Δεν είναι η πρώτη φορά που εξαιτίας ενός δημόσιου έργου έρχονται στο φως εντυπωσιακά ευρήματα, όπως οι 31 ασύλητοι τάφοι που βρήκε η αρχαιολόγος Γεωργία Καραμήτρου-Μεντεσίδου κοντά στην Αιανή, στη θέση Λογκάς, στην Ελάτη Κοζάνης, σκάβοντας για το φράγμα Ιλαρίωνα της ΔΕΗ.
Οι τάφοι αυτοί αποτελούν τμήμα μυκηναϊκού νεκροταφείου κι έτσι επιβεβαιώνεται η μυκηναϊκή παρουσία στην Ανω Μακεδονία, όπως είπε η ανασκαφέας στη Μαρία Ριτζαλέου στο «Εθνος».
Η κ. Καραμήτρου θα παρουσιάσει την Πέμπτη 3 Μαρτίου στη Θεσσαλονίκη, στην 29η Επιστημονική Συνάντηση για το Αρχαιολογικό Εργο στη Μακεδονία και στη Θράκη, τα πορίσματα των ερευνών της. Στη διάρκεια της τριήμερης αυτής συνάντηση αναμένεται βέβαια να πέσουν όλα τα φώτα της δημοσιότητας στην Αικατερίνη Περιστέρη, η οποία θα μιλήσει για πρώτη φορά στους συναδέλφους της για τον τάφο της Αμφίπολης.
Τα ευρήματα
Να δούμε όμως πού ακριβώς και τι βρέθηκε στην Κοζάνη. Στη θέση Λογκάς υπάρχει ένας εκτεταμένος αρχαιολογικός χώρος 455 στρεμμάτων, εκ των οποίων έχουν ανασκαφεί τα 12,5 στρέμματα. Η μυκηναϊκή νεκρόπολη αναπτύσσεται σε 47 στρέμματα κατά μήκος της ροής του ποταμού Αλιάκμονα.
Από αυτά ερευνήθηκαν ώς τώρα μόνο τα 5 στρέμματα Σε αυτή την έκταση βρέθηκαν οι 31 ταφές που χρονολογούνται στην Υστερη Εποχή του Χαλκού (1600-1100 π.Χ.). Υπάρχουν, ωστόσο, κι άλλες ταφές εκεί της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού (3000-2000 π.Χ.), αλλά και της Μέσης Εποχής του Χαλκού (2000-1600 π.Χ.), σύμφωνα με την κ. Καραμήτρου.
Οι τάφοι είναι κιβωτιόσχημοι, κατασκευασμένοι από λίθινες πλάκες. Οι νεκροί ήταν κτερισμένοι με κοσμήματα (χάλκινα δαχτυλίδια και κεχριμπαρένιες χάντρες) και πήλινα αγγεία (κύλικες, αμφορείς, πρόχους). Δώδεκα μυκηναϊκές κύλικες με ψηλά πόδια (κύπελλα πόσης) ανασύρθηκαν από τρεις μόνο τάφους. Και στο παρελθόν έχουν βρεθεί κύλικες στην ευρύτερη περιοχή Κοζάνης-Γρεβενών της Υστερης Εποχής του Χαλκού.
Για τον τύπο τους, το μέγεθος, τη διακόσμηση, ακόμη και τις διάφορες παραλλαγές στο σχήμα η αρχαιολόγος σημειώνει:
«Ως προς το σώμα μοιάζουν με δείγματα της Ηπείρου, ενώ το χαρακτηριστικό των πλαστικών δακτυλίων στο πόδι είναι γνωστό από τη Δυτική Ελλάδα και συγκεκριμένα από δείγματα της Κεφαλληνίας και της Ιθάκης, του Εξαλόφου και Φήκης Τρικάλων, τις οποίες οι μελετητές αποδίδουν σε διείσδυση μυκηναϊκού πολιτισμού από την Ηπειρο και επικοινωνία τόσο με την Ηπειρο όσο και τα Ιόνια νησιά».
