ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ

Του Νίνου Φένεκ Μικελίδη

*** ½ Τα τρία πατώματα

Tre piani. Ιταλία, 2021. Σκηνοθεσία: Νάνι Μορέτι. Σενάριο: Νάνι Μορέτι, Φεντερίκα Ποντρεμόλι, από μυθ. Εσκόι Νέβο. Ηθοποιοί: Ρικάρντο Σκμάρτσιο, Μαργκερίτα Μπόι, Άλμπα Ρορβάκερ, Αντριάνο Τζιανίνι, Νάνι Μορέτι, Άννα Μπογιανούτο, Έλενα Λιέτι. 119΄

Τη μελαγχολική, κάπου-κάπου πικρή γεύση που συναντάμε στη βραβευμένη με το Χρυσό Φοίνικα των Κανών ταινία του «Το δωμάτιο του γιου μου», μου θύμισε η νέα ταινία του Νάνι Μορέτι, «Τα τρία πατώματα», που πρωτοείδαμε στο περσινό φεστιβάλ των Κανών. Σ’ αυτήν, ο Λούτσιο, ένας πατέρας (ο πολύ καλός Ρικάρντο Σκαμάρτσιο), λαθεμένα υποψιάζεται τον Ρενάτο, ένα συμπαθητικό, στα όρια της άνοιας, ηλικιωμένο γείτονα, που με τη γυναίκα του, κάνουν, κάποιες φορές τον μπέιμπι-σίτερ για τη μικρή τους κόρη, όταν σε μια νυχτερινή εξαφάνιση του, στο πάρκο της περιοχής είχε κακοποιήσει σεξουαλικά την κόρη του.

Υποψία που σταδιακά τον παρασύρει σε τέτοια απελπισία που φτάνει στο σημείο να εκμεταλλευτεί την έλξη που έχει γι’ αυτόν η νεαρή εγγονή του Ρενάτο και να το χρησιμοποιήσει σεξουαλικά για να μπορέσει, όπως πιστεύει, να μάθει την αλήθεια σχετικά με τι πράγματι έγινε το βράδυ της εξαφάνισης της μικρής του κόρης. Γύρω από το μπλέξιμο αυτό του Λούτσιο, που θα τον οδηγήσει και στο δικαστήριο, με την καταγγελία, βιασμού ανήλικου κοριτσιού, κινούνται διάφορα άλλα πρόσωπα που ζουν στα διαμερίσματα της τριώροφης πολυκατοικίας. Όπως ο δικαστής Βιτόριο (που τον ερμηνεύει ο ίδιος ο Μορέτι), που η αυστηρότητα του θα οδηγήσει τον γιο του Αντρέα σε ασυγχώρητα, τραγικά σφάλματα, όταν οδηγώντας μεθυσμένος το αυτοκίνητό του σκοτώνει μια γυναίκα και καταλήγει, έχοντας περάσει μέσα από τον τοίχο, στο διαμέρισμα του Λούτσιο και της γυναίκας του (σκηνή με την οποία αρχίζει η ταινία).

Μια άλλη κάτοικος είναι η Μόνικα, που, έγκυος, πριν καταλήξει στο νοσοκομείο για να γεννήσει, παρακολουθεί έντρομη στο δρόμο, τον μεθυσμένο γιο του δικαστή να σκοτώνει με το αυτοκίνητο του τη γυναίκα. Μια μοναχική, όπως ανακαλύπτουμε, γυναίκα, που τον περισσότερο καιρό ο άντρας λείπει από το σπίτι σε διάφορες αποστολές. Την εξέλιξη των ιστοριών αυτών παρακολουθούμε, στη διάρκεια περίπου δέκα χρόνων, με τα παιδιά να μεγαλώνουν, τους ενόχους (τον Λούτσιο και τον Αντρέα) να αποφυλακίζονται, και κάποιες τελικά απαντήσεις να δίνονται, έστω και καθυστερημένα, σε καίρια ερωτήματα.

