Του Δρ. Συμεών Σολταρίδη

Τελείωσαν οι εκλογές, τελείωσε το πανηγύρι, τελείωσε και η ειδησεογραφία για την Ροδόπη, την οποία Θράκη, κυρίως Ροδόπη και Ξάνθη τις θυμούνται τα ΜΜΕ στο πανελλήνιο μόνο όταν έχουν να αποκομίσουν πολιτικά οφέλη. Τα σενάρια ξεκινούν στην Θράκη και αναμοχλεύονται στην Αθήνα. Και πάντα ο λόγος εθνικός, το «Εθνικόν ζήτημα».

Στην πολύπαθη Θράκη ζω από το 1978. Έζησα τόσες εκλογές και παρακολούθησα τόσα σενάρια που έκρυβαν όλο στο τέλος κινδύνους. Και όταν σημειώνω «έζησα» το εννοώ απόλυτα. Και όχι παροδικά.

Ασχολήθηκα όμως και με το αρχειακό υλικό της Θράκης ώστε να βγάζω συμπεράσματα για το πώς κινούνται τα νήματα, με ποιο σκοπό και πού στοχεύοντας.

Τελικά παρατηρώ ότι πάνω από εκατό χρόνια ακολουθείται η ίδια γραμμή. Σε θέματα που δεν μπορούν να προβλέψουν κάποιοι ή να αντιμετωπίσουν με πολιτικές κινήσεις  διογκώνονται  πάντοτε «οι γραμμές των ξένων παρεμβάσεων». Όχι όμως πιθανώς ρωσικών, αμερικανικών, ευρωπαϊκών. Αλλά μόνο των τουρκικών!

Βέβαια οι πηγές και τα αρχεία αναφέρουν στοιχεία για αναμείξεις στην Θράκη, όπως  για Ρωσικές παρεμβάσεις οικονομικές ή πολιτικές αλλά αυτές δεν τις κακολογεί κανένας. Είναι ομόθρησκες!

Ένα άλλο στοιχείο που διέκρινα στην έρευνα είναι ότι οι πολιτικές για το μειονοτικό δεν καθορίζονται στην Αθήνα. Ξεκινούν στην Θράκη, καλλιεργούνται από «ειδήμονες» με σκοπό τα πολιτικά οφέλη και έπονται τα άλλα, διογκώνονται κατάλληλα, πλασάρονται στο κέντρο το οποίο για να μην εκθέσει τα κρατικά στελέχη  ή κομματικά του μέλη και φίλους μπαίνει στο παιχνίδι και με την ανάλογη φρασεολογία προσπαθεί να κατευθύνει αυτό πλέον την κατάσταση, η οποία ξεφεύγει πολλές φορές, χωρίς να αναλογιστούν οι συνέπειες.

Παρόμοια κατάσταση ζήσαμε στις πρόσφατες εκλογές. Επί ένα χρόνο και κάτι αρχίσαμε να διαβάζουμε στα τοπικά ΜΜΕ και από εκεί αναδημοσιεύσεις περί Μειονότητας, Τουρκικού προξενείου, Δυτικής Θράκης. Τρία σημεία πολύ γνωστά ιδιαίτερα την περίοδο των εκλογών. Τα αντικείμενα αυτά περιπλέκονταν ανάλογα με τους στόχους. Φυσικό επακόλουθο ανεφλέγη το πολιτικό τοπίο, μετά την προώθηση τους κατάλληλα και πολύ εύστοχα στην Αθήνα. Άλλαζαν οι παρελθοντικές δηλώσεις, οι αναρτημένες  παλαιές φωτογραφίες και ανεβοκατέβαιναν συνεντεύξεις παλαιοτέρων εποχών. Οι σχεδιαστές οι κατάλληλα επιφορτισμένοι και οι έχοντες δυνατή πένα βομβάρδιζαν την κοινή γνώμη. Όλοι μιλούσαν για παρεμβάσεις, κοινό μυστικό, και συνέδεαν τις αποτυχίες ή επιτυχίες με τις παρεμβάσεις!

Έτσι φθάσαμε στις εκλογές του Μαΐου 2023. Αυτοί που διέβλεπαν την επιτυχία του μειονοτικού υποψηφίου Οζγκιούρ Φερχάτ θέλησαν να τον φάνε. Μέσα και έξω από τον ΣΥΡΙΖΑ. Άρχισαν οι προκλητικές έως προβοκατόρικες δημοσιογραφικές ερωτήσεις. Σεκόνταραν οι μειονοτικοί συνυποψήφιοι οι οποίοι ειρήσθω εν παρόδω όλοι οι υποψήφιοι τοπικής αυτοδιοίκησης ή μη, συμπεριλαμβανομένων και Χριστιανών, είναι συνομιλητές πολλών κέντρων, άμεσα ή έμμεσα.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ  ΞΑΝΘΗΣ

Μάιος 2023                                           ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

ΝΔ        35,89%                                  30,32%   —–16.748  ψήφοι

ΣΥΡΙΖΑ  26,54%                                 28,49%——–15.735  ψήφοι

ΠΑΣ – ΚΙΝ 18,26%                                18,36% ——10.139  ψήφοι

ΣΠΑΡΤΙΑΤΕΣ                                        4,36%——-2.410    ψήφοι

ΕΛ.ΛΥΣΗ   4,02 %                                 3.98%—— 2.197    ψήφοι

ΝΙΚΗ       2.79%                                    3.16%—— 1.745  ψήφοι

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ   ΡΟΔΟΠΗΣ

Μάιος   2023                                       ΙΟΥΝΙΟΣ   2023   

ΣΥΡΙΖΑ   33.18%—20185 ψήφοι        33.61% ——18.352  ψήφοι

ΝΔ         27.06%—— 16.462 ψήφοι      28.88% —–  15.766 ψήφοι

ΠΑΣ – ΚΙΝ 22.63%—– 13.769 ψήφοι      19.91%——-10.377 ψήφοι

ΣΠΑΡΤΙΑΤΕΣ —–                                3.02%——-1.649 Ψήφοι

ΕΛ.ΛΥΣΗ  4.20%——-2.158 ψήφοι       4.14%—— 2.258 ψήφοι

ΝΙΚΗ    1.87% ——-1.138 ψήφοι         2.64%  —– 1.439 ψήφοι.

ΕΚΤΙΜΗΣΗ

1. Όπως σε όλη την Ελλάδα έτσι και στην Θράκη η αποχή άγγιξε στα 50% περίπου. Ως προς τους μειονοτικούς ψηφοφόρους το ποσοστό έφθασε το 55%. Και αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι από τους 26.000 μειονοτικούς ψήφους ο ΣΥΡΙΖΑ έλαβε την μερίδα του λέοντος, διατήρησε περίπου την δύναμη του το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ  και το υπόλοιπο συμμετείχε στην αποχή.
2. Παρατηρήθηκε μια συσπείρωση των δύο εκλογικών σωμάτων. Στον μεν ΣΥΡΙΖΑ συσπειρώθηκε το μειονοτικό στοιχείο με αρκετή αποχή, ενώ στη ΝΔ συσπειρώθηκε το χριστιανικό, αν και από τη ΝΔ παρατηρήθηκε διαρροή προς τα ακραία δεξιά κόμματα. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε περίπου 1.850 ψήφους σε σχέση με τον Μάιο οι οποίες ήταν κατά 95% Χριστιανικές μια και οι ψηφοφόροι του τέως βουλευτή  Δημήτρη Χαρίτου δεν ψήφισαν το κόμμα τους παρά τις διορθωτικές δηλώσεις που έκανε ότι «δεν έγιναν κατανοητά τα λεγόμενα τους» και παρανοήθηκαν.
3. Φάνηκε ότι η πολιτική της ΝΔ ήταν κατά κύριο λόγο να περιφρουρήσει τις διαρροές προς την δεξιά πτέρυγα της. Για τον λόγο αυτό καλλιεργήθηκε έντονα το σενάριο της κινδυνολογίας. Σε αυτό βοήθησε και η διαμαρτυρία που είχε κυκλοφορήσει συνιστώσα του ΣΥΡΙΖΑ.
4. Έτσι παρατηρήθηκε ένα κινούμενο όχημα με ψήφους χριστιανών. Από ΣΥΡΙΖΑ έφυγε και πήγε προς τη ΝΔ , ενώ από τη ΝΔ μεταπήδησαν προς τα άκρα της δεξιάς περίπου 5,5% καθαρά ψηφοφόροι της ΝΔ.
5. Ο ΣΥΡΙΖΑ αύξησε τα ποσοστά του κατά 5.500 μειονοτικούς ψήφους, ενώ μειώθηκαν αισθητά οι μειονοτικοί ψήφοι από τη ΝΔ μετά την παραίτηση του Μουσταφά Κατραντζή και από το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ λόγω της μη συμμετοχής της υποψηφίας Σιμπέλ Μουσταφάογλου η οποία είχε συγκεντρώσει αρκετές χιλιάδες ψήφων. Το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ έχασε από την δύναμη του περίπου 3.400 ψήφους κυρίως μειονοτικούς, αφού είναι γνωστή η δύναμη του σε χριστιανικές ψήφους οι οποίοι μεταπήδησαν οι περισσότεροι σε ΝΔ και ακραία κόμματα.

Η ίδια ανάλυση θα μπορούσε να γίνει και στο Νομό Ξάνθης όπου ο ΣΥΡΙΖΑ και πάλι λόγω μειονότητας αύξησε τα ποσοστά του, ενώ η ΝΔ τα μείωσε με αποτέλεσμα να φανεί η διαρροή σε ακραία δεξιά κόμματα.

ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ

Μια χρονάτη κατάσταση, μια ένοχη σιωπή, μια πολιτική που συμφέρει τους πάντες και δημιουργήθηκε με έντονα χαρακτηριστικά έπληξε για λόγους πολιτικά συμφεροντολογικούς την Θράκη και πάλι. Και συνεχίζουν ορισμένοι να προβοκάρουν καταστάσεις. Ο αγώνας έληξε. Η χαμένη και πάλι είναι η Θράκη. Το παιχνίδι ξεχάστηκε. Οι τελευταίες δηλώσεις θα γίνουν που θα λένε «εκφράζω το σύνολο»! 

Ορισμένοι ίσως δεν θα αρεστούν στην ανάλυση μου και θα σχολιάσουν επικαλούμενοι εθνικά ζητήματα.  Καλοδεχούμενες οι απόψεις τους. Δημοκρατία έχουμε, εξάλλου και ο διάλογος είναι το οξυγόνο της Δημοκρατίας.  Δέχομαι την κάθε καλοπροαίρετη κριτική κυρίως διαβασμένους  και όχι ημιμαθείς πολιτικολογούντες!.

The post Η Θράκη μετά τις εκλογές! appeared first on Enetpress.

Του δρ Συμεών Σολταρίδη

Μετά από την παράθεση ιστορικών στοιχείων γύρω από την ίδρυση και τις συνθήκες λειτουργίας του σχολείου, τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετώπιζε η Εφορία στην προσπάθειά της να προσφέρει καλύτερες συνθήκες διαβίωσης των παιδιών, σημασία έχουν οι μαρτυρίες ορισμένων από τους διατελέσαντες εκπαιδευτικούς αλλά και μαθητών και μαθητριών που φιλοξενήθηκαν στο ίδρυμα και φοίτησαν στο σχολείο.

Η διευθύντρια του σχολείου Μαρίκα Χάτσου στο βιβλίο της «Η πορεία και το τέλος του Εθνικού Ορφανοτροφείου Πριγκήπου» αναφερόμενη στην μεταφορά των παιδιών στα Μοναστήρια σημειώνει: «Κάτω από δύσκολες συνθήκες με την εργατικότητα και την καλή συνεργασία του προσωπικού συνεχίζαμε το βαρύ έργο. Οι συνθήκες διαβίωσης μέρα με την μέρα γίνονταν και πιο δύσκολες, η παλαιότητα του κτιρίου με το πέρασμα του χρόνου δίχως καμία συντήρηση δημιουργούσε και αυτή προβλήματα. Αφότου στεγάσθηκαν τα παιδιά στις Μονές, αφόρητα δυσχερείς ήταν οι παγωμένες χειμωνιάτικες ημέρες, όταν χιόνιζε και το κρύο ήταν δριμύ και μόνο η τραπεζαρία τις ώρες του φαγητού και η αίθουσα συγκεντρώσεων ήταν δυνατόν να θερμαίνονται όπου γίνονταν και τα σπουδαστήρια.

Μαρτυρικές και οι νύχτες, να κοιμούνται τα παιδιά στους παγωμένους κοιτώνες, όπου εισχωρούσε ο παγερός αέρας απ’ όλα τα σημεία του παλιού κτιρίου, σκεπασμένα με τρεις και τέσσερις μάλλινες κουβέρτες, να ξυπνούν το πρωί μέσα στην παγωνιά, να πλένονται μέσα στο κρύο και στη συνέχεια να διανύουν πεζή τη μακρινή απόσταση για το σχολείο, επειδή οι άμαξες δεν λειτουργούσαν από την ολισθηρότητα των δρόμων».

Ο Γιάννης Καλαμάρης, δάσκαλος τότε στο σχολείο του Ορφανοτροφείου, δήλωσε «Στο ίδρυμα αυτό της «Στέγης της Αγάπης» διορίσθηκα τον Νοέμβριο του 1955 σαν δάσκαλος. Υπηρέτησα τα παιδιά και πρόσφερα σε αυτά όλη την αγάπη μου». Συγκινημένος είπε «Ήταν χρόνια δύσκολα, κουραστικά , αλλά ευχάριστα διότι πρόσφερες στο παιδί που σε είχε ανάγκη. Και στο πέρασμα του χρόνου χαιρόσουν με τις επιτυχίες αυτού του παιδιού. Πολλά παιδιά μας σήμερα είναι γιατροί, δικηγόροι, πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, επιχειρηματίες κλπ. Ο αγώνας αυτός συνεχίσθηκε στον λόφο επάνω μέχρι το 1961. Από την χρονιά αυτή και μέχρι το 1964 υπηρέτησα και σε άλλα μέρη χωρίς όμως να εγκαταλείπω την επονομαζόμενη «στέγη της αγάπης», το σχολείο του Ορφανοτροφείου».

Ο Αριστοτέλης Μητράρας, σήμερα, επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Τουρκικών Σπουδών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), Ίμβριος στην καταγωγή, βρέθηκε στο Ορφανοτροφείο της Μονής του Αγίου Νικολάου και παρακολούθησε μαθήματα στην Αστική Σχολή Πριγκήπου μαζί με τους άλλους μαθητές και μαθήτριες. Η αιτία της άφιξης του στην Πρίγκηπο ήταν το κλείσιμο του σχολείου της Παναγίας, της Κεντρικής Σχολής, από τις Αρχές και «η αυστηρή εφαρμογή του νόμου της διαδικασίας των μαθημάτων να γίνεται στην Τουρκική γλώσσα». Οδήγησε στον περιορισμό των ωρών διδασκαλίας στην ελληνική γλώσσα, με αποτέλεσμα να κλείσει στην Παναγία, την πρωτεύουσα της Ίμβρου, η Κεντρική Σχολή.

Όπως σημειώνει «η δίψα για μάθηση και μόρφωση και κυρίως η επιθυμία ανατροφής των Ιμβρίων με την ελληνική παιδεία και τον πολιτισμό, ψυχολογικά και οικονομικά στοίχισε ακριβά στις οικογένειες των νησιωτών. Πριν την έναρξη κάθε σχολικής χρονιάς(αρχές Σεπτεμβρίου), οι οικογένειες των Ιμβρίων έστελναν τα παιδιά τους στην Κωνσταντινούπολη για να σπουδάσουν κι αυτά επέστρεφαν στο νησί τους με τη λήξη των μαθημάτων (τέλη Ιουνίου). Από την δεκαετία του 1970 έως και τα μέσα της δεκαετίας του 1990, ένας μεγάλος αριθμός μαθητών φοίτησε σε σχολεία της Κωνσταντινούπολης. Ορισμένες οικογένειες οικονομικά ανίσχυρες, έστελναν τα παιδιά τους σε οικοτροφεία – ορφανοτροφεία, (όπως τα δύο ορφανοτροφεία της Πριγκήπου, στον λόφο της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού και του Αγίου Νικολάου), περιορίζοντας έτσι τις τεράστιες δαπάνες από τα γλίσχρα έσοδά τους».

Αναφερόμενος στην μετάβασή του στην Μονή του Αγίου Νικολάου είπε «Γεννήθηκα το 1962 στην πρωτεύουσα της Ίμβρου, την Παναγία και στην συνοικία που ονομάζεται Φραντζή. Εγώ προσωπικά δεν σπούδασα σε σχολείο της Ίμβρου, καθώς η ελληνική εκπαίδευση στο νησί είχε απαγορευτεί από το 1964. Έκτοτε έκλεισαν τα επτά (7) ελληνικά σχολεία όλων των βαθμίδων, που εκείνο το διάστημα αριθμούσαν συνολικά περίπου 700 μαθητές σε μια ακμάζουσα τότε κοινότητα σχεδόν 8000 Ιμβρίων.

Ο πατέρας μου κάθε χρόνο στις αρχές του Σεπτέμβρη μετέφερε όλα τα παιδιά του στην Κωνσταντινούπολη. Όταν έγινα κι εγώ πέντε (5) ετών ακολούθησα κι εγώ τα βήματα των μεγαλύτερων μου τριών αδελφών. Δεν θυμάμαι πώς πήγαμε για πρώτη φορά στην Πρίγκηπο, δεν έχω επίσης κάποια εικόνα πώς φθάσαμε στο ορφανοτροφείο της μονής του Αγίου Νικολάου ούτε και τις πρώτες εντυπώσεις μου σε αυτό το ίδρυμα. Αργότερα, από όσα μου εξήγησαν τα μεγαλύτερα μου αδέρφια, έμαθα πως όταν έκλεισαν το 1964 το μεγάλο ορφανοτροφείο της Πριγκήπου στον λόφο του Σωτήρος Χριστού, τα κορίτσια φιλοξενήθηκαν αρχικά στην ομώνυμη μονή, ενώ τα αγόρια φιλοξενήθηκαν στο ορφανοτροφείο του Αγίου Νικολάου. Μπαίνοντας από την πόρτα, ανέβαινες αρκετά σκαλοπάτια. Στο ισόγειο του δεξιού κτιρίου βρισκόταν η τραπεζαρία όπου γευματίζαμε όλοι μαζί και στον επάνω όροφο ήταν οι κοιτώνες των κοριτσιών. Στο αριστερό υπήρχαν οι κοιτώνες των αγοριών και στον πάνω όροφο το σπουδαστήριο».

