευσε τη θέσπιση του κανονισμού 1151/2012.

Ο σκοπός των ΠΟΠ ως δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας είναι να εξασφαλίζονται στους παραγωγούς προϊόντων ΠΟΠ συνθήκες ισότιμου ανταγωνισμού, σε αντάλλαγμα για τις προσπάθειές τους να διατηρούν και να διαφυλάσσουν την υψηλή ποιότητα των προϊόντων τους. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, διευκολύνεται η επιβίωση των επιχειρήσεων παραδοσιακού χαρακτήρα και διασφαλίζεται η ποικιλομορφία των προϊόντων στην αγορά.

Μολονότι το ελεύθερο εμπόριο είναι 1 Κανονισμός (ΕΚ) 1829/2002 της Επιτροπής, της 14ης Οκτωβρίου 2002, για την τροποποίηση του παραρτήματος του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1107/96 της Επιτροπής όσον αφορά την ονομασία «φέτα» (ΕΕ 2002, L 277, σ. 10). 2 Κανονισμός (EE) 1151/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Νοεμβρίου 2012, για τα συστήματα ποιότητας των γεωργικών προϊόντων και τροφίμων (ΕΕ 2012, L 343, σ. 1). www.curia.europa.eu αναμφίβολα μία από τις αξίες τις οποίες σέβεται η έννομη τάξη της Ένωσης, στο πλαίσιο της προτεινόμενης ερμηνείας λαμβάνονται υπόψη, πέραν των οικονομικών, και άλλα συμφέροντα που συνδιαμορφώνουν την αντίληψη των πολιτών της Ένωσης για το τι συνιστά ποιότητα ζωής.

Η γενική εισαγγελέας επισημαίνει ακόμη ότι ο κανονισμός 1151/2012 στηρίζεται σε διπλή νομική βάση, ήτοι αφενός στο άρθρο 43, παράγραφος 2, ΣΛΕΕ (για την κοινή γεωργική πολιτική) και αφετέρου στο άρθρο 118 ΣΛΕΕ (για τα ενωσιακά δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας).

Αυτό υποδηλώνει ότι η λογική που διέπει τον κανονισμό συνίσταται στη βελτίωση της κατάστασης των παραγωγών γεωργικών προϊόντων της Ένωσης μέσω της αναγνώρισης δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας για τα προϊόντα που παράγονται με παραδοσιακές μεθόδους.

Επιπλέον, η Ένωση έχει αναλάβει, τόσο σε εσωτερικό όσο και σε διεθνές επίπεδο, σειρά πρωτοβουλιών και ενεργειών οι οποίες συνθέτουν μια αξιόπιστη και συνεκτική ενωσιακή πολιτική που στοχεύει στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο προστασίας εκείνων των προϊόντων των οποίων η ποιότητα αναγνωρίζεται διά της συσχέτισής τους με συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή. Κατά συνέπεια, εντός του πλαισίου της ευρύτερης πολιτικής την οποία ακολουθεί η Ένωση με σκοπό την προστασία των ΠΟΠ, η ερμηνεία του κανονισμού 1151/2012 υπό την έννοια ότι απαγορεύει τις εξαγωγές προϊόντων που φέρουν με αθέμιτο τρόπο καταχωρισμένες ονομασίες, ακόμη και προς τρίτες χώρες στις οποίες δεν παρέχεται (ακόμη) η προστασία αυτή, φαίνεται ότι είναι εκείνη που αντανακλά πιο πιστά τη βούληση του νομοθέτη της Ένωσης.

Η γενική εισαγγελέας προτείνει επομένως στο Δικαστήριο να διαπιστώσει ότι η Δανία παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από τον κανονισμό 1151/2012 παραλείποντας να λάβει μέτρα για την πρόληψη ή την παύση της χρήσης της ονομασίας «φέτα» για τυρί που παράγεται στη Δανία αλλά προορίζεται για εξαγωγή προς τρίτες χώρες. Σε απάντηση της δεύτερης αιτίασης της Επιτροπής, η γενική εισαγγελέας Ćapeta εκτιμά ότι η Δανία δεν παρέβη το προβλεπόμενο στο άρθρο 4, παράγραφος 3, ΣΕΕ καθήκον καλόπιστης συνεργασίας, ούτε αυτοτελώς ούτε σε συνδυασμό με τις σχετικές διατάξεις του κανονισμού 1151/2012.

Ειδικότερα, τονίζει ότι το γεγονός ότι ένα κράτος μέλος ερμηνεύει το δίκαιο της Ένωσης με διαφορετικό τρόπο απ’ ό,τι η Επιτροπή δεν στοιχειοθετεί, αυτό καθαυτό, παραβίαση της αρχής της καλόπιστης συνεργασίας εκ μέρους του κράτους μέλους. Στις έννομες τάξεις που βασίζονται στο κράτος δικαίου, τέτοιες ερμηνευτικές διαφορές επιλύονται διά της ανάθεσης στον δικαστή της εξουσίας να αποσαφηνίσει την αληθή έννοια του νόμου.

Στις φιλελεύθερες δημοκρατίες, η έννοια του νόμου πρέπει να μπορεί να αμφισβητηθεί και ο διάδικος του οποίου η ερμηνεία δεν γίνεται δεκτή από τον δικαστή δεν μπορεί να θεωρείται ότι προσβάλλει την έννομη τάξη για τον λόγο και μόνον ότι «δεν είχε δίκιο». Δεν θα ίσχυε πάντως το ίδιο αν το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος συνέχιζε, μετά την κρίση του Δικαστηρίου επί της έννοιας του νόμου, να τον εφαρμόζει αντίθετα προς την αυθεντική αυτή ερμηνεία.

ΥΠΟΜΝΗΣΗ: Οι προτάσεις του γενικού εισαγγελέα δεν δεσμεύουν το Δικαστήριο. Έργο του γενικού εισαγγελέα είναι να προτείνει στο Δικαστήριο, με πλήρη ανεξαρτησία, νομική λύση για την υπόθεση που του έχει ανατεθεί. Η υπόθεση τελεί υπό διάσκεψη στο Δικαστήριο. Η απόφαση θα εκδοθεί αργότερα.

ΥΠΟΜΝΗΣΗ: Η προσφυγή λόγω παραβάσεως, στρεφόμενη κατά κράτους μέλους το οποίο παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από το δίκαιο της Ένωσης, μπορεί να ασκηθεί από την Επιτροπή ή από άλλο κράτος μέλος. Αν το Δικαστήριο διαπιστώσει την ύπαρξη παραβάσεως, το καθού κράτος μέλος πρέπει να συμμορφωθεί με την απόφαση το συντομότερο.

Όταν η Επιτροπή θεωρεί ότι το κράτος μέλος δεν συμμορφώθηκε προς την απόφαση, μπορεί να ασκήσει νέα προσφυγή, ζητώντας την επιβολή χρηματικών κυρώσεων. Πάντως, σε περίπτωση μη ανακοινώσεως στην Επιτροπή των μέτρων για τη μεταφορά μιας οδηγίας στο εσωτερικό δίκαιο, το Δικαστήριο μπορεί, κατόπιν προτάσεως της Επιτροπής, να επιβάλει κυρώσεις με την πρώτη του απόφαση.

