Της Ζωής Τόλη
Παρακολουθήσαμε το έργο του Γ. Σεβαστίκογλου «Αγγέλα» στο κατάμεστο «Altera Pars», σε σκηνοθεσία Πέτρου Νάκου, με ένα καστ αξιόλογων ηθοποιών, οι οποίοι απέδωσαν το πολιτικό αυτό έργο αξιώσεων με ειλικρίνεια και σεβασμό στο κείμενο.
Το έργο γράφτηκε στη Μόσχα το 1957 και η πρεμιέρα δόθηκε στο θέατρο Βαχτάνγκοφ (ο συγγραφέας ήταν εξόριστος στη Σοβιετική Ένωση). Πρωταγωνιστές είναι μια ομάδα περιθωριακών νέων ανθρώπων που ζουν το μετατραυματικό σοκ το οποίο ακολουθεί έπειτα από ένα διχαστικό εμφύλιο μέσα σε μια κοινωνία όπου επικρατεί η εξουσία του αστυνομικού κράτους.
Η φτώχεια, η εκμετάλλευση, η ανεργία και η μετανάστευση πνίγουν κάθε αδύναμο της περιόδου εκείνης, επιβεβαιώνοντας τον κανόνα πως ό,τι ιδεολογικά / πολιτικό ανορθόδοξο κινείται, διώκεται ανελέητα. Το έργο ακροβατεί ανάμεσα στο ρεαλισμό της σκληρής πραγματικότητας και το ρομαντισμό της αθωότητας και της αγάπης.
Η Άννα, η Φανή, η Νέρα και η Γεωργία είναι παραδουλεύτρες σε αστικά σπίτια της Αθήνας, μαζί με την Τασία που αυτοκτονεί στα δεκαοχτώ της ανατρέποντας τα μέχρι τότε δεδομένα ενός μικρόκοσμου με ρευστό αξιακό σύστημα, εξαιτίας των ιδιαζουσών συνθηκών της ζωής τους.
Η Αγγελική Κοντού, υποδυόμενη τη δεκαεπτάχρονη Αγγέλα, μια ορφανή επαρχιωτοπούλα, αδελφή δολοφονημένου κομμουνιστή, η οποία βρίσκει δουλειά στο πλουσιόσπιτο που ήταν υπηρέτρια η Τασία, ερμηνεύει το ρόλο με επαναστατική φρεσκάδα και ασυμβίβαστο πάθος. Το κόκκινο φόρεμά της μέσα σ’ ένα γκρίζο/σκοτεινό πολυεπίπεδο σκηνικό προσδίδει μια φωτεινή εικαστική νότα και σηματοδοτεί μια πορεία ανηφορική μεν, αλλά γεμάτη ζωή, έρωτα και ελευθερία. Η ίδια με γενναιότητα κοιτά κατάματα το σύστημα και ρισκάρει όταν επιζητεί την αλήθεια στην έρευνα του Λάμπρου -αδελφός της Τασίας- για τα πραγματικά αίτια της αυτοκτονίας της αδελφής του.
Η προσπάθεια του Λάμπρου -τον υποδύεται ο πολύ καλός Πέτρος Νάκος- ταράζει τα νερά, θέτει σ’ όλους ηθικά διλήμματα και τους αναγκάζει να πάρουν θέση απέναντι σ΄ όποιον διαφεντεύει τις ζωές τους. Η Αγγέλα και ο Λάμπρος ως τραγικά πρόσωπα κάνουν το θεατή συμμέτοχο της πλοκής και της έντασης και στηρίζουν έτσι τη δραματουργική πυκνότητα του έργου. Θα μπορούσε να υποστηριχθεί -όπως άλλοτε έχει χαρακτηριστεί- πως η «Αγγέλα» είναι μια λαϊκή τραγωδία με ποίηση και αλήθεια.
Ο Γιώργης Βασιλόπουλος παίζει τον Στράτο, ένα νέο χωρίς ηθικούς φραγμούς, αναμεμειγμένο σ’ ό,τι αποφέρει κέρδος -παρανομίες, μαστροπεία-, είναι δηλαδή ένας καθαρόαιμος καιροσκόπος που δρα παρασιτικά σκορπώντας τον τρόμο στους ανίσχυρους. Ο ρόλος αυτής της περσόνας από μόνος του είναι απαιτητικός, έχει πλούσιο υπόβαθρο γι’ αυτό και οφείλει ο ηθοποιός να τον αντιμετωπίσει με δύναμη, ρεαλισμό, αμεσότητα. Ο Γιώργης Βασιλόπουλος ερμήνευσε αξιοπρεπώς, χωρίς όμως να απογειώσει το χαρακτήρα.
Αξιοσημείωτη η υποκριτική δεινότητα της Αργυρώς Τσιρίτα, η οποία υποδύεται την Άννα και την κυρία Παπά, γιατί με το ταλέντο, την αυθεντικότητα και τη σκηνική άνεσή της συνέβαλε καίρια στην εξέλιξη του δραματικού πυρήνα.
Οι υπόλοιπες ερμηνείες συμπαθητικές -μόνη ένσταση, σε κάποια σημεία παρατηρήθηκαν στοιχεία υπερβολής και υστερίας μικρής εμβέλειας.
Η μουσική υποβλητική, ταιριαστή σ’ αυτό το μωσαϊκό των απόκληρων της ζωής, ο φωτισμός ατμοσφαιρικός, υπερτονίζει το «μοιραίο» της ύπαρξης, μας παραπέμπει στους λαϊκούς ήρωες της ποίησης του Κώστα Βάρναλη στην τραυματισμένη μετεμφυλιακή Ελλάδα και ειδικότερα στην Αθήνα, η οποία φορτώνεται το βάρος μιας ολόκληρης χώρας.