Σε άλλο σημείο σημειώνει «Στο τρίτο επίπεδο υπήρχαν δύο μεγάλα στάδια όπου παίζαμε παιχνίδια και κάναμε διάφορα αθλήματα. Λέγοντας για αθλήματα και παιχνίδια μου άρεσε να παίζω περισσότερο βόλεϊ παρά ποδόσφαιρο. Αυτή η αγάπη προς το βόλεϊ διαρκεί ακόμη και σήμερα. Επίσης, ένα αγαπητό μου παιχνίδι ήταν το τσέρκι, θυμάμαι ότι έπαιζα με τις ώρες στα μεγάλα διαλείμματα. Ακόμα, πλάι στον ναό του Αγίου Νικολάου υπήρχε μια χωματένια αλάνα όπου παίζαμε μπίλιες (βόλους).

Επιπλέον, μου άρεσε να παίζω με τα κουκουνάρια (çam fıstığı). Θυμάμαι πως στο δεύτερο επίπεδο υπήρχε ένα δέντρο κουκουναριάς. Ξυπνούσα νωρίς το πρωί και έβγαινα έξω πριν από όλα τα άλλα παιδιά για να μαζέψω κουκουνάρια που είχαν πέσει χάμω. Είχα παρατηρήσει πως ερχόντουσαν τα κοράκια άνοιγαν με το ράμφος τους τις κουκουνάρες και όσα κουκουνάρια δεν μπορούσαν να σπάσουν το σκληρό κέλυφος τους τα άφηναν να πέσουν στο έδαφος. Τέλος, παίζαμε και μακριά γαϊδούρα».

Με μια συγκινησιακή φόρτιση και γράφοντας για τις εξόδους του, κατόπιν αδείας, είπε « Άλλη μία έξοδος μας ήταν η ομάδα που είχαμε δημιουργήσει για να ψάλουμε τα κάλαντα στις γιορτές των Χριστουγέννων. Φυσικά η ίδια ομάδα έβγαινε και κατά την περίοδο του Πάσχα. Τα Χριστούγεννα, λοιπόν, επισκεπτόμασταν τα σπίτια των Πριγκηπιανών αλλά πηγαίναμε και στην Κωνσταντινούπολη και λέγαμε τα κάλαντα σε ρωμαίικες επιχειρήσεις. Περισσότερο θυμάμαι το Baylan στο Karaköy και το İnci στο Πέραν. Γυρίζαμε στο ορφανοτροφείο με τσουβάλια γεμάτα από τσουρέκια, γλυκά, σοκολάτες και διάφορα άλλα καλούδια αλλά και παιχνίδια.

Πέρασαν τα χρόνια. Μεγάλωσα. Πήγα στο γυμνάσιο στο σχολείο Ζωγράφειο στο Πέραν. Και όταν αποφοίτησα και από αυτό το σχολείο, αποφάσισα με τον πατέρα μου να συνεχίσω το λύκειο στην Θεολογική Σχολή της Χάλκης. Αποφοίτησα από αυτό το αξιοθαύμαστο σχολείο το 1980».

Ο Αναστάσιος Ιωαννίδης τρόφιμος του Ιδρύματος, σημειώνει μέσα στις σελίδες του βιβλίου της Μαρίκας Χάτσου «Αγαπώ το Ορφανοτροφείο μας γιατί ανέθρεψε πολλά παιδιά που είχαμε ανάγκη προστασίας. Ήμουν ορφανός από πατέρα γι΄αυτό φοίτησα σ΄αυτό. Με δίδαξε πολλά, μου πρόσφερε πολλά εφόδια για να πετύχω στη ζωή. Εκτός από όλα αυτά που είχα ανάγκη, μου χάρισε και έναν καλό αδελφικό φίλο, που γνωριστήκαμε εκεί και ζήσαμε μαζί όλες τις χαρές, τις λύπες, κάνοντας όνειρα για το μέλλον. Μαζί στην τάξη, μαζί στο παιχνίδι , μαζί και στις αταξίες».

Ο Γ.Κ μέσα από τις σελίδες του βιβλίου της τελευταίας διευθύντριας θυμάται το τελευταίο βράδυ στο Ίδρυμα, όταν τους ανακοινώθηκε ότι θα κοιμηθούνε για τελευταία φορά, ότι θα πρέπει να μαζέψουν όλοι τα πράγματά τους. Σημειώνει «Πολλά παιδιά ξέσπασαν σε κλάματα και άλλα , γεμάτα απορία , ρωτούσαν να μάθουν την αιτία, να μάθουν γιατί θα φύγουμε, πού θα πάμε….Οι σκηνές που διαδραματίσθηκαν μένουν εντυπωμένες στη μνήμη μου και θα μένουν αλησμόνητες. Μικροί και μεγάλοι μαζεύαμε όλη την ημέρα ο καθένας ότι έβρισκε, δύσκολα πέρασε και η νύχτα, η συγκίνηση, η αγωνία και η σκέψη ότι περνούσαμε την τελευταία μας βραδιά εδώ δε μας άφηνε να κοιμηθούμε…….

Την επομένη ακόμη πιο δύσκολη η ημέρα, η ψυχική κατάσταση όλων ήταν απερίγραπτη όταν μάθαμε ότι θα μένουμε τα αγόρια στο Μοναστήρι του Αγίου Νικολάου, τα κορίτσια στη Μονή του Χριστού και θα κατεβαίνουμε στο σχολείο της Πριγκήπου για μαθήματα. Το παιδικό μας μυαλό δεν μπορούσε να καταλάβει γιατί συμβαίνουν όλα αυτά που μας έφεραν τόση αναστάτωση και λύπη……Με πολύ κόπο , πόνο και δάκρυα αποχαιρετήσαμε το μέγαρο που θαυμάζαμε, το αγαπημένο σπίτι μας. Στα μοναστήρια…. Άλλες τραγικές στιγμές. Πώς θα ζήσουμε στα παλιά αυτά κτίρια που ήταν κλειστά. Τίποτα δε θύμιζε τη ζεστή φωλιά μας, το δικό μας σπίτι…… Με λίγα λόγια, βαρύς ο ξεριζωμός και καταθλιπτικές οι συνέπειες».

Κωνσταντίνος Κοκόφ, συνταξιούχος, θυμάται ότι βρέθηκε 5 ετών μετά τον θάνατο του πατέρα του στο Ορφανοτροφείο της Πριγκήπου. Ήταν το 1949. Παρέμεινε δε μέχρι το 1960. Στην αρχή για ένα χρόνο ήταν με τα άλλα νήπια του Ιδρύματος και στη συνέχεια επί έξι χρόνια πήγε στο δημοτικό σχολείο του Ορφανοτροφείου από όπου αποφοίτησε το 1956. Δεν έφυγε όμως γιατί στο μεταξύ γράφτηκε και η αδελφή του Βασιλική το 1956 και παρέμεινε σε αυτό μέχρι το 1964 αφού η μητέρα τους είχε αρχίσει να εργάζεται σε αυτό.

«Κάθε πρωί έπαιρνα το βαπόρι και πήγαινα στην Πόλη. Είχα αρχίσει να εργάζομαι στο Ρωμαίικο ζαχαροπλαστείο Μπαϊλάν. Αυτό συνεχίστηκε μέχρι το 1960, χρονιά που άρχισα να εργάζομαι στην εμπορική αγορά του Ταχτάκαλε».

Ενθυμούμενος την ζωή του στο Ίδρυμα είπε «Όταν πήγα στο Ορφανοτροφείο είμασταν περίπου 200 παιδιά, αγόρια και κορίτσια. Διευθυντής μας ο κ. Δημητριάδης. Βρέθηκα σε ένα θεόρατο κτίριο. Ο 1ος όροφος ή ισόγειο ήταν η κουζίνα, το σαλόνι, το θέατρο με το πιάνο, η εκκλησία του Αγίου Παντελεήμωνος που λειτουργούσε μέχρι το 1942. Ο 2ος όροφος ήταν, το μισό μέρος σχολείο και το άλλο μισό κοιτώνες το κοριτσιών, ενώ μεταξύ των δύο πτερύγων ήταν τα δωμάτια των εκπαιδευτικών. Ο 3ος όροφος κοιτώνες αγοριών και το νοσοκομείο. Ο 4ος και 5ος όροφος ήταν τα ακατοίκητα». Συνεχίζοντας ο κ. Κοκόφ συμπλήρωσε «Η ζωή μας ήταν όμορφη. Όλοι μαζί ήμασταν μια οικογένεια. Σίγουρα κάποια παιδιά είχαν τα δικά τους προβλήματα.

Στο Ορφανοτροφείο βρίσκονταν παιδιά από πολλά μέρη της Πόλης, από την Ίμβρο, τις πόλεις της Μαύρης Θάλασσας, τις πόλεις της νοτιοανατολικής Τουρκίας. Παρά τα οικονομικά προβλήματα που υπήρχαν η Εφορία έκαμνε το παν για να ζούμε καλά. Κάθε Κυριακή πηγαίναμε να λειτουργηθούμε στην Μονή του Χριστού, όπου έρχονταν παπάς από την Θεολογική Σχολή. Όταν το 1960 κτίσθηκε το κτίριο του σχολείου πηγαίναμε εκεί όπου μαθαίναμε από καλούς δασκάλους και αποκτούσαμε σύγχρονες γνώσεις. Εκτός από τα μαθήματα συμμετείχαμε στην καθαριότητα , στην κουζίνα, ανάβαμε τις σόμπες, κουβαλούσαμε τα ξύλα. Χωριζόμασταν σε ομάδες για κάθε δουλειά. Τα καλοκαίρια μέναμε στο Ίδρυμα. Ντανιάζαμε τα ξύλα που έφερναν τα γαϊδουράκια, μας πήγαιναν θάλασσα, βλέπαμε κινηματογραφικά έργα, είχαμε ποδοσφαιρική ομάδα».

Και κατέληξε με βουρκωμένα τα μάτια «και πάλι αν γινόμουνα παιδί, πάλι από το Ορφανοτροφείο της Πριγκήπου θα ξεκινούσα τη ζωή μου».

The post Ορφανοτροφεία στην Πόλη – Μαρτυρίες appeared first on Enetpress.

Του  Δρ. Συμεών Σολταρίδη

Στο προηγούμενο άρθρο αναφερθήκαμε στην ίδρυση Ορφανοτροφείων στην Πόλη, στην μεταφορά τους στα Πριγκηπόννησα, στην ίδρυση σχολείων μέσα στα Ιδρύματα αυτά, στην συνένωση όλων των μεμονωμένων Ορφανοτροφείων των Θηλέων του Συμεών Σινιόσογλου στην Πρώτη, του Ορφανοτροφείου της Χάλκης,  με το ιδρυθέν Ορφανοτροφείο της Πριγκήπου.

Μετά τη συγκέντρωση όλων των ορφανών στο κτίριο της Πριγκήπου η ανάγκη εκπαίδευσης των παιδιών καλύφθηκε από τη δημιουργία σχολείου και εργαστηρίων επαγγελματικής εκπαίδευσης μέσα στον χώρο του Ορφανοτροφείου. Το μεν σχολείο στεγάσθηκε σε ξεχωριστό κτίριο τα δε εργαστήρια σε αίθουσες μέσα στο κεντρικό οίκημα.

Ο Δρ. Χρυσόστομος Καλαϊτζης , Μητροπολίτης Μύρων, στον τόμο Η’ του έργου του «Και ο λόγος περί Κανονισμών» στο κεφάλαιο  «Διοργανισμό του εν Κωνσταντινουπόλει Εθνικού Ορφανοτροφείου των Ορθοδόξων» γράφει :

« Περί μαθημάτων και τεχνών»

Α) την ανάγνωσιν, την γραφήν, τας αναφκαιοτέρας πράξεις της Αριθμιτικής, στοιχειώδη Γεωγραφίαν και την Ιεράν Κατήχησιν.

Β) Χειρωμακτικάς τέχνας , οίον την ραπτικήν, την σκυτοτομικήν,την ξυλουργικήν και όσας ήθελον κριθή αρμοδιώτεραι προς πορισμόν και αποκατάστασιν των».

Όπως αναφέρει ο κ. Χρήστος Μαυροφρύδης, που διετέλεσε διευθυντής του σχολείου  το 1955, στο «Ιστορικό Λεύκωμα των Ορφανοτροφείων 1853-1958» , «Με το νέο Οργανισμό του Ιδρύματος κατορθώθηκε η λειτουργία του να είναι περισσότερο συστηματική. Σκοπός του ιδρύματος ορίσθηκε η Χριστιανική ανατροφή. Ιδιαίτερη φροντίδα αποφασίσθηκε να λαμβάνεται για την πρακτική εκπαίδευση των ορφανών και την πρώτην αστικήν μόρφωσιν, την θρησκευτική διδασκαλία, την απόκτηση γνώσεων της νεοελληνικής πραγματολογίας, ιστορίας, γεωγραφίας , πρακτικών, και μαθηματικών και φυσικών μαθημάτων τεχνικής ιχνογραφίας, φυτολογίας και η εκπαίδευση αυτή γίνεται εις έξι τάξεις».

Και συνεχίζει «στις επαγγελματικές σχολές της ραπτικής και υποδηματοποιίας προστέθηκαν η λειτουργική, επιπλοποιία και σιδηρουργική.  Η μουσική διδάσκονταν σε όλους από την πρώτη τάξη. Από το τέταρτο έτος η μουσική και τα επαγγέλματα μαζί με την εκπαίδευση γίνονται με ιδιαίτερη διδασκαλία στους τροφίμους. Μπορούσαν όμως μετά την αποφοίτηση για την καλύτερη τελειοποίηση των τροφίμων στα επαγγέλματα  να εξασκηθούν για δύο τρία χρόνια».

Το σχολείο ανήκε στην Ρωμαίικη μειονότητα κάτι το οποίο αποδεικνύεται όχι μόνο από την διδακτέα ύλη, το πρόγραμμα ή τα απολυτήρια αλλά και από το γεγονός ότι είχε διοριστεί Τούρκος υποδιευθυντής από το σχολικό έτος 1936-1937. Στην συνέχεια καταργήθηκε ο θεσμός και επανέρχεται εκ νέου και πάλι από το 1950 μέχρι το 1962.

Στο Λεύκωμα με τίτλο «Το εθνικόν μας Ορφανοτροφείον  1853-1978» και με υπότιτλο «η μητέρα σχολή των ορφανών» διαβάζουμε ότι από τις 52 Ρωμαίικες κοινότητες της Πόλης εστάλησαν από τις 34 παιδιά στο Ορφανοτροφείο που ταυτόχρονα σπούδασαν στο σχολείο. Είχαν σταλεί από την Ανατολική πλευρά της Πόλης 1, από την Αλεξάνδρεια 8, από την Αντιόχεια 6, από την Άγκυρα 3, από την Αττάλεια 1, από το Χατάϊ 1, από την Ίμβρο 11 και την Νικομήδεια 1.

Επί πλέον σημειώνεται ότι από το 1955-1958 τρόφιμοι ήταν 108 αγόρια, 73 κορίτσια και 10 στα Γυμνάσια της Πόλης όπου στέλνονταν οι καλοί μαθητές συνοδεία επιμελητών και διέμεναν σε οικοδομή που διατέθηκε από την Ομογένεια .

Αριθμητικά οι τρόφιμοι του Ορφανοτροφείου αν και κάποιες σημειώσεις και λογοδοσίες δεν ανεβάζουν τον αριθμό πάνω από 150 ο κ. Καλαμάρης, εκπαιδευτικός  που διετέλεσε δάσκαλος από το 1955 μέχρι το 1964, χρονιά που έκλεισε όλο το Ίδρυμα, δήλωσε ότι «το 1955 ήταν 197, το 1956 ήταν 192, το 1957 ήταν 187, το 1958 ήταν 181, ενώ για τα επόμενα χρόνια υπήρξε από περίπου 155-160 μαθητές και μαθήτριες μέχρι το 1964».

Για το μεγαλείο του σχολείου έγραψε ένα ποίημα ο Πριγκηπιανός Γεράσιμος Κούγιας στις 6 Σεπτεμβρίου 2002 όπου μεταξύ άλλων σημειώνει «είναι ένα ίδρυμα τρανό γεμάτο μεγαλείο και όχι ένα ασήμαντο τυχαίο μικρό σχολείο».

Όταν λοιπόν το 1964 οι Τουρκικές αρχές απαγόρευσαν την λειτουργία του Ορφανοτροφείου  τα παιδιά υποχρεώθηκαν να εγκατασταθούν αφενός μεν τα αγόρια στην Μονή του Αγίου Νικολάου, αφετέρου τα κορίτσια στην Μονή του Χριστού για δύο χρόνια και στην συνέχεια έμειναν όλα τα παιδιά στον Άγιο Νικόλαο. Πήγαιναν στο σχολείο του νησιού της Πριγκήπου και παρακολουθούσαν τα μαθήματα τις απογευματινές ώρες μετά την λήξη των μαθημάτων της Αστικής Σχολής Πριγκήπου. Αυτό συνεχίστηκε μέχρι το σχολικό έτος 1973-1974. Από το επόμενο σχολικό έτος 1974-1975 το σχολείο της Πριγκήπου είχε αποδυναμωθεί από παιδιά του νησιού. Έτσι παρά το ότι στην πραγματικότητα ήταν δύο διαφορετικά σχολεία, το Rum Yetimhane Okulu  (Ρωμαίκιο Σχολείο Ορφανοτροφείου) και Buyukada Rum Okulu (Ρωμαίικο Σχολείο Πριγκήπου) συνενώθηκαν και τα παιδιά διδάσκονταν από κοινού.