The post Εισαγγελέας Eυρωπαϊκού Δικαστηρίου: Η Δανία παρέβη το δίκαιο της Ένωσης για τη φέτα appeared first on Enetpress.

The post H προστασία προσωπικών δεδομένων στο Δικαστήριο της ΕΕ appeared first on Enetpress.

Στο κείμενο που ακολουθεί δημοσιεύουμε τις τρείς υποθέσεις για τις οποίες θα εκδώσει αποφάσεις την επόμενη εβδομάδα το Δικαστήριο της ΕΕ (ΔΕΕ), κατά χρονική σειρά, και σύμφωνα με στοιχεία του Δικαστηρίου:

Tρίτη 5 Νοεμβρίου

ΔΕΕ: Απόφαση Επιτροπή κατά Πολωνίας (PL – Ανερξαρτησία των δικαστών των τακτικών δικαστηρίων, Κοινωνική πολιτική)

C-192/18, Eπιτροπή κατά Πολωνίας

Η Επιτροπή ζήτησε από το Δικαστήριο να διαπιστώσει ότι η Πολωνία, εισάγοντας με τον νόμο για την οργάνωση των τακτικών δικαστηρίων διάκριση μεταξύ ανδρών και γυναικών όσον αφορά την ηλικία συνταξιοδότησης των δικαστών των τακτικών δικαστηρίων, των δικαστών του ανώτατου δικαστηρίου και των εισαγγελέων, παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από το άρθρο 157 της ΣΛΕΕ και από την οδηγία 2006/54/ΕΚ, για την εφαρμογή της αρχής των ίσων ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών σε θέματα εργασίας και απασχόλησης, καθώς, επίσης, και να διαπιστώσει ότι η Πολωνία, μειώνοντας με τον νόμο αυτό τo όριο της ηλικίας συνταξιοδότησης των δικαστών των τακτικών δικαστηρίων και παρέχοντας παράλληλα στον Υπουργό Δικαιοσύνης το δικαίωμα να αποφασίζει την παράταση του χρόνου ενεργού υπηρεσίας των δικαστών βάσει του νόμου αυτού, παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από το άρθρο 19 της ΣΕΕ σε συνδυασμό με το δικαίωμα πραγματικής προσφυγής και αμερόληπτου δικαστηρίου (άρθρο 47 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης).

Πρόσφατα, στις 24 Ιουνίου 2019, στην υπόθεση C-619/18 Επιτροπή κατά Πολωνίας το ΔΕΕ αποφάνθηκε επί του ζητήματος της ανεξαρτησίας των δικαστών του Ανωτάτου δικαστηρίου, επισημαίνοντας ότι οι πολωνικές διατάξεις για τη μείωση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης των δικαστών αντιβαίνουν το δίκαιο της ΕΕ.

2

Πέμπτη 7 Νοεμβρίου

ΔΕΕ: Απόφαση Kanyeba, Nijs, Dedroog (NL- Πρόσθετο ποσό που επιβάλλεται στους επιβάτες χωρίς εισιτήριο)

C-349/18, C-350/18, C-351/18, Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen (NMBS) κατά Mbutuku Kanyeba κ.λπ.

Tο Vredegerecht te Antwerpen (ειρηνοδικείο Αμβέρσας, Βέλγιο) υπέβαλε στο Δικαστήριο προδικαστικά ερωτήματα στο πλαίσιο της κύριας δίκης στην οποία βελγική εταιρία σιδηροδρομικών υπηρεσιών ζητεί από επιβάτες χωρίς εισιτήριο να καταβάλουν το χρηματικό ποσό που ορίζεται στους γενικούς όρους μεταφοράς για την περίπτωση που ο επιβάτης χωρίς εισιτήριο αρνήθηκε να καταβάλει το κόμιστρο, με τις προσαυξήσεις που προβλέπονται ελλείψει τακτοποιήσεως της καταστάσεώς του. Συγκεκριμένα, τα ζητήματα που ανακύπτουν είναι

α) εάν συνιστά σύμβαση κατά το δίκαιο της Ένωσης η έννομη σχέση που συνδέει ένα άτομο που αποφασίζει να ταξιδεύσει με τρένο χωρίς να έχει αγοράσει εισιτήριο και δεν προβαίνει, κατόπιν των σχετικών ελέγχων, στην τακτοποίηση της καταστάσεώς του και,

β) σε κάθε περίπτωση, σε τι είδους έννομη σχέση μπορεί να έχει εφαρμογή η ρύθμιση περί των καταχρηστικών ρητρών, ώστε οι ρήτρες που προβλέπουν την καταβολή πρόσθετου ποσού υπέρ της μεταφορικής εταιρίας λόγω μη αγοράς εισιτηρίου να μπορούν να κριθούν από τον δικαστή μη δεσμευτικές για τον καταναλωτή-επιβάτη.

3

ΔΕΕ: Απόφαση Flausch κ.λπ. (EL-Ίος – Συμμετοχή του κοινού στη διαδικασία έγκρισης ενός έργου στο πλαίσιο της εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων-Προθεσμίες)

C-280/18, Alain Flausch κ.λπ. κατά Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ.λπ.

O Alain Flausch και 10 άλλοι προσφεύγοντες, μεταξύ των οποίων και διάφοροι σύλλογοι για την προστασία του περιβάλλοντος στην Ελλάδα, ζητούν από το Συμβούλιο της Επικρατείας την ακύρωση αποφάσεως με την οποία εγκρίθηκαν η δημιουργία σύνθετου τουριστικού καταλύματος στη νήσο Ίο και οι περιβαλλοντικοί όροι. Το έργο περιλαμβάνει ξενοδοχείο 249 κλινών, τουριστικές επιπλωμένες κατοικίες, κέντρο αναζωογονήσεως spa και συναφή έργα για την υποστήριξη του κύριου έργου. Το όλο έργο αναπτύσσεται σε μεγάλη έκταση γης και συνεπάγεται την κατάληψη αιγιαλού, παραλίας και θαλάσσιας εκτάσεως, τα οποία αποτελούν κοινόχρηστα πράγματα.

Στις 2 Αυγούστου 2013 δημοσιεύτηκε σε τοπική εφημερίδα που εκδίδεται στη νήσο Σύρο, η οποία απέχει από την Ίο 55 ναυτικά μίλια, πρόσκληση προς κάθε ενδιαφερόμενο, προκειμένου να λάβει γνώση και να διατυπώσει τις απόψεις του επί της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ) που αφορούσε το έργο. Δεν έχει τεθεί υπόψη του Δικαστηρίου κανένα στοιχείο όσον αφορά την κυκλοφορία της εν λόγω εφημερίδας στην Ίο. Η προαναφερόμενη πρόσκληση αναρτήθηκε ταυτόχρονα στο κατάστημα της περιφέρειας, το οποίο επίσης βρίσκεται στη Σύρο, όπου τηρείται ο φάκελος της ΜΠΕ και διενεργήθηκε η διαβούλευση. Για τη μετάβαση από την Ίο στη Σύρο απαιτείται κατά κανόνα πολύωρο ταξίδι με δρομολόγιο ακτοπλοϊκής συγκοινωνίας, το οποίο φαίνεται ότι δεν προσφέρεται σε καθημερινή βάση.

