ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ

Κοινωνική σάτιρα από τον Αλεξάντερ Πέιν

Του Νίνου Φένεκ Μικελίδη

**** Μικρόκοσμος

Downsizing. ΗΠΑ, 2017. Σκηνοθεσία: Αλεξάντερ Πέιν. Σενάριο: Αλεξάντερ Πέιν, Τζιμ Τέιλορ. Ηθοποιοί: Ματ Ντέιμον, Κρίστοφ Γουόλτζ, Χονγκ Τσάου, Ούντο Κιρ. 135 λεπτά.

Την επιστημονική φαντασία με το κοινωνικό δράμα και την κριτική πάνω στον αμερικανικό τόπο ζωής συνδυάζει η ταινία «Downsizing» του Αλεξάντερ Πέιν («Νεμπράσκα»). Σε ένα πολύ κοντινό μέλλον, ξεκινώντας από μια νέα επιστημονική ανακάλυψη, που μπορεί να σμικρύνει τον άνθρωπο σε 12 περίπου εκατοστά του μέτρου, η ανθρωπότητα το εκμεταλλεύεται για να λύσει το πρόβλημα του υπερπληθυσμού: όλα τα έξοδα από σίτιση μέχρι ρουχισμό και στέγαση μετριάζονται στο χιλιοστό της κανονικής τους αξίας με αποτέλεσμα οι άνθρωποι να μπορούν να ζούνε πλουσιοπάροχα σε ειδικά προφυλαγμένες περιοχές.

Σε διάστημα μερικών χρόνων ακολουθούμε την πορεία ενός συνηθισμένου μικροαστού, του Πολ Σαφράνεκ (στο ρόλο ένας πολύ καλός Ματ Ντέιμον) και της γυναίκας του, που κάποια στιγμή αποφασίζουν να δεχτούν τη σμίκρυνσή τους για να μπορέσουν να ζήσουν όχι απλά μια πιο άνετη ζωή αλλά μια ζωή αντίστοιχη με τη ζωή εκατομμυριούχων, σε ειδικές, προστατευμένες κοινότητες – από ότι μαθαίνουμε, κάποια στιγμή, οι οικονομίες τους, που δεν ξεπερνούν τα 150 χιλιάδες δολάρια (τα οποια δεν φτάνουν για να αγοράσουν ενα σπίτι), σε μια υπό σμίκρυνση ζωή, μεταφράζονται σε 12 εκατομμύρια δολάρια!).

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο κινηματογράφος χρησιμοποιεί το θέμα της σμίκρυνσης για να φτιάξει ταινίες. Ταινίες όπως ο «Δρ. Κύκλωψ», «The Incredible Shrinking Man», «Φανταστικό ταξίδι», και άλλες, μας έδωσαν στο παρελθόν, διάφορες εικόνες του πώς θα ζούσε στο μέλλον η ανθρωπότητα, σε τέτοιες συνθήκες. Ξεπερνώντας το επίπεδο της απλής περιπέτειας επιστημονικής φαντασίας, ο Πέιν και ο συν-σεναριογράφος του, Τζιμ Τέιλορ, με ένα με μπόλικο χιούμορ, με ωραία αναπτυγμένους χαρακτήρες και έξυπνα, πρωτότυπα ευρήματα, σενάριο, που δεν απέχει και πολύ από εκείνα του Πρέστον Στέρτζες, με σωστό ρυθμό και εξαιρετική φωτογραφία (του δικού μας, τακτικού συνεργάτη του Πέιν, Φαίδωνα Παπαμιχαήλ) μας δίνουν μια δική τους, με κριτική, σατιρική ματιά, εικόνα, ενός τέτοιου μέλλοντος.

 

Όπως σταδιακά θα ανακαλύψει ο ήρωας, όλοι όσοι έχουν σμικρυνθεί δεν ζουν στις ίδιες πολυτελείς συνθήκες. Οι φτωχοσυνοικίες με τους (λαθρο)μετανάστες και τους περιθωριακούς ζουν στην ίδια (ακόμη και χειρότερη) φτώχια όπως πριν, οι «ατσίδες» βρίσκουν τρόπο για λαθρεμπόριο και μεγαλύτερα κέρδη, ανάμεσά τους κι ένας Σέρβος (που τον ερμηνεύει με τρόπο απολαυστικό ο Κρίστοφ Γουόλτζ) κι ένας φίλος του (Ούντο Κιρ), ενώ, με το χαρακτήρα της νεαρής, αριστρερής ακτιβίστριας, Βιετναμέζας (Χονγκ Τσάου), κάνουν κι ένα σχόλιο πάνω στην ανάγκη κοινωνικής συνειδοτοποίησης και αλληλεγγύης.

 

** Molly’s Game

ΗΠΑ, 2017. Σκηνοθεσία: Άαρον Σάρκιν. Σενάριο: Άαρον Σόρκιν από βιβλίο της Μόλις Μπλουμ. Ηθοποιοί: Τζέσικα Τσαστέιν, Ίντρις Έλμπα, Κέβιν Κόστνερ, Μάικλ Σέρα. 140 λεπτά.

Την ιστορία της Μόλι Μπλουμ, της χαρισματικής σκιέρ των Ολυμπιακών Αγώνων που, έχοντας εγκαταλείψει τον αθλητισμό ύστερα από τραυματισμό, αρχίζει να διοργανώνει παρτίδες πόκερ, με υψηλά πονταρίσματα, στις οποίες συμμετέχουν προσωπικότητες του Χόλιγουντ αλλά και διαβόητοι μαφιόζοι, μέχρι που, όταν σε αυτό αναμιγνύεται και η ρώσικη μαφία, συλλαμβάνεται από πράκτορες του FBI και αντιμετωπίζει εγκληματικές κατηγορίες. Την υπόθεση της αναλαμβάνει ένας πανέξυπνος δικηγόρος (Ίντρις Έλμπα) που θα βγάλει στην επιφάνεια απρόσμενα μυστικά.

Στην πρώτη του αυτή σκηνοθετική απόπειρα, που ήδη του εξασφάλισε δυο υποψηφιότητες στις Χρυσές Σφαίρες (καλύτερης γυναικείας ερμηνείας και σεναρίου), ο γνωστός σεναριογράφος Άαρον Σόρκιν (“Moneyball”, “The Social Network”) στρέφεται στην ιστορία της Μόλι, με βάση τα απομνημονεύματα της ίδιας της ηρωίδας του, με την Τζέσικα Τσαστέιν να δίνει με ξεχωριστή δύναμη, γοητεία, ελεγχόμενη ως την παραμικρή λεπτομέρεια, τη φιλόδοξη, χαρισματική, πανέξυπνη Μόλι (η ίδια αφηγείται, σε πολλά σημεία, με το στιλ που ο Σόρκιν είχε εισάγει στο Social Network), την απίθανη αυτή πορεία της από τα πολύ νεανικά της χρόνια ως την εκπληκτική της «άνοδο» και τελική πτώση.

Παρά τη μεγάλη διάρκεια της ταινίας (140 λεπτά), την προσπάθεια του Σόρκιν να δώσει ξεχωριστή κοινωνική σημασία στον αγώνα της Μόλι ενάντια στο FBI, καθώς και τους μεγάλους, ατέλειωτους συχνά διαλόγους, η ταινία παρακολουθείται ευχάριστα χάρη, βασικά, στην ερμηνεία της Τζέσικα Τσαστέιν, που δίνει με ζωντάνια και σπιρτάδα τους πνευματώδεις διαλόγους του Σόρκιν, δικαιώνοντας την υποψηφιότητά της στις Χρυσές Σφαίρες.