Το επιβεβαιώνουν οι ιστορικές πηγές, το επιβεβαιώνει όμως και ο Κωνσταντινουπολίτης  δάσκαλος Γιάννης Καλαμάρης. Όπως λέει «τα αγόρια εγκαταστάθηκαν στην Μονή του Αγίου Νικολάου και τα κορίτσια στην Μονή του Χριστού». Τα κορίτσια για δύο χρόνια από το 1964-1966 μεταφέρθηκαν στα σπίτια της Μονής του Χριστού και αργότερα στην συνέχεια όλα τα παιδιά έζησαν  από κοινού στο μοναστήρι του Αγίου Νικολάου. Στην αρχή τα μαθήματα τα διδάσκονταν τις απογευματινές ώρες στην Αστική Σχολή Πριγκήπου ώστε το πρωί να διδάσκονται τα παιδιά του νησιού. Αργότερα όλα τα παιδιά του νησιού της Πριγκήπου και της Μονής του Αγίου Νικολάου ενσωματώθηκαν σε μία ομάδα και διδάσκονταν από κοινού σε ολοήμερο σχολείο αφού το γεύμα το έπαιρναν όλα τα παιδιά στο σχολείο. Αυτό συνεχίσθηκε μέχρι του 1976. Στον Άγιο Νικόλαο επίσης κατοίκησαν και μαθητές από την Ίμβρο όταν οι Τουρκικές αρχές έκλεισαν τα σχολεία των νησιών Ιμβρου και Τενέδου.

«Τα χρόνια εκείνα που είμασταν με τα παιδιά του Ορφανοτροφείου στο Δημοτικό της Πριγκήπου ήταν όμορφα» μας λέει η επί τριάντα χρόνια εκπαιδευτικός στην Πόλη κ. Αγνή Νικολαίδου. Πριγκηπιανή στην καταγωγή συγκινημένη σημειώνει «είμασταν όλοι δεμένοι συναισθηματικά. Ήμασταν μια παρέα» όσο για τους δασκάλους της εποχής συμπληρώνει «θυσίαζαν την προσωπική τους ζωή και πρόσφεραν το καλύτερο, το ομορφότερο».

Αυτή η σύμπτυξη συνεχίστηκε και στο επόμενο σχολικό έτος οπότε το 1976-1977 όταν έκλεισε το Ορφανοτροφείο του Αγίου Νικολάου όπου διέμεναν τα παιδιά. Αρκετά από τα παιδιά αποφοίτησαν από την Αστική Σχολή και συνέχισαν στα Γυμνάσια της Πόλης άλλα άρχισαν να εργάζονται σε διάφορα επαγγέλματα σαν μαθητευόμενα τσιράκια και άλλα πήγαν στις οικογένειες τους.

Τα σχολικά έτη 1975-1976 και 1976-1977 συνεχίσθηκαν με προβλήματα ενώ το 1976 τέθηκε από τις Αρχές μετά από δώδεκα χρόνια θέμα «στέγασης του σχολείου του Ορφανοτροφείου». Τονίσθηκε ότι «δεν μπορεί ένα βακούφι να συστεγάζεται μαζί με ένα άλλο στον ίδιο χώρο». Στις 19 Αυγούστου 1977 γνωστοποιείται έγγραφο στην Διεύθυνση του σχολείου  ότι «δύναται η εφορεία να προβεί σε ενέργειες έναντι της απόφασης για μη λειτουργία του σχολείου», οπότε  και παραδίδονται τα δημόσια έγγραφα του σχολείου και η σφραγίδα.

H Μαρίκα Χάτσου, τελευταία διευθύντρια του σχολείου του Ορφανοτροφείου   σημειώνει: «Με έντονο συναισθηματισμό επιστρέφω στο ίδρυμα (μετά την παράδοση εγγράφων και σφραγίδας)  γεμάτη φόβο, με κακή προαίσθηση για τη λειτουργία του Οικοτροφείου, αφού δεν έγινε  καμία ενέργεια για την συνέχιση του έργου του». Οι Αρχές δεν είχαν δώσει την άδεια ένα μέρος του κτιρίου να λειτουργήσει ως μαθητικό οικοτροφείο.

Έτσι κλείνει και το σχολείο, τα παιδιά πλέον δεν μπορούν να μείνουν στο Μοναστήρι του Αγίου Νικολάου. Αποτέλεσμα είναι το να κλείσει και να τερματιστούν οι διδασκαλίες στα μικρά παιδιά.

Το μεγάλο πρόβλημα όμως στη λειτουργία του σχολείου, όσο και εν γένη σε ολόκληρο το συγκρότημα του Ορφανοτροφείου της Πριγκήπου ήταν το οικονομικό. Σχετικά με αυτό και τις επιπτώσεις του στα παιδιά  σημειώνεται «Συνέπεια των υλικών δυσχερειών είναι η επιδείνωσις των παιδαγωγικών και ψυχολογικών όρων διαβιώσεως των τροφίμων και του εσωτερικού προσωπικού του Ιδρύματος. Ευθύς αμέσως εγένετο δηλ. αντιληπτόν, ότι το έμψυχον υλικόν του Ορφανοτροφείου υπέφερεν από τας νοσηράς συνεπείας του λεγομένου «ιδρυματισμού» γράφει ο Ηλίας Βιγγόπουλος στην μελέτη του με  τίτλο «Το παιδαγωγικόν πρόβλημα των Ορφανοτροφείων Πριγκήπου» που δημοσιεύθηκε στο Δελτίο της Εταιρείας Μελέτης της καθ ημάς Ανατολής στον πρώτο τόμο το 2004.

Για να επουλωθεί το δεινό πρόβλημα υπήρξε μεγάλη προσπάθεια της Εφορίας. Όπως διαβάζουμε  στην λογοδοσία  των πεπραγμένων της εφορείας από 1 Ιουνίου 1908 μέχρι τις 31 Μαΐου 1909 του Εθνικού Ιδρύματος αν και υπάρχουν  δίδακτρα στους υποτρόφους που διαμένουν και μορφώνονται στο Ίδρυμα έναντι χρημάτων, καθώς επίσης και δωρεές ή τόκοι των μεγάλων ευεργετών, εν τούτοις «Η οικονομική κατάσταση του ιδρύματος δεν επέτρεψε στην εφορεία να αυξήσει τον αριθμό των ορφανών, οπότε προσέλαβε μόνο 12, απολύθηκαν στο σχ. έτος 18 και το 1909 ήταν συνολικά 144. Οι αιτήσεις για πρόσληψη ήταν 288».

Επίσης σημειώνει «Τα τέσσερα εργαστήρια απασχόλησαν 96 ορφανά, 25 στο ξυλουργείο, 27 στο σιδηρουργείο, 26 στο ραφείο και 18 στο υποδηματοποιείο. Η οργανική μουσική απασχόλησε 33 παιδιά». Σημειώνεται ότι τα οικονομικά του Ιδρύματος δεν ήταν ανθηρά οπότε το 1903  ζητήθηκε εγγράφως από το Φανάρι να αποδοθούν τα ακίνητα και τα εξαπτέρυγα της παραδίπλα Μονής του Χριστού υπέρ του Εθνικού Ορφανοτροφείου, εκτός από ένα τμήμα που θα γράφονταν στην  Ιερά Θεολογική Σχολή, κάτι που αποδέχθηκε ο Οικουμενικός  Πατριάρχης και η περί αυτόν Αγία και Ιερά Σύνοδος.

Τα οικονομικά του Ιδρύματος δεν ήταν καλά από την περίοδο ίδρυσης του  μέχρι το τέλος, διότι οι υποχρεώσεις του ήταν πολλές. Αυτό φαίνεται και από το σημείωμα που στέλνει ο Μ. Πρωτοσύγκελος Αγάπιος στις 29 Μαρτίου 1966 σε όλους τους Ναούς της Αρχιεπισκοπής και στις παρακείμενες Μητροπόλεις . Αφού τονίζει ότι για την κάλυψη κατά το δυνατό των αναγκών των Ορφανοτροφείων αποφασίσθηκε από την Σύνοδο και εγκρίθηκε από τον Οικουμενικό Πατριάρχη «να περιέρχεται δίσκος κάθε Κυριακή και τις μεγάλες εορτές υπέρ των αναγκών των Ιερών τούτων Ιδρυμάτων της Ομογένειας».

Διαβάζουμε επίσης ότι στις 21/12/1927 υπάρχει εγκύκλιος Πατριαρχική για να περιέλθει δίσκος για τα Χριστούγεννα υπέρ των Ορφανοτροφείων Πριγκήπου και Χάλκης. Ενώ στο αρχείο υπάρχει ευχαριστήρια επιστολή της εφορείας των Ορφανοτροφείων με ημερομηνία 17/1/1944 των Ορφανών Αρρένων και Θηλέων προς την επιτροπή Παναγίας του Πέρα «για το επιδειχθέν ενδιαφέρον υπέρ των Ορφανών του Γένους εξ αφορμής των εορτών του Δωδεκαημέρου».

Και ενώ γίνονταν υπεράνθρωπες προσπάθειες για λόγους πολιτικούς τον Αύγουστο του 1926 μέχρι τον Οκτώβριο του 1932 το σχολείο του Ορφανοτροφείου έκλεισε και μαζί τα εργαστήρια. Όταν και πάλι άρχισε το σχολείο να λειτουργεί σαν εξατάξιο δεν λειτούργησαν τα εργαστήρια παρά μόνο του ραφείου και υποδηματοποιείου για να εξασφαλιστούν οι ανάγκες των τροφίμων.

Τα οικονομικά προβλήματα και η μη λειτουργία του σχολείου επέφεραν κτηριακά προβλήματα με αποτέλεσμα να λειτουργεί στην συνέχεια μόνο ο πρώτος και ο δεύτερος όροφος ενώ ακατοίκητη πτέρυγα ήταν ο τρίτος όροφος. Οι φθορές ήταν εμφανείς. Οι οποίες πολλαπλασιάστηκαν στο διάβα του χρόνου.

Αποτέλεσμα όσο το κεντρικό επιβλητικό κτίριο του Ορφανοτροφείου όσο και το μικρότερο κτίριο του σχολείου να έχουν υποστεί μεγάλες ζημιές από τη φθορά των δεκαετιών που μένουν εγκαταλελειμμένα. Το ελπιδοφόρο μήνυμα όμως ήρθε πριν από λίγο καιρό με την πρόσφατη απόφαση της Υπηρεσίας Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού της Τουρκίας η οποία ενέκρινε τα σχέδια αναστήλωσης του σχολικού κτιρίου του Ορφανοτροφείου. Είναι μια αρχή για το μεγαλόπνοο σχέδιο της αποκατάστασης ολόκληρου του συγκροτήματος. Καθώς όμως οι αποφάσεις και οι κινήσεις σε τέτοια θέματα γίνονται με αργούς ρυθμούς η αποκατάσταση του μικρότερου οικοδομήματος του σχολείου είναι μια καλή αρχή.

The post Ορφανοτροφεία στην Πόλη – Το σχολείο ορφανοτροφείο της Πριγκήπου appeared first on Enetpress.

Ιστορία

Η πρόσφατη απόφαση της Υπηρεσίας Προστασίας Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού της Τουρκίας, η οποία ενέκρινε τα σχέδια αναστήλωσης του σχολικού κτιρίου του Ορφανοτροφείου, και η  αδειοδότηση της αποκατάστασης του κτιρίου, που είναι παράρτημα του Ιδρύματος, χαροποίησε την Ομογένεια και δικαίωσε όλους όσους αγωνίστηκαν για τον σκοπό αυτό παρά τα εμπόδια τα οποία υπήρξαν στο παρελθόν.

Αυτή η άδεια  έδωσε το έναυσμα για μια ιστορική ανασκόπηση γύρω από το Ίδρυμα αλλά κυρίως το σχολείο και τα βιώματα που είχαν μαθητές που σπούδασαν σε αυτό καθώς και εκπαιδευτικοί που εργάστηκαν εδώ.

Σκοπός της αρθρογραφίας  που θα αναπτυχθεί σε τρεις συνέχειες είναι να γνωρίσει το κοινό εν συντομία  την ιστορία αυτών  των Ιδρυμάτων αγάπης της Πόλης.

Ιστορία των  Ορφανοτροφείων

Μικρά Ορφανοτροφεία υπήρχαν διάσπαρτα σε όλη την Πόλη από το τέλος του 19^ου και τις αρχές του 20 ου αι.. Κατά συνοικία ή και ακόμη κατά Κοινότητες και περιοχές. Για την ίδρυση τους μέσα στην Ομογένεια έπαιξαν ρόλο οι πόλεμοι, όπως Κριμαϊκός και οι Βαλκανικοί. Επίσης  το γεγονός ότι  Ρωμιοί Ορθόδοξοι από πολλές περιοχές της τότε Οθωμανικής Αυτοκρατορίας  για λόγους βιοποριστικούς εγκαθίσταντο στην Πόλη. Τα ιδρύματα αυτά διέθεταν «παραμάνες» ή «τροφούς » ή «θηλάστρες».

Ένα τέτοιο σημαντικό Ίδρυμα ήταν με επίκεντρο την Παναγία των Εισοδίων Σταυροδρομίου «τα Ορφανά της Παναγίας», που ιδρύθηκε το 1837 και διοικούνταν από την Κεντρική Εφορεία της Κοινότητας. Το 1904  στον Κανονισμό «της εν Σταυροδρομίω Αδελφότητος Τα Ορφανά της Παναγίας», τον οποίο παραθέτει ο Μητροπολίτης Μύρων κ. Χρυσόστομος στο πόνημά του «τα Έκθετα», που εκδόθηκε το 2018 στο άρθρο 1, γράφει «Συνιστάται εν Σταυροδρομίω Αδελφότης υπό τον τίτλον «Τα Ορφανά της Παναγίας», σκοπούσα την περίθαλψιν  και συντήρισιν των εν τη περιφερεία του Σταυροδρομίου βρεφών, άτινα αγνώστων όντα γονέων εγκαταλείπονται λάθρα εις τους Ναούς της ενορίας και τους περιβόλους αυτών».

Αργότερα ιδρύθηκε η Φιλόπτωχος Αδελφότητα Κυριών του Πέρα που ασχολήθηκε με αυτά. Σκοπός της ίδρυσης της Αδελφότητας  βάσει του Κανονισμού του 1895 είναι «η αρωγή των εν τη περιφερεία Σταυροδρομίου πτωχών και πένητων» ενώ στο άρθρο γ΄ σημειώνεται «δια παροχής βοηθημάτων αναλόγως των πόρων της Αδελφότητος  , εις ανηλίκους, ορφανούς, χήρας, γέροντας, και τους μη δυναμένους να εργασθώσιν αναπήρους».

Μετά πάροδο ετών από την Παναγία τα μεν αγόρια στέλνονταν στο Ορφανοτροφείο του Βαλουκλή και στην Πρίγκηπο. Ενώ τα κορίτσια, όπως σημειώνει ο Μητροπολίτης Μύρων κ. Χρυσόστομος,  «σε οικογένειες επιλεγόμενες για το ήθος τους όπου συνήθως έμεναν, είτε αποκαθιστάμενα είτε γερνούσαν στα σπίτια φιλοξενίας των όπου υπηρετούσαν μια ζωή ως παραδουλεύτρες».

Ίδρυμα  Βαλουκλή -Πριγκήπου

Ο πρώτος ιδρυτής των Ορφανοτροφείων στην Πόλη ήταν ο Οικουμενικός Πατριάρχης Γερμανός ο Δ΄, ο οποίος ολοκλήρωσε τις εργασίες για την ανοικοδόμηση του τότε υπάρχοντος ακινήτου στην περιοχή του Επταπυργίου, που από το 1853πλέον λειτουργούσε ως Ορφανοτροφείο με σκοπό «να διασώσει και προφυλάξει τα ορφανά και απόκληρα παιδιά της Ομογένειας». Το 1882  οι τρόφιμοι ήταν 150 και φοιτούσαν σε σχολείο με τρεις τάξεις και παρακολουθούσαν μαθήματα ραπτικής, υποδηματοποιίας και κηπουρικής. Ο σεισμός όμως του 1894 το κατέστρεψε. Τότε αποφασίστηκε να μεταφερθεί στο κτίριο του Γηροκομείου από το οποίο οι τρόφιμοι είχαν μεταφερθεί στο Νοσοκομείο Βαλουκλή. Με προσπάθειες είχε ανεγερθεί σε διόροφο κτίριο,  όπου το 1901  ζούσαν 150 ορφανά.

Όταν ο Ανδρέας Συγγρός επισκέφθηκε τα ορφανά και είδε τις απαράδεκτες εγκαταστάσεις που διέμεναn, υποσχέθηκε την ανέγερση νέου οικήματος οπότε και κληροδότησε την δημιουργία με 15.000 Οθωμανικές χρυσές λίρες.

Όρος απαράβατος η ανέγερσή του μακράν του Επταπυργίου και όπως σημειώνει ο Ιωάννης Σιδηράς όπως «το νέον Ορφανοτροφείον μεταφερθή μακράν του εθνικού νοσοκομείου, διότι εθεώρει την ανίδρυσίν του εν Επταπυργίω ως επιβλαβή δια τα ορφανά μας υπό πάσαν άποψιν».