Η επίδικη απόφαση εκδόθηκε στις 8 Αυγούστου 2014. Στις 11 Αυγούστου 2014 αναρτήθηκε στον δικτυακό τόπο ΔΙΑΥΓΕΙΑ και στις 8 Σεπτεμβρίου 2014 στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος. Τέλος, η αίτηση ακυρώσεως ασκήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2016, ήτοι μετά την πάροδο δεκαοκτώ μηνών και πλέον από την έκδοση της επίδικης αποφάσεως. Οι αιτούντες ισχυρίζονται ότι έλαβαν γνώση της επίδικης αποφάσεως το πρώτον στις 22 Δεκεμβρίου 2015, όταν παρατήρησαν ότι εκτελούνταν εργασίες για τη λειτουργική σύνδεση του χώρου που προορίζεται για την ανέγερση του τουριστικού καταλύματος. Η Ανώνυμη Τουριστική και Τεχνική Εταιρεία Εκμετάλλευσης Ακινήτων που είναι κάτοχος των χορηγηθεισών αδειών και εγκρίσεων, υποστηρίζει ότι η αίτηση ακυρώσεως είναι εκπρόθεσμη, καθόσον ασκήθηκε μετά την πάροδο 60 ημερών από την ανάρτηση της αποφάσεως αυτής στον δικτυακό τόπο του Υπουργείου Περιβάλλοντος.

Tο Συμβούλιο της Επικρατείας ζητεί από το ΔΕΕ να διευκρινιστεί εάν η διαδικασία συμμετοχής του κοινού κατά τη χορήγηση της επίμαχης άδειας είναι συμβατή με τις απαιτήσεις της οδηγίας 2011/92/EΕ, για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον, και, κατά πόσον η προθεσμία για την άσκηση αιτήσεως ακυρώσεως κατά της άδειας αυτής άρχιζε από την ανάρτηση της τελευταίας σε δικτυακό τόπο.

The post Eυρωπαϊκό Δικαστήριο: Αποφάσεις σε 3 σημαντικές υποθέσεις – μία ελληνική appeared first on Enetpress.

Ο D. Harms έκανε μέσω της διαδικτυακής πλατφόρμας opodo για τον ίδιο και τους ενάγοντες κράτηση για πτήση από Αμβούργο μέσω Βαρκελώνης προς Φάρο, για τις 20 Ιουλίου 2016. Στην επιβεβαίωση κράτησης που εκδόθηκε από την Opodo Ltd. αναφερόταν ότι για την πτήση είχε τιμολογηθεί το ποσό των 1.108,88 ευρώ, χωρίς περαιτέρω ανάλυση.

Το ποσό αυτό καταβλήθηκε στην Opodo Ltd. μέσω τραπέζης. Το δρομολόγιο δεν εκτελέστηκε και η Opodo Ltd.  επέστρεψε στην πιστωτική κάρτα, μέσω της οποίας είχε λάβει τα χρήματα, το ποσό των 1.031,88 ευρώ. Tο αντικείμενο της διαφοράς περιορίζεται στην απαίτηση για καταβολή αμοιβής διαμεσολάβησης ύψους 77 ευρώ, για την οποία ουδέποτε υπήρξε συμφωνία.

Στα πλαίσια της διαφοράς που εκκρεμεί ενώπιόν του, το Amtsgericht Hamburg (ειρηνοδικείο Αμβούργου) ρωτά το ΔΕΕ αν έχει «η επιστροφή του πλήρους αντιτίμου του εισιτηρίου» κατά τον κανονισμό 261/2004, την έννοια ότι πρόκειται για το ποσό που ο επιβάτης έχει καταβάλει για το αντίστοιχο αεροπορικό εισιτήριο ή λαμβάνεται υπόψη το ποσό που έλαβε πράγματι ο εναγόμενος αερομεταφορέας όταν στη διαδικασία κράτησης παρεμβάλλεται επιχείρηση διαμεσολάβησης, η οποία εισπράττει τη διαφορά μεταξύ του ποσού που καταβάλλει ο επιβάτης και του ποσού που λαμβάνει ο αερομεταφορέας, χωρίς να προβαίνει σε αντίστοιχη γνωστοποίηση.

Blog: marina anastas.kourbela

The post Στα ευρωπαϊκά δικαστήρια η ακύρωση πτήσης και η επιστροφή χρημάτων appeared first on Enetpress.

Όπως επισημαίνεται σχετικά, δε συνιστά άμεση δυσμενή διάκριση ο εσωτερικός κανόνας επιχείρησης, ο οποίος απαγορεύει στους εργαζομένους να φορούν οποιοδήποτε εμφανές πολιτικό, φιλοσοφικό ή θρησκευτικό σύμβολο, αλλά όταν δεν υπάρχει τέτοιος κανόνας σε μια επιχείρηση δεν μπορεί να θεωρηθεί επαγγελματική προϋπόθεση δυνάμενη να αποκλείσει την ύπαρξη δυσμενούς διάκρισης.

Η βούληση του εργοδότη να λάβει υπόψη τις επιθυμίες του πελάτη να μην του παρέχονται πλέον οι υπηρεσίες του εν λόγω εργοδότη από εργαζομένη που φορά μουσουλμανική μαντίλα.

Πάντως η υπόθεση αυτή, όσο και η Υπόθεση C-188/15 Bougnaoui και Association de défense des droits de l’homme (ADDH) κατά Micropole Univers)για τις οποίες υπήρξε,σήμερα απόφαση  του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αξίζουν ιδιαίτερης προσοχής, όχι μόνο από νομική άποψη, αλλά και από κοινωνική και κατά ένα μέρος και πολιτική.

Όπως έχει επισημάνει  η Γενική Εισαγγελέας του ΔΕΕ Juliane Kokot στις προτάσεις της, τις οποίες παρουσίασε, πριν από την έκδοση της απόφασης, «σε αμφότερες τις υποθέσεις αναμένεται ότι η απόφαση του Δικαστηρίου θα έχει καθοριστική σημασία και θα μπορούσε, πέρα από τις συγκεκριμένες κύριες δίκες, να αποτελέσει οδηγό για την επαγγελματική ζωή στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τουλάχιστον όσον αφορά τον ιδιωτικό τομέα”.

Ως προς τους όρους εργασίας των απασχολούμενων στον δημόσιο τομέα (παραδείγματος χάρη σε σχολεία, υπηρεσίες και δικαστήρια, αλλά και σε ιδιωτικές επιχειρήσεις που παρέχουν υπηρεσίες δημόσιας φύσης) μπορεί να ισχύουν συγκεκριμένες ιδιαιτερότητες οι οποίες όμως δεν έχουν καμία σημασία στην υπό κρίση περίπτωση. Ομοίως, παρέλκει εν προκειμένω η εξέταση νομικών ζητημάτων σε σχέση με τη συμπεριφορά ιδιωτών σε δημόσιο χώρο (παραδείγματος χάρη περαστικών σε οδούς και πλατείες, χρηστών δημόσιων εγκαταστάσεων, καθώς και πελατών εστιατορίων ή καταστημάτων).