Ο Μορέτι χρησιμοποιεί την ειρωνεία (ο Λούτσιο κατηγορεί τον Ρενάτο για σεξουαλική κακοποίηση, ενώ ο ίδιος κακοποιεί τελικά σεξουαλικά την ανήλικη Σαρλότ) και τις ελλείψεις, ακόμη και τις ανατροπές, με ένα ωραίο και σωστά αναπτυγμένους χαρακτήρες σενάριο, για να αφηγηθεί την ιστορία του, φέρνοντας σταδιακά στην επιφάνεια θέματα όπως η δικαιοσύνη και οι ατομικές ευθύνες, με επίκεντρο πάντα στην οικογένεια και τις ενοχές και τις συγκρούσεις των μελών της, με τις αναγκαίες και εύστοχες κοινωνικοπολιτικές αναφορές (ανάμεσά τους και το μεταναστευτικό πρόβλημα) σε μια μεγαλούπολη όπως η Ρώμη (και όχι μόνο), χωρίς να αποφεύγει και τα μελοδραματικά, όταν χρειάζεται, στοιχεία, καταφέρνοντας ταυτόχρονα να αποσπάσει εξαιρετικές ερμηνείες από όλους τους ηθοποιούς του, από την τακτική του συνεργάτιδα Μάργκαρέτα Μπούι, μέχρι τους: Άλμπα Ρορβάκερ, και Άννα Μποναγιούτο.

*** ½ Η χαμένη κόρη

The Lost Daughter. ΗΠΑ/Ηνωμένο Βασίλειο/Ισραήλ/Ελλάδα. 2021. Σκηνοθεσία: Μάγκι Τζίλενχαλ. Σενάριο: Μάγκι Τζίλενχαλ, από βιβλίο της Έλενα Φεράντε. Ηθοποιοί: Ολίβια Κόλμαν, Τζέσι Μπάκλι, Ντακότα Τζόνσον, Εντ Χάρις, Πίτερ Σάρσγκαρντ. 121΄

Η Λήδα (Ολίβια Κόλμαν), καθηγήτρια και χωρισμένη Αγγλίδα, φτάνει στις Σπέτσες για διακοπές. Μια παρουσία από τα πρώτα πλάνα παράξενη, με μια παρορμητική, απομονωμένη στον εαυτό της, τη Λήδα (η αναφορά σε ελληνικούς μύθους είναι αναπόφευκτη) να αποφεύγει ντόπιους αλλά και ξένους τουρίστες, μαζί και τον φιλικό και εξυπηρετικό διαχειριστή (Εντ Χάρις) του διαμερίσματος που νοικιάζει, αν και, η παρουσία στην πλαζ μιας νέας γυναίκας (Ντακότα Τζόνσον) με τη μικρή της κόρη, αρχίζουν να έχουν εντύπωση και, τελικά, σχέση με την απομονωμένη αυτή ηρωίδα.

Σταδιακά, και μέσα από φλας-μπακ, ανακαλύπτουμε τις προσωπικές σχέσεις της νεότερης Λήδας (Τζέσι Μπάκλι) με τη δική της κόρη, όταν η Λήδα, προσπαθεί με άγχος και εκνευρισμό να ισορροπήσει την καριέρα της με την ανατροφή των δυο μικρών κοριτσιών της. Στην πρώτη της σκηνοθεσία, η γνωστή μας μέχρι σήμερα ηθοποιός Μάγκι Τζίλενχαλ εστιάζει το ενδιαφέρον της στο χαρακτήρα και τα προβλήματα της Λήδας, που μεταφέρει από τη Νότια Ιταλία, όπου εκτυλίσσεται το μυθιστόρημα της Έλενα Φεράντε, στο οποίο βασίστηκε η ταινία, στις Σπέτσες, καταφέρνοντας, χάρη τόσο στη δική της, ελεγμένη με κάθε λεπτομέρεια προσέγγιση και φωτογραφημένη εξαίρετα από την Ελέν Λουβάρτ, όσο και στη θαυμάσια ερμηνεία της Κόλμαν, να καταπιαστεί με θέματα όπως η μητρότητα και οι συχνά λαθεμένες αποφάσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε δράματα, φτιάχνοντας ταυτόχρονα το πορτρέτο μιας γυναίκας που αγωνίζεται μέσα από το χάος να φτιάξει τη δική της απελευθερωμένη προσωπικότητα.