Το όνειρο πραγματοποιήθηκε επί Πατριαρχίας  του Ιωακείμ του Γ΄, ο οποίος αγόρασε τίτλους κυριότητας και έγινε η μεταγραφή της πράξης στο όνομα του Οικουμενικού Πατριαρχείου του ξύλινου  κτιρίου  στην Πρίγκηπο δίπλα στη Μονή του Χριστού. Αρωγός υπήρξε η Ελένη Ζαρίφη, σύζυγος Γεωργίου, η οποία αγόρασε το ξενοδοχείο που ανήκε στην εταιρεία Sosiete des Grand Hotels Europeens με Πρόεδρο τον  Μωρίς Μποσδάρι αντί 3.700 χρυσών λιρών. Το ακίνητο βγήκε προς πώληση αφού ο Σουλτάνος δεν έδωσε άδεια να χρησιμοποιηθεί για τουριστικούς λόγους αρνούμενος τη δημιουργία καζίνου.

Το 1902 εκδόθηκε Αυτοκρατορικό Διάταγμα που «επέτρεπε να εγκατασταθεί το Ορφανοτροφείο εις Πρίγκηπον, πράγμα το οποίον αναφέρεται και εις τον τίτλον ιδιοκτησίας»

Έτσι στις 21 Μαίου του 1903 το μεγαλοπρεπές οίκημα δέχθηκε τους πρώτους οικοτρόφους-υποτρόφους  άρρενες τρόφιμους . Ορφανά από έναν γονιό, από δύο γονιούς, προσφυγόπουλα και  παιδιά των οποίων οι γονείς έδιναν κάποια «δίδακτρα» .

Ο Γενικός Κανονισμός του εν Πριγκήπω Εθνικού Ορφανοτροφείου του 1903

Όπως παραθέτει ο Μητροπολίτης Μύρων κ.Χρυσόστομος στον Θ΄τόμο του έργου του «Και ο λόγος περί Κανονισμών»,  αυτός ο κανονισμός υποβλήθηκε στις δύο συνεδριάσεις των δύο σωμάτων στις 4 Ιουλίου και 2 Αυγούστου 1903  και αφού επικυρώθηκε από τον Οικουμενικό Πατριάρχη κυρό Ιωακείμ τέθηκε σε ενέργεια.

Ο σκοπός του Ιδρύματος αναγράφεται στο Α΄Κεφάλαιο στο άρθρο 1. Γράφει: «Το εν Επταπυργίω τέως υφιστάμενον Εθνικόν Ορφανοτροφείον , μετατεθέν εσχάτως, αποφάσει των δύο Διοικητικών της Εκκλησίας Σωμάτων και υψηλή Αυτοκρατορική επινεύσει, εις το εν Πριγκήπω παρά την Μονήν του Χριστού κτίριον «Πρίγκηπο Παλάς», χειραφετείται από της Εφορίας των Εθνικών Φιλανθρωπικών Καταστημάτων, τη συγκατεθέση αυτής και αποτελεί χωριστόν ίδρυμα διοικούμενον υπό ιδίας Εφορίας. Σκοπός του Εθνικού τούτου Ορφανοτροφείου είναι η εν αυτώ εγκατάστασις διατροφή και θρησκευτική ηθική, πνευματική και επαγγελματική μόρφωσις των εξ Επταπυργίου προσληφθέντων 140 ορφανών και των από τούδε, συμφώνως τω παρόντι Κανονισμώ προσληφθισομένων».

Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον ο «Κανονισμός της εσωτερικής λειτουργίας του εν Πριγκήπω Εθνικού Ορφανοτροφείου» όπως τον καταγράφει ο Μητροπολίτης Μύρων κ.Χρυσόστομος στο ίδιο έργο του.

Το πρόγραμμα των μαθητών του σχολείου σύμφωνα με τον κανονισμό διαμορφωνόταν ως εξής:

«8 η ώρα τα ορφανά  μπαίνουν στο διδακτήριο. Κατά το πρόγραμμα της σχολής οι τέσσερις κατώτερες τάξεις διδάκονται 5-6 ώρες , οι δε δύο τελευταίες ( Ε+ ΣΤ) που συμπληρώνουν το 12 ο έτος ηλικίας στις 09.00 πηγαίνουν στα τεχνουργεία , ασχολούνται με τις τέχνες, κάνουν μαθήματα θεωρητικά μόνο 2 ώρες , που γίνονται από τις 07.00 μέχρι τις 09.00

Μεσημεριανό στις 12.00. Μετά το  φαγητό σχολείο μέχρι τις 17.00

Στις 17.00  σπουδαστήριο μέχρι τις 19.00. Στις 19.00 βραδινό και στις 20.00 ύπνος» .

Όσον αφορά το διδακτικό προσωπικό, προβλεπόταν ότι:

Οι δάσκαλοι του Ορφανοτροφείου υπάγονται στην άμεση εποπτεία του Διευθυντή, καθήκον τους δε πρώτιστο είναι η διαπαιδαγώγηση των ορφανών και η διδασκαλία αυτών προς τα γράμματα.

Ιστορία Ορφανοτροφείου Θηλέων

Στο μεταξύ  το 1905, ο μεγάλος ευεργέτης Καππαδόκης από την Μουταλάσκη και Κωνσταντινοπολίτης, ο Συμεών Σινιόσογλου, με επιστολή του προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη  Ιωακείμ τον Γ΄ ενημερώνει το Φανάρι ότι επιχορηγεί με 10.000 Οθωμανικές χρυσές λίρες την ίδρυση Ορφανοτροφείου Θηλέων που θα φέρει την ονομασία του. Το Ορφανοτροφείο θα χτιζόταν  στο οροπέδιο του νησιού Πρώτη στην Μονή του Χριστού, στην Μονή της Μεταμορφώσεως  που ανάγεται στην βυζαντινή εποχή.

Κάτι που κάνει τον Πατριάρχη και την Ιερά Σύνοδο να τον ευχαριστήσουν εγγράφως και να αποδεχθούν το αίτημα του. Συγκεκριμένα στις 23/6  Ιουλίου  1905 σε επιστολή του σημειώνει  «την ίδρυση και συντήρηση Ορφανοτροφείου θηλέων , που στο εξής θα ονομάζονταν  Ορφανοτροφείον των Θηλέων της Ορθοδόξου Ελληνικής Κοινότητος Συμεών Σινιόσογλου».Χαρακτηρίστηκε δε λόγω των φιλανθρωπικών του προσφορών «ευεργέτης των ορφανών».

Κανονισμός του εν τη νήσω Πρώτη Εθνικού Ορφανοτροφείου των Θηλέων Συμεών Σινιόσογλου

Ο Μητροπολίτης Μύρων κ. Χρυσόστομος στον τόμο Θ΄του έργου του παραθέτει τον Κανονισμό του παρόντος Ορφανοτροφείου , κεφάλαιο Α΄, Άρθρο 1 και σημειώνει ότι «ιδρύεται εν τη νήσω Πρώτη «Εθνικόν Ορφανοτροφείον των Θηλέων , Συμεών Σινιόσογλου» από του ιδρυτού επωνυμούμενον. Ούτω και η σφραγίς αυτού φέρει την επιγραφήν « Εθνικόν Ορφανοτροφείον των Θηλέων Συμεών Σινιόσογλου» και το έτος της ιδρύσεως μετά της εικόνος του Σωτήρος εν τω μέσω. Εορτή δ΄αυτού ορίζεται η 8^η Σεπτεμβρίου».

Η Λήδα Ιστικοπούλου  στην μελέτη της με τίτλο «Συμεών Σινιόσογλου – Ο Μουταλασκηνός και Κωνσταντινουπολίτης» που δημοσιεύθηκε στον τόμο του 2003 του περιοδικού «Παρνασσός», γράφει ότι  για το έργο του αυτό ο Μητροπολίτης Καισαρείας Ιωάννης  έγραψε «απελπισθείς και προαισθανόμενος το μοιραίον τέλος κατέλιπεν ιεράν περί των Ορφανοτροφείων παραγγελίαν, ονομάσας προστάτην του λοιπού και πατέρα των Ορφανών τον μέγαν των Ορφανοτροφείων ευεργέτην, εξοχώτατον Συμεωνάκην Σινιόσογλου».

Από το 1915 αρχίζει η «περιπλάνηση» του Ορφανοτροφείου αφού το κτίριο επιτάχτηκε από τις αρχές λόγω του πολέμου για να εγκατασταθεί η Στρατιωτική Σχολή Κούλελι. Αργότερα Γερμανοί στρατιώτες, μετά  Ρώσοι πρόσφυγες, οι λεγόμενοι « Λευκοί Ρώσοι», οι οποίοι και προκάλεσαν μεγάλες καταστροφές στο κτίριο. Τότε τα παιδιά μεταφέρθηκαν στην Ελληνική Εμπορική Σχολή Χάλκης και αργότερα στην Θεολογική Σχολή Χάλκης.

Κανονισμός του Ορφανοτροφείου της Πριγκήπου και της Εθνικής Στέγης Θηλέων Χάλκης

Το 1921 Ο Αναπληρωτής Τοποτηρητής του Οικουμενικού Θρόνου Μητροπολίτης Καισαρείας Κυρός Νικόλαος υπογράφει τον Κανονισμό «του εν Πριγκήπω Εθνικού Ορφανοτροφείου «Αρρένων» και της εν Χάλκη Εθνικής Στέγης «Θηλέων». Τον Κανονισμό παραθέτει ο Μητροπολίτης Μύρων κ. Χρυσόστομος στο ίδιο  έργο του στον τόμο Θ΄. Σημειώνει τον σκοπό : «Το παρά την Μονήν του Χριστού εν Πριγκήπω και εν ιδιοκτήτω κτιρίω …..υφιστάμενον και λειτουργούν Εθνικόν Ορφανοτροφείον των Αρρένων συνενωθέν υπό όρους μετά της εν αυτώ και της εν Χάλκη λειτουργούσης Εθνικής Στέγης , δυνάμει των υπό ημερομηνίαν 9 Οκτωβρίου 1920 και 29 Ιανουαρίου 1921 αποφάσεων του Δ.Ε.Μ. Συμβουλίου σκοπεί την περίθαλψιν , ως και την θρησκευτικήν, ηθικήν, πνευματικήν και επαγγελματικήν μόρφωσιν απόρων ομογενών ορφανών».

Η ταλαιπωρία όμως ήταν επώδυνη και για τα κορίτσια της Πρώτης αφού επιτάχθηκε και το δικό τους Ορφανοτροφείο. Τότε αποφασίσθηκε να μεταφερθούν μέχρι το 1927 στα Φιλανθρωπικά Καταστήματα Βαλουκλή  και στην συνέχεια στην Ελληνική Εμπορική Σχολή Χάλκης. Η ταλαιπωρία των παιδιών έληξε το 1942, όταν επέστρεψαν όλα τα παιδιά, αγόρια και κορίτσια, στην Πρίγκηπο, στο «σπίτι» τους.

Για την ιστορία, μετά την απαγόρευση της λειτουργίας από τις αρχές του Ορφανοτροφείου της Πριγκήπου το 1964, όπως είναι γνωστό, τα παιδιά μεταφέρθηκαν  σε κάποια μοναστήρια.  Στην Μονή του Χριστού, δίπλα στο Ορφανοτροφείο, που ανάγεται στην βυζαντινή εποχή και αναφέρεται στην εποχή του Μανουήλ Κομνηνού του Α΄ τα κορίτσια  και στην Μονή του Αγίου Νικολάου που βρίσκεται κάτω από τον Άγιο Γεώργιο τον Κουδουνά και απέναντι από την Αντιρρόβυθο τα αγόρια.

Συνένωση των Ορφανοτροφείων Πριγκήπου και Χάλκης

Το 1942 ενώνονται τα δύο Ορφανοτροφεία Πριγκήπου και Χάλκης που είχε ιδρυθεί το 1919 και φιλοξενούσε κορίτσια. Αναφέρει ο Άρης Κυριαζής, ο οποίος δημοσιεύει  στο προσωπικό του αρχείο τον «Κανονισμό και τον Κανονισμό της Εσωτερικής Λειτουργίας του Ορφανοτροφείου της Πριγκήπου «αρρένων» και του Ορφανοτροφείου της Χάλκης «θηλέων».

Σχετικά με τον σκοπό συνένωσης στο άρθρο 1 γίνεται γνωστό ότι  «στο «συνενωθέν» Ορφανοτροφείο της Πριγκήπου με την Εθνική Στέγη της Χάλκης δυνάμει των υπό ημερομηνίας 9 Οκτωβρίου 1920 και 29 Ιανουαρίου 1921, σκοπεί την περίθαλψην, ως και την θρησκευτικήν, ηθικήν, πνευματικήν και επαγγελματικήν μόρφωσην απόρων ομογενών ορφανών». Στο άρθρο 2, σημειώνεται «Το τμήμα « Θηλέων της Εθνικής Στέγης» που παραμένει στην Χάλκη που είναι εξάρτημα του Εθνικού Ορφανοτροφείου που είναι διοικητικά και οικονομικά ενωμένο ονομάζετε «Εθνική Στέγη Θηλέων».

O Χρήστος Μαυροφρύδης, σημειώνει ότι από το 1942 κατοικούν κάτω από την ίδια στέγη αγόρια και κορίτσια , ότι από το 1919 έως το 1942 στο Ορφανοτροφείο θηλέων στην Χάλκη φοίτησαν 2.342 ενώ στο Ορφανοτροφείο της Πριγκήπου από την χρονιά ίδρυσης του, το 1903 μέχρι το 1958 φοίτησαν 5.744 παιδιά. Στο ίδιο διάστημα τα δύο Ιδρύματα «ανέθρεψαν 9.068 άπορα και απόκληρα ορφανά». Οι εγκαταστάσεις του σχολείου που ήταν στον περίβολο του Ιδρύματος βρίσκονταν περίπου 500 μέτρα από το κεντρικό κτίριο. Είναι χαρακτηριστικό πως κατασκευάστηκε εσωτερικός περίβολος που διαχώριζε το χώρο του σχολείου από αυτόν του κτιρίου του Ορφανοτροφείου. Υπήρχαν δε αυλόπορτες ώστε τα παιδιά να αισθάνονται ότι φοιτούν σε άλλο χώρο και όχι στον τόπο διαμονής τους.

Σχετικά με το παλαιό σχολικό κτίριο του Ορφανοτροφείου των 13 δωματίων και την ανανέωση του, γράφει η Μαρίκα Χάτσου, που υπήρξε τελευταία διευθύντρια του σχολείου στο πόνημα της «Η πορεία και το τέλος του Εθνικού Ορφανοτροφείου» ότι «ο φιλογενής Ευεργέτης Κυριάκος Παμούκογλου ανέλαβε την αναγκαία δαπάνη για να αποκτήσει το Ορφανοτροφείο σγχρονισμένο σχολείο, ανακαινίζοντας από τα θεμέλια το άχρηστο, ξύλινο, παλαιό κτίριο το οποίο βρισκόταν στον περίβολο του ιδρύματος» και το οποίο  « άρχισε να λειτουργεί το 1959».

Παίρνοντας η Ομογένεια  αφορμή από τις ελευθερίες που παρείχαν τα διατάγματα  Χάττι Σερίφ και Χάττι Χουμαγιούν  ιδρύθηκαν  σχολεία βασιζόμενοι στο σκεπτικό ότι «σκοπός της Ελληνικής Ομογενειακής παιδείας στην Κωνσταντινούπολη είναι η διατήρηση της ιδιαιτερότητας που έχει σχέση με την ομογενειακή ταυτότητα. Ο τρόπος με το οποίο επιτυγχάνεται αυτό είναι η διδασκαλία, η καλλιέργεια και η διάδοση και διάσωση της γλώσσας». Μεταξύ των πολλών εκπαιδευτηρίων ήταν και του Ορφανοτροφείου της Πριγκήπου.

Από πηγές μαθαίνουμε ότι στο Εθνικό πλέον Ορφανοτροφείο λειτουργούσε  αστική σχολή έξι τάξεων που κατά το πρόγραμμα που καταρτίστηκε  στο Φανάρι «επιδίωκε την διάπλαση του ήθους των ορφανών και την διαμόρφωση ηθικού χαρακτήρα, την απόκτηση πρακτικών γνώσεων για την περεταίρω ζωή τους».

«Περί της εκπαιδεύσεως των Ορφανών»

«Το Ορφανοτροφείον παρέχει εις τα ορφανά την συνήθη πρώτην αστικήν παίδευσιν ήτις τείνει εις άρτιαν μεν θρησκευτικήν εν τη πίστη ημών μόρφωσιν, την απόκτησιν δε γνώσεων της νεοελληνικής, πραγματολογίας, γεωγραφίας, ιστορίας, μαθηματικών, φυσικών, ανθρωπολογίας και φυσιολογίας».

«Η παίδευσις της ελληνικής γλώσσας θα περιορίζεται στην ορθή ανάγνωση, χρήση και γραφή της καθομιλουμένης, ενώ απαγορεύονται τα αρχαία κείμενα και η γραμματική αυτής. Γενική Ιστορία και γεωγραφία στοιχειωδώς, ειδικώς η γεωγραφία και η ιστορία των νεότερων χρόνων Ελλάδας και Τουρκίας. Τα μαθηματικά πρακτικά ως προς την εφαρμογή τους στο εμπόριο , τέχνες, βιομηχανία. Στοιχειώδεις γνώσεις στις ανθρωπολογικές και φυσιολογικές σπουδές. Από το πρώτο έτος θα διδάσκονται ιχνογραφία ,ζωγραφική, μουσική και μηχανική» .

Σχετικά με τα τεχνικά και επαγγελματικά διδάσκονταν «Μουσική εκκλησιαστική, φωνητική και οργανική, λεπτουργική και επιπλοποιία, σιδηρουργική, υποδηματοποιία, ραπτική, βαφική και τοιχογραφία, γεωπονία, οινοποιία, δενδροκομία και μελισσοτροφία, ανθοκομία και σηροτροφία».

Έτσι συνενώθηκαν τα Ορφανοτροφεία Πριγκήπου και Χάλκης το οποίο από πολύ νωρίς και για κάποιο διάστημα είχε δεχθεί τα κορίτσια του «Ορφανοτροφείου Συμεών Σινιόσογλου» τα οποία το 1927 μετέβησαν στο Ίδρυμα Βαλουκλή. Τελικά  ενώθηκαν το 1942 στο Ορφανοτροφείο της Πριγκήπου .