Η Γενική Εισαγγελέας Juliane Kokot(Υπόθεση C‑157/15 Samira Achbita),επισημαίνει, πως το ερώτημα στο οποίο καλείται να απαντήσει το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι: «μπορεί εργοδότης του ιδιωτικού τομέα να απαγορεύσει σε εργαζόμενη μουσουλμανικού θρησκεύματος να φορά μαντίλα στον χώρο εργασίας;

Επίσης, μπορεί να την απολύσει, εάν αυτή αρνηθεί να αφαιρέσει τη μαντίλα στον χώρο εργασίας; Αυτά είναι, κατ’ ουσία, τα ερωτήματα στα οποία το Δικαστήριο πρέπει να απαντήσει, εν προκειμένω, πρώτη φορά από τη σκοπιά του δικαίου της Ένωσης και μάλιστα υπό το πρίσμα της απαγόρευση διακρίσεως λόγω θρησκείας ή πεποιθήσεων».

Στο σημείο αυτό, αναφέρει η  δεν χρήζει ιδιαίτερης επισήμανσης η κοινωνική σημασία του εν λόγω ζητήματος, ιδίως στο παρόν πολιτικό και κοινωνικό πλαίσιο όπου η Ευρώπη καλείται να διαχειρισθεί μια πρωτόγνωρη εισροή μεταναστών από τρίτες χώρες και συζητούνται έντονα σε όλα τα επίπεδα τα μέσα και οι τρόποι της βέλτιστης δυνατής ενσωμάτωσης των προσώπων με μεταναστευτικό υπόβαθρο.

Εν τέλει, συνεχίζει, τα νομικά ζητήματα σχετικά με τη μουσουλμανική μαντίλα είναι αντιπροσωπευτικά του θεμελιώδους ζητήματος που έγκειται στο πόση διαφορετικότητα και πολυμορφία πρέπει να ανεχθεί εντός της μια ανοιχτή και πλουραλιστική ευρωπαϊκή κοινωνία και, αντιστρόφως, πόση προσαρμογή μπορεί να απαιτήσει από συγκεκριμένες μειονότητες.

Με ανάλογη ένταση διεξάγονταν και διεξάγονται συχνά οι συζητήσεις σε σχέση με τη μουσουλμανική μαντίλα. Κατά τα τελευταία χρόνια, μάλιστα, το ζήτημα αυτό έχει απασχολήσει πολυάριθμα δικαστήρια εντός και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης και έχει βρεθεί στο επίκεντρο της προσοχής των μέσων ενημέρωσης και της σχετικής βιβλιογραφίας.

Από τη σκοπιά του δικαίου της Ένωσης, σημείο αναφοράς για την επίλυση του ζητήματος , αναφέρει, συνιστά η οδηγία 2000/78/ΕΚ κατά των διακρίσεων , ως προς την ερμηνεία της οποίας ανώτατο βελγικό δικαστήριο ζητεί, εν προκειμένω, διευκρινίσεις από το Δικαστήριο. Παρόμοια ερωτήματα τίθενται και στο πλαίσιο της υπόθεση C‑188/15 (Bougnaoui και ADDH) που ανάγεται σε αίτηση προδικαστικής απόφασης γαλλικού δικαστηρίου.

Ας πάρουμε, όμως τα πράγματα με τη σειρά.

Σύμφωνα με στοιχεία του ΔΕΕ,η G4S Secure Solutions NV G4S) είναι εταιρία η οποία, μεταξύ άλλων, παρέχει υπηρεσίες φύλαξης και ασφάλειας, αλλά και υπηρεσίες υποδοχής σε πελάτες τόσο από τον δημόσιο όσο και από τον ιδιωτικό τομέα.

Στις 12 Φεβρουαρίου 2003 η Samira Achbita άρχισε να εργάζεται για την G4S ως υπάλληλος υποδοχής [ρεσεψιονίστ], με σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου.

Οι εργαζόμενοι της G4S δεν μπορούν να φέρουν θρησκευτικά, πολιτικά ή φιλοσοφικά σύμβολα κατά την υπηρεσία τους. Αρχικώς, η απαγόρευση αυτή ίσχυε μόνον ως άγραφος κανόνας της επιχειρήσεως. Με έγκριση του διοικητικού συμβουλίου της εταιρίας προστέθηκε στον κανονισμό εργασίας της G4S, από τη 13η Ιουνίου 2006, ο ακόλουθος γραπτός κανόνας: «Απαγορεύεται στους εργαζομένους να φέρουν στον χώρο εργασίας εμφανή σύμβολα των πολιτικών, φιλοσοφικών ή θρησκευτικών τους πεποιθήσεων και/ή να ασκούν όποια πρακτική απορρέει από τις πεποιθήσεις αυτές.»

Η S. Achbita, η οποία κατά την πρόσληψή της ήταν ήδη μουσουλμάνα, φορούσε μαντίλα αποκλειστικά εκτός των ωρών εργασίας για περίοδο μεγαλύτερη των τριών ετών χωρίς να διαμαρτυρηθεί για τον σχετικό κανόνα της επιχειρήσεως. Ωστόσο, τον Απρίλιο του 2006 γνωστοποίησε ότι είχε την πρόθεση εις το εξής, για θρησκευτικούς λόγους, να φοράει μαντίλα και κατά τη διάρκεια των ωρών εργασίας. Η διεύθυνση της εταιρείας της επισήμανε ότι αυτό αντιβαίνει στην ουδετερότητα που επιδιώκει η G4S.

Μετά από μια περίοδο ασθένειας, στις 12 Μαΐου 2006 η S. Achbita ανακοίνωσε ότι στις 15 Μαΐου 2006 θα επέστρεφε στην εργασία φορώντας μαντίλα. Στις 12 Ιουνίου 2006 η S. Achbita απολύθηκε λόγω της σταθερής πρόθεσης που είχε να φοράει, ως μουσουλμάνα, μουσουλμανική μαντίλα, λαμβάνοντας  αποζημίωση απόλυσης.

Στις 26 Απριλίου 2007 η S. Achbita άσκησε ενώπιον του Arbeidsrechtbank te Antwerpen  Δικαστήριο εργατικών διαφορών της Αμβέρσας αγωγή αποζημίωσης κατά της G4S λόγω καταχρηστικής απολύσεως και ζήτησε, επικουρικώς, αποζημίωση λόγω παραβάσεως του νόμου κατά των διακρίσεων. Το 2009 το βελγικό Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding (Κέντρο για την ισότητα ευκαιριών και για την καταπολέμηση του ρατσισμού: Centrum) παρενέβη στη διαφορά υπέρ της S. Achbita. Πρόκειται για βελγικό οργανισμό δημοσίου δικαίου, που συστήθηκε το 1993 διά νόμου και σκοπεί ιδίως στην καταπολέμηση του ρατσισμού, καθώς και διαφόρων μορφών διακρίσεως. Το Centrum είναι γνωστό στο Δικαστήριο, μεταξύ άλλων, και από την υπόθεση Feryn (C‑54/07).

