Δύο διάσημοι Ελληνες καλλιτέχνες με μεγάλη καριέρα στο εξωτερικό όπως η λυρική τραγουδίστρια Αγνή Μπάλτσα και ο σκηνοθέτης-σκηνογράφος Γιάννης Κόκκος θα συμμετάσχουν στην επίσημη έναρξη των παραστάσεων της Λυρικής Σκηνής (15,18,22,26,31/10/2017) στο Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος στο Φάληρο.

Για την εξαιρετική αυτή στιγμή επελέγη ένα εμβληματικό έργο με ελληνική θεματολογία, όπως είναι η Ηλέκτρα του Ρίχαρντ Στράους που βασίζεται στην ομώνυμη τραγωδία του Σοφοκλή. Είναι η πρώτη φορά που συνεργάζεται η Αγνή Μπάλτσα  με την ΕΛΣ και θα ερμηνεύσει το ρόλο της Κλυταιμνήστρας. Στη νέα φιλόδοξη αυτή παραγωγή, τη μουσική διεύθυνση θα έχει ο Βασίλης Χριστόπουλος.

Η Ηλέκτρα του Στράους θεωρείται μια από τις σημαντικότερες  και πιο απαιτητικές όπερες του 20ού αιώνα. Για την ΕΛΣ και για τα μουσικά της σύνολα αποτελεί μεγάλη πρόκληση το ανέβασμά της λόγω της σύνθετης παρτιτούρας στην οποία ο Στράους ωθεί την εξπρεσιονιστική έκφραση στα άκρα και γιατί απαιτούνται  περί τα 110 μουσικά όργανα.

Το έργο αυτό δεν έχει ξαναπαρουσιαστεί ποτέ από την Εθνική Λυρική Σκηνή. Ο συμβολισμός είναι πολλαπλός, καθώς επιλέγεται ως εναρκτήριο ένα έργο ελληνικής θεματολογίας, εμπνευσμένο από τον μύθο των Ατρειδών (Κύκλος Ατρειδών), αλλά ταυτόχρονα ένα έργο του 20ού αιώνα (Κύκλος 20ος αιώνας), καθώς μεταξύ των προθέσεων της ΕΛΣ είναι η ανάδειξη του γεγονότος ότι η λυρική τέχνη δεν εξαντλείται στον 19ο αιώνα.

Η μονόπρακτη όπερα Ηλέκτρα του Ρίχαρντ Στράους βασίζεται σε ποιητικό κείμενο του Αυστριακού συγγραφέα και ποιητή Χούγκο φον Χόφμανσταλ, το οποίο αντλήθηκε από το ομώνυμο θεατρικό του (1903). Παρότι στηρίζεται στην τραγωδία του Σοφοκλή, το κείμενο επικεντρώνεται κυρίως στην εμμονή της Ηλέκτρας να εκδικηθεί για τον θάνατο του πατέρα της, αλλά και στα συναισθήματα και την ψυχολογία της καθώς συνομιλεί με τα υπόλοιπα πρόσωπα της τραγωδίας, την αδελφή της Χρυσοθέμιδα, τον αδελφό της Ορέστη και τη μητέρα της Κλυταιμνήστρα.

Η Ηλέκτρα, ανήκει στο είδος που οι Γερμανοί ονόμασαν Literaturoper, δηλαδή όπερα η οποία βασίζεται άμεσα σε λογοτεχνικό κείμενο. Επιπροσθέτως, το ποιητικό κείμενο του Χούγκο φον Χόφμανσταλ έχει αυτόνομη λογοτεχνική αξία και μπορεί να εκτιμηθεί για τις αρετές της γραφής του, ενώ ταυτόχρονα διαθέτει χαρακτηριστικά που υπηρετούν τους σκοπούς της λυρικής τέχνης, καθώς μπορεί να παρακολουθήσει κανείς την όπερα χωρίς να καταλαβαίνει λέξη.

Η Ηλέκτρα του Χόφμανσταλ θεωρείται ότι υπήρξε ένα πραγματικό εύρημα στη μετά-Βάγκνερ εποχή. Ως κείμενο οδήγησε στα άκρα τη βαγκνερική σύγκρουση ανάμεσα στο αρχαϊκό και το σύγχρονο, ανάμεσα στην αποστασιοποίηση που προσφέρει ο μύθος και σε μια προβολή προς τα μέσα, που έχει την αφετηρία της στην ψυχανάλυση. Έτσι, επέτρεψε στον Στράους να προχωρήσει το μουσικό δράμα ένα βήμα παραπέρα από τον Βάγκνερ.

Δεν είναι τυχαία η αναφορά του Ίγκορ Στραβίνσκι, το 1913, ότι “οι μοναδικές σημαντικές όπερες που γράφτηκαν μετά τον Πάρσιφαλ είναι η Ηλέκτρα του Στράους και ο Πελλέας και Μελισάνθη του Ντεμπισί”.