Ξεκινά λοιπόν μια νέα εποχή για το Ρωμαίικο Σχολείο του Ορφανοτροφείου.

The post Τα ορφανοτροφεία στην Πόλη appeared first on Enetpress.

Ακολουθεί η ομιλία μου
Ο εκπαιδευτικός στην Ιερά Θεολογική Σχολή:
Παιδαγωγός και άνθρωπος.

Του Δρ.Συμεών Σολταρίδη

Ο εκπαιδευτικός είναι εκείνος που διδάσκει ενταγμένος στο θεσμό της εκπαίδευσης, συναναστρέφεται με τα παιδιά, παρέχει γνώσεις, μεταφέρει αξίες, ερμηνεύει και αναλύει θεσμούς. Είναι παιδαγωγός και άνθρωπος. Κύριο μέλημά του η σωστή διαπαιδαγώγηση του παιδιού.

Συμμετέχει στα κοινωνικά δρώμενα σαν «ον κοινωνικό» και εργάζεται για την σωστή κοινωνικοποίηση- πολιτικοποίηση του παιδιού. Διάφοροι παιδαγωγοί σημειώνουν ότι «οι καλοί εκπαιδευτικοί εκτός από τις γνώσεις μεταδίδουν την αγάπη για την μόρφωση, τον τρόπο απόκτησης της και τα μέσα που πρέπει να αναζητηθούν ώστε οι μαθητές να ανακαλύψουν τις γνώσεις».

Καλλιεργεί τους πνευματικούς ορίζοντες των παιδιών, αναπτύσσει τον διάλογο που αποτελεί το οξυγόνο της Δημοκρατίας. Εξελίσσεται και συντείνει στην εξέλιξη. Εργάζεται για να δημιουργεί προσωπικότητες, θυσιάζεται «υπέρ των προβάτων». Συνομιλεί για κάθε τι και εκτός μαθήματος , μια και αυτή είναι η παροχή της πραγματικής γνώσης. Πολλές φορές ακούσαμε ότι «το λειτούργημα και κατ’ άλλους υπούργημα του εκπαιδευτικού μπορεί να επηρεάσει θετικά και δημιουργικά τους μαθητές του στο ξεκίνημα της κοινωνικοποίησης τους». Μην ξεχνάμε ότι «πολλές φορές οι δάσκαλοι είναι τα πρότυπα των παιδιών».

Η διδασκαλία βασίζεται στην αρχή της συνεχείας. Ο νηπιαγωγός προετοιμάζει, ο δάσκαλος καλλιεργεί, ο καθηγητής παρέχει γνώσεις και ο Πανεπιστημιακός δάσκαλος ολοκληρώνει δια την διδαχής και διδασκαλίας. «Έπειτα έπονται όλα τα άλλα» σημειώνει ο Παπανούτσος. Ο πραγματικός δάσκαλος «διασπάται στα κύτταρα του» όπως σημείωνε ο Μαδαμόπουλος.
Παραδείγματα τέτοιων εκπαιδευτικών, τέτοιων δασκάλων είχαμε και στη Σχολή μας. Στην θεολογική Σχολή της Χάλκης.

Πώς διαλύονταν όμως στα κύτταρα τους; Γιατί χαρακτηρίζονταν «παιδαγωγοί» και «άνθρωποι»; Πώς έρχονταν σε επαφή με τον μαθητή και σπουδαστή; Πώς παραδειγμάτιζαν με τον τρόπο ζωής τους, το ηθικό τους ανάστημα, τον τρόπο διδασκαλίας τους; Ποια ήταν η πετυχημένη μεθοδολογία τους;

Κι αν τα εύσημα τα κέρδιζαν τις περισσότερες φορές οι εκπαιδευτικοί του Ακαδημαϊκού Τμήματος για την πλήρη προετοιμασία θεολόγων τόσο της θεωρίας όσο και της πράξης, αυτή η επιτυχία δεν ανήκε μόνο στους καθηγητές της Ακαδημίας μας. Ανήκε και στους καθηγητές του Γυμνασίου μας. Γιατί όλοι μαζί οι εκπαιδευτικοί της Σχολής μας αποτελούσαν την Σχολή και το παραγωγικό της στοιχείο, όλοι μαζί καθοδηγούσαν στην γνώση, στην έρευνα, στην κοινωνική παιδεία. Πρόσφερναν και με την προσφορά τους ανέβαιναν στο βάθρο του παιδαγωγού και του ανθρώπου.

Οι εκπαιδευτικοί στην Σχολή δίδασκαν την τέχνη του «μελετάν» του βιβλίου, αφού μάθαιναν την συγκέντρωση των πληροφοριών και την αποδελτίωση. Στενή η συνεργασία δασκάλου και μαθητή μέσω διαλόγου. Ομαδικό το πνεύμα, που η γνώση δεν κούραζε. Ο δάσκαλος δημιουργούσε και αυτό δεν γίνονταν μόνο στις τάξεις της Ακαδημίας αλλά και στο Γυμνάσιο.

Κατανοούσε ο δάσκαλος τα υφιστάμενα προβλήματα των μαθητών και σπουδαστών και με την διαλεκτική προσπαθούσε να τα επιλύσει. Οι συζητήσεις κατά «μόνας» ήταν επίτευγμα η δε επίλυση των προβλημάτων συντελούσε στην πνευματική ηρεμία.

Η μείωση του χάσματος των γενεών, της έδρας και θρανίου, ήταν επίτευγμα. Η εκπαιδευτική εμπειρία ήταν προτέρημα. Η εμπιστοσύνη και εχεμύθεια βασικό στοιχείο.

«Όταν αγαπάς κατανοείς, όταν αγαπάς πείθεις, όταν αγαπάς καλυτερεύεις όσο είναι δυνατόν, ανθρώπινα δυνατόν, να πείσεις, να βοηθήσεις, να καλυτερέψεις. Με την αγάπη, με την κατανόηση, θα κερδίσεις την εμπιστοσύνη του νέου ανθρώπου, με την υπομονή θα τον φέρεις κοντά σου» σημείωνε ο Παπανούτσος.

Μέσα στην διδασκαλική μου πορεία, την ενασχόληση μου με τα Ελληνοτουρκικά, τις συγγραφές και ομιλίες μου σε συνέδρια, συμπόσια, ημερίδες, την επί περίπου τριάντα χρόνια δημοσιογραφική μου καριέρα με πολιτικές αναλύσεις ως πολιτικός αναλυτής και συντάκτης στην εφημερίδα των Αθηνών « Ελευθεροτυπία» επιτρέψτε μου να δηλώσω εξ αρχής ότι είμαι πολύ συγκινημένος, γιατί καλούμαι να σκιαγραφήσω τους καθηγητές μου ως παιδαγωγούς και ανθρώπους.

Πανοσιολογιότατε Αρχιμανδρίτα κ. Αγαθάγγελε, εκπρόσωπε της αυτού ΑΘΠ του Οικουμενικού Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου, αγαπητέ μου ομογάλακτε Σεβασμιότατε Μητροπολίτα Μύρων κ. Χρυσόστομε, αγαπητέ μου Καθηγούμενε Θεοφιλέστατε Αραβισσού κ. Κασσιανέ, αξιότιμη κ.Υφυπουργέ της Παιδείας κ. Ζέτα Μακρή,αξιότιμε Πρόξενε της Ελλάδας, αξιότιμε Συντονιστή Εκπαιδευσης κ. Γιγουρτσή, αξιότιμε κ. Βουλευτά εκπρόσωπε της Ελληνικής Βουλής, πατέρες ευρισκόμενοι και διαβιούντες στην Μονή και Σχολή μας, άρα Χαλκίτες, αξιότιμοι εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης, αγαπητοί μου ομογάλακτοι και μη άρχοντες της μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, κυρίες και κύριοι.

Ο Σχολάρχης μας, Μητροπολίτης Σταυρουπόλεως κυρός Μάξιμος εξηγούσε τον όρο «ομογάλακτος» σημειώνοντας ότι «είναι επάνω από εθνικάς, φυλετικάς, κοινωνικάς σχέσεις και διαφοράς που συνδέονται με την Σχολή».

Στην μελέτη του η οποία δημοσιεύθηκε στην επετηρίδα της Εστίας Χάλκης το 1994, σημειώνει για όλους αυτούς που αναφέρονται στην τροφό μας Σχολή και γράφει «Πότε ομιλεί κανείς καλύτερα για την Σχολή; Όταν ομιλεί ή όταν σιωπά; Αυτοί που δεν την εγνώρισαν ασφαλώς σιωπούν, αφού δεν έχουν τίποτε να πουν, αλλά αυτοί που την γνωρίζουν πώς ημπορούν να σιωπούν;

Ομιλούν με πολύ συναίσθημα και πάθος. Και την αγαπούν» προσπαθώντας να ερμηνεύσει τα αισθήματα όλων μας που «αναπνεύσαμε το οξυγόνο του Λόφου της Ελπίδας, ψάλλαμε το «Κατευθυνθήτω η προσευχή μου» και φάγαμε το κεντιανό μας μετά τον εσπερινό, ψωμοτύρι ή μερικές ελιές».

Ενώ ο πρωτοπρεσβύτερος Κωνσταντίνος Χαλκιάς, σημειώνει «μόνον εκείνος ο οποίος δεν διήλθεν από τον Λόφο της Ελπίδας και την Ερατεινήν νήσον των Πριγκηπονήσων, την Χάλκην, εκείνος που δεν εφοίτησεν εις την Θεολογικήν Σχολήν, ασφαλώς και δεν την εγνώρισε. Είναι ξένος προς αυτήν. Δεν έχει και δεν γνωρίζει απολύτως τίποτε το συγκεκριμένον και το ιδιαίτερον να ειπεί και να διηγηθεί δι αυτήν».

Τον Σεπτέμβριο του 1969 έφθασα στην Σχολή, στον μυρωδάτο περίβολο που καλλιεργούσε ο κυρ Ξένος και με άλλους σήμερα φίλους πάνω από 50 χρόνια και τους γονείς μας επισκεφθήκαμε τον Επιμελητή Γιώργο Μουχάλη. Αφού περάσαμε τις ιατρικές εξετάσεις τακτοποιηθήκαμε στους κοιτώνες μας. Έτσι ξεκίνησε η ζωή μου στην Χάλκη. Δημιουργήθηκαν οι παρέες, γνωρίσαμε τους μεγαλύτερους μαθητές της Ακαδημίας οι οποίοι μας περιέβαλαν και μας ενημέρωσαν για την τάξη της Σχολής.

Σε μερικές μέρες γνωρίσαμε τους καθηγητές του Γυμνασίου. Δίδασκαν κατά τα πρότυπα εκείνα που είχε χαράξει σχετικά με την παιδευτική πολιτική το Φανάρι. Οι διδαχές συνέβαλαν στην διαμόρφωση του χαρακτήρα μας. Διδαχθήκαμε την θεωρία σε συνδυασμό με την πράξη. Συνυπήρχε ο πλουραλισμός, ο μαθητής είχε την δυνατότητα να επικοινωνεί τακτικά με τον καθηγητή ο οποίος είχε σμικρύνει το χάσμα μεταξύ έδρας και θρανίου. Ο εσωτερικός χώρος καταργούσε τις αποστάσεις. Την απορία με την γνώση. Υπήρχε έντονος διάλογος, ο οποίος αποτελεί το οξυγόνο της Δημοκρατίας. Η σχέση αυτή κατάρτιζε τους σπουδαστές. Καλλιεργούσε την ευγενή άμιλλα. Η παρακολούθηση των ιερών Ακολουθιών, ασκούσε στην διαμόρφωση του χαρακτήρα, στην επιστημονική και πνευματική συγκρότηση και ολοκλήρωση.

Καθηγητές που μας προετοίμαζαν πνευματικά και παραδειγμάτιζαν με τον τρόπο ζωής τους. Αναστήματα πνευματικά. Ο πρώην Χαλκηδόνος Μητροπολίτης κ. Αθανάσιος, από τον οποίο μάθαμε τα πρώτα στοιχεία της Ιστορίας της Τέχνης, ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Κλαυδιουπόλεως κυρός Ανδρέας, ο οποίος μας δίδασκε Φιλοσοφία και Λογική, ο Χριστόδουλος Κωνσταντινίδης, που μας παρείχε γνώσεις στα Λατινικά, ο Βασίλειος Κασαπίδης καθηγητής μας στην χημεία, ο Αλέξανδρος Κώτσογλου, στην Άλγεβρα και Τριγωνομετρία, ο Αριστείδης Πασαδαίος στην Γεωμετρία, ο άρχων Πρωτοψάλτης Βασίλης Νικολαίδης που μας δίδασκε την Βυζαντινή μουσική αλλά κυρίως την ψαλτική ικανότητα , ο μετακλητός Αλέξανδρος Μπακαϊμής ο οποίος μας δίδαξε Φιλολογικά.

Θυμάμαι ότι στην Α΄ Λυκείου μου ζήτησε να γράψω για τον Ηλία Τανταλίδη, τον «τυφλό αοιδό» καθηγητή του Γεωργίου Βιζυηνού και κατέβηκε μαζί μου στο αναγνωστήριο και στην βιβλιοθήκη για να μου μάθει την αναζήτηση πληροφοριών και την γνώση της αποδελτίωσης. Πριν από τα χρόνια τα δικά μου δίδαξε για τρία σχολικά χρόνια στο Γυμνάσιο και ο σχολάρχης μας το μάθημα της Φιλοσοφίας.

Άνθρωποι καλλιεργημένοι με περγαμηνές διδακτικές και παιδαγωγικές. Περιόριζαν την απόσταση θρανίου και έδρας ενώ περιόριζαν το χάσμα των γενεών. Ήταν παιδαγωγοί. Από αυτούς διδαχθήκαμε ότι η Σχολή εκπαιδεύει, μορφώνει, χαλυβδώνει την βούληση μας. Διδαχθήκαμε να καλλιεργούμε τις ιδέες και να έχουμε πνευματικές αναζητήσεις.

Διδαχθήκαμε για την πνευματική συμβολή της εκκλησίας η οποία μας επηρέαζε στην πνευματική μας πορεία. Για τον μαθητή, για τον απόφοιτο, ο Ναός σημαίνει τόσα πολλά! Δεθήκαμε με το Ναό κάτι που κατανοούν και ερμηνεύουν μόνο οι ομογάλακτοι. Μάθαμε το αναλόγιο, το τυπικό της Σχολής, το οποίο επηρέαζε το Φανάρι, το ψαλτικό ύφος.

Το Γυμνάσιο προετοίμαζε και η Ακαδημία ολοκλήρωνε την πνευματική υπόσταση του μαθητή, του έδινε όλα τα εφόδια που χρειάζεται ένας θεολόγος για να στηρίξει τις θέσεις της ορθόδοξης εκκλησίας και να υπηρετήσει το θεσμό. Ο μαθητής που δεν θα ακολουθούσε στην Ακαδημία και θα σπούδαζε άλλο γνωστικό αντικείμενο έδειχνε ότι έλαβε την παιδεία της Σχολής μας. Και αυτό γιατί εκτός του παιδαγωγού Δασκάλου μας είχε πάρει τα ανθρωπιστικά νάματα και ιδεώδη, την ουμανιστική μόρφωση.

Αλλά και οι καθηγητές της Ακαδημίας κοντά στον σπουδαστή όχι μόνο στην διδασκαλία, στην μελέτη αλλά και στην συμπεριφορά τους. Σοβαροί, φαινομενικά απρόσιτοι, προσιτοί στην πραγματικότητα, δίδασκαν. Γνώριζαν τη θέση και το ρόλο τους. Δάσκαλοι του Ευαγγελίου. Η διδασκαλία της Δογματικής επιστήμης γίνονταν με τρόπο κατανοητό και τα άγνωστα μαθήματα σε άλλα Πανεπιστήμια η Συμβολική και Απολογητική γίνονταν με μια μεθοδολογία που θα αναζητούνταν από πολλούς.

Η διδασκαλία του Κάντ από τον Σχολάρχη ήταν η ερμηνεία της Καντικής Μεταφυσικής Φιλοσοφίας και του απολύτου που μετατρέπονταν σε σχετικό. Ο τρόπος επικοινωνίας του Σχολάρχη μας με το σύνολο των μαθητών «μακρινός» αλλά και πολύ «κοντινός». Με χιούμορ και ανθρωπιά. Με την σοβαρότητα που τον διέκρινε παραδειγμάτιζε με τον τρόπο ζωής του και παρέδιδε μαθήματα ακόμη και στον τρόπο του φαγητού μας.

Γνωστό το κύρος του Μητροπολίτη Εφέσου κυρού Χρυσοστόμου, ο οποίος αναδείκνυε με τις γνώσεις του την Σχολή μας και τόνιζε ότι « η συμβολή της με την παρουσία του Θεολογικού δυναμικού στην πολυδιάστατη αποστολή και στις ποικίλες πρωτοποριακές πρωτοβουλίες και δραστηριότητες του Οικουμενικού Θρόνου» ήταν εμφανής. Εξάλλου θα τόνιζα ότι η πορεία της Θεολογικής Σχολής και του Πατριαρχείου ήταν συνδεδεμένη.

Ποτέ δεν αρνήθηκε να «κατέβει την επικοινωνιακή κλίμακα» για να γίνει κατανοητός. Παραγωγικός και επικοινωνιακός. Οπαδός της διαλεκτικής και άνθρωπος πολυτάλαντος. Καλλιεργούσε στον μαθητή την σχέση Θεού και ανθρώπων. Δίδασκε την «αδελφοποίηση των κοινωνούντων» όπως σημείωνε ο Περιστερίου κυρός Χρυσόστομος.