Με απόφαση της 27ης Απριλίου 2010, το Arbeidsrechtbank απέρριψε την αγωγή της S. Achbita, καθόσον δεν υφίστατο άμεση ή έμμεση δυσμενής διάκριση. Στον δεύτερο βαθμό, το Arbeidshof te Antwerpen, με απόφαση της 23ης Δεκεμβρίου 2011, απέρριψε επίσης τα αιτήματά της για τον λόγο ότι, λαμβανομένων υπόψη των διαφορετικών απόψεων στη νομολογία και στη θεωρία, η G4S δεν όφειλε να γνωρίζει ότι η απαγόρευση που ίσχυε εντός της επιχείρησης της ήταν παράνομη και, ως εκ τούτου, η απόλυση της S. Achbita δεν μπορούσε να θεωρηθεί ότι είναι προδήλως δυσανάλογη ή ότι εισάγει δυσμενή διάκριση.

Κατά της δευτεροβάθμιας απόφασης εκκρεμεί πλέον ενώπιον του βελγικού Hof van Cassatie, του αιτούντος δικαστηρίου, αίτηση αναιρέσεως η οποία ασκήθηκε από τη S. Achbita και από το Centrum.

Η αίτηση προδικαστικής απόφασης και η διαδικασία ενώπιον του Δικαστηρίου

Με απόφαση της 9ης Μαρτίου 2015, που περιήλθε στη Γραμματεία του Δικαστηρίου στις 3 Απριλίου 2015, το ακυρωτικό δικαστήριο ανέστειλε την ενώπιόν του διαδικασία και υπέβαλε στο Δικαστήριο ερώτημα για την έκδοση προδικαστικής απόφασης:

Το ερώτημα του Hof van Cassatie (Ακυρωτικό Δικαστήριο, Βέλγιο), το οποίο επιλήφθηκε της διαφοράς, αφορά την ερμηνεία της οδηγίας της Ένωσης για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία  Κατ’ ουσίαν, το δικαστήριο αυτό ζητεί να διευκρινιστεί εάν η απαγόρευση της μουσουλμανικής μαντίλας που απορρέει από εσωτερικό κανόνα ιδιωτικής επιχειρήσεως συνιστά άμεση δυσμενή διάκριση.

Στη σημερινή απόφασή του, το Δικαστήριο υπενθυμίζει, καταρχάς, ότι κατά την οδηγία ως «αρχή της ίσης μεταχειρίσεως» νοείται η απουσία κάθε άμεσης ή έμμεσης διακρίσεως που βασίζεται, μεταξύ άλλων, στη θρησκεία. Μολονότι η οδηγία δεν περιέχει ορισμό της έννοιας «θρησκεία», ο νομοθέτης της Ένωσης παραπέμπει στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών (ΕΣΔΑ) καθώς και στις κοινές συνταγματικές παραδόσεις των κρατών μελών, που επιβεβαιώθηκαν στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συνεπώς, ο όρος θρησκεία έχει την έννοια ότι καλύπτει τόσο την ύπαρξη θρησκευτικών πεποιθήσεων, όσο και την ελευθερία των προσώπων να εκδηλώνουν δημόσια τις πεποιθήσεις αυτές.

Το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι ο εσωτερικός κανόνας της G4S αφορά τη χρήση εμφανών συμβόλων των πολιτικών, φιλοσοφικών ή θρησκευτικών πεποιθήσεων και καλύπτει, συνεπώς, αδιακρίτως κάθε εκδήλωση των πεποιθήσεων αυτών. Ο κανόνας αυτός αντιμετωπίζει, επομένως, κατά τον ίδιο τρόπο όλους τους εργαζομένους της επιχειρήσεως, επιβάλλοντάς τους, γενικώς και αδιακρίτως, μεταξύ άλλων μια ουδέτερη αμφίεση.

Από τα στοιχεία της ενώπιον του Δικαστηρίου δικογραφίας δεν προκύπτει ότι ο συγκεκριμένος εσωτερικός κανόνας εφαρμόστηκε στην περίπτωση της S. Achbita διαφορετικά από τον τρόπο που εφαρμοζόταν σε κάθε άλλο εργαζόμενο της G4S. Κατά συνέπεια, ένας τέτοιος εσωτερικός κανόνας δεν εισάγει άμεση διάκριση λόγω θρησκείας ή πεποιθήσεων, κατά την έννοια της οδηγίας.

Το Δικαστήριο επισημαίνει ότι δεν αποκλείεται, εντούτοις, το ενδεχόμενο να καταλήξει το εθνικό δικαστήριο στο συμπέρασμα ότι ο εσωτερικός κανόνας εισάγει έμμεση διάκριση λόγω θρησκείας ή πεποιθήσεων, εάν αποδειχθεί ότι η επιβαλλόμενη εκ πρώτης όψεως ουδέτερη υποχρέωση συνεπάγεται, εν τοις πράγμασι, τη μειονεκτική μεταχείριση κάποιων προσώπων λόγω ορισμένης θρησκείας ή ορισμένων πεποιθήσεων.

Ωστόσο, η εν λόγω διαφορετική μεταχείριση δεν συνιστά έμμεση διάκριση εάν δικαιολογείται αντικειμενικά από έναν θεμιτό σκοπό και εάν τα μέσα για την επίτευξη του σκοπού αυτού είναι πρόσφορα και αναγκαία. Υπογραμμίζοντας ότι ο εθνικός δικαστής ο οποίος έχει επιληφθεί της διαφοράς είναι ο μόνος αρμόδιος να εκτιμήσει εάν και κατά πόσο ο εσωτερικός κανόνας συνάδει προς τις απαιτήσεις αυτές, το Δικαστήριο παρέχει συναφή στοιχεία.

Επισημαίνει ότι είναι θεμιτή η βούληση ενός εργοδότη να επιδεικνύει μια εικόνα ουδετερότητας  έναντι των πελατών του τόσο του δημοσίου όσο και του ιδιωτικού τομέα, ιδίως όταν τούτο αφορά μόνον τους εργαζομένους που έρχονται σε επαφή με τους πελάτες. Ειδικότερα, η βούληση αυτή συνδέεται με την επιχειρηματική ελευθερία, η οποία αναγνωρίζεται από τον Χάρτη.

Εξάλλου, η απαγόρευση να φορούν οι εργαζόμενοι εμφανή σύμβολα πολιτικών, φιλοσοφικών ή θρησκευτικών πεποιθήσεων είναι κατάλληλη για τη διασφάλιση της ορθής εφαρμογής μιας πολιτικής ουδετερότητας, υπό την προϋπόθεση ότι η πολιτική αυτή ακολουθείται όντως με συνοχή και συστηματικότητα. Συναφώς, ο εθνικός δικαστής πρέπει να εξακριβώσει εάν η G4S είχε θεσπίσει, πριν από την απόλυση της S. Achbita, μια τέτοια γενική και αδιακρίτως εφαρμοζόμενη πολιτική.

Εν προκειμένω, πρέπει επίσης να εξακριβωθεί εάν η απαγόρευση αφορά μόνον τους εργαζομένους της G4S που έρχονται σε επαφή με τους πελάτες. Εάν συντρέχει τέτοια περίπτωση, η απαγόρευση πρέπει να θεωρηθεί ως απολύτως αναγκαία για την επίτευξη του επιδιωκομένου σκοπού.

Πρέπει, επιπροσθέτως, επισημαίνεται από το ΔΕΕ, να εξακριβωθεί εάν, λαμβάνοντας υπόψη τους εγγενείς περιορισμούς στους οποίους υπόκειται η επιχείρηση και χωρίς να απαιτείται να υποστεί πρόσθετη επιβάρυνση, η G4S θα είχε τη δυνατότητα να προτείνει στη S. Achbita μια θέση εργασίας που δεν θα συνεπαγόταν οπτική επαφή με τους πελάτες της , αντί να την απολύσει.

Κατόπιν των ανωτέρω, το Δικαστήριο αποφαίνεται ότι η απαγόρευση της μουσουλμανικής μαντίλας που απορρέει από εσωτερικό κανόνα ιδιωτικής επιχειρήσεως ο οποίος δεν επιτρέπει την εμφανή χρήση οιουδήποτε πολιτικού, φιλοσοφικού ή θρησκευτικού συμβόλου στον χώρο εργασίας δεν συνιστά άμεση διάκριση λόγω θρησκείας ή πεποιθήσεων κατά την έννοια της οδηγίας.

Αντιθέτως, μια τέτοια απαγόρευση ενδέχεται να συνιστά έμμεση διάκριση, εάν αποδεικνύεται ότι η επιβαλλόμενη εκ πρώτης όψεως ουδέτερη υποχρέωση συνεπάγεται, εν τοις πράγμασι, τη μειονεκτική μεταχείριση κάποιων προσώπων λόγω ορισμένης θρησκείας ή ορισμένων πεποιθήσεων. Ωστόσο μια τέτοια έμμεση διάκριση μπορεί να δικαιολογείται αντικειμενικά από θεμιτό σκοπό, όπως η εκ μέρους του εργοδότη τήρηση μιας πολιτικής φιλοσοφικής, θρησκευτικής και πολιτικής ουδετερότητας στις σχέσεις του με τους πελάτες του, εφόσον τα μέσα για την επίτευξη του σκοπού αυτού είναι πρόσφορα και αναγκαία. Εναπόκειται στο Cour de cassation του Βελγίου να εξακριβώσει εάν συντρέχουν οι προϋποθέσεις αυτές.

Σημειώνεται, πως στο πλαίσιο της διαδικασίας έκδοσης προδικαστικής απόφασης ενώπιον του Δικαστηρίου κατέθεσαν γραπτές παρατηρήσεις οι G4S, το Centrum, η Βελγική Κυβέρνηση, η Γαλλική Κυβέρνηση, καθώς και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στην επ’ ακροατηρίου συζήτηση της 15ης Μαρτίου 2016 παραστάθηκαν οι εν λόγω μετέχοντες στη διαδικασία, καθώς και το Ηνωμένο Βασίλειο. Την ίδια ημέρα πραγματοποιήθηκε και η επ’ ακροατηρίου συζήτηση για την υπόθεση C‑188/15.

Η Υπόθεση C-188/15, Bougnaoui και ADDH

Η Asma Bougnaoui συνάντησε σε έκθεση απευθυνόμενη σε σπουδαστές, τον Οκτώβριο του 2007 και πριν προσληφθεί από την ιδιωτική επιχείρηση Micropole, έναν εκπρόσωπο της επιχείρησης αυτής, ο οποίος την ενημέρωσε ότι η αμφίεσή της με μουσουλμανική μαντίλα θα μπορούσε να δημιουργήσει προβλήματα, όταν θα ερχόταν σε επαφή με τους πελάτες της εταιρίας αυτής. Όταν η Α. Bougnaoui παρουσιάστηκε, στις 4 Φεβρουαρίου 2008, στη Micropole για να πραγματοποιήσει εκεί την πρακτική άσκησή της στο τέλος των σπουδών της, φορούσε μια απλή μπαντάνα.

Αργότερα όμως φορούσε μουσουλμανική μαντίλα στον χώρο εργασία της. Μετά το πέρας της εν λόγω πρακτικής άσκησης, η Micropole την προσέλαβε, από τις 15 Ιουλίου 2008, βάσει σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου, ως μηχανικό μελετών. Κατόπιν διαμαρτυρίας πελάτη, τον οποίο είχε αναλάβει η Α. Bougnaoui καθ’ υπόδειξη της Micropole, η επιχείρηση αυτή επιβεβαίωσε την αρχή της αναγκαίας ουδετερότητας έναντι των πελατών της και της ζήτησε να μη φορά πλέον τη μαντίλα. Η Α. Bougnaoui αρνήθηκε να συμμορφωθεί και στη συνέχεια απολύθηκε. Προσέβαλε δε την απόφαση απόλυσης της ενώπιον των γαλλικών δικαστηρίων.

Το γαλλικό Cour de cassation (Ακυρωτικό Δικαστήριο), το οποίο επιλήφθηκε της διαφοράς, υποβάλλει στο Δικαστήριο της ΕΕ το ερώτημα εάν η βούληση ενός εργοδότη να λάβει υπόψη την επιθυμία πελάτη να μην παρέχονται πλέον οι υπηρεσίες του εν λόγω εργοδότη από εργαζομένη η οποία φορά μουσουλμανική μαντίλα συνιστά «ουσιαστική και καθοριστική επαγγελματική προϋπόθεση» κατά την έννοια της οδηγίας.

Στη σημερινή απόφασή του, το Δικαστήριο αποφαίνεται, καταρχάς, ότι από την απόφαση περί παραπομπής δεν μπορεί να συναχθεί εάν το ερώτημα του Cour de cassation στηρίζεται στη διαπίστωση άμεσης ή έμμεσης διαφορετικής μεταχείρισης λόγω θρησκείας ή πεποιθήσεων.

Εναπόκειται, συνεπώς, στο Cour de cassation να εξακριβώσει εάν η απόλυση της Α. Bougnaoui στηρίχθηκε στη μη τήρηση εσωτερικού κανόνα ο οποίος απαγορεύει στους εργαζομένους να φορούν οποιοδήποτε εμφανές σύμβολο των πολιτικών, φιλοσοφικών ή θρησκευτικών πεποιθήσεών τους.

Σε μια τέτοια περίπτωση, το δικαστήριο αυτό πρέπει να εξακριβώσει εάν συντρέχουν οι προϋποθέσεις που επισημαίνονται στην απόφαση G4S Secure Solutions, δηλαδή εάν η διαφορετική μεταχείριση η οποία απορρέει από έναν εκ πρώτης όψης ουδέτερο κανόνα και ενδέχεται να οδηγήσει, εν τοις πράγμασι, στη μειονεκτική μεταχείριση κάποιων προσώπων δικαιολογείται αντικειμενικά από την επιδίωξη μιας πολιτικής ουδετερότητας και εάν είναι κατάλληλη και αναγκαία προς τούτο.