Μορφές επίσης: οι Κωνσταντίνος Καλλίνικος, Βασίλης Αναγνωστόπουλος, Βασίλης Σταυρίδης. Πολυγραφότατοι και συνεπείς, απλοί και συνετοί, στο αναλόγιο μαζί μας, όχι σε θέση πρωτοκαθεδρίας. Γνώριζαν την τάξη ότι ουδείς καθηγητής, πρωτοψάλτης ή κληρικός ανέβαινε στο στασίδι όταν έψελναν μαθητές τιμώντας με τον τρόπο αυτό την ικανότητα, την απόδοση και την μαθητική προσπάθεια.

Ο Γεώργιος Καλούδης, Προϊστάμενος Αγίας Τριάδος Σικάγο, έγραφε « το ύφος παραδοσιακό, αυστηρό μα με τόση αγάπη και οικειότητα. Νιώθαμε απέραντο σεβασμό για το πρόσωπο, χωρίς να γίνεται εκμετάλλευση από την οικειότητα και αγάπη που μας έδειχναν».
Με το «ολοκληρωμένο σύστημα σπουδών» που εφάρμοσε στους μαθητές της η Σχολή, σημειώνει ο Αρχιμ. Ιωακείμ Καραχρήστου, Δικαίος της Σκήτης του Προφήτη Ηλία στο Άγιον Όρος «πέτυχε να προσφέρει την άρτια Θεολογική κατάρτιση». Και συνεχίζει «Έδιναν κυριολεκτικά τον εαυτό τους στην Σχολή, αγαπούσαν τους σπουδαστές, τους βοηθούσαν στην τάξη και έξω από αυτή, τους κατακτούσαν με το ενδιαφέρον τους, με το ήθος τους.

Ενδιαφέρονταν για το τι τους απασχολούσε τους μαθητές, άκουγαν τις απορίες και τους προβληματισμούς τους. Ζούσαν ανάμεσα τους με απλότητα».

Η απλότητα τους, ο παραδειγματισμός τους φαίνονταν από την καθημερινή τους ζωή. Μέσα και έξω από την Σχολή. Δεν ξεχνιούνται οι περίπατοι, οι παιδαγωγικοί, με τον Σχολάρχη, τους καθηγητές ή τον σημερινό Οικουμενικό Πατριάρχη κκ. Βαρθολομαίο σε Πρίγκηπο, σε Άγιο Σπυρίδωνα, στα τσάμια. Δεν θα ξεχάσω τις πολλές παιδαγωγικές συζητήσεις που είχα όταν κάμναμε βόλτα γύρω από τον περίβολο της Σχολής μας με τον σημερινό Οικουμενικό Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίο, τότε Αρχιμανδρίτη και βοηθό Σχολάρχη. Κοινωνιολογικές, ουμανιστικές, υπαρξιακές εκκλησιαστικές, συζητήσεις, ανάλυση προσωπικών θεμάτων και προβληματισμών. Μάθημα στην βόλτα. Ευχάριστο μάθημα με ανταλλαγή απόψεων, με συμβουλές και προτροπές, με ευαισθησία αλλά και σοβαρότητα. Με παιδαγωγική και ανθρωπιστική διάθεση.

Αγαπητοί μου,
Αυτός που μαθήτευσε τρία ή τέσσερα ή επτά χρόνια και γαλουχήθηκε σε αυτό εδώ το φυτώριο την Θεολογική επιστήμη, την Εκκλησιαστική τάξη και παράδοση, εκείνος έχει αποκτήσει στέρεες γνώσεις, έχει διαμορφώσει άποψη και θέσεις, έχει γερά θεμέλια θεολογικά αλλά και ακαδημαϊκά. Όμως έχει και πολλές όμορφες αναμνήσεις, που γεμίζουν την ψυχή του συγκίνηση και νοσταλγία.

Αγαπάμε την Σχολή μας και πάντοτε μνημονεύουμε τους δασκάλους μας, αυτούς που μας διαπαιδαγώγησαν και μας καλλιέργησαν την ανθρωπιά.
Ευχαριστώ

δρ. Συμεών Σολταρίδης

The post Ο εκπαιδευτικός, παιδαγωγός και άνθρωπος, στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης appeared first on Enetpress.

Από μικρός άκουγα από τον παππού μου Μανώλη και την μητέρα μου Ελένη, γόνους της κοινότητας Γενή Μαχαλλέ Άνω Βοσπόρου, για την περιοχή του Μαύρου Μώλου και την Παναγία την Μαυρομωλίτισσα που το εικόνισμά της βρίσκεται σήμερα στον Ιερό Ναό των Ταξιαρχών στην γενέτειρά μου Μέγα Ρεύμα στην Κωνσταντινούπολη.

Είχα κάνει τάμα να μεταβώ στον τόπο που βρίσκονταν κάποτε το Μοναστήρι και να προσκυνήσω, έστω νοερά, τον χώρο του εξωτερικού αγιάσματος του Ναού, όπου κρέμονταν η Παναγία.

Μετά από πολλές δεκαετίες το κατάφερα χθες και με την γυναίκα μου Μαρία φθάσαμε στις Συμπληγάδες, στον έβγα του Βοσπόρου, στην έξοδο προς την Μαύρη Θάλασσα. Η περιοχή πανέμορφη, φοβερή, που σε προκαλούσε δέος, με τα νερά της θάλασσας μαύρα και το χώμα μαυριδερό, με κύμα ενώ η θάλασσα ήταν ήρεμη , με μαύρες ακτές και πετρώματα.

Φθάσαμε στο φρούριο που σήμερα περιλαμβάνει την γκρεμισμένη εκκλησία και παλιά σπίτια. Γίνονταν εργασίες αναστύλωσης με αποτέλεσμα να απαγορεύεται η είσοδος. Ζητήσουμε την άδεια να μπούμε μόνο στην είσοδο του φρουρίου και με την υπόσχεση να μην τραβήξουμε φωτογραφίες του χώρου αλλά μόνο από μακριά την ακτή.

Νοερά έφερα στην θύμηση μου τις εικόνες που μου εξηγούσε ο παππούς μου, όταν μου έλεγε πώς πηγαίναν στην μνήμη της, στις 23 Αυγούστου, και λειτουργούσαν. Τα επιβεβαιώνει δε αυτά ο Μητροπολίτης Ηλιουπόλεως κυρός Γεννάδιος στο βιβλίο του «Η Ιστορία του Μεγάλου Ρεύματος» που σημειώνει «μετέβαινον πολλοί εγχώριοι και ξένοι, κατ αρχάς με καϊκια, έπειτα με μοτόρια και βαποράκια, πολλάκις παραχωρούμενα δωρεάν από ομογενείς εφοπλιστάς, εις το ύψωμα του Μαύρου Μώλου όπου και το αγίασμα».

Συμπληρώνει δε ότι δύο φορές το 1921 και το 1922 προεξήρχε της Λειτουργίας. Τοποθετούσαν την εικόνα που μετέφερναν από το Μέγα Ρεύμα , ενώ η πομπή και οι εκατοντάδες πιστοί που έφθαναν εκτός από το χωριό μας, συγκεντρώνονταν και από άλλα μέρη όπως από το Φαναράκι, το Γενή Μαχαλλέ, το Βαθυρρίακα ( Μπουγιούκντερε).
Όλες αυτές οι περιοχές βρίσκονται στο τέλος του Άνω Βοσπόρου, πλησιέστερα από άλλες περιοχές μια και το μοναστήρι βρίσκονταν μεταξύ των περιοχών Ρουμελικά Καβάκια και Ρουμελικό Φαναράκι.

Σημειώνει στην διδακτορική του διατριβή ο Δ.Καλέμης, τον οποίο παραθέτει ο Ηλιουπόλεως Γεννάδιος: «Κατερχόμενοι εκ Φαναρίου φθάνομεν εις την θέσιν Καρατάς ή Μαύρον Μώλον. Υπάρχει στενή κοιλάς εις το βάθος της οποίας υπάρχει το αγίασμα». Έτσι πήρε το μοναστήρι την ονομασία « Μονή του Μαύρου Μώλου» ενώ η Παναγία η Παντάνασσα που κρέμονταν στο αγίασμα που βρίσκονταν μπροστά στην Μονή και έξω από αυτή λέγονταν «Παναγία Μαυρομωλίτισσα».

Οι πηγές αναφέρουν ότι η εν λόγω Μονή καταστράφηκε το 1713, οπότε όπως σημειώνει ο Σκαρλάτος Βυζάντιος «τότε μετεκομίσθη εντεύθεν εις την εν ταις Εστίαις εκκλησίαν των Ασωμάτων, η μέχρι νυν προσκυνουμένη εκεί αρχαία της Θεοτόκου εικών, η επιλεγομένη δια τούτο Μαυρομωλίτισσα». Τα ερείπια της μονής τα είδε το 1844 ο Alex. Timoni και το αναφέρει σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Ελληνικού Φιλολογικού Συλλόγου Κ.Π 145. Ο Ηλιουπόλεως Γεννάδιος παραθέτει σχετικά το ποίημα του Δαπόντε 1768 όπου απαριθμεί τις ονομασίες ναών και μονών της Παναγίας και για τη Μαυρομωλίτισσα γράφει «πάγω στο Αρναούτκιοϊ μεταβαίνω στην Εκκλησίαν και την Μαυρομωλίτισσαν βλέπω την Παναγίαν όπου εφέρθηκεν εδώ από το Μαυρομώλου αφόντες εκρημνίσθηκεν αυτό όλως διόλου».

Πράγματι μετά την καταστροφή της Μονής οι μοναχοί διασκορπίσθηκαν και με την εικόνα της Παναγίας της Μαυρομωλίτισσας έφθασαν στο Μέγα Ρεύμα προτιμήσαντες αυτό τον οικισμό μια και ήταν «πολυπληθέστερος και ασφαλέστερος».

Σήμερα βρίσκεται στον Ιερό Ναό των Ταξιαρχών μεταξύ δεξιού κλίτους και σωλέα , σε περίοπτη θέση και ζει στο νου και στην καρδιά κάθε Μεγαρευμιώτη. Γιορτάζεται κάθε χρόνο, από το 1675, στις 23 Αυγούστου.

Η σημασία της Μαυρομωλίτισσας είναι τόσο μεγάλη που οι χωριανοί είχαν χαρακτηρίσει τα περίπου 40 στασίδια του Ναού σαν έσοδα για το λάδι στις κανδήλες του Ταξιάρχη και της Μαυρομωλίτισσας. Είχαν δε ιδρύσει αδελφότητα επ’ ονόματι της, της οποίας τον Κανονισμό αναφέρει στο υπό έκδοση πόνημα του ο Μητροπολίτης Μύρων Χρυσόστομος με τον τίτλο «Κανονισμός της εν Μεγάλω Ρεύματι Αδελφότητος «Παναγίας της Μαυρομωλιτίσσης».

Μεταξύ δε των σκοπών της Αδελφότητας ήταν «η ευπρεπής διατήρηση της εικόνας, ο αδιάκοπος εορτασμός της στις 23 Αυγούστου, η υλική βοήθεια προς τις σχολές της κοινότητας και η αρωγή της Αδελφότητας για την ανέγερση Παρθεναγωγίου και μία αίθουσα της θα έφερνε το όνομα «αίθουσα Μαυρομωλίτισσας».

Μετά από την παραμονή μας στην βραχώδη παράκτια Μαυροθαλασσίτικη περιοχή όπου τα κύματα κτυπούσαν στα μαύρα βράχια και τις εικόνες που περνούσαν γρήγορα από τα μάτια και την ψυχή μου ευχαρίστησα τους ανθρώπους -επιστήμονες που με βοήθησαν να κάνω το τάμα μου και κατεβήκαμε από τους στενούς δρόμους του υψώματος και του βυζαντινού φρουρίου στην παραλία όπου απολαύσαμε την περιοχή, κοιτάζοντας το τελευταίο μέρος του «Άξενου Πόντου» που ονομάστηκε «Εύξεινος», για να ξεχνούν οι ναυτικοί τις δυσκολίες και τους κινδύνους, εκεί στα στενά ανάμεσα στα Ρουμελικά Καβάκια με στο Ρουμελικό Φαναράκι .

The post Η Παναγία του Μαύρου Μώλου – Μαυρομωλίτισσα appeared first on Enetpress.

Ο τίτλος «ΠΑΛΑΙΟΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ – ΚΕΜΑΛΙΚΟΙ ΣΤΗΝ ΔΥΤΙΚΗ ΘΡΑΚΗ. ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΙΣ ΠΗΓΕΣ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΑΡΧΕΙΟΥ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΝΟΜΑΡΧΙΑΣ ΡΟΔΟΠΗΣ ( 1950-1970)».

Για την ώρα το πόνημα κυκλοφορεί κυκλοφορεί με τη μορφή του ηλεκτρονικού βιβλίου και μπορείτε να το βρείτε στη διεύθυνση αυτή:

https://www.bookoo.gr/eshop/books/palaiomousoulmanoi-kemalikoi-sti-ditiki-thraki

Προσεγμένη εργασία με σχόλια και παρατηρήσεις, καθώς και δεκάδες έγγραφα της περιόδου και πρακτικά που δημοσιεύονται δηλώνουν την νοοτροπία και ιδεολογία των ημερών εκείνων. Μέσα από τις σελίδες γίνεται κατανοητός ο τρόπος αντιμετώπισης των διαφόρων προβλημάτων αλλά και η γενική πολιτική της διοίκησης σε σχέση με το Μειονοτικό.

Η συγγραφή του έργου βασίζεται, όπως σημειώνουν οι συγγραφείς, στη σημασία που έχει η ιστορία και ιστοριογραφία ενώ παραθέτουν δύο ρήσεις για να ενισχύσουν την άποψη τους. Η μία του γέροντα Νήφωνος και η άλλη του Κίσινγκερ. Λέει ο πρώτος «Από τα κτιστά του πνεύματος αγαθά, ευεργετικότερο όλων η ιστορία». Ενώ ο δεύτερος σημείωνε: «όσο δεν αλλάζει η ανθρώπινη φύση, το ιστορικό παρελθόν θα ερμηνεύει σε μεγάλο βαθμό το παρόν και το μέλλον των διεθνών σχέσεων».

«Σκοπός μας, δηλώνουν οι συγγραφείς, ήταν να τα επισημάνουμε κι όχι να καταγγείλουμε ή να καταδείξουμε άτομα και ομάδες αλλά πολιτικές και αποφάσεις και να βοηθήσουμε στην κατανόηση της πορείας αλλά και της σημερινής κατάστασης στη Θράκη. Βέβαια η όποια θεώρηση πρέπει να λαμβάνει υπ’ όψιν της ότι το πέρασμα τόσων δεκαετιών μας έχει δώσει την ευκαιρία του εξωτερικού παρατηρητή, την εμπειρία και γνώση όσων μεσολάβησαν».

Οι αναφερόμενες δύο δεκαετίες ήταν καθοριστικές καθώς αποτέλεσαν την κρισιμότερη περίοδο στη διαχείριση του Μειονοτικού θέματος το οποίο με τη σειρά του επηρέασε και συνεχίζει να επηρεάζει την πορεία της Δυτικής Θράκης και ειδικότερα της Ροδόπης. Επί πλέον επηρέασε και επηρεάζει την πορεία της Ομογένειας στην Τουρκία. Χαρακτηριστικό είναι ότι η κυρίαρχη ιδεολογία της εποχής εκείνης, όχι μόνο καθοδήγησε τη χάραξη της πολιτικής για τα επόμενα χρόνια αλλά έγινε η βάση εν πολλοίς για την μέχρι σήμερα θεώρηση της εφαρμοζόμενης πολιτικής στο Μειονοτικό.

Μέσα από τις σελίδες των εγγράφων ξετυλίγονται οι διάφορες πτυχές του Μειονοτικού. Καταγράφεται όλη η πολιτική της εποχής. Από την διάθεση αγροτικών περιοχών σε «εθνικά αλώβητους» μέχρι την διαγραφή Μειονοτικών από τα δημοτολόγια και την απαλλοτρίωση των «μη δηλωμένων» περιουσιακών τους στοιχείων, ως «λάθρα αναχωρησάντων και εγκαταλειψάντων τις περιουσίες τους». Από την μεταφορά «Ελληνοπρεπώς σκεπτόμενων» στις Μειονοτικές περιοχές και την δημιουργία «πυρήνων» μέσα στους Μειονοτικούς οικισμούς, την δημιουργία πολιτικής «εθνικοθρησκευτικής διαφώτισης και ψυχαγωγίας».

Η δεκαετία του 1960 ήταν δεινή και για τις δύο μειονότητες, στη Δυτική Θράκη και στην Τουρκία. Η αλλοίωση της δημογραφικής δομής των περιοχών όπου διαβίωναν οι Μειονότητες ήταν κοινός τόπος.

Το 1959 η Ελληνική Διοίκηση αναζητούσε τρόπους να διεμβολίσει τους Μειονοτικούς οικισμούς με την μεταφορά «ακραιφνών Ελλήνων» και με την απαλλοτρίωση αγροτικών γαιών. Κάλυψε την «λαθρομετανάστευση» και κατέλαβε τις λεγόμενες εγκαταλελειμμένες γαίες για να τις παραχωρήσει σε Έλληνες με αυξημένο το εθνικό αίσθημα.

Η Τουρκική απάντηση ήρθε το 1964 στην Ίμβρο και την Τένεδο με βάση το πρόγραμμα της «διάλυσης των νήσων». Φυσικά το πρόγραμμα αυτό εντάσσονταν στην ευρύτερη πολιτική ομογενοποίησης του πληθυσμού της χώρας και ιδιαίτερα των κατοίκων των νησιών και ετοιμάζονταν από το 1960. Εδώ τα μέτρα ήταν δεινά. Απλά το πρόγραμμα εκτός των γεωστρατηγικών αιτίων βρήκε άλλοθι στην Ελληνική πολιτική που είχε αρχίσει να εφαρμόζεται στην Δυτική Θράκη.