Αντιθέτως, στην περίπτωση που η απόλυση της Α. Bougnaoui δεν στηρίχθηκε σ’ έναν τέτοιο εσωτερικό κανόνα, πρέπει να εξεταστεί εάν η βούληση ενός εργοδότη να λάβει υπόψη την επιθυμία πελάτη να μην του παρέχονται πλέον υπηρεσίες από εργαζομένη που φορά μουσουλμανική μαντίλα είναι δικαιολογημένη κατά την έννοια του άρθρου 4, παράγραφος 1, της οδηγίας, κατά το οποίο τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν ότι η διαφορετική μεταχείριση που απαγορεύεται βάσει της οδηγίας δεν συνιστά διάκριση όταν, λόγω της φύσης της επαγγελματικής δραστηριότητας ή του πλαισίου εντός του οποίου αυτή ασκείται, ένα τέτοιο χαρακτηριστικό αποτελεί ουσιαστική και καθοριστική επαγγελματική προϋπόθεση, εφόσον ο σκοπός είναι θεμιτός και η προϋπόθεση είναι ανάλογη του επιδιωκομένου σκοπού.

Το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι μόνο σε πολύ περιορισμένες περιπτώσεις ένα γνώρισμα που συνδέεται, μεταξύ άλλων, με το θρήσκευμα μπορεί να αποτελεί ουσιαστική και καθοριστική επαγγελματική προϋπόθεση. Ειδικότερα, η έννοια αυτή παραπέμπει σε προϋπόθεση η οποία υπαγορεύεται αντικειμενικά από τη φύση ή τις συνθήκες ασκήσεως μιας επαγγελματικής δραστηριότητας και δεν καλύπτει υποκειμενικές εκτιμήσεις, όπως η βούληση του εργοδότη να λάβει υπόψη τις συγκεκριμένες επιθυμίες του πελάτη.

Το Δικαστήριο απαντά συνεπώς ότι η βούληση εργοδότη να λάβει υπόψη την επιθυμία του πελάτη να μην του παρέχονται πλέον οι υπηρεσίες του συγκεκριμένου εργοδότη από εργαζομένη που φορά μουσουλμανική μαντίλα δεν μπορεί να θεωρηθεί ως ουσιαστική και καθοριστική επαγγελματική προϋπόθεση κατά την έννοια της οδηγίας.

The post Mουσουλμανική μαντίλα: απαγόρευση υπό όρους appeared first on Enetpress.

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποφάσισε, εξετάζοντας τις προσφυγές δύο γυναικών, μιας από τη Γαλλία και μιας από το Βέλγιο, οι οποίες απολύθηκαν διότι αρνήθηκαν να βγάλουν τις μαντίλες τους.

«Ενας εσωτερικός κανόνας μιας επιχείρησης που απαγορεύει στους εργαζόμενους να φορούν εμφανή πολιτικά, φιλοσοφικά και θρησκευτικά σύμβολα δεν συνιστά ευθεία διακριτική μεταχείριση», αναφέρεται στην απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.

«Ωστόσο, απουσία τέτοιου κανόνα, η βούληση ενός εργοδότη να λάβει υπ΄όψιν τις επιθυμίες ενός πελάτη, σύμφωνα με τις οποίες αυτός δεν θέλει πλέον να του παρέχονται υπηρεσίες από εργαζόμενη που φορά ισλαμική μαντίλα, δεν μπορεί να θεωρηθεί επαγγελματική προϋπόθεση δυνάμενη να αποκλείσει την ύπαρξη δυσμενούς διάκρισης», αναφέρεται στην απόφαση.

The post Ευρωπαϊκό Δικαστήριο: Ναι στην απαγόρευση της μαντίλας από επιχειρήσεις appeared first on Enetpress.

Το ρόλο Ποντίου Πιλάτου έλαβε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, πετώντας το μπαλάκι στα ελληνικά δικαστήρια, χωρίς να μπαίνει στη φωτιά του ζητήματος: την αύξηση του ποσοστού στο 10%.

Η κακή οικονομική συγκυρία στην Ελλάδα δεν μπορεί από μόνη της να αποτελεί δικαιολογία για ακύρωση από την πλευρά του κράτους σχεδίων για ομαδικές απολύσεις σε συγκεκριμένες εταιρείες, αποφάνθηκε σήμερα το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, εξετάζοντας σχετική προσφυγή της ΑΓΕΤ-«Ηρακλής». Το δικαστήριο έκρινε την ελληνική νομοθεσία ασαφή και εκτίμησε ότι ισοδυναμεί με περιορισμό στην εγκατάσταση και την επιχειρηματική δραστηριότητα.

Το Δικαστήριο εξέτασε την ελληνική νομοθεσία στη βάση της κοινοτικής οδηγίας, η οποία επί της αρχής δεν αντιτίθεται σε εθνική ρύθμιση που παρέχει σε δημόσια αρχή την εξουσία να μην επιτρέψει ομαδικές απολύσεις, υπό την προϋπόθεση ότι η ρύθμιση αυτή δεν καθιστά την οδηγία άνευ πρακτικής αποτελεσματικότητας. Επίσης έκρινε ότι η ελληνική ρύθμιση ενδέχεται να αποτελέσει σοβαρό εμπόδιο για την άσκηση της ελευθερίας εγκατάστασης στην Ελλάδα.

Καμιά αναφορά σε ποσοστό, μόνο στα κριτήρια

Υπενθυμίζει μάλιστα ότι ένας τέτοιος περιορισμός μπορεί να δικαιολογηθεί μόνον από επιτακτικούς λόγους γενικού συμφέροντος, όπως είναι η προστασία των εργαζομένων ή η αύξηση της απασχόλησης και των προσλήψεων. Το πρόβλημα δεν έγκειται στο ότι απαιτείται κοινοποίηση των σχεδίων για ομαδικές απολύσεις, αλλά αφορά τα δύο άλλα κριτήρια εκτίμησης, την κατάσταση της επιχείρησης και των συνθηκών της αγοράς εργασίας, όπου και διαπιστώνει ότι τα δύο αυτά κριτήρια έχουν διατυπωθεί κατά τρόπο υπέρμετρα γενικό και ασαφή.

Τέτοια κριτήρια, τα οποία είναι ασαφή και δεν στηρίζονται σε αντικειμενικές και δυνάμενες να ελεγχθούν προϋποθέσεις, υπερβαίνουν το αναγκαίο μέτρο για την επίτευξη των επιδιωκόμενων σκοπών και, ως εκ τούτου, δεν ικανοποιούν τις επιταγές της αρχής της αναλογικότητας.

Τέλος, απαντώντας στο δεύτερο ερώτημα του ελληνικού δικαστηρίου, το Δικαστήριο αποφαίνεται ότι το γεγονός ότι σε ένα κράτος-μέλος επικρατούν συνθήκες χαρακτηριζόμενες από οξεία οικονομική κρίση και ιδιαίτερα υψηλό δείκτη ανεργίας δεν διαφοροποιεί την προηγούμενη λύση.

«Καταρχάς» -τονίζει το υπουργείο Εργασίας- «πρέπει να διευκρινίσουμε πως η απόφαση του Δικαστηρίου δεν αφορά στα ισχύοντα όρια των ομαδικών απολύσεων, τα οποία είναι απολύτως συμβατά με το ενωσιακό δίκαιο. Η κρίση του Δικαστηρίου περιορίζεται στο ζήτημα της διοικητικής προέγκρισης των απολύσεων, καθώς και στα κριτήρια που λαμβάνονται υπόψη κατά τη λήψη της απόφασης από τη δημόσια αρχή».