Από τα έγγραφα φαίνεται ότι η Μειονοτική πολιτική χαράσσονταν ανάλογα και με τις Ελληνοτουρκικές σχέσεις, το Κυπριακό και τις πολιτικές της Τουρκίας έναντι της Ελληνορθόδοξης Μειονότητας.

Χαρακτηριστικός είναι ο διάλογος που διεξήχθη στο ΣΣΘ (Συντονιστικό Συμβούλιο Θράκης) κατά τη συμμετοχή, μετά από πρόσκληση, Ελλήνων διπλωματών που υπηρετούσαν στο Γενικό Προξενείο Κωνσταντινούπολης για να υπάρξει η σχετική ενημέρωση για την Ομογένεια.

Πάντοτε οι διπλωμάτες κατέληγαν τονίζοντας ότι, όποια μέτρα θα έπαιρνε η Ελλάδα σε βάρος της Μειονότητας στην Δυτική Θράκη, θα είχαν αρνητικές επιπτώσεις στους Ρωμιούς. Πάντα επεσήμαιναν στα μέλη του ΣΣΘ ότι πρέπει να είναι προσεκτικοί στις αποφάσεις τους αφού η πολιτική της Ελλάδας στα χαρτιά και στα λόγια ήταν να διαφυλαχθεί το Οικουμενικό Πατριαρχείο και οι Ρωμιοί.

Φαίνεται όμως ότι τα εσωτερικά προβλήματα αλλά και οι λανθασμένες επιλογές στρατηγικής οδήγησαν τόσο την Ελληνορθόδοξη Μειονότητα στην Τουρκία (Πόλη, Ίμβρο, Τένεδο) όσο και σε άλλες περιοχές (Αίγυπτο, Αλβανία, κ.α) σε συρρίκνωση. Οι πολιτικές αποφάσεις σε σχέση με το Κυπριακό έπαιξαν καταλυτικό ρόλο για τη θέση των Ρωμιών. Η επιλογή του Ελληνικού Κράτους να στηρίζει την Ελληνοκυπριακή πλευρά σε κάθε κρίση που ξεσπούσε στο νησί έθετε αυτόματα σε λειτουργία τους κρατικούς και παρακρατικούς μηχανισμούς εναντίων των Ρωμιών.

Σημειώνουν οι συγγραφείς σε κάποιο σημείο του πονήματος τους «Μπορεί κάθε κίνηση να απέβλεπε στη συρρίκνωση ή απομάκρυνση της Μουσουλμανικής Μειονότητας στη Δυτική Θράκη, τελικά όμως πετύχαινε να μειώνεται και να αποδυναμώνεται η Ομογένεια στην Τουρκία. Φτάσαμε σήμερα τμήμα της Ελληνικής Πολιτείας να επικαλείται το μικρό αριθμό των διαβιούντων σε Πόλη-Ίμβρο-Τένεδο και να χρησιμοποιεί και πάλι την ανύπαρκτη αμοιβαιότητα για να δικαιολογήσει τη μη επίλυση χρονιζόντων και εναπομεινάντων προβλημάτων της Μειονότητας της Δυτικής Θράκης».

Και καταλήγουν οι δύο συγγραφείς: «Η εργασία αυτή δεν είναι μία συγκριτική μελέτη μεταξύ των πολιτικών που άσκησαν έναντι των Μειονοτήτων τους η Ελλάδα και η Τουρκία. Είναι η ανάδειξη του αρχειακού υλικού που αποχαρακτηρίσθηκε από τα ΓΑΚ κι έχει σχέση με τη Θράκη και τις πολιτικές που άσκησε η Ελληνική Διοίκηση στην περιοχή, πάντα σε σχέση με τη Μειονότητα.

Επιπλέον αφορά και την πορεία της Ομογένειας στην Τουρκία καθώς αυτή ήταν και είναι άμεσα συνδεδεμένη με τη Μουσουλμανική Μειονότητα της Δυτικής Θράκης ως απόρροια των άρθρων της Συνθήκης της Λωζάνης. Ως εκ τούτου κάθε ενέργεια έναντι της εδώ Μειονότητας είχε αντίκτυπο και στη Ρωμαίικη Μειονότητα της Τουρκίας. Καθώς η εργασία αυτή μετά βασίζεται στην άμεση αναφορά και παράθεση εγγράφων και πρακτικών της εικοσαετίας 50-70, ευχής έργο θα ήταν να γίνει αφορμή για μια περαιτέρω μελέτη της εποχής που στιγμάτισε τόσο τη Μειονότητα όσο κι όλη την περιοχή της Θράκης».

The post «Παλαιομουσουλμάνοι και Κεμαλικοί στην Δυτική Θράκη» appeared first on Enetpress.

Επειδή  η πανδημία υπερκέρασε την καθημερινή ειδησεογραφία και «παραμελήθηκαν» τα Ελληνοτουρκικά, ζήτησα  από φίλους διαφόρων πολιτικών αποχρώσεων να απαντήσουν σε δύο ερωτήματα. Το πρώτο σχετίζεται με την διαμόρφωση ίσως μιας νέας μεταναστευτικής-προσφυγικής πολιτικής , ενώ το δεύτερο σχετίζεται με την εξωτερική μας πολιτική έναντι της Τουρκίας και εάν  αυτή πρέπει να διαμορφωθεί ?

Στο χθεσινό δημοσίευμα απάντησαν οι Παναγιώτης Ιωακειμίδης, καθηγητής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Παν. Αθηνών, Μάξιμος Χαρακόπουλος, βουλευτής ΝΔ Λάρισας, Γιώργος Καμίνης, βουλευτής ΚΙΝΑΛ Αθήνας, Πέτρος Μαυροειδής, Πρέσβης επί τιμή και πρώην Πρέσβης της Ελλάδος στην Άγκυρα και οι βουλευτές ΣΥΡΙΖΑ, Θεόφιλος Ξανθόπουλος (Δράμας) και Νατάσα Γκαρά (Έβρου).

Πήρα λοιπόν τα σημαντικότερα σημεία των απαντήσεων τους, τα οποία και  παραθέτω:

Ο γραμματέας του ΚΙΝΑΛ, ΜΑΝΩΛΗΣ  ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΑΚΗΣ,  απαντώντας στο ερώτημα που σχετίζεται με την μεταναστευτική-προσφυγική πολιτική που πρέπει να εφαρμόσουμε, ιδιαίτερα μετά τα γεγονότα στις Καστανιές, είπε:

«Το μεταναστευτικό-προσφυγικό πρόβλημα, είναι ένα πρόβλημα που ήρθε για να μείνει. Είναι ένα πρόβλημα, το οποίο δεν μπορεί να λυθεί σε εθνικό επίπεδο και η μόνη λύση, η οποία θα λειτουργήσει αποτελεσματικά περνά μέσα από την αναθεώρηση της Συνθήκης του Δουβλίνου. Η χώρα μας σαφώς και πρέπει να αλλάξει πολιτική και να διεκδικήσει ευρωπαϊκή λύση για το πρόβλημα, τις συνέπειες του οποίου, επωμίζεται σε μεγάλο βαθμό, η ίδια. Δυστυχώς, το πρόβλημα υπάρχει πάνω από 10 χρόνια και η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, το μεγέθυνε λόγω ανικανότητας και ιδεοληψίας. Από την άλλη, η ΝΔ αν και προεκλογικά ευαγγελιζόταν μαγικές λύσεις, φάνηκε ανέτοιμη να πάρει τις απαραίτητες αποφάσεις, όταν ανέλαβε τη διακυβέρνηση».

Ενώ σημείωσε: «Η ΕΕ σε αυτό, πρέπει να σταθεί δίπλα μας. Επιπλέον, οι ήδη διαμένοντες μετανάστες και πρόσφυγες πρέπει να διαμοιραστούν δίκαια και αναλογικά σε όλες τις χώρες της ΕΕ. Τέλος, η παρούσα Βουλή πρέπει να εξετάσει, το κατά πόσον έγινε χρηστή διαχείριση των κονδυλίων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την μεταναστευτική – προσφυγική κρίση, από την προηγούμενη κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑΑΝΕΛ».

Όσο για την πολιτική που πρέπει να χαραχθεί έναντι της Τουρκίας, o ο Γραμματέας του ΚΙΝΑΛ είπε: «Πρέπει όλοι πια να καταλάβουμε, ότι η τουρκική εξωτερική πολιτική είναι μία, ενιαία και ασκείται απαρέγκλιτα, από όλες τις τουρκικές κυβερνήσεις. Πρέπει να σταματήσουμε να έχουμε ψευδαισθήσεις, σχετικά με μια ενδεχόμενη ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας. Αυτό που επιθυμεί, είναι εκμεταλλευόμενη την ισχύ της, ή τέλος πάντων την ισχύ που νομίζει πως έχει, να αλλάξει το status quo ante της περιοχή μας και κόντρα στο διεθνές δίκαιο, να διεκδικήσει αυτά που δεν της ανήκουν”.

Και συνέχισε «η  Ελλάδα πρέπει να κάνει σαφές στην Τουρκία, στους κοινούς μας συμμάχους (ΝΑΤΟ) και στις χώρες της περιοχής μας, ότι θα υπερασπιστεί τα εθνικά της συμφέροντα με κάθε κόστος. Αυτό είναι αδιαπραγμάτευτο.  Η προσπάθεια ενίσχυσης της αμυντικής μας αποτροπής, είναι ο δεύτερος άξονας της πολιτικής που πρέπει να ακολουθήσουμε».

Και κατέληξε «εμείς ως Κίνημα Αλλαγής, ως το κατεξοχήν πατριωτικό κόμμα στη χώρα είμαστε διατεθειμένοι να στηρίξουμε τις προσπάθειες προς αυτήν τη κατεύθυνση, κάνοντας πράξη την εθνική ενότητα, η οποία είναι απαραίτητη για να αντιμετωπίσουμε την τουρκική επεκτατική πολιτική».

Ο Δημήτρης Καιρίδης,  Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων, Βουλευτής ΝΔ, αναφερόμενος στην μεταναστευτική και προσφυγική πολιτική που πρέπει να ακολουθηθεί , είπε « Η Ελλάδα πέτυχε στις Καστανιές μια επιτυχία. Ακύρωσε τον εκβιασμό του Ταγίπ Ερντογάν.

Προστάτευσε με αποτελεσματικότητα τα σύνορά της και έκανε ένα μεγάλο βήμα για την αναβάθμισή τους σε ευρωπαϊκά. Η Τουρκία αιφνιδιάστηκε και, εν τέλει, υποχώρησε. Τώρα, η επιτυχία αυτή θα πρέπει να έχει συνέχεια εξασφαλίζοντας έλεγχο των ροών ώστε να μην εξαρτάται η χώρα και η Ευρώπη από τον τυχοδιωκτισμό του Ερντογάν. Η Ευρώπη δεν μπορεί και δεν είναι κλειστή στη μετανάστευση. Όμως, δεν είναι και ξέφραγκο αμπέλι, όπως κάποιοι επιδίωκαν. Ο έλεγχος των συνόρων έχει στόχο να εξαρθρώσει τα δίκτυα των λαθροδιακινητών και να προστατεύσει τους πραγματικούς πρόσφυγες από την εκμετάλλευση, διαφυλάσσοντας τόσο τις αξίες της Ευρώπης όσο και τη σταθερότητά της. Τα σύνορα θα ενισχυθούν πολύ».

Σχετικά δε με την πολιτική που πρέπει να ακολουθήσει η χώρα έναντι Τουρκίας μετά από τα συμβαίνοντα στην Αν. Μεσόγειο, Καστανιές κ.λ.π είπε « Το δίλημμα για την Ελλάδα και την πολιτική της έναντι της Τουρκίας τίθεται με πολλούς και διαφορετικούς όρους: σκλήρυνση ή κατευνασμός, αισιοδοξία ή ρεαλισμός, ειλικρίνεια ή λαϊκισμός. Καμία ελληνική κυβέρνηση δεν αποδέχτηκε και δεν πρόκειται να αποδεχτεί τις τουρκικές διεκδικήσεις. Το ζήτημα είναι ποιος είναι ο αποτελεσματικότερος τρόπος αντιμετώπισης της τουρκικής απειλής, με δεδομένες τις ευρύτερες συνθήκες επί του εδάφους, κι αν, εντέλει, μπορεί να εξασφαλιστεί η ειρηνική και δημιουργική συνύπαρξη των δυο λαών. Είναι προφανές ότι η Τουρκία έχει αλλάξει ρότα. Απομακρύνεται από τη Δύση και διεκδικεί ηγεμονικό ρόλο σε ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή. Με άλλα λόγια, η ελληνοτουρκική διαφορά καθίσταται τμήμα ενός ευρύτερου τουρκικού αναθεωρητισμού που δημιουργεί αντισυσπειρώσεις που μπορεί και πρέπει να εκμεταλλευτεί η ελληνική διπλωματία προς όφελός της».

Και καταλήγει « Ταυτόχρονα, η Ελλάδα θα πρέπει να διεκδικήσει την ενίσχυση της κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής άμυνας αλλά και να πείσει τους δυτικούς συμμάχους της για μια πιο ρεαλιστική ανάγνωση των τουρκικών προθέσεων. Το διεθνές δίκαιο είναι χρήσιμος σύμμαχος στην προσπάθεια αυτή αλλά στις διεθνείς σχέσεις από μόνο του δεν αρκεί. Ταυτόχρονα, η ελληνική ηγεσία και κοινωνία δεν θα πρέπει να αποφύγουν τις δύσκολες επιλογές για την ενίσχυση της αποτρεπτικότητας των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων, που αποτελεί και τον σκληρό πυρήνα της ελληνικής στρατηγικής έναντι της Τουρκίας. Με λίγα λόγια, η ελληνική διπλωματία καλείται να ενεργοποιηθεί σε πολλά επίπεδα (πολιτικό-νομικό, Δύση-Ισραήλ-αραβικός κόσμος, ισχυρή αποτροπή-διάλογος στη βάση του διεθνούς δικαίου)».

«Η κυνική χρήση από την Τουρκία δυστυχισμένων ανθρώπων, προσφύγων και μεταναστών, ως  πολιορκητικού κριού για την παραβίαση των ελληνικών συνόρων και ως μέσου εκβιασμού προς την Ευρώπη για την εξασφάλιση οικονομικών και άλλων ανταλλαγμάτων, αποτέλεσε μια ευθεία απειλή για την ελληνική εθνική ασφάλεια.» Σημειώνει ο Θάνος Ντόκος, Αναπληρωτής Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας και συνεχίζει για την μεταναστευτική και προσφυγική πολιτική που πρέπει να ισχύσει. « Η επιτυχημένη διαχείριση της συγκεκριμένης κρίσης από την Ελλάδα δεν σημαίνει ότι το πρόβλημα αντιμετωπίστηκε οριστικά. Όχι μόνο δεν μπορεί  να αποκλειστεί η συνέχιση της τουρκικής προσπάθειας για διατήρηση της έντασης στον Έβρο, αλλά θα πρέπει να θεωρείται ως δεδομένη η συνέχιση των ροών προς τα ελληνικά νησιά».

«Η μείωση των ροών, τονίζει,  σε διαχειρίσιμα μεγέθη εξαρτάται από τρεις μεταβλητές: (α) τη μείωση των ροών προς την Ευρώπη διαμέσου της Τουρκίας (β) την πολιτική βούληση των χωρών-μελών της ΕΕ για καταμερισμό των βαρών στο μεταναστευτικό και (γ) τη βελτίωση του ελληνικού μηχανισμού εξέτασης των αιτήσεων ασύλου και την αναλογική κατανομή των αιτούντων ανά την επικράτεια». Και καταλήγει « Η προσπάθειά μας θα πρέπει λοιπόν να επικεντρωθεί στη βέλτιστη δυνατή φύλαξη των συνόρων, με ευρωπαϊκή υποστήριξη και παρουσία, την επίτευξη συμφωνίας σε επίπεδο ΕΕ για κοινή πολιτική ασύλου και την αποτελεσματική λειτουργία του ελληνικού συστήματος ασύλου, με στόχο την επαναπροώθηση ή επιστροφή των αιτούντων».

Όσο για μια πιθανή πολιτική που πρέπει να ακολουθηθεί έναντι της Τουρκίας, ο κ. Ντόκος, αφού σημειώνει ότι  «Η Τουρκία έχει  προβεί τους τελευταίους μήνες σε μια σειρά από ξεκάθαρα επιθετικές ενέργειες έναντι της χώρας μας», συνεχίζει  «Η τουρκική στάση μπορεί να εξηγηθεί από το μακροπρόθεσμο στόχο εξέλιξης σε περιφερειακή, αλλά και από τα σοβαρά προβλήματα που  αντιμετωπίζει η ηγεσία της γειτονικής χώρας: οικονομία, συγκρούσεις στη Συρία και ένταση με τη Ρωσία, δυσκολίες στις σχέσεις με τις ΗΠΑ και την ΕΕ, αριθμός προσφύγων, κορονοϊός και εσωτερικές πολιτικές προκλήσεις».

Και καταλήγει «Η πολιτική της Ελλάδας έναντι μιας τουρκικής ηγεσίας που χαρακτηρίζεται από υπέρμετρη φιλοδοξία, αλλά και έντονη ανασφάλεια (ιδιαίτερα μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιουλίου 2016), ενός μίγματος ιδιαίτερα επικίνδυνου, θα συνεχίσει να έχει δύο διαστάσεις: από τη μια ετοιμότητα για πιθανές επιθετικές κινήσεις της Άγκυρας (και υπάρχει προετοιμασία για μια σειρά σεναρίων) και από την άλλη ετοιμότητα για ομαλοποίηση των σχέσεων, αν η Τουρκία αποφασίσει να μεταβάλλει την πολιτική της έναντι της Ελλάδας. Επειδή το δεύτερο σενάριο δυστυχώς δεν φαίνεται ιδιαίτερα πιθανό για το ορατό μέλλον, η Ελλάδα θα επενδύσει σε μια πολιτική ‘έξυπνης ισχύος’, δηλαδή ένα συνδυασμό ‘ήπιας’ και ‘σκληρής’ ισχύος (με έμφαση στην ενίσχυση της αποτρεπτικής ικανότητας, την οποία η Τουρκία καταλαβαίνει και σέβεται, μέσω σημαντικών τομών στις Ένοπλες Δυνάμεις και επενδύσεων σε νέες τεχνολογίες) και βελτίωσης της αποτελεσματικότητάς μας στο στρατηγικό σχεδιασμό και τη διαχείριση κρίσεων, τομείς στους οποίους αναμένεται να συμβάλλει το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας».