Υπουργείο Εργασίας: Δικαιωθήκαμε

Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας, «η σημερινή απόφαση του Δικαστηρίου δικαιώνει τις θέσεις της ελληνικής κυβέρνησης, καθώς κρίνει ότι είναι συμβατή με το ενωσιακό δίκαιο η ρύθμιση που δίνει σε δημόσια αρχή την εξουσία να μην επιτρέπει ομαδικές απολύσεις με αιτιολογημένη απόφαση και έπειτα από ουσιαστικό έλεγχο. Το Δικαστήριο ορίζει, επίσης, ότι τα κριτήρια, βάσει των οποίων οι ελληνικές αρχές οφείλουν να εξετάζουν τα σχέδια των ομαδικών απολύσεων, πρέπει να είναι περισσότερο εξειδικευμένα από ό,τι είναι σήμερα». 

ΛΑΕ: Κερκόπορτα η απόφαση για τις απολύσεις

Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τις ομαδικές απολύσεις ανοίγει την Κερκόπορτα για την πλήρη απελευθέρωσή τους, η οποία θα εκτινάξει ακόμα περισσότερο τα ήδη εφιαλτικά επίπεδα της ανεργίας στη χώρα μας.

Η κυβέρνηση με τη δέσμευσή της ότι θα εφαρμόσει την όποια απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, ουσιαστικά παραδίνεται άνευ όρων στην θρασύτατη απαίτηση των δανειστών να καταργηθεί κάθε στοιχειώδεις προστασία των εργαζομένων από ομαδικές απολύσεις. Για άλλη μία φορά οι «κόκκινες γραμμές» της κυβέρνησης γίνονται «φτερό στον άνεμο».

Οι εργαζόμενοι με τους ενωτικούς και μαζικούς αγώνες τους, μαζί με την νεολαία και όλο το λαό, μπορούν να αποτρέψουν τα νέα μνημονιακά μέτρα και το προωθούμενο από κυβέρνηση και δανειστές 4ο μνημόνιο.

The post Μεσοβέζικη λύση για τις ομαδικές απολύσεις από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο appeared first on Enetpress.

Κάποιοι από τους κατόχους ομολόγων του Δημοσίου («μικροομολογιούχοι» λεγόμενοι) είχαν προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο κατά του καταραμένου βενιζελικού κουρέματος (PSI). Προ ημερών δημοσιεύθηκε η απόφαση και ήταν απορριπτική.

Του

Πάνου Τσούμα

Πολύ μεγαλύτερη ζημιά θα πάθαιναν οι ομολογιούχοι αν δεν ήταν το «καταραμένο» PSI, αποφάνθηκε το Δικαστήριο.

Δεν το είπαν όμως αυτό μόνο οι δικαστές. Το είπε και ο πολιτικός συρφετός, όστις καθυβρίζοντας τον Βαγγέλη Βενιζέλο υπέκλεψε τις ψήφους των ομολογιούχων και όχι μόνο.

Κυβέρνηση τώρα ο «συρφετός», υπερασπίστηκε το βενιζελικό «έκτρωμα» στέλνοντας στο Ε.Δ. ομάδα νομικών με επικεφαλής τον ευρωβουλευτή Κώστα Χρυσόγονο. Από συγγνώμη τίποτα βεβαίως, αλλά με τόσες που χρωστάνε, «σιγά τα λάχανα», θα μου πείτε.

Συμφωνώ αδέρφια, μόνο που σε μένα δίνεται αφορμή εξόφλησης κάποιου… χρέους.

Θα το προσπαθήσω επιστρέφοντας στο άρθρο «Η ηλιθιότητα ως αναισθητικό…» και ειδικότερα στον Ευάγγελο Λεμπέση.

Στη μελέτη του «η τεράστια σημασία των βλακών εν τω συγχρόνω βίω» ο συνονόματος του Βαγγέλη λέει για περιπτώσεις σαν τη δική του: «Ουδείς άνθρωπος αξίας έχει ανάγκην να γίνει επιτήδειος ή απατεών. Τα επίθετα ταύτα ουδέποτε κατόρθωσαν να “κολλήσουν” εις ανθρώπους πραγματικής αξίας, οι οποίοι, εάν υπήρξαν μισητοί, εχαρακτηρίσθησαν ίσως ως “κακοί”, ως “καταχθόνιοι”, ως “τορπιλληταί”…, ουδέποτε όμως ως επιτήδειοι ή απατεώνες…».

Ζωντανό παράδειγμα της περιγραφής Λεμπέση είναι ο Βαγγέλης. Μισήθηκε πολύ, τον είπαν βουλιμικό, υπονομευτή, αλαζονικό, όχι όμως απατεώνα (υποδιαίρεση του ηλίθιου κατά Λεμπέση). Ούτε ο «εντελώς» Καμμένος δεν τόλμησε.

_Υπάρχει όμως και κάτι ακόμα πολύ πιο σχετικό με την παρατεταμένη επιχείρηση Τσίπρα-Καμμένου να κάψουν με κάθε τρόπο την αξία Βενιζέλου, όπως και κάθε αξία άλλωστε.

Το βαθιά ζωώδες ένστικτο τού πολύ ηλίθιου είναι η δύναμη που προκαλεί το τόσο μίσος. Είναι ο φόβος και ο τρόμος του «ζώου» απέναντι σε ό,τι το ξεπερνάει, σε ό,τι τελικά αποτελεί κίνδυνο για την επιβίωσή του.

Μετήλθε κάθε μέσον η ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ απύθμενη ηλιθιότητα να θάψει διά παντός τον Βαγγέλη (πίεσαν ακόμα και τον υπουργό του πρώτου μνημονίου Γ. Παπακωνσταντίνου, λέγοντάς του «δώσε μας τον Βενιζέλο» -έναντι ανταλλάγματος προφανώς, όπως ο ίδιος αποκάλυψε).

Δεν πέτυχε τελικά το ζερβόδεξο βαθύ ηλίθιο να «δώσει στο λαό» τον προδότη, όπως ο Ερντογάν τους δικούς του. (Προσωπικά δεν έχω καμία αμφιβολία ότι οι Τσιπρο-Καμμένοι θα έκαναν τα ίδια αν τους δινόταν ανάλογη ευκαιρία). Ο Βενιζέλος έμεινε όρθιος και μάλιστα δικαιωμένος για όλες τις βασικές επιλογές του επί μνημονίων.

Μακάρι την ίδια τύχη να έχει και η Ελλάδα. Και το λέω διότι, με τη φόρα που έχει πάρει ο Τσιπρα(κο)ς δίνοντας στο λαό θεσμούς -αντί Βενιζέλο, Στουρνάρα, Σαμαρά, ή Παπαδήμο- δύσκολο να μείνει όρθια για πολύ.

Ειδικά αν προκύψει Ντόναλντ Τραμπ εκείθεν του Ατλαντικού… έχετε γεια βρυσούλες, λόγκοι, βουνά, ραχούλες!

The post Ο Βενιζέλος και… το «βαθύ» ένστικτο Τσίπρα-Καμμένου appeared first on Enetpress.