Η Χαρά Κεφαλίδου, βουλευτής ΚΙΝΑΛ , Δράμας, σχετικά με την μεταναστευτική και προσφυγική πολιτική που πρέπει να υπάρξει, τονίζει:

«Ο Τούρκος Πρόεδρος αναζητούσε απεγνωσμένα μια νίκη προκειμένου να την επικοινωνήσει στο εσωτερικό της χώρας του. Χρησιμοποίησε το δράμα της Συρίας και το μεταναστευτικό ως εργαλείο πίεσης στη Ρωσία και την Ευρώπη. Ήταν μια οργανωμένη επίθεση προς τη χώρα μας και την Ε.Ε. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ούτε σε ευρωπαϊκό επίπεδο ότι η Τουρκία κατεύθυνε τα επεισόδια στα ελληνικά σύνορα, πυροδοτώντας ένταση στις Καστανιές με στόχο να αξιοποιήσει πιθανό «ατύχημα».

Και καταλήγει «Το Μεταναστευτικό είναι ένα ζήτημα που ήρθε για να μείνει. Απαιτεί σοβαρότητα, υπευθυνότητα, σταθερότητα και αρραγές μέτωπο από όλες τις πολιτικές δυνάμεις της χώρας μας. Επιβάλλεται άμεση αναθεώρηση του Δουβλίνο ΙΙΙ με δίκαιο τρόπο. Έχει ήδη καθυστερήσει πάρα πολύ αυτή η απόφαση. Άμεση υιοθέτηση ενιαίας ευρωπαϊκής πολιτικής για το άσυλο με αναλογική κατανομή μεταναστών σε όλες τις χώρες της Ευρώπης. Όταν υπάρχουν 4 εκατομμύρια μετανάστες στα παράλια της Τουρκίας, αριθμοί είναι ένα αδιάψευστο κριτήριο για το τί επιλογές έχουμε» .

Σχετικά δε με την συμπεριφορά της Τουρκίας , λέει « Μετά την ταπεινωτική συμφωνία εκεχειρίας στο Ιντλίμπ την επικράτηση της Ρωσίας, την αποτυχία αιφνιδιασμού της Ελλάδας στον Έβρο το τριήμερο της καθαρής Δευτέρας, ο Τούρκος πρόεδρος χρειάζεται να δείξει ότι είναι ο κυρίαρχος του παιχνιδιού. Η όποια καταλλαγή υπάρχει αυτή την περίοδο στον Έβρο και στις Καστανιές είναι κυρίως λόγω της πανδημίας. Δεν πρέπει όμως ούτε να μας ξεγελάει ούτε να μας εφησυχάζει.

Η ένταση και η δημιουργία θερμών επεισοδίων στην Ανατολική Μεσόγειο θα συνεχιστεί. Η Ελλάδα έχοντας επίγνωση της κατάστασης οφείλει να κινείται σε δυο επίπεδα:

• αποτροπή των τουρκικών προκλήσεων στα σύνορά μας
• ενίσχυση των συμμαχιών μας και διεύρυνση των διπλωματικών μας σχέσεων» .

Ο αναπληρωτής του τομέα Ευρωπαϊκής Πολιτικής του ΚΙΝΑΛ, Γεράσιμος Γεωργάτος  τόνισε  ότι «ο Ερντογάν χρησιμοποιεί εργαλειακά απελπισμένους ανθρώπους για να πιέσει την Ελλάδα και την Ευρώπη και χρησιμοποίησε, όπως διαπιστώθηκε την Τουρκική στρατοχωροφυλακή, φέρνοντας  την κατάσταση σε ένα άτυπο πόλεμο».

Και συνέχισε «το ζήτημα των ροών θα συνεχιστεί, αφού δεν έχουν εκλείψει οι αιτίες που το προκαλούν, δηλαδή οι περιφερειακές πολεμικές συγκρούσεις, η εκτεταμένη φτώχεια και η περιβαλλοντική υποβάθμιση σε πολλές περιοχές του πλανήτη. Συνεπώς απαιτείται επανεξέταση και αναθεώρηση της ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής, για μια ενιαία και από κοινού αντιμετώπιση, που θα συνδυάζει τις αξίες του ανθρωπισμού και τις αρχές της δημοκρατίας και της ελευθερίας με μια ομαλή κατανομή της υποδοχής προσφύγων και μεταναστών σε κάθε κράτος – μέλος, ανάλογα με τις πληθυσμιακές και οικονομικές του δυνατότητες».

Όσο για τις Ελληνοτουρκικές σχέσεις ο κ. Γεωργάτος , είπε «Ο Ερντογάν παρά τα πρόσκαιρα μικρά κέρδη με την προσάρτηση μερικών μέτρων συριακού εδάφους, βρίσκεται σε δυσχερή θέση. Η άντληση ισλαμιστών μισθοφόρων από το Ιντλίμπ εναντίον του Χαφτάρ στη Λιβύη δυσαρεστεί τη Δύση. Η αντιπαράθεση με τον Άσσαντ δυσαρεστεί τους Ρώσους. Και ταυτόχρονα η τουρκική οικονομία βρίσκεται σε σημαντική υποχώρηση, ενώ ο ίδιος φέρεται αναμιγμένος σε σκάνδαλα. Γι` αυτό έπαιξε και τόσο σκληρά το χαρτί του μεταναστευτικού. Ίσως ήταν το τελευταίο του. Δεν απομένει παρά η θερμή σύγκρουση με την Ελλάδα, που δεν είναι τόσο απλό, και δεν θα το επιχειρήσει».

Και κατέληξε «Συνεπώς, παρά τους λεονταρισμούς του Ερντογάν, έχουμε κάθε συμφέρον, να επιστρέψουμε στις διερευνητικές επαφές και στον διάλογο και να ανακηρύξουμε ΑΟΖ. Προσοχή, αυτό δε σημαίνει και χάραξή της, αλλά δήλωση προθέσεων. Και επειδή η Τουρκία θα προβάλει τις ισχυρές ενστάσεις της, η λύση θα είναι η προσφυγή στη Χάγη. Και η κοινή γνώμη να είναι προετοιμασμένη ότι μια τέτοια προσφυγή δεν σημαίνει κερδίζω τα πάντα και ο άλλος τίποτα. Τα προβλήματα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις μπορούν και πρέπει να λυθούν με διάλογο στη βάση του διεθνούς δικαίου. Η εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων θα απελευθερώσει και την ελληνική εξωτερική πολιτική από τον διαρκή τουρκόστροφο προσανατολισμό και θα αναδείξει τις δύο χώρες, που είναι καταδικασμένες να συνυπάρχουν από τη γεωγραφία, ως κύριους μοχλούς προώθησης ειρηνικής και γόνιμης συνεργασίας στα Βαλκάνια και τη Μεσόγειο. Χρειάζονται εκ μέρους μας τολμηρές πρωτοβουλίες».

«Αυτό που συνέβη στα ελληνοτουρκικά σύνορα πριν λίγο καιρό ήταν πρωτοφανές. Η τουρκική κυβέρνηση, χωρίς προσχήματα, χρησιμοποίησε τις μεταναστευτικές-προσφυγικές ροές ως απειλή προς την Ευρώπη και την Ελλάδα. Ήταν μια έκτακτη κατάσταση που χρειαζόταν έκτακτα μέτρα», είπε ο Βασίλης Χρονόπουλος. Γραμματέας τομέα μεταναστευτικής πολιτικής ΚΙΝΑΛ και συνέχισε: «Θα πρέπει να γίνει σαφές όμως ότι η πολιτική διαχείρισης-φύλαξης των συνόρων δεν ταυτίζεται με την μεταναστευτική-προσφυγική πολιτική. Η φύλαξη των συνόρων είναι αυτονόητη υποχρέωση για κυρίαρχα κράτη για ευνόητους λόγους».

Αναφερόμενος στην ΕΕ τόνισε ότι «αντιλαμβάνεται την φύλαξη των συνόρων σε δυο επίπεδα καθένα από τα οποία έχει αυξημένη σημασία.

Θεωρεί δεδομένο πως τα σύνορα δεν σφραγίζονται άρα, στο πρώτο επίπεδο,  η αστυνομική και στρατιωτική φύλαξη των συνόρων έχει περισσότερο στόχευση την ανάσχεση και όχι την ολική αποτροπή των ροών. Σε δεύτερο επίπεδο η  ΕΕ προστατεύει την ασφάλεια της με την καταγραφή των νεοεισερχομένων και τον έλεγχο τους για την περίπτωση που αποτελούν κίνδυνο για την ασφάλεια της. Έτσι δίπλα στα εξωτερικά της σύνορα επιθυμεί την λειτουργία δομών καταγραφής και ταυτοποίησης για τις οποίες έχει θεσμοθετήσει κοινούς κανόνες για όλα τα κράτη μέλη.  Ακριβώς μετά έρχεται το σύστημα ασύλου που προστατεύει όποιον κρίνει ότι χρήζει προστασίας ενώ για τους υπόλοιπους δίνει το «πράσινο φως» ώστε να επιστραφούν στις χώρες καταγωγής ή, σε κάποιες περιπτώσεις, διέλευσης τους».

Χαρακτήρισε την κίνηση Ερντογάν ως «τυχοδιωκτική» αφού απείλησε τα σύνορα της ΕΕ και το σύστημα καταγραφής και συμπλήρωσε « Το 2016, για πρώτη φορά, η ΕΕ ρητά εκχώρησε μεγάλο μέρος της αρμοδιότητας της για την φύλαξη των συνόρων της στην Τουρκία. Η Κοινή Δήλωση ΕΕ – Τουρκίας είναι αποτέλεσμα μιας κυνικής συναλλαγής όπου η Τουρκία έθεσε μια σειρά θεμάτων που δεν είχαν καμία άμεση σχέση με τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών (απελευθέρωση της βίζα, τελωνειακή ένωση, ενταξιακή πορεία) και ως αντάλλαγμα πήρε στα χέρια της τα κλειδιά των προσφυγικών ροών».

Τέλος , κατέληξε « Αυτό όμως είναι περισσότερο γεωπολιτικό παιχνίδι και λιγότερο μεταναστευτική πολιτική. Το κρισιμότερο ζήτημα για τη χώρα μας, ο στρατηγικός της στόχος, δεν είναι η μείωση του αριθμού όσων εισέρχονται. Ήδη, μετά τον Μάρτιο του 2016 και μέχρι τον Ιούλιο του 2019 οι αριθμοί ήταν εξαιρετικά μειωμένοι. Αυτό όμως που δημιουργεί πρόβλημα είναι πως ο Κανονισμός Δουβλίνο εγκλωβίζει το σύνολο σχεδόν των εισερχομένων στη χώρα μας χωρίς διέξοδο στην υπόλοιπη Ευρώπη. Έτσι η χώρα μας γίνεται πιο ευάλωτη στην τυχαία ή τεχνητή αύξηση των ροών. Η πρόσφατη κρίση πρέπει να στείλει ένα βασικό μήνυμα.  Η διαχείριση των προσφυγικών ροών είναι ευρωπαϊκό θέμα. Όχι μόνο στη διάσταση των συνόρων. Κυρίως όσον αφορά την αναλογική κατανομή των εισερχομένων σε όλη την ΕΕ.  Αυτός είναι ο εθνικός στρατηγικός στόχος».

Ενώ για την πολιτική που πρέπει να ακολουθηθεί έναντι της Τουρκίας ο κ. Χρονόπουλος , είπε «  Η Τουρκία, την τελευταία περίοδο, έχει ανοίξει μια βεντάλια θεμάτων και διεκδικήσεων προσπαθώντας να αποκομίσει βραχυπρόθεσμα και  μακροπρόθεσμα οφέλη. Ασκεί μια επιθετική πολιτική σε πολλά μέτωπα ενώ ταλανίζεται από πολλά εσωτερικά θέματα.

Η απάντηση της χώρας πρέπει να χαρακτηρίζεται από ψυχραιμία και εγρήγορση ώστε να εξουδετερώνονται οι κινήσεις της Τουρκίας κατ αρχάς σε διπλωματικό επίπεδο. Η Ελλάδα οφείλει αταλάντευτα να υποστηρίζει τα εθνικά της δίκαια αλλά και να μεριμνά για την αποδυνάμωση του ρόλου της Τουρκίας ειδικά στο θέμα του μεταναστευτικού – προσφυγικού. Ο Ερντογάν, μετά την κρίση που προκάλεσε στα χερσαία ελληνοτουρκικά σύνορα, ζήτησε την αναθεώρηση της Κοινής Δήλωσης ΕΕ – Τουρκίας. Η Ελλάδα πρέπει να εξασφαλίσει ότι η νέα Κοινή Δήλωση ή ότι αντικαταστήσει την Κοινή Δήλωση θα αφαιρεί από την Τουρκία τα «κλειδιά του προσφυγικού». Σε κάθε περίπτωση η ΕΕ δεν πρέπει να συνεχίσει να συνδέει το προσφυγικό – μεταναστευτικό με άλλα αιτήματα της Τουρκίας όπως αυτά της απελευθέρωσης της βίζα, την τελωνειακή ένωση και το άνοιγμα νέων ενταξιακών κεφαλαίων.

Τέλος θα πρέπει να τεθεί τέλος στις ορέξεις της Τουρκίας για δράσεις αλλαγής συνόρων στη συνοριογραμμή με τη Συρία.  Η δημιουργία ασφαλών ζωνών στο έδαφος της Συρίας απαιτεί διακρατικές και διεθνείς συμφωνίες με την έγκριση του ΟΗΕ».

Αύριο: «Πάμε σε εκλογές» ;

The post Μεταναστευτική-προσφυγική πολιτική και η πολιτική έναντι της Τουρκίας – 2ον appeared first on Enetpress.

Για 25 χρόνια έδινε μάχες με τα συντηρητικά στοιχεία της Θράκης και ποτέ δεν μάσησε τα λόγια του. Στην ιστορία θα μείνουν οι λυσσαλέες επιθέσεις εναντίον του από τον τότε μητροπολίτη Δαμασκηνό και εθνικιστικά σωματεία.

Στο πέρασμα του χρόνου ολοκλήρωσε το διδακτορικό του για τις μουφτείες της Δυτικής Θράκης,  έγραψε βιβλία, εκατοντάδες άρθρα, δίδαξε σε σχολεία και το Δημοκρίτειο, συμμετείχε σε επιτροπές και σε συμβούλια για θέματα μειονοτήτων. Τα τελευταία χρόνια καμαρώνει και για τους δύο εγγονούς του…

Επειδή μαζεύτηκαν πολλά, είπε και ο ίδιος να τα βάλει σε μια τάξη. Γι αυτό κάθισε και μάζεψε όλα τα «πεπραγμένα» του σε ένα βιβλίο με τίτλο «Εγώ και …βαλίτσα μου» και υπότιτλο «Σελίδες αυτοβιογραφίας», εκδόσεις «Ωκεανίδα».

Στις 367 σελίδες του βιβλίου του προσπάθησε να τα χωρέσει …όλα. Από τα παιδικά του χρόνια στο Μέγα Ρεύμα, μέχρι τα τελευταία του άρθρα. Όλο το ζουμί στη μεγάλη αυτή πορεία κρύβεται στο οπισθόφυλλο του  βιβλίου του, όπου σημειώνει:

«Η ζωή µου για πολλά χρόνια συνδεόταν µε µια βαλίτσα. Από πολύ νωρίς γέµισε µε τα απαραίτητα από τη µάνα µου, για να µε ακολουθήσει σ’ όλη την πορεία της ζωής µου, πιστός σύντροφος και συνοδοιπόρος. Μια βαλίτσα που γέµιζε κι άδειαζε κάθε τόσο, µα πάντα µε περίµενε για τον επόµενο προορισµό. Από το Μέγα Ρεύµα στη Χάλκη κι αποκεί στη Θεσσαλονίκη. Κι αν φάνηκε προς στιγµήν πως στην Κοµοτηνή θα χωρίζανε οι δρόµοι µας, η ζωή ήρθε πολύ γρήγορα να µε οδηγήσει σε νέους δρόµους και καινούριες περιπέτειες.

Μια βαλίτσα γεµάτη εµπειρίες, ανθρώπους, τόπους, συναισθήµατα. Μέσα σ’ αυτήν τη βαλίτσα χώρεσαν οι χαρές και οι επιτυχίες αλλά και η πίκρα, η απογοήτευση, η εκτίµηση και η αποδοχή καθώς και ο κιτρινισµός και η µισαλλοδοξία. Η βαλίτσα µου επιστρατευόταν κάθε φορά γιατί επέλεξα τη δράση και τη συµµετοχή κι όχι την αδράνεια και την αδιαφορία. Μια βαλίτσα που άλλοτε µε βάραινε κι άλλοτε µε απογείωνε. Μια βαλίτσα η ίδια µου η ζωή, που ακόµα κρατά κάποιες γωνιές της άδειες περιµένοντας να τις ζήσω και να τις γεµίσω.

Ένα ταξίδι δεν είναι άλλωστε η ζωή µας; Η δική µου έλαχε να έχει περισσότερες και πιο ενδιαφέρουσες διαδροµές».

Αγαπημένε φίλε Συμεών, κράτα τη βαλίτσα εύκαιρη, οι διαδρομές συνεχίζονται…

The post Συμεών Σολταρίδης: Εγώ και η βαλίτσα μου appeared first on Enetpress.